LOP

Randvoorwaarde voor een toekomstbestendige opleiding.

Randvoorwaarde voor een toekomstbestendige opleiding.

De huisartsopleiding leidt de huisartsen van morgen op.

De huisartsopleiding bestaat grotendeels uit leren op de werkplek.

Zelfsturend leren is het proces van het plannen en bewust bijsturen van het leren.

Huisartsopleiders, stageopleiders en docenten spelen een centrale rol…

Elkaar aan het werk zien, bevragen en feedback geven is onmisbaar.

Voortgangsgesprekken als moment voor terugblikken, beoordelen en plannen.

Balans tussen ruimte en kaders

Wil je gebruik maken van deze praatplaat? Heb je tips?

Balans tussen ruimte en kaders.

Zelfsturend leren is het proces van het plannen en bewust bijsturen van het leren tijdens de ontwikkeling tot huisarts. Een sterke positionering van het zelfsturend leren binnen de opleiding draagt bij aan de intrinsieke motivatie van aios om zich actief en verdiepend te ontwikkelen, ook ná de opleiding. Zelfsturend leren vindt plaats binnen de kaders van de opleiding. Zelfsturing binnen een opleiding vindt altijd plaats in interactie met anderen: co-regulatie van leren.Onderwerpen voor gesprek:

• Welke ruimte voor zelfsturing biedt jouw opleiding? Is dat voldoende?
• Wat bevordert jouw intrinsieke motivatie? Wat niet?
• Hoe maak jij het verschil tussen co-reguleren, sturen en controleren?

UITGANGSPUNT

Zelfsturend leren draagt bij aan de ontwikkeling van de aios tot toekomstbestendige huisarts.

Zie LOP H3, par 3.3

De huisartsopleiding bestaat (in tijd) voor circa 80% uit werkplekleren en voor circa 20% uit door het opleidingsinstituut georganiseerd cursorisch onderwijs. Aios leren met en van elkaar, met en van hun opleiders en docenten, en door middel van zelfstudie.De specifieke zorg- en kennisnetwerken waar betrokkenen (aios, opleiders, docenten, patiënten, etc.) in werken en leren zijn bepalend voor de mogelijkheden tot leren.Onderwerpen voor gesprek:

• Wat gebeurt waar in jouw opleiding met betrekking tot leren en werken?
• Hoe zijn leren en werken op verschillende plekken bij jouw opleiding met elkaar verbonden? Denk ook aan de ondersteunende rol van technologie.
• Wat is er nodig om in jouw opleiding te werken en te leren in zorg- en leernetwerken?
• Hoe borg je continuïteit, patiëntveiligheid en patiëncomfort?

UITGANGSPUNT

De opleidingspraktijk en het opleidingsinstituut zijn de belangrijkste knooppunten in een groter netwerk waarin de aios werkt en leert.

Zie LOP H3, par 3.1

Ontwikkelingen in de maatschappij en het huisartsenvak hebben gevolgen voor hoe we huisartsen opleiden. Het vraagt van aios en de opleiding een adaptief vermogen om met de tijd mee te gaan. Het vraagt om ruimte voor zelfsturing en vrijheid van keuzes binnen de kaders van het competentieprofiel en de Thema’s: De ontwikkeling van het curriculum is een continu proces waarin structureel ruimte voor actualiteit en vernieuwing nodig is.

Zie LOP H1 en H2

Ruimte voor vernieuwing

• Duurzaamheid en Planetary Health
• Vergrijzing
• Krapte op de arbeidsmarkt/in de zorg
• Diversiteit in de zorg en onder zorgaanbieders
• Technologische ontwikkelingen, zoals e-health en kunstmatige intelligentie
• Persoonsgerichte zorg vanuit een bredere kijk op gezondheid en ziekte
• Ontwikkelingen op het gebied van individuele preventie

Ontwikkelingen die bij het opstellen van dit LOP om ruimte vragen zijn (in willekeurige volgorde):

Onderwerpen voor gesprek:

• Hoe vinden nieuwe onderwerpen hun weg in jouw opleiding?
• Welke ruimte voor zelfsturing en keuzemogelijkheden biedt jouw opleiding?
• Welke ruimte voor zelfsturing en vrijheid ervaren de aios in jouw opleiding?

Beoordelen is het op gezette tijden doen van uitspraken over het competentieniveau en het tempo van competentieontwikkeling. Dit is een taak van opleiders en docenten. Besluitvorming, geformuleerd als voortgangsbeslissing, gaat over de voortzetting en afronding van de opleiding. Dit is de taak van het hoofd van de opleiding. Bij de besluitvorming staat de vraag centraal of de aios naar verwachting in de resterende opleidingstijd de competenties voldoende zal ontwikkelen om aan het einde van de opleiding zelfstandig binnen de tien Thema’s huisartsgeneeskundige zorg te kunnen leveren. De voortgangsbeslissing is gebaseerd op de expertoordelen van opleiders en docenten. Onderwerpen voor gesprek:

• Hoe vorm jij je een beeld van jezelf/van je aios?
• Hoe houd je als expert je oordeel en advies scherp?
• Hoe maak je beoordeling en besluitvorming ontwikkelingsgericht?
• Hoe kun je organiseren dat voortgangsgesprekken zoveel mogelijk als driegesprek plaats hebben?

UITGANGSPUNT

Beoordeling en besluitvorming hebben een ontwikkelingsgerichte én normerende functie.

Zie LOP H3, par 3.4

De 4 pijlers

BEELD VAN DE AIOS

VOORTGANGSGESPREK

EXPERT OORDEEL

VANGNET

Beeld van de aios: Aios, opleider en docent maken afspraken over zichtbaarheid in de praktijk, al dan niet met doelgericht ingezette observatie-instrumenten of toetsen.

Expertoordeel van opleider, docent en aios: zij spreken vanuit hun eigen rol en daarbij passende expertise een oordeel uit op basis van hun beeld van de aios.

Vangnet: bij twijfel over het competentieniveau en/of onvoldoende beeldvorming hiervan wordt de aios in toenemende mate gevraagd om onderbouwing van diens competentieontwikkeling, met als maximale variant het geïntensiveerd begeleidingstraject (GBT)

Voortgangsgesprekken in de driehoek waarin aios, opleider en docent gezamenlijk terugblikken op de afgelopen periode, hun oordeel over de competenties construeren en activiteiten plannen voor verdere ontwikkeling.

Onderwerpen voor gesprek

Huisarts in opleiding

• Wat betekent het motto Verantwoord vertrouwen voor jou?
• Je bent onderdeel van de driehoek. Wat betekent dat voor jou? Wat heb je daar voor nodig?
• Welke ruimte ervaar jij in je opleiding?
• Hoe maak jij keuzes in je opleiding en wat helpt jou daar bij?
• Waardoor word jij uitgedaagd?
• Hoe is jouw zichtbaarheid bij opleider, stagebegeleider en/of docenten?

Balans tussen ruimte en kaders

Om bij te dragen aan de kwalificatie, socialisatie en subjectificatie van aios streven we naar een opleiding waar aios een balans ervaren tussen enerzijds heldere kaders en anderzijds voldoende ruimte om op hun eigen manier een verantwoordelijk lid van de beroepsgroep te worden. In dit LOP noemen we die balans Verantwoord vertrouwen:

• Vertrouwen op motivatie en verantwoordelijkheid van de aios om zicht te ontwikkelen tot huisarts.
• Vertrouwen op opleidingscondities die aios uitdagen.

Vertrouwen is verantwoord omdat…

• … we continu werken aan de professionalisering van alle betrokkenen
• … we continu werken aan aan constructieve opleidingsrelaties en aan de ontwikkeling van een materiële omgeving waarin het onmogelijk is om niet te leren
• … we zorgen voor ontwikkelingsgerichte én normerende voortgangsgesprekken

De huisartsopleiding leidt de huisartsen van morgen op: huisartsen die flexibel zijn, veerkracht tonen en zelf de regie over hun werk nemen. Aan het eind van de opleiding is de aios in staat om zelfstandig huisartsgeneeskundige zorg te verlenen in een dynamische maatschappij. Dat vraagt een brede ontwikkeling van de aios. Om bij te dragen aan die brede ontwikkeling hebben we een brede visie op opleiden nodig. Die vinden we als opleiding bij de toonaangevende hedendaagse onderwijsfilosoof Biesta. Volgens Biesta draagt iedere opleiding bij aan drie doeldomeinen: de kwalificatie, de socialisatie en de subjectificatie. De competenties en Thema’s vormen de kaders waarbinnen de aios groeit als vakmens, als lid van de beroepsgroep en als individu. De doeldomeinen komen alle drie tot hun recht als we de juiste condities creëren. In het LOP zijn de doeldomeinen daarom concreet uitgewerkt in de vijf uitgangspunten van de opleiding.

Het eindpunt: de huisarts

Zie LOP H2

Onderwerpen voor gesprek

Opleider

• Wat betekent het motto Verantwoord vertrouwen voor jou?
• Hoe geef je vertrouwen?
• Hoe ervaar je vertrouwen?
• Je bent onderdeel van de driehoek. Wat betekent dat voor jou? Wat heb je daar voor nodig?
• Hoe ben jij zichtbaar voor de aios en docenten?
• Hoe is de aios zichtbaar voor jou?
• Hoe creëer je ruimte in jouw praktijk voor de ontwikkeling van de aios?

Huisartsopleiders, stageopleiders en docenten spelen een centrale rol in het realiseren van een ontwikkelingsgericht opleidingsklimaat. Bij de professionalisering van huisartsopleiders, stageopleiders en docenten zeten we – net als bij de aios – in op zelfsturing binnen een lerende organisatie. De competentieprofielen van opleider en docent zijn de kaders.In het kader van de uitgangspunten van het LOP staan in het LOP onderwerpen waar professionalisering van docent en opleider met name op gericht moet zijn.Onderwerpen voor gesprek:

• Hoe krijg jij een beeld van je eigen competenties op basis van het profiel van opleider/docent?
• Op welke onderwerpen zou jij je willen professionaliseren?
• Welke tips heb jij om van en met anderen te professionaliseren?

UITGANGSPUNT

Bekwame opleiders en docenten borgen goede opleiding.

Zie LOP H3, par 3.5

Om bij te dragen aan de kwalificatie, socialisatie en subjectificatie van aios streven we naar een opleiding waar aios een balans ervaren tussen enerzijds heldere kaders en anderzijds voldoende ruimte om op hun eigen manier een verantwoordelijk lid van de beroepsgroep te worden. In dit LOP noemen we die balans Verantwoord vertrouwen:

• Vertrouwen op motivatie en verantwoordelijkheid van de aios om zicht te ontwikkelen tot huisarts.
• Vertrouwen op opleidingscondities die aios uitdagen.

Vertrouwen is verantwoord omdat…

• … we continu werken aan de professionalisering van alle betrokkenen
• … we continu werken aan constructieve opleidingsrelaties en aan de ontwikkeling van een omgeving waarin het onmogelijk is om niet te leren
• … we zorgen voor ontwikkelingsgerichte én normerende voortgangsgesprekken

Verantwoord vertrouwen

Wil je gebruik maken van deze praatplaat?

communicatie@huisartsopleiding.nl

1. De praatplaat is ook beschikbaar als printbare PDF

2. Wil je elementen/delen van deze plaat gebruiken?Neem dan contact op met:

3. Heb je tips voor prikkelende vragen of suggesties voor gebruik van deze praatplaat?Neem dan contact op met: lop-project@huisartsopleiding.nl

Om tot de gewenste en noodzakelijke diversiteit van zorgverleners te komen moeten we ervoor zorgen dat artsen met alle mogelijke achtergronden huisarts willen en kunnen worden. Dat vraagt om een gastvrije, inclusieve opleiding met gelijke kansen voor alle aios huisartsgeneeskunde. Dat vraagt van de mensen die bij de huisartsopleiding werken dat zij meer oog krijgen voor impliciete aannames en onbedoelde uitsluiting. Een grotere diversiteit aan aios, opleiders en docenten vergroot de kwaliteit van de opleiding doordat ze met en van elkaar leren passende zorg te leveren aan een diverse groep van patiënten. Onderwerpen voor gesprek:

• Hoe bevorderen jij en je opleidingsinstituut inclusiviteit, diversiteit en kansengelijkheid?
• Ken je het ‘Implementatieplan. Innovaties voor een inclusief leerklimaat bij de Nederlandse huisartsopleidingen’? Het is op te vragen bij Huisartsopleiding Amsterdam UMC, locatie AMC.

Inclusiviteit, diversiteit en kansengelijkheid

Zie LOP H2

Onderwerpen voor gesprek

Docent

• Wat betekent het motto Verantwoord vertrouwen voor jou?
• Hoe geef je vertrouwen?
• Hoe ervaar je vertrouwen?
• Je bent onderdeel van de driehoek. Wat betekent dat voor jou? Wat heb je daar voor nodig?
• Hoe ben jij zichtbaar voor de aios en (stage)opleider?
• Hoe is de aios zichtbaar voor jou?
• Hoe creëer je ruimte in het instituutsonderwijs voor de ontwikkeling van de aios?

Elkaar aan het werk zien, bevragen en feedback geven is onmisbaar voor het opleiden. Het LOP noemt dat ‘wederzijdse zichtbaarheid binnen constructieve opleidingsrelaties’.Constructieve opleidingsrelaties bieden zowel uitdaging als veiligheid voor aios, opleider en docent om zich zichtbaar op te stellen. In de driehoek aios-opleider-docent ondersteunen docent en opleider de aios én elkaar, wederzijds.

• Aios en opleider zien elkaar bij hun werkzaamheden en leren van elkaar. Het LOP benadrukt het belang van wekelijkse om-en-om spreekuren naast dagelijkse leergesprekken.
• De aios leert daarnaast door het observeren en bevragen van de docent en door het geobserveerd en bevraagd worden door -en feedback krijgen van- de docent.

UITGANGSPUNT

Opleiden is gebaseerd op wederzijdse zichtbaarheid en dialoog binnen constructieve opleidingsrelaties.

Zie LOP H3, par 3.2

Onderwerpen voor gesprek:

• Hoe zijn bij jouw opleiding de rollen verdeeld in de driehoek?
• Hoe houden bij jouw opleiding alle betrokkken uitdagingen en veiligheid in evenwicht?
• Wat heb jij nodig om van het om-en-om spreekuur een succes te maken?
• Wanneer is voor jou de opleidingsrelatie constructief?