Ομάδες αίματος

ΕΛΕΝΗ ΜΑΥΡΑΚΑΚΗΕΚΦΕ ΧΑΝΙΩΝ

ΟΜΑΔΕΣ ΑΙΜΑΤΟΣ

τι ομαδα αιματοσ εχω

ΤΙ ΥΠΑΡΧΕΙ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΑΙΜΑ

Το ανθρώπινο αίμα αποτελείται από το πλάσμα (άμορφο συστατικό), μέσα στο οποίο εναιωρούνται τα ερυθρά αιμοσφαίρια, τα λευκά αιμοσφαίρια και τα αιμοπετάλια.

Τύποι αίματος

Οι τύποι αίματος έχουν ταξινομηθεί με διάφορους τρόπους και η ταξινόμησή τους παίζει μεγάλο ρόλο στις σωστές μεταγγίσεις αίματος. Το γνωστότερο σύστημα κατάταξης είναι το σύστημα ομάδων αίματος ABO.Το σύστημα ΑΒΟ ανακαλύφθηκε από τον Karl Landsteiner το 1900 και το σύστημα RHESUS από τον ίδιο το 1940. Σύμφωνα με αυτό, το αίμα διακρίνεται σε τέσσερις ομάδες: A, B, AB και O.Tα ποσοστά των ομάδων αίματος στον πληθυσμό της Ελλάδας είναι: Ο - 44,39% Α - 37,93% Β - 12,93% ΑΒ - 4,75%

ΣΥΣΤΗΜΑ RHESUS

Στο σύστημα Rhesus, ένα κύριο αντιγόνο D όταν υπάρχει καθορίζει το Rhesus σε θετικό (+) και όταν δεν υπάρχει σε Rhesus αρνητικό(-).Οι συνδυασμοί ομάδων ΑΒΟ και Rhesus που προκύπτουν είναι 8 και είναι : Α+, Α-, Β+, Β-, ΑΒ+, ΑΒ-, Ο+, Ο-. Συχνότερη ομάδα αίματος στη χώρα μας είναι η Ο Rhesus (+), ενώ η πιο σπάνια είναι η ΑΒ Rhesus (-).

Συμβατότητα ομάδων αίματος

Το σύστημα ΑΒΟ και το σύστημα RHESUS είναι πολύ σημαντικά κατά τη διαδικασία της μετάγγισης. Σε περίπτωση που χορηγηθούν λανθασμένα προιόντα αίματος, προκαλούνται σοβαρές αιμολυτικές αντιδράσεις, οι οποίες μπορεί να οδηγήσουν μέχρι και στο θάνατο. Άτομα με ομάδα αίματος Ο- θεωρούνται «πανδότες», δηλαδή μπορούν να δώσουν αίμα σε οποιοδήποτε ασθενή ανεξαρτήτως της ομάδας του. Ενώ άτομα με ομάδα αίματος ΑΒ+ θεωρούνται «πανδέκτες» και μπορούν να δεχτούν αίμα από όλες τις ομάδες αίματος. Αν και τα άτομα με Rh D (-) μπορούν να δώσουν αίμα και σε Rh D (+), το αντίθετο δεν ισχύει.

ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ

Όσοι έχουν οµάδα αίµατος Α έχουν στο πλάσµα τους φυσικά αντισώµατα αντι-Β, η οµάδα Β έχει αντι-Α αντισώµατα και η οµάδα Ο έχει αντι-Α και αντι-Β αντισώµατα. Έτσι, για παράδειγµα, εάν ένας ασθενής µε οµάδα αίµατος Β πάρει αίµα οµάδας Α, τα αντι-Α αντισώµατα που έχει στο πλάσµα του θα καταστρέψουν τα ερυθρά Α της µονάδας αίµατος που πήρε γεγονός που µπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές αντιδράσεις µέχρι και θάνατο.

ΤΑΥΤΟΠΟΙΗΣΗ

Για να ταυτοποιήσουμε την ομάδα αίματος ενός ανθρώπου, αντισώματα (που καλούνται συγκολλητίνες και μερικές φορές αναφέρονται ως αντιορός) προστίθενται ως λίγες σταγόνες στο αίμα. Αυτές οι συγκολλητίνες συνδέονται στα αντιγόνα πάνω στην επιφάνεια των ερυθρών αιμοσφαιρίων, προκαλώντας συσσωμάτωμα κυττάρων ή το σχηματισμό θρόμβου. Αν σχηματιστεί θρόμβος σε ένα δείγμα αίματος τότε το σχετικό αντιγόνο είναι παρόν. Η ομάδα αίματος μπορεί να καθοριστεί, όταν έχουν ελεγχθεί όλα τα αντιγόνα

ΥΛΙΚΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΟΣ

- Δοκιμαστικοί σωλήνες ή πλαστικοποιημένη την εικόνα 1- Δύο πιπέτες, μία για κάθε δείγμα αίματος - Διάλυμα υδροχλωρικού οξέως σε μπουκαλάκι με σταγονόμετρο και ετικέτα «αντι-Α» - Διάλυμα θειϊκού οξέως σε μπουκαλάκι με σταγονόμετρο και ετικέτα «αντι-Β» - Ταυτοποιημένα «δείγματα αίματος» (υδατικά διαλύματα, παχύρευστα με γλυκερόλη και βαμμένα με χρωστική τροφίμων ώστε να μοιάζουν στο αίμα), ονομαδοτημένα ανάλογα την ομάδα αίματος - «Ο» = απεσταγμένο νερό - «Α» = διάλυμα νιτρικού αργύρου - «Β» = διάλυμα νιτρικού βαρίου - «ΑΒ» = ένα διάλυμα 50:50 από διάλυμα νιτρικού αργύρου και διάλυμα νιτρικού βαρίου - Μη ταυτοποιημένα δείγματα αίματος, κατασκευασμένα από τα ίδια διαλύματα όπως και τα ταυτοποιημένα δείγματα αίματος, με ετικέτες «τραυματίας 1», «τραυματίας 2».

ΣΕΝΑΡΙΟ

Είστε μία ομάδα ατόμων εκπαιδευμένοι στις πρώτες βοήθειες, που συνοδεύει μία ομάδα ορειβατών στη μαδάρα (Λευκά Όρη Χανίων). Έγινε ένα ατύχημα και χτύπησαν σοβαρά δύο ορειβάτες και πρέπει να μεταφερθούν στο μιτάτο (κατάλυμα του βοσκού) και να μάθετε άμεσα την ομάδα αίματός τους πριν τους μεταγγιθεί αίμα. Είναι δουλειά σας να χρησιμοποιήσετε τα δείγματα αίματος και να ανακαλύψετε την ομάδα αίματος του κάθε ορειβάτη.

ΜΕΘΟΔΟΣ

1. Βάλτε μια σταγόνα από τα γνωστά δείγματα αίματος στον αντίστοιχο κύκλο στην κόλλα εργασίας. Δες εικ. 1 2. Προσθέστε 1-2 σταγόνες από αντι-Α αντιορό σε κάθε κύκλο στην πρώτη σειρά και καταγράψτε τα αποτελέσματα. 3.Προσθέστε 1-2 σταγόνες από αντι-Β αντιορό σε κάθε κύκλο στη δεύτερη σειρά και καταγράψτε τα αποτελέσματα. 4. Χρησιμοποιήστε τα αποτελέσματά σας για να καταλήξετε στο πώς κάθε ομάδα αίματος (Ο, Α, Β και ΑΒ) αντιδρά με τα αντισώματα.5. Τώρα εξετάστε το αίμα των θυμάτων χρησιμοποιώντας την ίδια μέθοδο. Καταγράψτε τις παρατηρήσεις σας.6. Χρησιμοποιήστε τα αποτελέσματάς σας για να αντιστοιχίσετε τη σωστή ομάδα αίματος στο κάθε ασθενή.

Εικόνα 1: Δείγματα αίματος

ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ - ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΣΩΣΕΙΣ ΤΟΝ ΑΣΘΕΝΗ;

Ας παίξουμε!