0. GEOGRAFIA ETA PROZEDURAK

0. gaia

geografiari buruzko ezaguera

GEOGRAFIA, ESPAZIO GEOGRAFIKOA ETA PROZEDURAK

ELEMENTU ARTIFIZIALAK (Giza geografia)PopulazioaHirigintzaEkonomia

ELEMENTU NATURALAK (Geografia fisikoa)ErliebeaUraKlimaLandarediaLurzorua

GEOGRAFIA ETA ESPAZIO GEOGRAFIKOA

ZER DA? Lurraren (GEO) irudikapena (GRAPHEIN) eta deskribapena AZTERGAIA: Espazio geografikoa. 2 mota:

espazio geografikoa eta ezaugarriak

1. Kokatu daiteke (koordenatuei esker)
2. Irudikatu daiteke (mapak)
3. Ingurune fisikoaren eta gizakien arteko harremanaren ondorioa (paisaia geografikoa)
4. Multzo homogeneotan sailkatu daiteke
5. Trantsizio eremuak daude
6. Aldakorra da
7. Zenbait eskalatan interpretatu, aztertu eta deskribatu daiteke

+info

Jatorriaren araberaTipologiaren arabera

ITURRIAK

+info

MapakProiekzio motakEskalakIkurrak/Sinboloak

KARTOGRAFIA

+info

Paraleloak eta meridianoakLongitudea eta latitudea

SARE GEOGRAFIKOA

geografiako prozedurak

Espazio geografikoa kokatu, irudikatu eta azaltzeko erabiltzen diren TRESNAK

4. IRUDI/PAISAIAK

3. TESTU GEOGRAFIKOAK

ITURRIEN IRUZKINA EGITEKO IRIZPIDEAK

1. MAPAK

1.1. MAPA TOPOGRAFIKOAK 1.2. MAPA TEMATIKOAK

2. DATU ESTATISTIKOAK

2.1. TAULAK 2.2. GRAFIKOAK

1.1 Mapa topografikoak

MAPA TOPOGRAFIKOA

• URRATSAK
• Alderdi orokorrak

• Iturri mota
• Orriaren identifikazioa (orri zenbakia, edizioa, izena eta data)
• Orria kokatzea (koordenatuak)
• Proiekzio sistema (normalean zilindrikoa)
• Eskala
• Ikurren identifikazioa

MAPA TOPOGRAFIKOA

• Alderdi fisikoak
• Erliebea: sestra kurbei begiratu behar diegu. Erliebe elementu eta forma nagusiak aztertu: mendiak, muinoak, haranak, maldak...
• Hidrografia: kolore urdinez. Ur naturala eta azpiegitura hidraulikoak ere.
• Natura landaredia: identifikatu (legendan) eta erliebe, hidrografia, klima eta giza aprobetxamenduarekin lotu.
• Klima: zenbait alderdi fisiko eta giza alderdiak ondorioztatu daitezke.7
• Lurzorua

MAPA TOPOGRAFIKOA

• Giza alderdiak:
• Populaketa: landa populaketa ala hiri populaketa? Kokapen zehatza, planoa, bilbea, ingurunearekiko egoera
• Lurzoruaren erabilerak: sektore ekonomikoak eta azpiegiturak
• Toponimiaren azterketa: leku izenen ezaugarriei begiratu.

Motak eta iruzkina

1.2. mapa tematikoak

Distortsionatuak

Koropleta mapak

Korokromatikoak

Diagrama mapak

Irudien mapak

Lerro mapak

Gainazalekoak

MAPA TEMATIKOAK

MAPA TEMATIKO MOTAK

IRUZKINA EGITEKO URRATSAK

1. ALDERDI OROKORRAK
1. Iturri mota
2. Irudikatutako fenomeno geografikoa
3. Espazio geografikoa eta data
4. Datuen jatorrizko iturria (ageri bada)
2. IRUZKINA
1. Irudikatutako fenomeno geografikoaren definizioa
2. Fenomenoaren kokapenaren ezaugarriak
3. Fenomeno geografikoaren azalpena
4. Beste iruzkin batzuk. Konparazioak, etorkizuna....

Motak eta iruzkina

2. datu estatistikoak tAULAK ETA GRAFIKOAK

SEKTORE GRAFIKOA

barra grafikoa

ANIZTUNAK

GRAFIKOAK

TAULA ESTATISTIKOAK

BAKUNAK

lerro grafikoa

TAULA ESTATISTIKOAK ETA GRAFIKOAK

IRUZKINA EGITEKO URRATSAK

1. Alderdi orokorrak
1. Iturri mota identifikatzea: taula edo grafiko mota
2. Irudikatutako fenomeno geografikoa eta datuak adierazteko forma (absolutu edo erlatiboak)
3. Espazio geografikoa eta data
4. Datuen iturria (ageri bada)
2. Iruzkina
1. Fenomeno geografikoaren definizioa
2. Fenomeno geografikoaren bilakaera/banaketaren ezugarriak
3. Fenomenoaren azalpena (kausak , ondorioak)
4. Beste iruzkin batzuk: etorkizuneko joerak, beste espazioekin konparatzea...

3. TESTU GEOGRAFIKOAK

IRUZKINA EGITEKO URRATSAK

1. Alderdi orokorrak
1. Iturri mota identifikatzea: testu mota egilea eta izenburua
2. Fenomeno geografikoa identifikatzea
3. Espazio geografikoa eta data
2. Testua irakurtzea eta aztertzea
1. Arretaz irakurri eta ideia nagusiak azpimarratzea
2. Eskema bat egitea
3. Iruzkina
1. Termino geografikoen definizioa
2. Gertaera geografikoen kausa eta ondorioen azalpena
3. Beste iruzkin batzuk: etorkizuneko joerak, beste espazioekin konparatzea...

4.IRUDI GEOGRAFIKOAK

Eredua liburuko 19.orrialdean

IRUZKINA EGITEKO URRATSAK

1. Alderdi orokorrak
1. Argazki mota ( klasikoa, airekoa, satelitekoa) eta ikuspegia (xehetasuna edo panoramikoa
2. Paisaia mota: naturala edo gizatiartua
3. Eremu geografikoa eta data
2. Paisaia unitateak bereiztea
1. Elementu naturalak eta giza elementuak bereizi behar dira.
3. Iruzkina
1. Elementu naturalak eta giza elementuak bereizi behar dira.
2. Bereizitako elementu bakoitzaren ezaugarriak eta azalpena
3. Ageriko elementuak erabiltzea ikusten ez diren elementuei buruzko ondorioak ateratzeko
4. Natura elementuen eta giza elementuen harremana azaltzea: ondorioztatu oreka dagoen ala mehatxuak. Azken kasuan kausa, ondorioak eta konponbideak

4 saio izango dituzueiruzkinak lantzen hasteko

Ebaluazioko 2 puntu lortzeko

2 BINAKA-2 BANAKA

4 IRUZKINAK EMATEKO AZKEN EGUNA AZAROAK 3

Mapa Taula / GrafikoaTestuaIrudia

0,5 PUNTU BAKOITZAK

IRUZKINAK

JATORRIAREN ARABERA Zuzenak: geografoak lortu ditu behaketen bitartez Zeharkakoak: beste pertsonek eginda. Geografoa erabiltzaile. TIPOLOGIAREN ARABERA: Kartografikoak: Mapak (oinarrizkoak, topografikoak, planoak) Grafikoak: Sektore-, lerro-, barra- Estatistikoak: datu baseak...Idatzizkoak: liburuak, prentsa...Ikus entzunezkoak: filmak, bideoak, irudiakInformatikoak: GIS

PROIEKZIO MOTAK.BIDEOA (GAZTELERAZ)

SARE GEOGRAFIKOA

PARALELOAK: Lurraren ardatzarekiko elkarzutak. 0ºtik 90ºra (Ekuatorea-Poloak) Ipar eta Hego hemisferioakMERIDIANOAK: Polotik polora doazen zirkuluerdiak. 0ºtik-180ºra (Greenwich meridianotik Egun aldaketaren meridianora)LATITUDEA: Lurreko edozein punturen etaEkuatorearen distantzia angeluarra. I-H (N-S)LONGITUDEA: Lurreko edozein puntu eta Greenwich arteko distantzia angeluarra. E-M (E-W)