3.3 ENIGMA: EA ZEIN PERTSONAIA DEN DAKIZUN

enigma: AURKITU PERTSONAIA

Eratu itzazue lauzpabost laguneko taldeak, jokatzeko. Zozketa bidez erabakiko da zein talde hasiko den; eta erlojuaren orratzen noranzkoari jarraituz pasatuko diogu txanda hurrengo taldeari. Kontua da asmatzea ea pertsonaia misteriotsua zein den, ahalik eta pista gutxien erabiliz. Sei pista daude: bakarra erabilita asmatzen baduzue, puntuaziorik handiena lortuko duzue: sei puntu! Erabilitako pista bakoitzeko, puntu bat galtzen da.

IKUSI ERANTZUNA

PERTSONAIA 1

KREDITUAK

3

5

2

4

6

1

Neskato umezurtz bat da, maitasunagatik hartuko duen familiarik aurkitu ez duena.

Harrera etxe askotan bizi izan da; etxe horietan, neskame lanak eginarazi dizkiote.

Baserritar batzuek hartzen dute, baina hasieran ez dute maite: baserriko lanarekin lagunduko zien mutiko bat espero zuten.

Berritsua eta parte-hartzailea da, baina ikaskideek bere jatorria aurpegiratzen diote.

Etxean bitxi bat desagertzen denean, lapurtu izana leporatzen diote Anneri, besterik gabe.

Azkenean, eskolara joateko aukera du.

Anne Sherly

Anne with an E telesailekoa. Telesail hori Lucy Maud Montgomery kanadiar idazlearen Anne of Green Gables eleberrian dago oinarrituta. XIX. mendearen amaieran, Anne adoptatzen dute Kanadako Avonlea hiritik gertu dagoen etxalde batean bizi diren anai batzuek. Gai hauek jorratzen ditu: klase desberdintasuna, genero desberdintasuna, eta etxea eta hezkuntza izateko eskubidea.

KREDITUAK

PERTSONAIA 2

IKUSI ERANTZUNA

KREDITUAK

3

5

2

4

6

1

Sarritan, astronauta kasko bat erabiltzen du, bere itxura fisikoa ezkutatzeko: barre egingo ote dioten beldur da.

Etsipen handia hartzen du bere adiskide onenak iseka egiten dionean besteei arrazoia emateko.

Azkenean, ikasle gehienek enpatia erakusten diote.

Ikaskide gutxi batzuk baino ez zaizkio hurbiltzen, duen itxuragatik.

Hala ere, aurkitzen du den bezalakoa izateagatik baloratzen duen norbait.

Hamar urte ditu, baina ez da inoiz eskolara joan.

KREDITUAK

Auggie

Wonder filmekoa (Raquel Jaramillo Palacio estatubatuar idazlearen liburu batean oinarritua). Auggiek sortzetiko malformazio bat du, eta horrek ez dio oso itxura konbentzionala ematen. Orain arte ez da inoiz eskolara joan. Eskolan, askok bere itxurari buruz dituzten aurreiritziei aurre egin beharko die; baina, azkenean, ikaskide askoren jarrera enpatikoa ere izango du.

PERTSONAIA 3

IKUSI ERANTZUNA

KREDITUAK

3

5

2

4

6

1

Mutilentzat bakarrik den bigarren hezkuntzako ikastetxe bati buruzkoa da.

Harreman sekretu bat du, bere bikotekidea izateaz harro ez dagoen norbaitekin. Harreman toxikoa dutela esan daiteke.

Ikaskide berri batekin maitemintzen da.

Bere adiskide diren nesketako batzuk neskentzat bakarrik den ikastetxe batera joaten dira; horien artean, Elle, neska transexual bat.

Errugbi taldean, jarrera homofobo eta transfoboak dituzte mutil batzuek.

Bere amodio berriak eskolako errugbi taldean jokatzen du, eta talde horretan jarrera oso estereotipatuak dituzte.

KREDITUAK

Charlie Spring

Heartstopper telesailekoa (Alice Oseman britainiar idazlearen eleberri grafikoan oinarritua). Charliek eta bere adiskideek uste dute «pertsona zelebreen» talde bat direla, besteengandik desberdinak direlako. Charlie Nickekin maiteminduko da. Hasieran, Nick aztoratuta sentiarazten dute bere adiskidearekiko sentimenduek. Biek ekintza diskriminatzaileak eta indarkeriazkoak biziko dituzte, homosexualak izatearen ondorioz.

PERTSONAIA 4

IKUSI ERANTZUNA

KREDITUAK

3

5

2

4

6

1

Amarekin hazi da, hiritik kanpo.

Amak XIX. mendearen erdialdeko neska batentzat ezohikoak diren gauzak irakatsi dizkio.

Bere anaiek «neska basatia» dela uste dute.

Bere trebetasunei esker, ikastetxe oso errepresibo batetik ihes egitea lortzen du.

Batzuetan, mutikoz mozorrotu beharko du, oharkabean pasatzeko.

Neska hori berrezten saiatzen dira, neskentzako barnetegia den ikastetxe batean sartuta.

Enola Holmes

Enola Holmes filmekoa. Sherlock Holmes ospetsuaren arreba da, eta Sherlock bezain trebea da misterioak argitzen; baina, neska izateagatik, heziketa jakin bat jaso behar duela uste da...

KREDITUAK

PERTSONAIA 5

IKUSI ERANTZUNA

KREDITUAK

3

5

2

4

6

1

Aita hil zitzaion, eta amarekin bizi da.

Duela gutxi eskola berri batera joaten hasi da, eta ez du adiskideak egiterik lortzen.

Monopatinarekin egiten dituen lehen saiakerak desastre hutsa dira.

Harik eta bere superbotereak agertzen diren arte...

Bere adiskidea izan nahi duen bakarra Esperanza da. Esperanzak «neska ikusezin» gisa definitzen du bere burua.

Esperanzak gomendatzen dio elkartu dadila eskolan estimatuenak diren ikasleekin, eskola orduen ondoren monopatinarekin trikimailuak egiten aritzen diren lekuan.

Dion

Raising Dion telesailekoa. Dionek superbotereak ditu. Telesaileko lehenengo kapituluan, inork ez du onartzen, bere gaitasun handiek «ezberdinegia» egiten dutelako. Dionen desiorik handiena da eskola berrian sartzea eta den bezala onartuko duten adiskideak egitea.

KREDITUAK

www.unicef.es/educa

Kontzeptualizazioa eta ekoizpena:Eduxarxa, sccl 2023ko abendua MDSA2030/NextGenUE/PRTR egitasmotik finantzatua – DSA/1110/2022 Agindua, azaroaren 17koa – Hirugarren Sektorearen Modernizazioa – 77/22 EspedienteaFINANTZATZAILEA:

Haurren eskubideei, garapen iraunkorrari eta herritartasun globalari buruzko hezkuntza-materialak, baliabideak eta jarduerak UNICEF Espainiako Batzordearen Haurren Eskubideetako Hezkuntzaren lanaren parte dira.