TIRANOS

Arantxa.VA

TIRANOak ?

Nola bihurtu ziren

10. Hausnarketa

9. Muamar Gadafi

8. Hausnarketa

7. Stalin

6. Hausnarketa

5. Idi Amin

4. Hausnarketa

3. Sadaam Huseein

2. Hausnarketa

1. Hitler

Aurkibidea

HITLER

Adolf

• Adolf Hitler Alemaniako buruzagi politiko eta diktadorea izan zen, 1889ko apirilaren 20an jaio zena Austrian. Alderdi Nazien burua izan zen , eta Alemaniako kantziler bihurtu zen 1933an.
• 1923- Estatu kolpe bat eman zuen eta nazi gobernua sortu
• Kartzelan: Liburu bat sortzen du "Nire borroka" izena zuena
• Hitlerrek ideologia nazionalista, arrazista eta antisemita susta zuen. "Arraza ariaren nagusitzeko.
• Prentsa askatasuna ezabatu, skubide zibilak murriztu, kontzentrazioa esparruak sortu.
• 1945ean, indar aliatuak Berlinera hurbiltzen ari zirela Hitlerrek bere buruz beste egin zuen.
• Hitlerrek Alemanian zegoen krisi egoers aprobetxatzen du boterera iritsi ahal izateko, ekonomikoki, politikoki eta sozialki Alemania osoa gaizki zegoelako. Hitlerrek jende askoren lekua hartu zuen, lider indartsua zela erakutsi zuelako eta arazoak konponduko zuela irakutsi zuelako.

Zein da Hitler eta nola iritsi zen boterera?

1. Krisia aprobetxatu: Hitlerrek gerraosteko Alemaniako krisi ekonomiko eta politikoa baliatu zuen babesa irabazteko. 2. Beldurra eta propaganda ustiatzea: Propaganda-taktikak erabili zituen, hala nola diskurtso karismatikoak eta mezu antisemitak, beldurra eta erresumina eragiteko juduei eta beste talde batzuei. 3. Aurkariak ezabatzea edo neutralizatzea: Hitlerrek bere aurkari politikoak ezabatu zituen, hala nola buruzagi komunistak eta sozialistak, eta bere erabateko lidergoa Alderdi Nazian ezarri zuen. 4. Bitartekoak eta informazioa kontrolatzea: Propaganda eta hedabideen kontrola erabili zituen bere ideologia zabaltzeko eta iritzi publikoa manipulatzeko. 5. Boterea zentralizatzea: Hitlerrek erakunde demokratikoak ahuldu zituen eta boterea bere gobernuan zentralizatu zuen, oposizioa ezabatuz eta aldebakarreko erabakiak hartuz.

Ze pausoak jarraitu zuen

Hitlerren gobernuaz hausnartzeak historiatik ikastera eta elkarrekin lan egitera bultzatzen gaitu, izugarrikeria horiek errepika ez daitezen. Tolerantziaren, errespetuaren, inklusioaren eta demokraziaren balioak sustatzearen garrantzia gogorarazten digu. Diskriminazio, gorroto eta autoritarismo mota orori aurre egiteko eta pertsona guztien eskubideak eta duintasuna defendatzeko eskatzen digu. Hitlerren gobernua estremismoaren, fanatismoaren eta botere-abusuaren arriskuen oroigarri tragikoa da. Erne egoteko eta intolerantziaren eta bidegabekeriaren aurkako jarrera irmoa hartzeko eskatzen digu, berdintasunean, elkarrekiko errespetuan eta oinarrizko giza eskubideetan oinarritutako gizarteak eraikiz.

HAUSNARKETA

HUSHEIN

Sadaam

• Saddam Hussein 1937 jaio zen Al-Awjan, Tikrit inguruko herri batean, .
• Boterera igo zen eta 1979an Irakeko presidente bihurtu zen.
• Husseinek ia hiru hamarkada eman zituen boterean, esku gogorrez gobernatzen eta oposizio mota guztiak zapaltzen.
• Bere gobernuaren gertaera ilunenetako bat Irak eta Iranen arteko gerra izan zen, 1980tik 1988ra arte iraun zuena eta ehunka mila pertsona hil zituena.
• Husseinen diktadura 2003an amaitu zen, AEBk zuzendutako nazioarteko koalizio batek Irak inbaditu eta bere gobernua boteretk kendu zueneana.
• Hussein boterera igo zen Baath Alderdiarekin afiliatuta, estatu-kolpe arrakastatsuetan parte hartuta eta oposizioa desagerrarazteko eta gobernuaren barruan boterea sendotzeko gaitasunarekin. Behin boterean, errepresioa, indarkeria eta nazioarteko erasoa izan ziren bere erregimenaren ezaugarri nagusiak.

Zein da Hushein eta nola iritsi zen boterera?

PAUSOAK

1: Krisiaz baliatu: Hussein Irakeko ezegonkortasunaz eta eskualdeko tentsioaz baliatu zen babesa irabazteko. 2: Beldurra eta propaganda ustiatzea: Propaganda eta nortasunaren gurtza erabili zituen beldurra sortzeko eta bere irudia lider indartsu gisa ezartzeko

3: Arerioak kanporatzea: Husseinek gogor zapaldu zuen edozein oposizio, purgak eta exekuzioak eginez bere kontrola mantentzeko.4: Hedabideak eta informazioa kontrolatzea: Komunikabideak eta informazioa kontrolatu zituen, propaganda zabalduz eta edozein ahots kritiko gaitzetsiz.

Saddam Husseinen gobernua zapalkuntza, indarkeria eta giza eskubideen urraketa garaia izan zen. Horregatik da oso garrantzitsua askatasunaren, justiziaren eta giza duintasunaren alde borrokatzea beti.

HAUSNARKETA

AMIN

Idi

• Idi Amin 1925an jaio zen Kobokon, Ugandan. Ugandako militar eta politikari bat izan zen, 1971tik 1979ra esku gogorrez gobernatu zuena.
• Amin boterera igo zen Milton Obote presidentearen aurkako estatu-kolpe arrakastatsu baten buru izan ondoren.
• Bere gobernuan, Aminek erregimen diktatoriala ezarri zuen, indarkeria, errepresioa eta ustelkeria ezaugarri zituena. Politika erratiko eta arbitrarioak ezarri zituen, purgaketa politikoak eta giza eskubideen urraketa orokorrak eginez.
• 1979an, Amin boteretik kendu zuen Ugandako indar matxino eta erbesteratuen koalizio batek.
• Boterera igo izana estatu-kolpe baten eta une hartan zegoen nahigabe herrikoi eta militarraren esplotazioaren ondorio izan zen. Hala ere, haren erregimenak sufrimenduaren eta giza eskubideen urraketen ondarea utzi zuen, eta horrek eragin sakona izan zuen Ugandako herritarrengan.

Zein da Idi Amin eta nola iritsi zen boterera?

PAUSOAK

1: Krisia aprobetxatu: Idi Amin Ugandako ezegonkortasun politiko eta etnikoaz baliatu zen babesa irabazteko. 2: Beldurra eta propaganda ustiatzea: Propaganda eta indarkeria erabili zituen beldurra sortzeko eta bere irudia nazioaren lider indartsu eta babesle gisa ezartzeko. 3: Aurkariak ezabatzea edo neutralizatzea: Aminek bortizki zapaldu zituen bere aurkari politikoak eta bere gobernuarentzat mehatxutzat jotzen zituenak, exekuzioak eta errepresio sistematikoa eginez.

4: Hedabideak eta informazioa kontrolatzea: Komunikabideak eta informazioa kontrolatu zituen, eta propaganda zabaltzeko eta narratiba publikoa kontrolatzeko erabili zituen.5: Boterea zentralizatzea: Aminek boterea bere gobernuan zentralizatu zuen, aldebakarreko erabakiak hartuz eta zeuden erakunde demokratikoak ahulduz.

Aminen gobernuak giza eskubideak babestearen eta baloratzearen garrantzia gogorarazten digu, baita lidergo arduratsu eta etiko baten beharra ere. Indarkerian eta zapalkuntzan oinarritutako erregimenak izan ditzakeen ondorio latzak ere erakusten dizkigu.

HAUSNARKETA

STALIN

Joseph

• Joseph Stalin 1878an jaio zen Gorin, Georgian, garai hartan Errusiar Inperioaren parte zena.
• Sobietar Batasuneko politikaria eta liderra izan zen, eta berebiziko garrantzia izan zuen Sobietar Batasunaren eraketan eta sendotzean.
• Stalinek gizarte sobietarra eraldatu zuten politika erradikalak ezarri zituen. Bere politika ekonomikoak, kolektibizazio bezala ezaguna, nekazaritza eta industria berrantolatu nahi zituen etxalde eta lantegi kolektiboetan, gosetea eta milioika bizitzaren galera eragin zituena
• Stalin prozesu mailakatu eta konplexu baten bidez iritsi zen boterera Sobietar Batasunean. Stalinek alderdian zuen boterea sendotu zuen hainbat purgaren eta politiketatik kanporatzearen bidez. 1930eko hamarkadan, "Purga Handia" izeneko errepresio-kanpaina egin zuen.

Zein da Stalin eta nola iritsi zen boterera?

Pausoak

1: Krisia aprobetxatu: Stalin Sobietar Batasunaren krisi ekonomiko eta sozialaz baliatu zen Errusiako Iraultzaren ondoren, babesa irabazteko. 2: Aurkariak desagerraraztea: Stalinek purgaketa politiko masiboak egin zituen, ustezko "Estatuaren etsaiak" desagerraraziz eta Alderdi Komunistaren barruan zuen boterea sendotuz.

3: Hedabideak eta informazioa kontrolatzea: Stalinek komunikabideak eta hezkuntza kontrolatu zituen, bere ideologia sustatzeko eta bere lidergoa loriatzeko. 4: Boterea zentralizatzea: Stalinek disidentzia mota guztiak ezabatu zituen eta erregimen autoritario eta totalitarioa ezarri zuen, sobietar bizitzaren alderdi guztiak kontrolatuz.

Sobietar Batasuneko Stalinen gobernua historiako erregimen basati eta errepresiboa hartzen da. Gobernuari buruz dudan iritzi pertsonala oso kritikoa da. Stalinen gobernuari buruz dudan iritzia oso negatiboa da. Errepresioa, giza eskubideen urraketa eta milioika pertsonaren heriotza izan ziren bere erregimenaren ezaugarri nagusiak. Zure gobernuaren izugarrikeriek eta tragediek giza eskubideak babestearen eta autoritarismo eta totalitarismo mota ororen aurka borrokatzearen garrantzia gogorarazten digute.

HAUSNARKETA

Muamar

GADAFI

• Muammar al-Gaddafi Libiako buruzagi politiko eta militarra izan zen, eta erregimen autoritarioa izan zuen lau hamarkadatan.
• Gaddafi 1942an jaio zen Sirteko familia beduino batean, garai hartan Libiako Erresuma zen hartan, italiar kolonia batean. Familia batekoa zen.
• 1969an, Gaddafik Idris I.a erregea boteretik kendu eta Libian boterea hartu zuen estatu kolpe arrakastatsua gidatu zuen. Bere ideologia politikoan oinarritutako erregimen bat ezarri zuen, "El Libro Verde" izenekoa, Libiako herriaren sozialismoan eta autodeterminazioan oinarritutako sistema politiko baten alde egiten zuena
• Bere gobernuan, Gaddafik bere boterea sendotu zuen eta politika nazionalista eta panarabistak hartu zituen. Libiako petrolio industria nazionalizatu zuen
• 2011n, Udaberri Arabiarrean, protesta jendetsuak piztu ziren Libian, erreformak eta Gaddafiren erregimenaren amaiera eskatzeko.

Zein da GADAFI eta nola iritsi zen boterera?

Pausoak

1: Krisia aprobetxatu: Gadafi Libiako ezegonkortasun politiko eta sozialaz baliatu zen babesa irabazteko. 2: Beldurra eta propaganda ustiatzea: Propaganda, nortasunaren gurtza eta indarkeriaren erabilera erabili zituen beldurra sortzeko eta bere irudia lider indartsu eta karismatiko gisa ezartzeko.

3: Aurkariak neutralizatzea: Gadafik bortizki zapaldu zituen oposizio politikoa eta edozein disidentzia mota, taktika errepresiboak eta errepresalia bortitzak erabiliz. 4: Hedabideak eta informazioa kontrolatzea: Komunikabideak eta informazioa kontrolatu zituen, propaganda eta zentsura erabiliz narratiba publikoaren gaineko kontrola mantentzeko.

Libiako Muammar Gaddafiren gobernua lorpen ekonomiko eta sozialen nahasketa izan zen, errepresio politiko orokortuarekin eta nazioarteko eztabaidekin batera. Bere gobernuari buruzko iritzia askotarikoa da, eta bere agintaldiko alderdi positiboak eta negatiboak baloratzeko moduaren araberakoa.

HAUSNARKETA

Arantxa. V.A

¡eskerri asko!