ARIOSTO, TASSO, CERVANTES
raffaele.ballardini
Created on August 31, 2023
More creations to inspire you
PRODUCT MANAGEMENT IN MOVIES & TV SHOWS
Presentation
A GLIMPSE INTO CAPE TOWN’S PAST
Presentation
VEGETARIANISM
Presentation
ALTERNATIVE DIETS
Presentation
MUSIC PROJECT
Presentation
GEO PROJECT (SINGAPORE)
Presentation
Coca-Cola Real Magic
Presentation
Transcript
Trionfo e crisi del poema cavalleresco
OH GRAN BONTA' DE' CAVALLIERI ANTIQUI...
Write a subtitle here
MIGUEL DE CERVANTESDON CHISCIOTTE
TORQUATO TASSOGERUSALEMME LIBERATA
LUDOVISO ARIOSTO ORLANDO FURIOSO
Le tappe del percorso
FERRARA
Ludovico Ariosto
1517-1525
Poesia alternativa alla LIRICAModello: Orazioa) Impostazione dialogica / narrativa: personaggi e situazioni realieffetto di teatralitàb) Riflessione su temi concreti, in particolare il ruolo e l'autonomi dell'intellettualec) Ironia come arma di difesa
SATIRE
Tratto daTredici canzoni urgenti (2023)Vinicio Capossela
Ariosto governatore
Ariosto: esempio di intellettuale rinascimentalea) impiegato all'interno di una corteb) cortigiano dipendente da un signorec) tensione tra autonomia / necessità economicaRifuto dell'adulazione cortigiana MA necessità di un impiego per sostenersi PATTO CORTIGIANO: il signore protegge il poeta, che in cambio lo celebra con la sua poesia funzione civilizzatrice < funzione politicaReazione: accettazione + denuncia IRONIA
GLI INTELLETTUALI E IL POTERE
Ultimo signore di Ferrara dal 1559 al 1597
ALFONSO IId'ESTE
Signore di Ferrara dal 1505 al 1534
ALFONSO Id'ESTE
Tentativo di controllare la società imponendo un'ideologia unicaa) Normalizzazione + esclusione del diverso ruolo dell'Inquisizioneb) omologazione della cultura e allargamento delle differenze culturali tra popolo / elites- cultura popolare semplificazione- cultura "alta" complessitàc) Formazione del ceto dirigente + controllo ideologico Gesuiti censura dell'editoria
1545 - 1600 ETA' DELLA CONTRORIFORMA
1) spazio chiuso aperto- teorie copernicane- scoperte geografiche2) viene meno l'idea dell'antropocentrismo3) relativismo culturale e spirito critico
RINASCIMENTO
COME REAGISCE L'EPOCA CONTRORIFORMISTAa) attacco degli atteggiamenti criticib) potenziamento del senso dell'autoritàc) rigida codificazione dei comportamenti e colpevolizzazione/rifiuto delle differenzeA livello artistico: promozione di un'arte rigidamente legata alle regole e all'artificio- complicazione della forma e dei contenuti- perdita dell'equilibrio rinascimentalemanierismo
Sperimentazione VS dogmatismo
DAL RINASCIMENTO ALLA MANIERA
Pubblico e artisti si ritrovano divisi tra tensioni contrastanti1. Spinte naturalistiche / Moralità rigida2. Sensualità / Devoziono3. Visione chiusa / visione aperta SENSI vs SPIRITOSi diffonde una sensibilità contorta, con atteggiamenti di chiusura e autocensura.- regole: garanzia per essere omologatieffetto di irrigidimento artistico
REGOLA E TORMENTO
Torquato Tasso
«Infiniti spiriti sono travolti dalla loro stessa forza e duttilità. Che salto ha fatto ora, per la propria concitazione e il fervore, un uomo fra i più penetranti, ingegnosi e conformi allo spirito di quell'antica e pura poesia che vi sia stato da lungo tempo tra i poeti italiani? Non lo deve egli a quella sua letale vivacità? A quella chiarezza che l'ha accecato? A quella precisa e tesa comprensione della ragione che gli ha fatto perdere la ragione? Alla curiosa e laboriosa indagine delle scienze che l'ha condotto alla stupidità? A quella rara attitudine agli esercizi dell'anima che l'ha ridotto senza esercizi e senz'anima? Io provai ancora più dispetto che compassione vedendolo a Ferrara in uno stato così pietoso sopravvivere a se stesso, disconoscere e sé e le sue opere che, a sua insaputa, e tuttavia sotto i suoi occhi, sono date alle stampe scorrette e informi»[Saggi, traduzione di F.Garavini, Bompiani]
Tasso negli Essais di Montaigne
Scienza greca teoria degli umoriFluidi che circolano nel corpo alterando il normale comportamento del soggettomalattia = squilibrio dei fluidiEffetti della malinconiaA) effetti negativi sul corpo e sulla psiche: annienta la capacità di fare poesiaB) la visione altra della realtà consente di vedere le cose in modo diverso: stimolo alla creatività
MALINCONIA
DIMENSIONE ROMANZESCA
Tradizione del ciclo arturianoa) orizzonte apertob) dinamicità narrativac) divagazioned) mescolanza di generiI paladini sono impegnati in ricerche individuali: nuova centralità dell'individuo
Tradizione del ciclo carolingioa) orizzonte chiusob) staticitàc) accentramentod) compattezza (un solo genere)E' ancora possibile l'epica nel contesto rinascimentale?
DIMENSIONE EPICA
ORLANDO FURIOSO
SE l'elemento epico non è più centrale, qual è l'elemento strutturante del poema?AZIONEAriosto sviluppa parallelamente- vicende diverse- personaggi diversi- obiettivi diversiTecnica dell'entrelacement = intreccioNarratore = tessitoreEffetti dell'entrelacement1) varietà: interesse continuo2) Garantisce la suspence: interruzioni improvvise
L'ENTRELACEMENT
Ricerche vane, irrisolte, illusoriedivagazioneverbo errare
QUETE
Orlando = figura esemplare + modello dell'uomo idealeSE follia vince Orlando tutta la realtà è potenziale vittima della folliaa) rovescia l'elemento epicob) abbassa i modelli positivic) denuncia il divario tra essere / apparire
FOLLIA come strumento di ANALISI e CRITICA
Realtà varia, complessa, ingannevoleNo connotazione morale
LABIRINTO
Brueghel il vecchio, La strega di Mallegem
20XX
Integer odio turpis, varius vitae tempor vel, venenatis vel lectus.
Lorem ipsum
20XX
Integer odio turpis, varius vitae tempor vel, venenatis vel lectus.
Lorem ipsum
20XX
Integer odio turpis, varius vitae tempor vel, venenatis vel lectus.
Lorem ipsum
20XX
Integer odio turpis, varius vitae tempor vel, venenatis vel lectus.
Lorem ipsum
20XX
Integer odio turpis, varius vitae tempor vel, venenatis vel lectus.
Lorem ipsum
Write a title here
Write a subtitle here
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Integer odio turpis, varius vitae tempor vel, venenatis vel lectus. Donec molestie, nisi in rhoncus faucibus, nibh dui elementum purus, at efficitur elit magna convallis mauris. Sed ac justo ac felis bibendum tempor ac ac leo. Ut vehicula maximus nisl, vitae luctus neque volutpat et. Phasellus at viverra risus. Vivamus vulputate consequat magna, hendrerit consectetur erat suscipit vitae.
Write atitle here
+ INFO
- Lorem ipsum dolor sit amet.
- Consectetur adipiscing elit.
- Sed do eiusmod tempor incididunt ut.
- Labore et dolore magna aliqua.
Lorem ipsum dolor sit
Lorem ipsum dolor
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua.Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua.Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod.
Lorem ipsum dolor sit
Lorem ipsum dolor
Consectetur adipiscing elit
- Lorem ipsum dolor sit amet.
- Consectetur adipiscing elit.
- Sed do eiusmod tempor incididunt ut.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua.Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod.
Lorem ipsum dolor sit
Lorem ipsum dolor
Consectetur adipiscing elit
- Lorem ipsum dolor sit amet.
- Consectetur adipiscing elit.
- Sed do eiusmod tempor incididunt ut.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua.Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod.
Lorem ipsum dolor sit
Lorem ipsum dolor
Consectetur adipiscing elit
- Lorem ipsum dolor sit amet.
- Consectetur adipiscing elit.
- Sed do eiusmod tempor incididunt ut.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua.Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod.
Lorem ipsum dolor sit
Lorem ipsum dolor
Consectetur adipiscing elit
- Lorem ipsum dolor sit amet.
- Consectetur adipiscing elit.
- Sed do eiusmod tempor incididunt ut.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua.Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod.
Lorem ipsum dolor sit
Lorem ipsum dolor
Consectetur adipiscing elit
- Lorem ipsum dolor sit amet.
- Consectetur adipiscing elit.
- Sed do eiusmod tempor incididunt ut.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua.Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod.
Lorem ipsum dolor sit
Lorem ipsum dolor
Consectetur adipiscing elit
- Lorem ipsum dolor sit amet.
- Consectetur adipiscing elit.
- Sed do eiusmod tempor incididunt ut.