LO 2. Mapa jako obraz Ziemi

Mapa jako obraz Ziemi

Mapa jako obraz Ziemi Mapy są ważnym źródłem informacji zarówno o najbliższej okolicy, jak i o świecie. Z każdej z nich możesz się bardzo dużo dowiedzieć, musisz jednak nauczyć się właściwie odczytywać zamieszczone na nich informacje.

Sygnatura - użyty na mapie umowny znak graficzny, który informuje o lokalizacji oraz rodzaju danego obiektu lub zjawiska.

Mapa i jej elementy Mapa to obraz powierzchni Ziemi lub jej fragmentu przedstawiony na płaszczyźnie w odpowiednim pomniejszeniu, czyli w skali. Wiele informacji na mapach jest prezentowanych za pomocą odpowiednich znaków umownych - sygnatur.

Każda mapa składa się z określonych elementów. TREŚĆ MAPY - na przykład ukształtowanie powierzchni, sieć wodna czy rozmieszczenie miejscowości

Legenda (objaśnienia) - opis wszystkich sygnatur użytych na mapie

Siatka kartograficzna (układ południków i równoleżników) umożliwiająca określenie współrzędnych geograficznych dowolnych obiektów

LICZBOWEJ - 1 : 100 000 MIANOWANEJ - 1 cm - 1 km PODZIAŁKI LINIOWEJ -

Skala informująca o stopniu pomniejszenia obrazu Ziemi, przedstawiana w trzech postaciach:

Przedstaw skalę 1 : 1 000 000 w postaci mianowanej oraz w formie podziałki liniowej.

1. Odczytaj skalę liczbową. Zapis 1 : 1 000 000 oznacza, że 1 cm na mapie odpowiada 1 000 000 cm w terenie.
2. Zamień wartość podaną w centymetrach na kilometry. Pamiętaj, że 100 cm = 1 m, a 1000 m = 1 km. 1 000 000 cm = 10 000 m 10 000 m = 10 km Skala mianowana ma postać: 1 cm - 10 km. To oznacza, że 1 cm na mapie odpowiada odległości 10 km w terenie.
3. Narysuj linię i zaznacz na niej jednocentymetrowe odcinki (pięć lub więcej). Odcinek pierwszy od lewej podziel na 10 jednomilimetrowych części.
4. Opisz linię w sposób, który wynika ze skali mianowanej

W zależności od potrzeb możemy przekształcić daną skalę z jednej postaci w inną

O czym informuje skala mapy? Skala mapy informuje o tym, ile razy został pomniejszony zaprezentowany na mapie fragment powierzchni Ziemi. Na przykład zapis 1:300 000 oznacza, że odległość na mapie została pomniejszona 300 000 razy w stosunku do odległości w terenie. Można też powiedzieć, że 1 cm na mapie odpowiada 300 000 cm w terenie.

Szczegółowość mapy – liczba elementów pokazanych na mapie. Im więcej jest tych elementów, tym mapa jest bardziej szczegółowa.

Skala jest wyznacznikiem szczegółowości mapy. Im mniejsza skala, tym treść mapy jest bardziej uogólniona.

Mapy wykonuje się w różnych skalach. Mała skala (np. 1:300 000) oznacza małą szczegółowość mapy, natomiast duża skala (np. 1:30 000) - dużą szczegółowość.

Skala mapy umożliwia też dokonywanie różnych pomiarów, przede wszystkim odległości.

Poziomice - linie na mapach łączące punkty o tej samej wysokości nad poziomem morza.

Metody przedstawiania rzeźby terenu na mapach Na współczesnych mapach do przedstawiania rzeźby terenu wykorzystuje się metodę poziomicową, której podstawowym elementem są poziomice. Mapy wykonane za pomocą tej metody umożliwiają określanie wysokości poszczególnych form terenu, pokazują ich kształt oraz nachylenie stoków. Mapy, które prezentują ukształtowanie powierzchni Ziemi przy użyciu odpowiedniej skali barw, nazywamy mapami hipsometrycznymi.

Ilościowe metody prezentacji informacji geograficznych na mapach Ilościowe metody prezentacji to grupa metod, dzięki którym jest możliwe odczytywanie z map wielkości i natężenia określonych zjawisk.

mapka

METODA IZOLINII Metoda izolinii, jak wskazuje na to sama nazwa, wykorzystuje izolinie – linie łączące na mapie punkty o jednakowej wartości przedstawianego zjawiska. (izohipsy (poziomice) - linie na mapie łączące punkty o jednakowej wysokości nad poziomem morza izotermy - linie na mapie łączące punkty o jednakowej wartości temperatury powietrza izohiety - linie na mapie łączące punkty o jednakowej sumie opadów atmosferycznych)

mapka

Metoda kartogramu Umożliwia przedstawianie (najczęściej za pomocą barw) natężenia danego zjawiska na określonym obszarze (np. w województwie). Przykładem zastosowania tej metody jest mapa gęstości zaludnienia w województwach w Polsce.

mapka

Metoda kartodiagramu Polega na umieszczaniu wykresów (np. kołowych, słupkowych) zazwyczaj w obrębie określonych jednostek administracyjnych. Te wykresy najczęściej pokazują wielkość zjawiska, czasem jego strukturę lub przebieg. Przykładem zastosowania tej metody jest mapa przedstawiająca odsetek ludności miejskiej i wiejskiej w poszczególnych województwach w Polsce.

Jakościowe metody prezentacji informacji geograficznych na mapach Jakościowe metody prezentacji umożliwiają wykonywanie map, z których można odczytać występowanie określonych zjawisk, a także rozmieszczenie obiektów. Do tych metod zalicza się między innymi metodę sygnaturową oraz metodę powierzchniową.

mapka

Metoda sygnaturowa Metoda sygnaturowa polega na oznaczaniu na mapie występowania danego zjawiska lub obiektu za pomocą umownych znaków, czyli sygnatur. Wyróżnia się sygnatury punktowe (np. w postaci figur geometrycznych, liter lub małych ikon) oraz sygnatury liniowe (np. rzeki, drogi). Przykładem zastosowania tej metody jest mapa wydobycia surowców mineralnych w Polsce.

mapka

Metoda powierzchniowa W metodzie powierzchniowej do oznaczania wydzielonych na mapie powierzchni najczęściej wykorzystuje się barwy charakteryzujące tylko jedno zjawisko. Tę metodę stosuje się do przedstawiania zjawisk, które nie nakładają się na siebie. Przykładem jej wykorzystania jest mapa warunków wiatrowych w Polsce.