Textos Latín 2
mariateresacases
Created on March 9, 2023
More creations to inspire you
Transcript
1. CAESAR, De bello Gallico
2. CAESAR, De bello civili
3. SALUSTIUS, Bellum Catilinae
4. SALUSTIUS, Bellum Iugurthinum
TEXTOS LATINOS
PARA 2º DE BACHILLERATO
6. Auctores varii
5. NEPOS, Opera vari
Mª Teresa Cases Fandos
CAESAR
De bello Gallico, I, 4
Quae cum adpropinquarent Britanniae et ex castris viderentur , tanta tempestas subito coorta est ut nulla earum cursum tenere posset , sed aliae eodem unde erant profectae referrentur , aliae ad inferiorem partem insulae , quae est propius solis occasum , magno suo cum periculo deicerentur ; quae tamen ancoris iactis cum fluctibus complerentur , necessario adversa nocte in altum provectae continentem petierunt. CAESAR, De bello gallico, 1, 4 Vocabulario (generado en: http://collatinus.educarex.es)
- ad : prep. + ac. : hacia, a, cerca de
- aduersor : aris, atus sum : oponerse
- aduersus : a, um : contrario, opuesto (prep. + ac.. = contra) ; aduersae res : adversidad
- alius : a, ud : otro, otra, diferente, distinto
- alo : is, ere, ui, altum ou alitum : 1. nutrir, alimentar 2. promover, fomentar, desarrollar 3. alimentarse
- altum : i, n. : alta mar, profundidad, altura
- altus : a, um : alto, profoudo, grande (metaf.)
- ancora : ae, f. : ancla
- appropinquo, -as, -are: aproximarse
- castra : orum, n. pl. : campamento
- compleo : es, ere, pleui, pletum : llenar
- contineo : es, ere, tinui, tentum : contener, mantener
- coorior : iris, iri, ortus sum : nacer, aparecer
- cum : inv. :1. Preposición + abl. = con 2. conjunción + ind. = cuando, como, mientras 3. conjunción + subj. : al tiempo que, mientras
- curro : is, ere, cucurri, cursum : correr
- cursus : us, m. : carrera, recorrido, trayecto
- deicio : is, ere, ieci, iectum : echar abajo, precipitar; abatir
- et : conj. : y. adv. también
- ex : prép. : + Abl. : de, desde, a partir de
- fluctus : us, m. : ola, oleaje; agitación, turbulencia
- iacio : is, ere, ieci, iactum : echar, arrojar, lanzar; proferir; establecer, fundar
- idem : eadem, idem : mismo, el mismo
- in : prep. : (ac.) a, hacia, para, contra; (abl.) en
- inferior : oris : inferior
- inferus : a, um : de abajo, inferior (inferi : los infiernos)
- insula : ae, f. : isla; casa de vecinos
- is : ea, id : este, esta, esto; él, ella, ello (pr. anafórico)
- magnus : a, um : grande
- necessario : adv. : necesariamente
- necessarius : i, m. : pariente, aliado, amigo
- necessarius (2) : a, um : inevitable, necesario; indispensable; íntimo nox : noctis, f. : noche
- nullus : a, um : ninguno, -a
- occasus : us, m. : ocaso, caída (del sol)
- occido : is, ere, occidi, occasum (ob + cado) : morir, caer, sucumbir; declinar (el sol)
- occido (2) : is, ere, occidi, occisum (ob + caedo) : cortar, desmenuzar; herir, matar; causar la muerte
- pars : partis, f. : parte, fracción, proporción, partido, lado
- periculum : i, n. : 1. ensayo, experiencia 2. peligro
- peto : is, ere, iui, itum : 1. buscar, esperar, atacar, 2. intentar llegar a , obtener, investigar, exigir, reclamar
- possum : potes, posse, potui : poder, ser capaz de
- proficio : is, ere, feci, fectum : avanzar; ser útil
- proficiscor : eris, i, fectus sum : partir
- propius : adv., comparativo de popre : más cercano
- proueho : is, ere, uexi, uectum : llevar hacia adelante; transportar; adelantarse; empujar; promover
- qui : quae, quod : que ; interr. ¿quién? ¿cuál?
- sed : conj. : pero, sino
- sol : solis, m. : suelo
- solor : aris, ari : reconfortar, aliviar
- solum : i, n. : el suelo
- solus : a, um : solo
- subito : inv. : súbitamente, repentinamente
- subitus : a, um : repentino, súbito
- sum : es, esse, fui : ser; al inicio de frase: hay
- suus : a, um : adj. : su; pronom : el suyo, los suyos
- tamen : adv. : sin embargo
- tantus : a, um : tan grande ; -... ut : tan grande... que
- tempestas : atis, f. : tiempo, maltiempo
- teneo : es, ere, ui, tentum : 1. tener, dirigir, alcanzar 2. tener, ocupar 3. tener, guardar 4. mantener, sostener, contener 5. atar 6. contener, retrasar, impedir
- uideo : es, ere, uidi, uisum : ver (uideor, eris, eri, uisus sum : parecer)
- unde : adv. interr. ou rel. : de donde, de dónde ?
- ut : conj. : + ind. : cuando, desde que; + subj; : para que, que, de (finalidad o verbo de voluntad), de manera que (consecuencia) adv. : como, así que
De bello Gallico, I, 8
Interea ea legione quam secum habebat militibusque, qui ex provincia convenerant, a lacu Lemanno, qui in flumen Rhodanum influit, ad montem Iuram, qui fines Sequanorum ab Helvetiis dividit, milia passuum XVIIII murum in altitudinem pedum sedecim fossamque perducit. Eo opere perfecto praesidia disponit, castella communit, quo facilius [...] prohibere possit. César, La guerra de las Galias, I, 8 Vocabulario (generado con: http://collatinus.educarex.es/) Heluetius : i, m. : helvecio, suizoIura : ae, f. : Jura (monte en la Galia Narbonense) Lemannus : i, m. : - lacus : lago Léman Rhodanus : i, m. : RódanoSequanus : orum, m. : los secuanos a : prep. : + Abl. : de, desde, a partir de,(con un verbo pasivo = por) ab : prép. : + Abl. : a partir de, con un verbo pasivo = porad : prep. + ac. : hacia, a, cerca dealtitudo : dinis, f. : altitud, altura, elevación; profundidad castellum : i, n. : reducto, fortín, fortaleza, guarida, madrigueracommunio : is, ire, iui, itum : fortificar, construir (un fuerte), reforzarconuenio : is, ire, ueni, uentum : 1. venir conjuntamente 2. convenir, adaptarse 3. ser el objeto de un acuerdo 4. conuenit : hay acuerdo 5. (jurídico) -in manu : llegar a la patria potestad del esposo, casarsedispono : is, ere, posui, positum : disponer, ordenar, regulardiuido : is, ere, uisi, uisum : dividirea : 1. ablativo feminino singular, nominativo o acusativo neutro plural de is, ea, id (este, esta, él, ella...) 2. adv. : por este sitio, por tal lugareo : is, ire, iui, itum : ireo (2) : adv. : allí, a aquel lugar, allá (amenudo seguido de ut = que)ex : prép. : + Abl. : de, desde, a partir defacilis : e : fácilfacilius : inv. : más fácilmentefinis : is, f. : límite, frontera; fin, términoflumen : inis, n. : corriente, río, torrentefodio : is, ere, fodi, fossum : cavar, desenterrar, excavar; pinchar, atravesar; atormentar fossa : ae, f. : foso, hoyo, agujero; canal, desagüehabeo : es, ere, bui, bitum : tenerin : prep. : (ac.) a, hacia, para, contra; (abl.) eninfluo : is, ere : desembocar; invadir, penetrarinterea : adv. : entretanto, mientrasis : ea, id : este, esta, esto; él, ella, ello (pr. anafórico)lacus : us, m. : lago, estanquelegio : onis, f. : legión; ejércitomiles : itis, m. : soldadomilium : ii, n : mijomille : n. ia, ium : mil (milia : cuando se trata de varios miles)mons : montis, m. : monte, montañamurus : i, m. : ratón operor : aris, ari, atus sum : trabajar en, ocuparse de; sacrificar opus : operis, n. : obra, trabajo passus : us, m. : paso (1, 479 m.) perduco : is, ere, duxi, ductum : hacer ir, conducir; continuar, proseguir perfectus : a, um : perfecto, consumado, acabado perficio : is, ere, feci, fectum : 1. llevar a término una acción, terminar, acabar 2. hacer perfectamente 3. lograrpes : pedis, m. : piepossum : potes, posse, potui : poder, ser capaz de praesidium : ii, n. : protección, guardia prohibeo : es, ere, bui, bitum : prohibir provincia : ae, f. : provinciaqueo : is, ire, ii ou iui, itum : poder, ser capaz de sedecim : inv. : dieciséis
De bello Gallico, II, 2
Caesar his nuntiis et litteris commotus duas legiones novas in citeriore Gallia conscripsit et, inita aestate , Q. Pedium legatum qui in ulteriorem Galliam eas deduceret, misit. Ipse, cum triduum iter fecisset, invenit Sabim flumen non amplius milibus passuum X abesse. Texto adaptado de CAESAR, De bello Gallico, Liber II, 2 VOCABULARIO (creado con la herramienta: http://collatinus.educarex.es/) absum : es, esse, afui : estar ausenteaestas : tatis, f. : veranoamplius : adv. : másamplus : a, um : grande, importanteCaesar : aris, m. : César, emperadorciterior : oris : citerior, más cerca, que está más acá (Gallia - = la Galia más cercana) commoueo : es, ere, moui, motum : 1. poner en movimiento, desplazar, remover. 2. impresionar, agitar, mover (el cuerpo o el espíritu). 3. excitar, originar (un sentimiento). conscribo : is, ere, scripsi, scriptum : componer, escribir cum : inv. :1. Preposición + abl. = con 2. conjunción + ind. = cuando, como, mientras 3. conjunción + subj. : al tiempo que, mientrasdeduco : is, ere, duxi, ductum : 1. llevar de arriba abajo 2. conducir 3. fundarduo : ae, o : dos eo : is, ire, iui, itum : iret : conj. : y. adv. tambiénfacio : is, ere, feci, factum : hacerflumen : inis, n. : corriente, río, torrenteGallia : ae, f. : la Galiahic : haec, hoc : este, esta, estoin : prep. : (ac.) a, hacia, para, contra; (abl.) eninuenio : is, ire, ueni, uentum : encontrar; conseguir; inventar, descubriripse : ipsa, ipsum : mismo, -a; él mismo, ella misma, ello mismo (yo mismo, tú mismo, etc.) is : ea, id : este, esta, esto; él, ella, ello (pr. anafórico)iter : itineris, n. : caminolegatus : i, m. : legado, embajadorlegio : onis, f. : legión; ejércitolego : as, are : delegar, enviar en misión; legar; delegar el poderlittera : ae, f. : letra; (en pl.) cartamille : n. ia, ium : mil (milia : cuando se trata de varios miles)mitto : is, ere, misi, missum : I. 1. enviar 2. transmitir 3. proporcionar 4. arrojar, lanzar II. dejar ir, abandonarnon : neg. : nonouo : as, are : renovar, rehacer; inventar; cambiar, innovarnouus : a, um : nuevonuntius : ii, m. : 1. mensajero 2. noticia, mensajepassus : us, m. : paso (1, 479 m.)Q : abreviatura de Quintusqueo : is, ire, ii ou iui, itum : poder, ser capaz dequi : quae, quod, pr. rel : quien, el que, el cual… triduum : i, n. : espacio de tres días ulterior : oris : que está al otro lado
De bello Gallico, II, 13
Caesar , obsidibus acceptis primis civitatis atque ipsius Galbae regis duobus filiis armisque omnibus ex oppido traditis , in deditionem Suessiones accipit exercitumque in Bellovacos ducit . Qui cum se suaque omnia in oppidum Bratuspantium contulissent atque ab eo oppido Caesar cum exercitu circiter milia passuum V abesset , omnes maiores natu ex oppido egressi manus ad Caesarem tendere et voce significare coeperunt sese in eius fidem ac potestatem venire neque contra populum Romanum armis contendere. CAESAR, De bello Gallico, II, 13 (1-23) Vocabulario: (automático con http://collatinus.educarex.es ) - Caesar : aris, m. : César, emperador - Galba : ae, m. : Galba - Romanus : a, um : romano (Romanus, i, m. : el romano) - Suessiones : um, m. : los suesiones (pueblo de la Galia) - ab : prép. : + Abl. : a partir de, con un verbo pasivo = por - absum : es, esse, afui : estar ausente - ac : conj. : y, y también - acceptus : a, um : bienvenido, agradable - accipio : is, ere, cepi, ceptum : recibir, coger, aprender (acceptus, a, um : bien recibido, agradable) - ad : prep. + ac. : hacia, a, cerca de - arma : orum, n. : armas - at : conj. : pero - atque : conj. : y , y también, y además - circiter : adv. : alrededor, aproximadamente - ciuitas : atis, f. : ciudad, estado - coepio : is, ere, coepi, coeptum : (sobre todo con formas de perfecto y supino) : comenzar - confero : fers, ferre, tuli, latum : 1. entregar, amontonar 2. unir 3. acercar; me - : refugiarse - contendo : is, ere, tendi, tentum : 1. tender, poner tenso 2. intentar obtener 3. afirmar 4. comparar 5. hacer un esfuerzo 6. luchar, rivalizar - contra : adv : al contrario, enfrente ; prep+acc : contra - cum : inv. :1. Preposición + abl. = con 2. conjunción + ind. = cuando, como, mientras 3. conjunción + subj. : al tiempo que, mientras - deditio : onis, f. : rendición, sumisión - duco : is, ere, duxi, ductum : I. llevar 1. llevar fuera de 2. atraer 3. hacer entrar 4. contar, estimar II. conducir - duo : ae, o : dos - egredior : eris, i, egressus sum : partir, salir - eo : is, ire, iui, itum : ir - eo (2) : adv. : allí, a aquel lugar, allá (amenudo seguido de ut = que) - et : conj. : y. adv. también - ex : prép. : + Abl. : de, desde, a partir de - exerceo : es, ere, cui, citum : 1. no dejar en reposo, trabajar con ahínco 2. ejercitar, adiestrar, ejercer, practicar - exercitus : us, m. : ejército - fides : ium, f. : lira - fides (2) : ei, f. : fe, confianza, lealtad - filia : ae, f. : hija - filius : ii, m. : hijo - in : prep. : (ac.) a, hacia, para, contra; (abl.) en - ipse : ipsa, ipsum : mismo, -a; él mismo, ella misma, ello mismo (yo mismo, tú mismo, etc.) - ipsus : ipsa, ipsum (arc.) : mismo, -a; él mismo, ella misma, ello mismo (yo mismo, tú mismo, etc.) - is : ea, id : este, esta, esto; él, ella, ello (pr. anafórico) - maior : oris : comparativo de magnus. más grande, mayor. - maiores : um, m. pl. : mayores, antepasados, ancestros - manus : us, f. : mano; poder; (pl.) tropa - milium : ii, n : mijo - mille : n. ia, ium : mil (milia : cuando se trata de varios miles) - natu : inv. : por el nacimiento ; maior, minor natu, mayor de edad, el más joven - ne : adv. : ... quidem : ni siquiera ; conj. + subj. : que (verbos de temor o prohibición), para que no, que no (verbos de voluntad) - neque : adv. : = ni, y no - obses : idis, m. : rehén - omnis : e : todo - oppido : adv. : muy, mucho, enteramente - oppidum : i, n. : plaza fuerte, fortaleza, ciudad - passus : us, m. : paso (1, 479 m.) - populor : aris, atus sum : devastar, asolar - populus : i, m. : pueblo - potestas : atis, f. : 1. poder, potestad 2. poder de un magistrado 3. facultad, posibilidad. - primus : a, um : el primero (comparativo : prior) - queo : is, ire, ii ou iui, itum : poder, ser capaz de - qui : quae, quod : que ; interr. ¿quién? ¿cuál? - qui (2) : quae, quod, pr. rel : quien, el que, el cual... - rego : is, ere, rexi, rectum : dirigir, guiar, conducir - rex : regis, m. : rey - se : pron. réfl. : se - significo : as, are : hacer oír - suus : a, um : adj. : su; pronom : el suyo, los suyos - tendo : is, ere, tetendi, tensum : estirar - trado : is, ere, didi, ditum : 1. transmitir, volver a poner 2. entregar 3. enseñar - uenio : is, ire, ueni, uentum : venir - uox : uocis, f. : 1. la voz 2. el sonido de la voz 3. el acento 4. el sonido 5. , la palabra, el vocablo
De bello Gallico, II, 14
Pro his Diviciacus ( nam post discessum Belgarum dimissis Haeduorum copiis ad eum reverterat ) facit verba : Bellovacos omni tempore in fide atque amicitia civitatis Haeduae fuisse ; impulsos ab suis principibus , qui dicerent Haeduos a Caesare in servitutem redacto . Omnes indignitates contumeliasque perferre , et ab Haeduis defecisse et populo Romano bellum intulisse . CAESAR, De bello gallico, II 14 (1-4) Vocabulario (creado automáticamente en: http://collatinus.educarex.es) ‣ Bellouacus : orum, m. : los belóvacos (pueblo de la Galia) ‣ Caesar : aris, m. : César, emperador ‣ Diuiciacus : i, m. : Diviciaco ‣ Haeduus : orum, m. : los eduos o heduos ‣ Romanus : a, um : romano (Romanus, i, m. : el romano) ‣ a : prep. : + Abl. : de, desde, a partir de,(con un verbo pasivo = por) ‣ ab : prép. : + Abl. : a partir de, con un verbo pasivo = por ‣ ad : prep. + ac. : hacia, a, cerca de ‣ at : conj. : pero ‣ atque : conj. : y , y también, y además ‣ bellum : i, n. : guerra, lucha, combate ‣ bellus : a, um : gracioso, agradable, bueno, sano ‣ ciuitas : atis, f. : ciudad, estado ‣ contumelia : ae, f. : ultraje, afrenta, palabra ofensiva ‣ copia : ae, f. : abundancia, posibilidad, facultad (en plural, riquezas, tropas) ‣ deficio : is, ere, feci, fectum : fallar, ser deficiente; en pasiva : estar privado de ‣ dico : is, ere, dixi, dictum : 1 - decir, afirmar, pronunciar, expresar; recitar. - 2 - decir un nombre, nombrar, llamar. - 3 - arengar, pleitear, defender. - 4 - celebrar, cantar, narrar, describir, componer, predicar. - 5 - fijar, asignar, establecer, regular. - 6 - advertir, hacer saber, notificar. - 7 - significar, querer decir. - 8 - proclamar, elevar al rango de. ‣ dimitto : is, ere, misi, missum : 1. enviar a varios puntos 2. dispersar 3. reenviar, dejar marchar 4. renunciar a, abandonar ‣ discedo : is, ere, cessi, cessum : separarse, apartarse ‣ discessus : us, m. : separación, división; partida ‣ et : conj. : y. adv. también ‣ facio : is, ere, feci, factum : hacer ‣ fides : ium, f. : lira ‣ fides (2) : ei, f. : fe, confianza, lealtad ‣ fido : is ere, fisus sum : confiarse, tener confianza; creerse capaz de ‣ fidus : a, um : seguro, fiel, leal, sincero ‣ hic : haec, hoc : este, esta, esto ‣ impello : is, ere, puli, pulsum : golpear, pulsar; empujar; rechazar ‣ in : prep. : (ac.) a, hacia, para, contra; (abl.) en ‣ indignitas : atis, f. : indignidad, ultraje, injusticia ‣ infero : es, ferre, tuli, illatum : echar; llevar; hacer avanzar; alegar, exponer ‣ is : ea, id : este, esta, esto; él, ella, ello (pr. anafórico) ‣ nam : conj. : pues, en efecto ‣ omnis : e : todo ‣ perfero : fers, ferre, tuli, latum : llevar hasta un sitio, ejecutar (las órdenes), soportar, transportar, llevar ‣ populor : aris, atus sum : devastar, asolar ‣ populus : i, m. : pueblo ‣ post : adv. : detrás, hacia atrás; después, luego; prep. : + Ac. : detrás de ‣ princeps : ipis, n. m. et adj. : el primero, jefe, emperador ‣ pro : prep. : + Abl. : delante de, en favor de, en lugar de; por, como , en calidad de; en vita de, según ‣ queo : is, ire, ii ou iui, itum : poder, ser capaz de ‣ qui : quae, quod : que ; interr. ¿quién? ¿cuál? ‣ qui (2) : quae, quod, pr. rel : quien, el que, el cual... ‣ redigo : is, ere, egi, actum : hacer volver; reducir; pagar ‣ reuerto : is, ere, i, sum :volver, regresar (reuertor, eris, i, uersus sum : el mismo significado) ‣ seruitus : utis, f. : la servidumbre, la esclavitud ‣ sum : es, esse, fui : ser; al inicio de frase: hay ‣ sus : suis, f. : el cerdo- f. : la cerda ‣ suus : a, um : adj. : su; pronom : el suyo, los suyos ‣ tempus : oris, n. : 1. el momento, el instante, el tiempo 2. la ocasión 3. la circunstancia, la situación ‣ uerbum : i, n. 1. el vocablo, el término, la expresión 2. la palabra 3. los vocablos, la forma
De bello Gallico, V, 22
Caesar , cum constituisset hiemare in continenti propter repentinos Galliae motus , neque multum aestatis superesset , atque id facile extrahi posse intellegeret, obsides imperat et quid in annos singulos vectigalis populo Romano Britannia penderet constituit ; interdicit atque imperat Cassivellauno , ne Mandubracio neu Trinobantibus noceat Caesar, De bello gallico, V, 22 Vocabulario (generado con http://collatinus.educarex.es) Caesar : aris, m. : César, emperadorCassiuellaunus : i, m. : Cassiuellauno (nombre de varón)Gallia : ae, f. : la GaliaMandubracius : i, m. : Mandubracio (nombre de varón)Romanus : a, um : romano (Romanus, i, m. : el romano)aestas : tatis, f. : veranoannus : i, m. : añoat : conj. : peroatque : conj. : y , y también, y ademásconstituo : is, ere, tui, tutum : 1 - colocar. - 2 - poner, establecer, levantar, formar (las tropas, una flote...). - 3 - construir, elevar, hacer, fundar, instituir, instalar, establecer, asegurar. - 4 - disponer, regular, oganizar, poner en orden. - 5 - fijar, asignar, atribuir, definir, determinar, demostrar. - 6 - intr. - participar, convenir; hacer un nombramiento. - 7 - decidir. contineo : es, ere, tinui, tentum : contener, mantenercum : inv. :1. Preposición + abl. = con 2. conjunción + ind. = cuando, como, mientras 3. conjunción + subj. : al tiempo que, mientraset : conj. : y. adv. tambiénextraho : is, ere, traxi, tractum : quitar, extraer; sacar, hacer salir; revelar; prolongar, aplazarfacile : adv. : fácilmentefacilis : e : fácilhiemo : as, are : invernar; hacer frío, estar tormentosoimpero : as, are : mandar, ordenar, gobernarin : prep. : (ac.) a, hacia, para, contra; (abl.) en intellego : is, ere, lexi, lectum : comprenderinterdico : is, ere, dixi, dictum : prohibir, vedar; ordenar, recomendaris : ea, id : este, esta, esto; él, ella, ello (pr. anafórico)motus : us, m. : movimiento; desorden, rebelión; emoción, excitación; motivomoueo : es, ere, moui, motum : mover; conmovermultum : adv. : muchomultus : a, um : mucho, abundante (sobre todo en plural : numeroso)ne : adv. : ... quidem : ni siquiera ; conj. + subj. : que (verbos de temor o prohibición), para que no, que no (verbos de voluntad)neque : adv. : = ni, y noneu : conj. : y no, o no, ninoceo : es, ere : dañar, perjudicar; ser nocivoobses : idis, m. : rehénobsideo : es, ere, edi, essum : estar sentado; llenar, habitar, frecuentar; asediar, sitiar; ocupar, tomarpendeo : es, ere, pependi, - : colgar, estar colgado; pesar; depender; quedar suspendidopendo : is, ere, pependi, pensum : estimar, apreciar; expiarpopulor : aris, atus sum : devastar, asolar
De bello Gallico, VI, 4 (1-2)
Cognito eius adventu Acco, qui princeps eius consili fuerat, iubet in oppida multitudinem convenire. Conantibus, priusquam id effici posset, adesse Romanos nuntiatur. Necessario sententia desistunt legatosque deprecandi causa ad Caesarem mittunt: adeunt per Aeduos, quorum antiquitus erat in fide civitas. CAESAR, De bello gallico, VI, 4 Vocabulario (creado en http://collatinus.educarex.es/) ad : prep. + ac. : hacia, a, cerca deadeo (2) : is, ire, ii, itum : ir a, ir haciaadsum : es, esse, adfui : estar presente, asistir, ayudaraduentus : us, m. : llegada, venidaantiquitus : adv. : desde la antigüedad, en la antigüedadcausa : ae, f. : causa, motivo; asunto judicial, proceso; + Gen. : por, a causa de, paracausor : aris, ari : pretextar, aducir como excusa ciuitas : atis, f. : ciudad, estadocognosco : is, ere, noui, cognitum : 1. aprender a conocer, estudiar ; perf. : saber, conocer 2. reconocer 3. instruir (un proceso)conor : aris, ari : esforzarse, hacer todos los esfuerzos, emprender, intentar.conuenio : is, ire, ueni, uentum : 1. venir conjuntamente 2. convenir, adaptarse 3. ser el objeto de un acuerdo 4. conuenit : hay acuerdo 5. (jurídico) -in manu : llegar a la patria potestad del esposo, casarsedeprecor : aris, ari : suplicar, apartar mediante súplicas un maldesisto : is, ere, destiti, destitum : renunciar a, abstenerse de. - desistire + inf : cesar de.efficio : is, ere, effeci, effectum : 1. acabar, producir, realizar 2. - ut : hacer de modo que fides : ium, f. : lirafides (2) : ei, f. : fe, confianza, lealtadfido : is ere, fisus sum : confiarse, tener confianza; creerse capaz defidus : a, um : seguro, fiel, leal, sinceroin : prep. : (ac.) a, hacia, para, contra; (abl.) en is : ea, id : este, esta, esto; él, ella, ello (pr. anafórico) iubeo : es, ere, iussi, iussum : 1. ordenar, mandar 2. invitar a, aconsejar alegatus : i, m. : legado, embajadorlego : as, are : delegar, enviar en misión; legar; delegar el poder mitto : is, ere, misi, missum : I. 1. enviar 2. transmitir 3. proporcionar 4. arrojar, lanzar II. dejar ir, abandonarmultitudo : dinis, f. : multitud, muchedumbre necessario : adv. : necesariamente necessarius : i, m. : pariente, aliado, amigo necessarius (2) : a, um : inevitable, necesario; indispensable; íntimo nuntio : as, are : decir alto y claro, anunciar, revelaroppidum : i, n. : plaza fuerte, fortaleza, ciudad per : prep. : + Ac. : a través de, por, durante possum : potes, posse, potui : poder, ser capaz de princeps : ipis, n. m. et adj. : el primero, jefe, emperador priusquam : + subj. : antes quequeo : is, ire, ii ou iui, itum : poder, ser capaz de qui : quae, quod : que ; interr. ¿quién? ¿cuál? qui (2) : quae, quod, pr. rel : quien, el que, el cual...sententia : ae, f. : parecer, opiniónsum : es, esse, fui : ser; estar, haber, existir
De bello Gallico, VI, 4 (3-6)
Libenter Caesar petentibus Aeduis dat veniam excusationemque accipit, quod aestivum tempus instantis belli, non quaestionis esse arbitrabatur. Obsidibus imperatis centum hos Aeduis custodiendos tradit. Eodem Carnutes legatos obsidesque mittunt usi deprecatoribus Renis, quorum erant in clientela: eadem ferunt responsa. Peragit concilium Caesar equitesque imperat civitatibus. CAESAR, De bello gallico, VI, 4 (3-6) Vocabulario (creado en http://collatinus.educarex.es/) accipio : is, ere, cepi, ceptum : recibir, coger, aprender (acceptus, a, um : bien recibido, agradable)aestiuus : a, um : estival, veraniego, de verano arbitror : aris, ari, atus sum : 1. ser testigo 2. pensar, juzgar, opinar (arbitro, as, are : arcaico) bellum : i, n. : guerra, lucha, combate bellus : a, um : gracioso, agradable, bueno, sano centum : inv. : cienciuitas : atis, f. : ciudad, estadoclientela : ae, f. : clientela, condición de cliente concilium : ii, n. : asamblea, reunión custodio : is, ire, iui ou ii, itum : proteger, defenderdeprecator : oris, m. : 1. el que intercede, el que ruega o suplica por otro 2. intercesor, protector do : das, dare, dedi, datum : dar, donar edo (2) : edis, esse, edi, esum : comer eques : itis, m. : caballero, jineteequito : as, are : cabalgar, hacer carreras a caballo excusatio : ionis, f. : justificación, excusa; pretextofero : fers, ferre, tuli, latum : llevar; soportar; decir hic : haec, hoc : este, esta, estoidem : eadem, idem : mismo, el mismo imperatum : i, n. : orden, mandatoimpero : as, are : mandar, ordenar, gobernarin : prep. : (ac.) a, hacia, para, contra; (abl.) en insto : as, are, stiti, staturus : 1. estar 2. apremiar, instar 3. amenazar, estar cercalegatus : i, m. : legado, embajadorlego : as, are : delegar, enviar en misión; legar; delegar el poderlibenter : adv. : voluntariamente, con placer. mitto : is, ere, misi, missum : I. 1. enviar 2. transmitir 3. proporcionar 4. arrojar, lanzar II. dejar ir, abandonarnon : neg. : no obses : idis, m. : rehénobsideo : es, ere, edi, essum : estar sentado; llenar, habitar, frecuentar; asediar, sitiar; ocupar, tomarperago : is, ere, egi, actum : accomplir, achever peto : is, ere, iui, itum : 1. buscar, esperar, atacar, 2. intentar llegar a , obtener, investigar, exigir, reclamar quaestio : ionis, f. : cuestión, tema, asunto; interrogatorioqui : quae, quod : que ; interr. ¿quién? ¿cuál? quod : 1. pron. relativo nom. o ac. neutro sing.: que 2. falso relativo = et id 3. conj. : puesto que 4. despué de si, nisi, ne, num = aliquod = cualquier cosa 5. adjectivo interrogativo nom. o ac. neutro sing. = ¿cuál?respondeo : es, ere, di, sum : responder responsum : i, n. : respuestasum : es, esse, fui : ser; al inicio de frase: hay tempus : oris, n. : 1. el momento, el instante, el tiempo 2. la ocasión 3. la circunstancia, la situacióntrado : is, ere, didi, ditum : 1. transmitir, volver a poner 2. entregar 3. enseñarvenia : ae, f. : el perdón, la benevolencia, el favorvenio : is, ire, ueni, uentum : venirutor : eris, i, usus sum : utilizar
De bello Gallico, VII, 28
Hostes re nova perterriti muro turribusque deiecti in foro ac locis patentioribus cuneatim constituerunt, hoc animo ut si qua ex parte obviam contra veniretur acie instructa depugnarent. César, De bello Gallico, VII, 28 Vocabulario (generado automáticamente en https://outils.biblissima.fr/en/collatinus-web/) hōstĭs, is, m. (2107) : enemigo; extranjero rēs, rei, f. (7049) : cosa, suceso, circunstancia, asunto judicial; bienes nŏvus, a, um (1361) : nuevo pērtērrĭtus, a, um : aterrado mūrus, i, m. (390) : ratón tūrrĭs, is, f. (200) : torre dēĭcĭo, is, ere, ieci, iectum (227) : echar abajo, precipitar; abatir dējēctus, a, um (4) : bas, en contrebas, abattu, découragé ĭn, prép. + ac. a, hacia+ abl. en fŏrŭm, i, n. (499) : foro, plaza, mercado āc, conj. coord. (5185) : y, y también lŏcus, i, m. (3051) : ubicación, lugar; rango, posición; ocasión. pătēns, entis (28) : patente, manifiesto, descubierto, abierto cŭnĕātĭm, adv. (2) : en forma de conot cōnstĭtŭo, is, ere, tui, tutum (583) : 1 - colocar. - 2 - poner, establecer, levantar, formar (las tropas, una flote...). - 3 - construir, elevar, hacer, fundar, instituir, instalar, establecer, asegurar. - 4 - disponer, regular, oganizar, poner en orden. - 5 - fijar, asignar, atribuir, definir, determinar, demostrar. - 6 - intr. - participar, convenir; hacer un nombramiento. - 7 - decidir. hīc, haec, hoc, adj. pron. (20391) : este, esta, esto ănĭmus, i, m. (4155) : corazón, simpatía, valor, audacia, mente, espíritu ŭt,conj. sub. + ind. o subj. (10753) : + ind. : cuando, desde que; + subj; : para que, que, de (finalidad o verbo de voluntad), de manera que (consecuencia) adv. : como, así que sī, conj. sub. : si quī, quae, quod, pron. rel. (41601) : quien, el que, el cual... quĭs, quae, quid, pron. interr. (13642) : ¿quién? ¿qué?; después de si, nisi, ne, num, quis es el equivalente de aliquis (alguien, alguno, alguna cosa). ēx, prép. + abl. (6934) : + Abl. : de, desde, a partir de pārs, partis, f. (2826) : parte, fracción, proporción, partido, lado ōbvĭăm, adv. (88) : al encuentro cōntrā, prép. + ac.: contra vĕnĭo, is, ire, ueni, uentum (2796) : venir ăcĭēs, ei, f. (654) : la línea de batalla; mirada īnstrŭo, is, ere, struxi, structum (242) : colocar; levantar, construir; disponer, equipar; instruir, alinear las tropas; poner en orden de combate las tropas. dēpūgno, as, are (25) : combatir con empeño, con garra
De bello Gallico, V, 38
TEXTO ACOTADO [Hac victoria sublatus Ambiorix statim cum equitatu in Advatucos, {qui erant eius regno finitimi,} proficiscitur;] [neque noctem neque diem intermittit] [(peditatumque subsequi) iubet]. [(Re demonstrata) (Advatucisque concitatis), postero die in Nervios pervenit] Caesar, De bello gallico, V,38 Vocabulario Advatuci, -orum, m. pl.: los aduátucos (habitantes de Aduátuca, en Bélgica) Ambiorix, -igis, m.: Ambiórix o Ambiórige (rey de los eburones, pueblo de la Galia) concito, -avi, -atum, 1ª, tr.: lanzar; excitar, provocar: inflamar; estimular cum: [prep. abl.] con; [conj. sub.] cuando; como; porque; aunque demonstro, -avi, -atum, 1ª, tr.: mostrar, señalar; exponer, describir dies, diei, m. y f. : día; jornada; plazo equitatus, -us, m.: caballería finitimus, -a, -um: vecino, limítrofe; finitimi, -orum, m. pl.: pueblos vecinos hic, haec, hoc: [pron. y adj. demost.] éste, este in: [prep. ac.] a, hacia, para, contra; [prep. ablat.] en, en medio de intermitto, -misi, -missum, 3ª, tr.: entremeter; dejar pasar (un intervalo de tiempo); interrumpir; separar; intr.: interrumpirse, cesar is, ea, id: [pron. y adj. fórico] él, éste; este iubeo, iussi, iussum, 2ª, tr.: mandar, ordenar (generalmente con inf.); proponer; elegir neque: [adv.] no; [conj. coord. cop.] y no, ni; neque … neque …: ni … ni … Nervii, -iorum, m. pl.: los nervios (pueblo de Bélgica) nox, noctis, f.: noche; oscuridad, tinieblas peditatus, -us, m.: infantería pervenio, -veni, -ventum, 4ª, intr.: llegar; corresponder posterus, -a, -um: que viene después, siguiendo, siguiente proficiscor, profectus sum, dep., 3ª, intr.: partir, marcharse; proceder; pasar -que: [conj. coord. copul.] y qui, quae, quod: [pron. y adj. relat.] que, quien, el cual regnum, -i, n.: autoridad, poder real o absoluto; monarquía; reino res, rei, f.: cosa, hecho; circunstancias; situación; bienes statim: [adv.] al instante sublatus, -a, -um: pp. de tollo y de suffero; adj.: engreído, enorgullecido; presuntuoso subsequor, -secutus sum, dep., 3ª, tr.: seguir de cerca, seguir; venir luego suffero, sustuli, sublatum, irr., tr.: someter; presentar; soportar sum, esse, fui, irr., intr. copul.: ser, estar; haber, existir tollo, sustuli, sublatum, 3ª, tr.: levantar; suprimir; matar victoria, -ae, f.: victoria; triunfo
CAESAR
De bello civili, I, 6
Texto seleccionado a través de las opciones que ofrece el corpus latino general CLARE: http://fedora.clarin-d.uni-saarland.de/clarelatin/web/index.html. En este texto se puede trabajar:
- Infinitivo
- El relativo
- Participicio
De bello civili, I, 16
Texto seleccionado a través de las opciones que ofrece el corpus latino general CLARE: http://fedora.clarin-d.uni-saarland.de/clarelatin/web/index.html. Es un texto rico en construcciones sintácticas:
- Nexo CUM
- El relativo
- Participicios variados
De bello civili, I, 19
Litteris perlectis Domitius dissimulans in consilio pronuntiat Pompeium celeriter subsidio venturum hortaturque eos , ne animo deficiant quaeque usui ad defendendum oppidum sint parent. Ipse arcano cum paucis familiaribus suis colloquitur consiliumque fugae capere constituit. CAESAR, De bello civil, Liber I, 19 Vocabulario
- Domitius, i, m. : Domicio
- Pompeius, i, m. : Pompeyo
- ad, prep. + ac. : hacia, a, cerca de
- animus, i, m. : corazón, simpatía, valor, audacia, mente, espíritu
- arcanum, i, n. : oculto, secreto
- capio, is, ere, cepi, captum : coger, tomar, capturar, elegir
- celeriter, inv. : rápidamente
- colloquor, eris, i, cutus sum : conhaciaar, hablar (con alguien), decir
- consilium, ii, n. :1. deliberación, consulta 2. consejo, asamblea 3. proyecto, 4. Aviso
- constituo, is, ere, tui, tutum : 1 - colocar. - 2 - poner, establecer, 3 - construir, elevar, hacer, fundar, instituir, instalar, establecer, asegurar. - 4 - disponer, regular, oganizar, poner en orden. - 5 - fijar, asignar, atribuir, definir, determinar, demostrar. - 6 - intr. - participar- 7 - decidir.
- defendo, is, ere, fendi, fensum : defender, preservar, guardar
- deficio, is, ere, feci, fectum : fallar, ser deficiente; en pasiva : estar privado de
- dissimulo, as, are : disimular, oculatar en pasiva : pasar desapercibido
- familiaris, e : familiar, íntimo
- fuga, ae, f. : fuga, huida
- hortor, aris, ari : animar, exhortar, incitar
- in, prep. : (ac.) a, hacia, para, contra; (abl.) en
- ipse, ipsa, ipsum : mismo, -a; él mismo, ella misma, ello mismo (yo mismo...)
- is, ea, id : este, esta, esto; él, ella, ello (pr. anafórico)
- littera, ae, f. : letra; (en pl.) carta
- oppidum, i, n. : plaza fuerte, fortaleza, ciudad
- pareo, es, ere, ui, itum : aparecer, mostrarse; obedecer
- paro, as, are : preparar; procurarse
- paucus, -a, -um : poco, -a
- perlego, is, ere, legi, lectum : leer completamente
- qui, quae, quod : que ; interr. ¿quién? ¿cuál?
- subsidium, ii, n. : la tropa de reserva, la ayuda, el socorro
- sum, es, esse, fui : ser, estar, haber
- suus, a, um : adj. : su; pronom : el suyo, los suyos
- venio, is, ire, veni, ventum : venir
- usus, us, m. : el uso, la utilidad ( usui esse alicui : ser de utilidad a alguien )
De bello civili, I, 20
Texto seleccionado a través de las opciones que ofrece el corpus latino general CLARE: http://fedora.clarin-d.uni-saarland.de/clarelatin/web/index.html. Es un texto rico en construcciones sintácticas:
- Infinitivo
- El relativo
- Participicios
- Estilo indirecto
De bello civili, I, 30
Texto seleccionado a través de las opciones que ofrece el corpus latino general CLARE: http://fedora.clarin-d.uni-saarland.de/clarelatin/web/index.html. Es un texto rico en construcciones sintácticas:
- Nexos UT, CUM y QUOD
- El relativo
- Participicios
- Infinitivos
De bello civili, I, 70
Prueba selectividad junio del 2016 César ocupa una planicie y forma en orden de batalla. César y Afranio pugnan por ocupar unas montañas Confecit prior iter Caesar atque ex magnis rupibus nactus planitiem in hac contra hostem aciem instruit. Afranius, cum ab equitatu novissimum agmen premeretur et ante se hostem videret, collem quendam nactus ibi constitit. Afranio da orden a cuatro cohortes de dirigirse hacia un monte (Caes. De bello civili, I 70, 3) VOCABULARIO
- ab : prép. : + Abl. : a partir de, con un verbo pasivo = por
- acies, ei, f. : la línea de batalla; mirada
- agmen, inis, n. : el ejército en marcha, columna de marcha
- ante : prep. + ac. : delante de, ante ; adv. delante, hacia adelante
- at : conj. : pero
- atque : conj. : y , y también, y además
- Caesar, aris, m. : César
- collis, is, m. : colina
- conficio,is,ere,feci,fectum:1.hacer(porcompleto) 2. realizar 3. reducir 4. procurar 5. debilitar, matar consisto, is, ere, stiti : ubicarse, establecerse
- consto, as, are : 1. existir, mantenerse, estar de acuerdo; impers. constat+prop. inf. : se la seguridad de que ; constare ex : estar compuesto de
- contra : adv : al contrario, enfrente ; prep+acc : contra cum : inv. :1. Preposición + abl. = con 2. conjunción + ind. = cuando, como, mientras 3. conjunción + subj. : al tiempo que, mientras
- equitatus, us, m. : caballería
- ex : prép. : + Abl. : de, desde, a partir de
- hic, haec, hoc : este, esta, esto
- hostis, is, m. : enemigo; extranjero
- ibi : adv. : allí
- in : prep. : (ac.) a, hacia, para, contra; (abl.) en
- instruo, is, ere, struxi, structum : colocar; levantar, construir; disponer, equipar; instruir, alinear las tropas; poner en orden de combate las tropas.
- iter, itineris, n. : camino
- magnus, a, um : grande
- nanciscor, eris, i, nactus sum : encontrar, hallar; obtener, alcanzar; contraer por contagio
- novissimus, a, um : (superlativo de novus) último, el másnuevo
- novus, a, um : nuevo
- planities, ei, f. : planicie, llanura
- premo, is, ere, pressi, pressum : apretar, estrechar, oprimir
- prior, oris : primero, superior
- quidam, quaedam, quoddam/quiddam : un tal, un cierto, uno, alguien
- rupes, is, f. : peñasco, roca; gruta; desfiladero, precipicio
- se : pron. réfl. : se
- video, es, ere, vidi, uisum : ver (videor, eris, eri, visus sum : parecer)
De bello civili, II, 40
Ipse cum reliquis copiis elephantisque LX lentius subsequitur. Suspicatus praemissis equitibus ipsum affore Curionem Saburra copias equitum peditumque instruit atque his imperat, ut simulatione timoris paulatim cedant ac pedem referant. CAESAR, De bello civili, II, 40 Vocabulario ac : conj. : y, y también at : conj. : pero atque : conj. : y , y también, y además cedo (2) : is, ere, cessi, cessum : 1. ir, marcher 2. irse, retirarse 3. ir, llegar 4. ceder, conceder copia : ae, f. : abundancia, posibilidad, facultad (en plural, riquezas, tropas) elephans : antis, m. (g. pl -ium ou um) : elefante elephantus : i, m. : elefante eques : itis, m. : caballero, jinete impero : as, are : mandar, ordenar, gobernar instruo : is, ere, struxi, structum : colocar; levantar, construir; disponer, equipar; instruir, alinear las tropas; poner en orden de combate las tropas. lentius : adv. : comparativo de lente lentus : a, um : flexible, dúctil; lento, perezoso paulatim : adv. : paulatinamente, poco a poco pedes : itis, m. : peatón, soldado de infantería; plebayo pedo : is, ere, pepedi, peditum : peder pes : pedis, m. : pie praemitto : is, ere, misi, missum : enviar delante; anunciar de antemano refero : fers, ferre, tuli, latum : 1. hacer volver 2. retroceder, restituir (refert : conviene) reliquus : a, um : restante simulatio : onis, f. : la simulación subsequor : eris, i, secutus sum : seguir inmediatamente suspicor : aris, ari : suponer, adivinar, sospechar de timor : oris, m. : miedo
De bello civili, III, 50
Texto seleccionado a través de las opciones que ofrece el corpus latino general CLARE: http://fedora.clarin-d.uni-saarland.de/clarelatin/web/index.html. Es un texto rico en construcciones sintácticas:
- Gerundio o gerundivo
- Nexo CUM y UT
- Falso relativo
- Participicio
De bello civili, III, 53
Texto seleccionado a través de las opciones que ofrece el corpus latino general CLARE: http://fedora.clarin-d.uni-saarland.de/clarelatin/web/index.html. Es un texto rico en construcciones sintácticas:
- Nexo CUM y QUIN
- Infinitivo
- Participicio
De bello civili, II, 26
His rebus gestis, Curio se in castra ad flumen Bagradam recipit atque universi exercitus conclamatione imperator appellatur, posteroque die exercirum Uticam ducit et apud oppidum castra ponit. CAESAR, De bello civili, II, 26, 1-2 Vocabulario Curius : i, m. : M' Curius Dentatus, vencedor de los samnitas y de Pirro ad : prep. + ac. : hacia, a, cerca de appello : is, ere, puli, pulsum : empujar hacia appello (2) : as, are : llamar apud : prep+ac. : cerca de, en casa de, junto a at : conj. : pero atque : conj. : y , y también, y además castra : orum, n. pl. : campamento dies : ei, m. et f. : día duco : is, ere, duxi, ductum : I. llevar 1. llevar fuera de 2. atraer 3. hacer entrar 4. contar, estimar II. conducir et : conj. : y. adv. también exerceo : es, ere, cui, citum : 1. no dejar en reposo, trabajar con ahínco 2. ejercitar, adiestrar, ejercer, practicar exercitus : us, m. : ejército flumen : inis, n. : corriente, río, torrente gero : is, ere, gessi, gestum : llevar; engendrar, producir, hacer gestio : is, ire, ii ou iui : regocijarse, saltar de alegría; desear ardientemente; gesticular hic : haec, hoc : este, esta, esto imperator : oris, m. : general; emperador in : prep. : (ac.) a, hacia, para, contra; (abl.) en oppidum : i, n. : plaza fuerte, fortaleza, ciudad pono : is, ere, posui, situm : 1. poner 2. quitarse encima, dejar 3. colocar, disponer 4. instalar 5. presentar, exponer posterus : a, um : siguiente, que viene después ; in posterum : para el futuro recipio : is, ere, cepi, ceptum : sacar; retirarse; recobrar res : rei, f. : cosa, suceso, circunstancia, asunto judicial; bienes se : pron. réfl. : se uniuersus : a, um : todo entero
SALUSTIUS
Bellum Catilinae, XXXI (1)
Quibus rebus permota civitas atque inmutata urbis facies erat. Ex summa laetitia atque lascivia, quae diuturna quies pepererat, repente omnis (1) tristitia invasit: festinare, trepidare, neque loco neque homini cuiquam satis credere, neque bellum gerere neque pacem habere, suo quisque metu pericula metiri (2). Salustio, De consiuratione Catilinae, XXXI, 1-2 . 1- Acusativo en -is. 2- Infinitivos históricos VOCABULARIO (generado automáticamente con Collatinus)
- atque, [conj.coord.copul.] y (= ac)
- bellum, -i, n. : guerra
- civitas, civitatis, f. : ciudad, estado; ciudadanía
- credo, is, ere, didi, ditum : creer, confiar, prestar
- diuturnus, a, um adj.: duradero, -a
- ex, : [prep.+ abl] de, desde, a partir de; por
- facies, -ei, f. : apariencia, aspecto; rostro, cara; belleza
- festino, -as, -are, -avi, -atum: apresurarse, apresurar
- gero, -is, gerere, gessi, gestum : hacer; llevar, llevar a cabo; engendrar, producir
- habeo, -es, habere, habui, habitum : tener
- homo, hominis, m. : hombre
- immuto, -as, -are, -avi, -atum : cambiar por completo, modificar
- invado, -is, -ere, -vasi, -vasum : invadir, lanzarse contra; atacar, acometer
- laetitia, -ae, f. : alegría, gozo
- lascivia,- ae, f. : alegría, diversión; desenfreno, lascivia
- locus, -i, m. : lugar
- metior, metiris, metiri, mensus sum : medir; valorar; distribuir
- metus, us, m. : miedo
- neque, : [conj. copulativa, =nec] ni, y no
- omnis, -e adj.: todo, -a
- pario, is, ere, peperi, partum : parir; producir, traer consigo; procurar, adquirir
- pax, pacis, f. : paz
- periculum, -i, n. : riesgo, peligro; prueba, ensayo;
- permoveo, -es, permovere, permovi, permotum :; inducir, mover; excitar; agitar, conmover, emocionar
- qui, quae, quod : [Pr. relat.] el cual, la cual, lo cual; que; quien
- quisquam, quidquam : Alguien, algún, -a
- quisque, quaeque, quidque : cada uno
- quies, etis, f. : reposo, tranquilidad; descanso, paz
- repente, : [adv.] repentinamente, de repente
- res, rei, f. : cosa, hecho, asunto
- satis, : [adv.] bastante, sificientemente
- sum, es, esse, fui : ser, estar; haber, existir
- summus, -a, -um : [adj. superl.] el más alto, la parte más importante o más elevada, extremo, -a
- trepido, -as, -are, -avi, -atum : temblar, moverse apresuradamente, agitarse, correr en desorden; temblar, tener miedo, azorarse
- tristitia, -ae, f. : tristeza; adversidad; gravedad, severidad, austeridad
- urbs, urbis, f. : ciudad; Roma
Bellum Catilinae, XXXI(6)
Tum M. Tullius consul, sive praesentiam eius timens sive ira commotus, orationem habuit luculentam atque utilem rei publicae [...]. Sed ubi ille adsedit, Catilina [...], voce supplici, postulare a patribus coepit ne quid de se temere crederent. SALUSTIO, La conjuración de Catilina, 31 (6) VOCABULARIO (generado automáticamente con Collatinus)
- a : prep. : + Abl. : de, desde, a partir de,(con un verbo pasivo = por)
- adsideo : es, ere, sedi, sessum : estar sentado cerca de alguien (alicui), acampar junto a, presidir como juez, asediar
- at : conj. : pero
- atque : conj. : y , y también, y además
- coepio : is, ere, coepi, coeptum : (sobre todo con formas de perfecto y supino) : comenzar commoueo : es, ere, moui, motum : 1. poner en movimiento, desplazar, remover. 2. impresionar, agitar, mover (el cuerpo o el espíritu). 3. excitar, originar (un sentimiento).
- consul : is, m. : cónsul
- credo : is, ere, didi, ditum : I. 1. confiar en préstamo 2. tener por verdadero 3. creer II. tener confianza, fiarse
- de : prep. + abl. : de, desde lo alto de,
- habeo : es, ere, bui, bitum : tener
- ille : illa, illud : aquel, aquella, aquello
- illus : illa, illud (arcaico de ille)
- ira : ae, f. : ira, cólera
- is : ea, id : este, esta, esto; él, ella, ello (pr. anafórico)
- luculentus : a, um : brillante, luminoso; elegante
- ne : adv. : ... quidem : ni siquiera ; conj. + subj. : que (verbos de temor o prohibición), para que no, que no (verbos de voluntad)
- oratio : onis, f. : palabra; discurso; oración
- pater : tris, m. : padre, patricio, magistrado ; Patres [conscripti] : los senadores
- postulo : as, are : hacer una petición a uno acerca de una cosa; querer, aspirar a
- praesentia : ae, f. : presencia, aparición
- praesentio : is, ire, sensi, sensum : presentir, adivinar
- publicus : a, um : del pueblo, del Estado
- quid : inv. : ¿por qué? después de si, nisi, ne, num, aliquid se convierte en quid
- quis : quae, quid : ¿quién? ¿qué?; después de si, nisi, ne, num, quis es el equivalente de aliquis (alguien, alguno, alguna cosa).
- res : rei, f. : cosa, suceso, circunstancia, asunto judicial; bienes
- se : pron. réfl. : se
- sed : conj. : pero, sino
- si : conj. : si
- siue : (seu) inv. : siue... siue : o...o
- temere : adv. : a la ligera, al azar
- timeo : es, ere, timui : temer
- tum : adv. : entonces
- ubi : adv. interr. ou rel. : donde, dónde ?; conj. cuando
- uox : uocis, f. : 1. la voz 2. el sonido de la voz 3. el acento 4. el sonido 5. , la palabra, el vocablo utilis : e : útil
Bellum Catilinae, XXIV
Ea tempestate plurumos cuiusque generis homines adscivisse sibi dicitur , mulieres etiam aliquot , quae primo ingentis sumptus stupro corporis toleraverant , post , ubi aetas tantummodo quaestui neque luxuriae modum fecerat , aes alienum grande conflaverant . Per eas se Catilina credebat posse servitia urbana sollicitare , urbem incendere , viros earum vel adiungere sibi vel interficere. Salustio, De consiuratione Catilinae, XXIV. VOCABULARIO (Generado automáticamente en: https://outils.biblissima.fr/en/collatinus-web/ ) ĭs, ea, id, adj. et pron. (18209) : este, esta, esto; él, ella, ello (pr. anafórico) tēmpēstās, atis, f. (331) : tiempo, maltiempo plūrĭmus, a, um : a menudo en pl., el más numeroso, el más grande, frecuente quīsquĕ, quaeque, quidque, pron. (1478) : cda, cada uno, cada cosa gĕnŭs, eris, n. (1488) : linaje, estirpe, raza, origen; género hŏmō̆, minis, m. (4510) : hombre sē, sui, pron. réfl. (9722) : se dīco, is, ere, dixi, dictum (7210) : dedicar, consagrar, inaugurar mŭlĭĕr, is, f. (367) : mujer ĕtĭăm, adv. : todavía, también, incluso ălĭquŏt, dét. (70) : algunos, muchos quī, quae, quod, pron. rel. (41601) : quien, el que, el cual... prīmus, a, um (1719) : el primero (comparativo : prior) prīmō, adv. : primeramente, en primer lugar īngēns, entis (679) : inmenso, enorme, ingente sūmo, is, ere, sumpsi, sumptum (573) : 1. tomar, cogerse de 2. elegir 3. arrogarse, atribuirse 4. admitir sūmptus, us, m. (107) : dispendio, gasto stū̆prŭm, i, n. (137) : el deshonor, el oprobio, las relaciones culpables stū̆pro, as, are (4) : ensuciar, hacer violencia cōrpŭs, oris, n. (2313) : cuerpo tŏlĕro, as, are (141) : 1. llevar, soportar 2. sostener, mantener 3. resistir a pōst, adv, prép. + acc. (1274) : detrás, hacia atrás; después, luego; prep. : + Ac. : detrás de ŭbĭ, adv. interr. o rel. (956) : donde, dónde ?; conj. cuando āetās, atis, f. (918) : 1. duración de la vida, la vida 2. edad 3. juventud 4. época, siglo, generación (in aetatem : durante mucho tiempo) tāntūmmŏdŏ, adv. (35) : solamente quāestus, us, m. (144) : ganancia, beneficio, negocio nĕquĕ, conj. coord. (3923) : = ni, y no lūxŭrĭa, ae, f. (166) : exuberancia, profusión, lujo; exceso; lujuria mŏdus, i, m. (1393) : medida, limite, manera făcĭo, is, ere, feci, factum (5766) : hacer ăēs, aeris, n. (312) : bronce ; moneda de cobre = as ; dinero. (aes alienum : deudas) ălĭēnus, a, um (712) : 1. de otro, ajeno, extraño 2. desplazado, alejado, desventajoso grāndĭs, e (230) : grande cōnflo, as, are (35) : 1 - hinchar, inflamar. - 2 - fundir (un metal), fundir (una estatua...), forjar. - 3 - encender, excitar. - 4 - moldear, reunir, componer. - 5 - producir, hacer, causar, suscitar. pĕr, prép. + acc. (4691) : + Ac. : a través de, por, durante ĭs, ea, id, adj. et pron. (18209) : este, esta, esto; él, ella, ello (pr. anafórico) ĕo, is, ire, iui, itum (1447) : ir sē, sui, pron. réfl. (9722) : se Cătĭlīna, ae, m. (237) : Catilina crēdo, is, ere, didi, ditum (1822) : I. 1. confiar en préstamo 2. tener por verdadero 3. creer II. tener confianza, fiarse pōssŭm, potes, posse, potui (9115) : poder, ser capaz de sērvĭtĭŭm, i, n. (135) : la servidumbre, la condición de esclavo, la esclavitud ūrbānus, a, um (154) : urbano, educado, espiritual, fino sōllĭcĭto, as, are (129) : 1. remover, agitar, conmover 2. alterar 3. excitar a, provocar à 4. incitar, atraer ūrbs, urbis, f. (2037) : ciudad īncēndo, is, ere, cendi, censum (215) : encender, quemar, incendiar; iluminar; excitar; acrecentar vĭr, uiri, m. (2702) : hombre ( por op. a mulier mujer ), marido. ĭs, ea, id, adj. et pron. (18209) : este, esta, esto; él, ella, ello (pr. anafórico) vĕl, adv. (1267) : o, o bien, incluso, sobre todo (uel... uel... : soit... soit...) ādjūngo, is, ere, iunxi, iunctum (167) : 1. unir a, unirse 2. aplicar, juntar, asociar 3. añadir vĕl, adv. (1267) : o, o bien, incluso, sobre todo (uel... uel... : soit... soit...) īntērfĭcĭo, is, ere, feci, fectum (420) : destruir; matar, asesinar
Bellum Catilinae, XXIV
Texto seleccionado a través de las opciones que ofrece el corpus latino general CLARE: http://fedora.clarin-d.uni-saarland.de/clarelatin/web/index.html. Es un texto rico en construcciones sintácticas: Participios El relativo Gerundio o gerundivo Infinitivos Igitur comitiis habitis consules declarantur M. Tullius et C. Antonius. Quod factum primo popularis coniurationis concusserat. Neque tamen Catilinae furor minuebatur , sed in dies plura agitare : arma per Italiam locis opportunis parare , pecuniam sua aut amicorum fide sumptam mutuam Faesulas ad Manlium quendam portare , qui postea princeps fuit belli faciundi. Ea tempestate plurumos cuiusque generis homines adscivisse sibi dicitur , mulieres etiam aliquot , quae primo ingentis sumptus stupro corporis toleraverant , post , ubi aetas tantummodo quaestui neque luxuriae modum fecerat , aes alienum grande conflaverant . Per eas se Catilina credebat posse servitia urbana sollicitare , urbem incendere , viros earum vel adiungere sibi vel interficere . SALUSTIO, La conjuración de Catilina, XXIV
Bellum Catilinae, LIX (1-3)
Texto seleccionado a través de las opciones que ofrece el corpus latino general CLARE: http://fedora.clarin-d.uni-saarland.de/clarelatin/web/index.html. Es un texto rico en construcciones sintácticas: Participios El relativo Infinitivos Nexo UBI Haec ubi dixit, paululum conmoratus signa canere iubet atque instructos ordines in locum aequum deducit. Dein remotis omnium equis, quo militibus exaequato periculo animus amplior esset, ipse pedes exercitum pro loco atque copiis instruit. Nam uti planities erat inter sinistros montis et ab dextra rupe aspera, octo cohortis in fronte constituit, reliquarum signa in subsidio artius conlocat. Ab iis centuriones, omnis lectos et evocatos, praeterea ex gregariis militibus optumum quemque armatum in primam aciem subducit. C. Manlium in dextra, Faesulanum quendam in sinistra parte curare iubet. Ipse cum libertis et colonis propter aquilam adsistit, quam bello Cimbrico C. Marius in exercitu habuisse dicebatur. SALUSTIO, La conjuración de Catilina, LIX (1-3)
Bellum Catilinae LIX,(4-6)
Texto seleccionado a través de las opciones que ofrece el corpus latino general CLARE: http://fedora.clarin-d.uni-saarland.de/clarelatin/web/index.html. Es un texto rico en construcciones sintácticas: Participios El relativo Infinitivos Nexo UT, QUOD At ex altera parte C. Antonius, pedibus aeger quod proelio adesse nequibat, M. Petreio legato exercitum permittit. Ille cohortis veteranas, quas tumultus causa conscripserat, in fronte, post eas ceterum exercitum in subsidiis locat. Ipse equo circumiens unumquemque nominans appellat, hortatur, rogat, ut meminerint se contra latrones inermis pro patria, pro liberis, pro aris atque focis suis certare. Homo militaris, quod amplius annos triginta tribunus aut praefectus aut legatus aut praetor cum magna gloria in exercitu fuerat, plerosque ipsos factaque eorum fortia noverat; ea conmemorando militum animos accendebat. SALUSTIO, La conjuración de Catilina, LIX (4-6)
Bellum Catilinae, I (1-4)
Texto seleccionado a través de las opciones que ofrece el corpus latino general CLARE: http://fedora.clarin-d.uni-saarland.de/clarelatin/web/index.html. Es un texto rico en construcciones sintácticas: Nexo NE El relativo Complementos de régimen verbal Acusativos en -IS Infinitivos Omnis homines, qui sese student praestare ceteris animalibus, summa ope niti decet, ne vitam silentio transeant veluti pecora, quae natura prona atque ventri oboedientia finxit. Sed nostra omnis vis in animo et corpore sita est: animi imperio, corporis servitio magis utimur; alterum nobis cum dis, alterum cum beluis commune est. Quo mihi rectius videtur ingeni quam virium opibus gloriam quaerere et, quoniam vita ipsa, qua fruimur, brevis est, memoriam nostri quam maxume longam efficere. Nam divitiarum et formae gloria fluxa atque fragilis est, virtus clara aeternaque habetur. SALUSTIO, La conjuración de Catilina, I (1-4)
Bellum Catilinae, XXXI (7-9)
Texto seleccionado a través de las opciones que ofrece el corpus latino general CLARE: http://fedora.clarin-d.uni-saarland.de/clarelatin/web/index.html. Es un texto rico en construcciones sintácticas: Nexos: UT, NE, UBI, CUM El relativo Participicios Gerundivo Estilo indirecto Sed ubi ille adsedit , Catilina , ut erat paratus ad dissimulanda omnia , demisso voltu , voce supplici postulare a patribus coepit ne quid de se temere crederent : ea familia ortum , ita se ab adulescentia vitam instituisse ut omnia bona in spe haberet ; ne existumarent sibi , patricio homini , cuius ipsius atque maiorum pluruma beneficia in plebem Romanam essent , perdita re publica opus esse , cum eam servaret M. Tullius , inquilinus civis urbis Romae . Ad hoc maledicta alia cum adderet , obstrepere omnes , hostem atque parricidam vocare . Tum ille furibundus : " Quoniam quidem circumventus " , inquit , " ab inimicis praeceps agor , incendium meum ruina restinguam. SALUSTIO, La conjuración de Catilina, 31 (7-9)
Bellum Catilinae, V
1 L. Catilina, nobili genere natus, fuit magna vi et animi et corporis, sed ingenio malo pravoque. 2 Huic ab adulescentia bella intestina, caedes, rapinae, discordia civilis grata fuere ibique iuventutem suam exercuit. 3 Corpus patiens inediae, algoris, vigiliae supra quam cuiquam credibile est.4 Animus audax, subdolus, varius, cuius rei lubet simulator ac dissimulator, alieni adpetens, sui profusus, ardens in cupiditatibus; satis eloquentiae, sapientiae parum. 5 Vastus animus inmoderata, incredibilia, nimis alta semper cupiebat. Salustio, De consiuratione Catilinae, 5. 1- Acusativo en -is. 2- Infinitivos históricos VOCABULARIO (generado automáticamente con Collatinus) ab, prép. : + Abl. : a partir de, con un verbo pasivo = porac, conj. : y, y tambiénadpeto, is, ere, petivi (petii) : marchar rápidemente hacia, intentar coger, desear intensamente, atacar, acercarseadulescentia, ae, f. : adolescenciaalgor, oris, m. : frío, doloralienus, a, um : 1. de otro, ajeno, extraño 2. desplazado, alejado, desventajosoalo, is, ere, ui, altum ou alitum : 1. nutrir, alimentar 2. promover, fomentar, desarrollar 3. alimentarsealtum, i, n. : alta mar, profundidad, alturaaltus, a, um : alto, profoudo, grande (metaf.)animus, i, m. : corazón, simpatía, valor, audacia, mente, espírituardeo, es, ere, arsi, arsurus : abrasarse, estar ardiendo (ardens, entis : ardiente, caliente, apasionado)audax, acis : audaz, osado, atrevido; confiadobello, as, are : hacer la guerra, luchar, combatirbellum, i, n. : guerra, lucha, combatebellus, a, um : gracioso, agradable, bueno, sanocaedes, is, f. : muerte, matanza, masacre, carniceríacaedo, is, ere, cecidi, caesum : abatir, matarciuilis, e : civil, cívico, del ciudadanocorpus, oris, n. : cuerpocredibilis, e : creíblecuius, 1. GEN. SING. del pronombre relativo 2. igual que el interrogativo 3. falso relativo = et eius 4. después de, nisi, ne, num = et alicuiusqui, quae, quod : que ; interr. ¿quién? ¿cuál?cupiditas, atis, f. : deseocupio, is, ere, i(u)i, itum : deseardiscordia, ae, f. : discordia, desacuerdo, desunióndiscors, ordis : el que está en desacuerdo, dividido, enemigodissimulator, oris, m : quien disimula, quien ocultaeloquentia, ae, f. : elocuenciaet, conj. : y. adv. tambiénexerceo, es, ere, cui, citum : 1. no dejar en reposo, trabajar con ahínco 2. ejercitar, adiestrar, ejercer, practicargenus, eris, n. : linaje, estirpe, raza, origen; génerogrator, aris, ari : felicitargratus, a, um : grato, agradable; agradecidohic, haec, hoc : este, esta, estoibi, adv. : allíin, prep. : (ac.) a, hacia, para, contra; (abl.) enincredibilis, e : increibleinedia, ae, f. : abstinencia, dietaingenium, ii, n. : carácter; inteligencia, talento, ingenioinmoderata ?intestinum, i, n. : intestinos, entrañasintestinus, a, um : interior¶ intestina discordia : guerre civileiuuentus, tutis, f. : juventudlubeo, = libetlubet, = libetmagnus, a, um : grandemalo, mauis, malle, malui : querer más , preferirmalum, i, n. : mal, calamidad, desgraciamalum (2), i, n. : manzanamalus, a, um : malvado, malo. comp. peior, sup. : pessimus (-umus)nascor, eris, i, natus sum : 1. nacer ; natus = edad 2. proceder, provenirno, as, are : nadarnimis, adv. : demasiado, en excesonobilis, e : conocido, nobleparum, adv. : poco, un pocopatiens, entis : + gen., que soporta, que sufre; paciente, sufridopatior, eris, i, passus sum : soportar, sufrir, ser víctima de, tolerarprauus, a, um : deforme, defectuoso; ciego, insensato; perversoprofundo, is, ere, fudi, fusum : verter, derramar, extenderseprofusus, a, um : pródigoquam, 1. ac. fem. del pron- relativo = que 2. ac. fem. sing del interrogativo = quién? 3. después de si, nisi, ne, num = aliquam 4. relativo = et eam 5. introduce el segundo término de la comparación = que 6. adv. = cuántoqui, quae, quod : que ; interr. ¿quién? ¿cuál?quisquam, quaequam, quidquam ou quic- : alguien, alguno, alguna cosarapina, ae, f. : rapiña, robo, pillajeres, rei, f. : cosa, suceso, circunstancia, asunto judicial; bienesreus, i, m. : reosapientia, ae, f. : sabiduría, inteligencia, juicio, sensatezsatis, adv. : bastante, suficientesero, is, ere, seui, satum : sembrar, engendrarse, pron. réfl. : sesus, suis, f. : el cerdo- f. : la cerdasuus, a, um : adj. : su; pronom : el suyo, los suyossed, conj. : pero, sinosemper, adv. : siempresimulator, oris, m. : el que finge, que simulasubdolus, a, um : astutosum, es, esse, fui : ser; al inicio de frase: haysupra, adv : encima ; prép. + acc. : encima de, más allá desuus, a, um : adj. : su; pronom : el suyo, los suyosuarius, a, um : variado, diversouastus, a, um : vacío, desierto, desolado, vastouigilia, ae, f. : vigiliauis, -, f. : fuerza
Bellum Catilinae, LIII (3-5)
Sed postquam luxu atque desidia civitas corrupta est, rursus res publica magnitudine sua imperatorum atque magistratuum vitia sustentabat ac, sicuti effeta parentum , multis tempestatibus haud sane quisquam Romae virtute magnus fuit. 6 Sed memoria mea ingenti virtute, divorsis moribus fuere viri duo, M. Cato et C. Caesar. SALUSTIO, Bellum Catilinae, 53, 5-6 VOCABULARIO (generado automáticamente con Collatinus) ac, conj. : y, y tambiénat, conj. : peroatque, conj. : y , y también, y ademásciuitas, atis, f. : ciudad, estadocorrumpo, is, ere, rupi, ruptum : 1 - destruir, arruinar. - 2 - corromper; deteriorar, alterar, falsificar. - 3 - corromper, pervertir, depravar, sobornar, ganar (algo).desidia, ae, f. : estancamiento, pereza, desidiadiuorsus, a, um : 1. apartado, que está en sentido opuesto 2. opuestodiuorto, is, ere, ti, sum : se desviarse de, separarse deduo, ae, o : doseffeta ?et, conj. : y. adv. tambiénhaud, inv. : noimperator, oris, m. : general; emperadorimperatum, i, n. : orden, mandatoimpero, as, are : mandar, ordenar, gobernaringens, entis : inmenso, enorme, ingenteluxus, us, m. : luxaciónluxus (2), us, m. : exceso, lujo; desenfreno, libertinajemagistratus, us, m. :, cargo público, magistratura, magistradomagnitudo, dinis, f. : grandeza, importancia; fuerzamagnus, a, um : grandememoria, ae, f. : memoria, recuerdomeo, as, are : ir, pasar de un lugar a otromeus, mea, meum : mi, míomos, moris, m. : singular : costumbre ; plural : costumbres, modo de vivirmulta, ae, f. : multamultus, a, um : mucho, abundante (sobre todo en plural : numeroso)parens, entis, m. : padre o madre; (plural) padres, antepasadospostquam, conj. : después que, luego que¶ postquam + imparfait : voyant que, commepublico, as, are : confiscar, adjudicar al Estado; hacer públicopublicum, i, n. : propiedad del Estado, bienes públicospublicus, a, um : del pueblo, del Estadoquisquam, quaequam, quidquam ou quic- : alguien, alguno, alguna cosares, rei, f. : cosa, suceso, circunstancia, asunto judicial; bienes¶ res publica : = respublica, l'État, les affaires publiquesrursus, inv. : de nuevo, al contrariosane, adv. : razonablemente, cuerdamente, verdaderamente, realmentesanus, a, um : sano, bien de saludd; razonable; puro, correctosed, conj. : pero, sinosicuti, inv. : comosum, es, esse, fui : ser; al inicio de frase: haysustento, as, are : sostener, mantener, conservar en buen estadosuus, a, um : adj. : su; pronom : el suyo, los suyostempestas, atis, f. : tiempo, maltiempouir, uiri, m. : hombre ( por op. a mulier mujer ), marido.uis, -, f. : fuerzauirtus, utis, f. : coraje, honestidaduitium, ii, n. : vicio, defecto
La ciudad estaba consternada por estos sucesos y el aspecto de la ciudad había cambiado por completo. Después de una alegría y desenfreno extremos que había traído consigo la larga paz, de repente una tristeza invadió a todos: se apresuraban, tenían miedo, no confiaban bastante en lugar ni hombre alguno, ni hacían la guerra ni tenían paz, cada uno medía los peligros por su miedo.
SALUSTIUS
Bellum Iugurthinum, 2
Interim Romae C. Mamilius Limetanus tribunus plebis rogationem ad populum promulgat , uti quaereretur in eos , quorum consilio Iugurtha senati decreta neglegisset , quique ab eo in legationibus aut imperiis pecunias accepissent , qui elephantos quique perfugas tradidissent , item qui de pace aut bello cum hostibus pactiones fecissent . SALUSTIO, La guerra de Yugurta, 2 Vocabulario ( generado en http://collatinus.educarex.es)
- Roma : ae, f. : Roma
- ab : prép. : + Abl. : a partir de, con un verbo pasivo = por
- accipio : is, ere, cepi, ceptum : recibir, coger, aprender (acceptus, a, um : bien recibido, agradable)
- ad : prep. + ac. : hacia, a, cerca de
- aut : conj. : o, o bien
- bello : as, are : hacer la guerra, luchar, combatir
- bellum : i, n. : guerra, lucha, combate
- bellus : a, um : gracioso, agradable, bueno, sano
- consilium : ii, n. :1. deliberación, consulta 2. consejo, asamblea 3. proyecto, plan 4. aviso 5. sabiduría, prudencia
- cum : inv. :1. Preposición + abl. = con 2. conjunción + ind. = cuando, como, mientras 3. conjunción + subj. : al tiempo que, mientras
- de : prep. + abl. : de, desde lo alto de,
- decerno : is, ere, creui, cretum : decretar, decidir
- decretum : i, n. : decisión, decreto
- elephantus : i, m. : elefante
- eo : is, ire, iui, itum : ir
- eo (2) : adv. : allí, a aquel lugar, allá (amenudo seguido de ut = que) facio : is, ere, feci, factum : hacer
- hostis : is, m. : enemigo; extranjero
- imperium : ii, n. : mando, poder absoluto [incluso de vida o muerte]; imperio
- in : prep. : (ac.) a, hacia, para, contra; (abl.) en
- interim : adv. : entretanto
- is : ea, id : este, esta, esto; él, ella, ello (pr. anafórico)
- item : inv. : del mismo modo
- legatio : onis, f. legación, embajada
- pace : adv. : + Gén. con permiso de
- pactio : ionis, f. : pacto, convenio, tratado, acuerdo
- pax : pacis, f. : paz
- pecunia : ae, f. : riqueza, fortuna
- perfuga : ae, m. : desertor, tránsfuga, fugitivo
- plebs : plebis, f. : plebe
- populor : aris, atus sum : devastar, asolar
- populus : i, m. : pueblo
- promulgo : as, are : promulgar, publicar; dar a conocer
- quaero : is, ere, siui, situm : buscar, interrogar
- queo : is, ire, ii ou iui, itum : poder, ser capaz de
- qui : quae, quod : que ; interr. ¿quién? ¿cuál?
- qui (2) : quae, quod, pr. rel : quien, el que, el cual...
- rogatio : ionis, f. : 1. petición, demanda 2. proposición de ley 3. ruego, petición
- trado : is, ere, didi, ditum : 1. transmitir, volver a poner 2. entregar 3. enseñar
- tribunus : i, m. : tribun tribunus plebis : tribuno de la plebe
- uti : = ut
- utor : eris, i, usus sum : utilizar
Bellum Iugurthinum, 13
Prueba Selectividad opción B , junio 2016 Andalucia Aderbal y los suyos se asustan. Los númidas se dividen en dos facciones Ceterum fama tanti facinoris per omnem Africam divulgatur. Adherbalem omnesque, qui sub imperio Micipsae fuerant, metus invadit. In duas partes discedunt Numidae: plures Adherbalem sequuntur. SALUSTIO, La guerra de Yugurta, 13 Vocabulario Africa : ae, f. : ÁfricaNumida : ae, m ou f. : númidaafricus : a, um : africano ; nombre neutro: vidanto de Áfricaceterum : adv. : por lo demás, ademásdiscedo : is, ere, cessi, cessum : separarse, apartarseduo : ae, o : dosfacinus : oris, n. : crimenfama : ae, f. : fama, rumor, reputaciónimperium : ii, n. : mando, poder absoluto [incluso de vida o muerte]; imperioin : prep. : (ac.) a, hacia, para, contra; (abl.) eninuado : is, ere, uasi, uasum : 1. invadir, lanzarse contra 2. invadir, atacar, acometer 3. apoderarse metor : aris, ari : delimitar ; castra - trazar el emplazamiento de un campamentometus : us, m. : miedo, temoromnis : e : todopars : partis, f. : parte, fracción, proporción, partido, ladoper : prep. : + Ac. : a través de, por, duranteplures : plura : pl. más, más numerosoqueo : is, ire, ii ou iui, itum : poder, ser capaz dequi : quae, quod : que ; interr. ¿quién? ¿cuál?qui (2) : quae, quod, pr. rel : quien, el que, el cual...sequor : eris, i, secutus sum : 1. seguir 2. perseguir 3. venir después 4. tocar en un repartosub : prép. : + Abl. : debajo desum : es, esse, fui : ser; al inicio de frase: haytantus : a, um : tan grande ; -... ut : tan grande... que
Bellum Iugurthinum, 64
Postquam haec atque alia talia dixit neque animus Mari flectitur, respondit, ubi primum potuisset per negotia publica, facturum (esse) sese quae peteret. Ac postea saepius eadem postulanti fertur dixisse, ne festinaret, abire: satis mature illum cum filio suo consulatum petiturum (esse). SALUSTIO, La guella de Yugusta, 64 Vocabulario abeo : is, ire, ii, itum : alejarse, partirac : conj. : y, y tambiénalius : a, ud : otro, otra, diferente, distinto animus : i, m. : corazón, simpatía, valor, audacia, mente, espíritu at : conj. : peroatque : conj. : y , y también, y ademásconsulatus : us, m. : consuladodico : is, ere, dixi, dictum : 1 - decir, afirmar, pronunciar, expresar; recitar. - 2 - decir un nombre, nombrar, llamar. - 3 - arengar, pleitear, defender. - 4 - celebrar, cantar, narrar, describir, componer, predicar. - 5 - fijar, asignar, establecer, regular. - 6 - advertir, hacer saber, notificar. - 7 - significar, querer decir. - 8 - proclamar, elevar al rango de.facio : is, ere, feci, factum : hacerfero : fers, ferre, tuli, latum : llevar; soportar; decir festino : as, are : apresurarse, darse prisa; apresurar, acelerarfilius : ii, m. : hijofio : is, fieri, factus sum : [pasiva del verbo facio] ser hecho; sucederflecto : is, ere, flexi, flexum : doblar; bordear; ablandarhic : haec, hoc : este, esta, estoidem : eadem, idem : mismo, el mismoille : illa, illud : aquel, aquella, aquellomare : is, n. : marMarus : i, m. : Maro mature : adv. : a su tiempo; prontomaturus : a, um : maduronegotior : aris, ari : dedicarse al comercio, vivir del comercionegotium : ii, n. : ocupación, trabajo, negocioneque : adv. : = ni, y noper : prep. : + Ac. : a través de, por, durantepeto : is, ere, iui, itum : 1. buscar, esperar, atacar, 2. intentar llegar a , obtener, investigar, exigir, reclamar possum : potes, posse, potui : poder, ser capaz de postea : adv. : luego, enseguida, despuéspostquam : conj. : después que, luego que, después postulo : as, are : hacer una petición a uno acerca de una cosa; querer, aspirar aprimum : adv. : por primera vez, primeramente primus : a, um : el primero (comparativo : prior) publico : as, are : confiscar, adjudicar al Estado; hacer públicopublicum : i, n. : propiedad del Estado, bienes públicospublicus : a, um : del pueblo, del Estadoqui : quae, quod : que ; interr. ¿quién? ¿cuál? respondeo : es, ere, di, sum : respondersaepius : comp. de saepe : más a menudosatis : adv. : bastante, suficientesuus : a, um : adj. : su; pronom : el suyo, los suyos talis : e : tal ; ... qualis : tal.. comoubi : adv. interr. ou rel. : donde, dónde ?; conj. cuando
Bellum Iugurthinum, 6
Terrebat eum natura mortalium avida imperi et praeceps ad explendam animi cupidinem, praeterea opportunitas suae liberorumque aetatis, quae etiam mediocris viros spe praedae transversos agit, ad hoc studia Numidarum in Iugurtham accensa, ex quibus, si talem virum dolis interfecisset, ne qua seditio aut bellum oriretur, anxius erat. Salustio, Bellum Iugurthinum, 6 . VOCABULARIO (generado automáticamente con Collatinus) accendo, is, ere, di, sum : quemar, arder ad, :[prep.ac.] a, hacia, junto a; para aetas, atis, f. : época, edad ago, -is, agere, egi, actum : conducir, hacer, actuar; dar animus, -i, m. : ánimo, espíritu anxius, a, um : atormentado, ansioso, inquieto aut, [conj.] o, o bien avidus, -a, -um: deseoso, -a; ávido, -a bellum, -i, n. : guerra bellus, -a, -um : bello, hermoso Cupido, dinis, m. : deseo, pasión dolus, i, m. : dolo, engaño et, : [conj. coord. copul.] y etiam, : [adv.] también ex, : [prep.+ abl] de, desde, a partir de; por expleo, es, ere, eui, etum : llenar, completar; colmar, satisfacer hic, haec, hoc : este, esta, esto (Pr. demostrativo) imperium, imperii, n. : mando, poder absoluto [incluso de vida o muerte]; imperio in, : [prep.acus] a, hacia, para, contra; (prep.abl.) en interficio, -is, interficere, interfeci, interfectum : destruir; matar, asesinar is, ea, id : este, esta, esto; él, ella, ello (Pr. anafórico) Iugurtha, -ae m.: Yugurta liberi, orum, m. : [pl.] hijos mediocris, e : mediocre, mediano; débil, insignificante mortalis, e : mortal natura, ae, f. : naturaleza; carácter Numida, ae, f. : Númida opportunitas, atis, f. : oportunidad, ventaja orior, oriris, oriri, ortus sum :[deponente] surgir, salir; levantarse; nacer; empezar praeceps, cipitis : de cabeza; precipitado; inclinado; abrupto, peligroso praeda, -ae, f. : botín, presa praeterea, : [adv.] además; después qui, quae, quod : [Pr. relat.] el cual, la cual, lo cual; que; quien quis, quaa, quid : [indef..] Alguien seditio, onis, f. : sedición, revuelta; discordia; agitación, excitación si, : [conj. sub. condicional] si spes, spei, f. : esperanza studium, ii, n. : afán; estudio sum, es, esse, fui : ser, estar; haber, existir suus, -a, -um : su; suyo, suya talis, e : tal, igual, semejante; [talis...qualis] tal...cual terreo, es, ere, ui, itum : hacer temblar, asustar, atemorizar transverto, -is, -vertere, -verti, -versum : extraviar vir, viri, m. : hombre, varón
Bellum Iugurthinum, 54
Examen de selectividad septiembre 2010 (Comunitat valenciana) (opción B) Yugurta ataca a los romanos desprevenidos Tamen (Iugurtha) ex copia(1) consilium, quod optimum videbatur, capit; exercitum plerumque in eisdem locis opperiri iubet, ipse cum delectis equitibus Metellum sequitur, nocturnis et aviis itineribus ignoratus (2) Romanos palantes repente aggreditur. Eorum plerique inermes cadunt, multi capiuntur. SALLUSTIUS, Bellum Iugurthinum, 54, 9-10 1- ex copia= "de entre las (diferentes) posibilidades 2- ignoratus= "a escondidas" VOCABULARIO tamen, : [adv.] sin embargo Iugurtha , -ae, s.m. Yugurta ex, : [prep.+ abl] de, desde, a partir de; por consilium, consilii, n. : deliberación; consejo; decisión, proyecto qui, quae, quod : [Pr. relat.] el cual, la cual, lo cual; que; quien quod, : [conj. sub.causal] porque; ya que; puesto que optimus, -a, -um : [superlativo de bonus] óptimo, -a videor, videris, videri, uisus sum : parecer; ser visto capio, -is, capere, cepi, captum : tomar, capturar exerceo, -es, exercere, exercui, exercitum : ejercitar; ejercer, practicar exercitus, -us, m. : ejército plerumque, : [adv.] generalmente, ordinariamente; a menudo plerique, aeque, aque : el mayor número, la mayor parte, los más; muchos in, : [prep.acus] a, hacia, para, contra; (prep.abl.) en idem, eadem, idem : mismo, el mismo locus, -i, m. : lugar opperior, iris, iri, oppertus sum : esperar, aguardar iubeo, -es, iubere, iussi, iussum : ordenar, mandar ipse, ipsa, ipsum : mismo, -a; él mismo, ella misma, ello mismo cum, : [prep. abl.] con; [ conj.sub.+ Indicativo] cuando (temporal); [ conj.sub.+ Subjuntivo] gerundio simple o compuesto (cum histórico); [ conj.sub.+ Subjuntivo] aunque (concesiva); [ conj.sub.+ Subjuntivo] ya que, puesto que (causal); deligo, -is, deligere, delegi, delectum : elegir; reclutar eques, equititis, m. : jinete, caballero Metellus, i, m. : Metelo sequor, sequeris, sequi, secutus sum : [deponente] seguir; perseguir nocturnus, -a, -um : nocturno et, : [conj. coord. copul.] y avius, -a, -im adj.: impracticable iter, itineris, n. : camino Romanus, -a, -um : romano palor, aris, ari : andar errante, dispersarse, desbordar repente, : [adv.] repentinamente, de repente aggredior, eris, i, agressus sum : ir hacia, acercarse, abordar, atacar is, ea, id : este, esta, esto; él, ella, ello (Pr. anafórico) inermis, -e: adj. inerme cado, is, ere, cecidi, casum : caer; morir multo, as, are : castigar, multar multus, -a, -um : mucho, abundante 0
Bellum Iugurthinum, 53
Salustio dice que, en una Roma corrompida y sin el vigor de los antepasados, apenas ha habido nadie de valor en mucho tiempo, con la excepción de Catón y de César. Postquam luxu atque desidia civitas corrupta est, res publica imperatorum atque magistratuum vitia sustentabat ac, effeta parentum vi1, multis tempestatibus haud quisquam 2 Romae virtute magnus fuit. Sed memoria mea ingenti virtute fuerunt viri duo, M. Cato et C. Caesar. Adaptación de SALUSTIO, Bellum Catilinae, 53 VOCABULARIO (generado automáticamente con Collatinus) at, [conj.] pero, mas atque, [conj.coord.copul.] y (= ac) Caesar, Caesaris, m. : César Cato, onis, m. : Catón civitas, civitatis, f. : ciudad, estado; ciudadanía corrumpo, is, ere, rupi, ruptum : destruir; corromper; sobornar desidia, ae, f. : inactividad, pereza, desidia duo, duae, duo : dos effetus, -a, -um: agotado, -a et, : [conj. coord. copul.] y haud, [adv.niega una palabra, no la olración] no imperator, oris, m. : general; emperador ingens, entis : inmenso, enorme, ingente luxus, us, m. : exceso, lujo; desenfreno, libertinaje magistratus, us, m. : magistrado magnus, -a, -um : grande memoria, ae, f. : memoria, recuerdo meus, mea, meum : mi, mío multus, -a, -um : mucho, abundante parens, entis, m. : padre o madre; [plural] padres,progenitores, antepasados postquam, : [conj.temp.] después que, desde que quisquam, quaequam, quidquam o quic- : alguien, alguno res publica rei publicae , f. : estado, república Roma, ae, f. : Roma sed, : [conj.adversativa] pero, mas, sin embargo sustento, -as, -are, -avi, -atum: sostener, conservar; socorrer; sustentar; nutrir; soportar; aplazar tempestas, tempestatis, f. :tempestad, tormenta; tiempo, época; temperatura, clima; vir, viri, m. : hombre, varón virtus, virtutis, f. : valentía, bravura; virtud vis, vis, f. : fuerza vitium, ii, n. : vicio, defecto
Bellum Iugurthinum, 113
Texto seleccionado a través de las opciones que ofrece el corpus latino general CLARE: http://fedora.clarin-d.uni-saarland.de/clarelatin/web/index.html. Es un texto rico en construcciones:
- Supino
- Nexo UBI, UTI
- Superlativo
- Participicio
- Infinitivo
Bellum Iugurthinum, 90
Texto seleccionado a través de las opciones que ofrece el corpus latino general CLARE: http://fedora.clarin-d.uni-saarland.de/clarelatin/web/index.html. Es un texto rico en construcciones sintácticas:
- Infinitivo
- Nexo QUIA, UBI
- Comparativo
- Relativo
- Participicio
Bellum Iugurthinum, 106
Texto seleccionado a través de las opciones que ofrece el corpus latino general CLARE: http://fedora.clarin-d.uni-saarland.de/clarelatin/web/index.html. Es un texto rico en construcciones sintácticas:
- Nexo UBI, UTI y SI
- Infinitivo
- Participicio
- Relativo
Bellum Iugurthinum, 6 (1)
Quibus rebus Micipsa tametsi initio laetus fuerat, quod existimabat ut virtus Iugurthae regno suo gloriae esset (1), tamen, postquam hominem adulescentem crescere intellegit, exacta sua aetate et parvis liberis, multa cum animo suo voluebat. Adaptación de Salustio, Bellum Iugurthinum, VI (1). 1- Construcción de SUM con dos dativos VOCABULARIO (generado automáticamente con Collatinus) adulescens, -entis, m. : joven [entre 17-30 años] aetas, atis, f. : época, edad animus, -i, m. : ánimo, espíritu cresco, is, ere, creui, cretum : nacer; crecer; elevarse cum, : [prep. abl.] con; [ conj.sub.+ Indicativo] cuando (temporal); [ conj.sub.+ Subjuntivo] gerundio simple o compuesto (cum histórico); [ conj.sub.+ Subjuntivo] aunque (concesiva); [ conj.sub.+ Subjuntivo] ya que, puesto que (causal); eo, :[adv. lugar] allí eo, is, ire, iui (ii), itum : ir et, : [conj. coord. copul.] y exigo, is, ere, egi, actum : expulsar; hacer cumplir, exigir; preguntar; medir, apreciar existimo, -as, existimare, existimaui, existimatum : juzgar, considerar, pensar; estimar gloria, -ae, f. : gloria homo, hominis, m. : hombre initium, initii, n. : principio, comienzo intellego, -is, -ere, intelllexi, intellectum : comprender is, ea, id : este, esta, esto; él, ella, ello (Pr. anafórico) laetus, a, um : alegre, contento liberi, orum, m. : [pl.] hijos magis, : [adv.] más Micipsa, -ae m.: Micipsa, rey de los Númidas multus, -a, -um : mucho, abundante negotium, ii, n. : ocupación, trabajo, negocio parvus, a, um : pequeño postquam, : [conj.temp.] después que, desde que qui, quae, quod : [Pr. relat.] el cual, la cual, lo cual; que; quien quod, : [conj. sub.causal] porque; ya que; puesto que; [conj. sub. completiva] el hecho de que, que regnum, -i, n. : reino, poder res, rei, f. : cosa, hecho, asunto sum, es, esse, fui : ser, estar; haber, existir suus, -a, -um : su; suyo, suya tamen, : [adv.] sin embargo tametsi, [conj.concesiva] aunque vehementer, : [adv.] violentamente, vehementemente, con ardor virtus, virtutis, f. : valentía, bravura; virtud voluo, is, ere, volui, volutum : girar, rodar; derribar, abatir; leer; dar vueltas, volver
NEPOS
Themistocles III, 2
Prueba selectividad opción B junio 2016 Batalla naval entre soldados griegos y persas en Artemisio. Leónidas ha sido derrotado por Jerjes en Termópilas At classis communis Graeciae trecentarum navium, in qua ducentae erant Atheniensium, primum apud Artemisium inter Euboeam continentemque terram cum classiariis regis conflixit. Angustias enim Themistocles quaerebat, ne multitudine circuiretur. Nepote, Temístocles 3, 2 VOCABULARIO (Generado automáticamente con Collatinus) Atheniensis (2), is, m. : ateniense Euboea, ae, f. : Eubea (isla del mar Egeo) Graecia, ae, f. : Grecia angustia, arum, desfiladero, cañada; apuro, dificultad; situación crítica; apremio, espacio reducido apud : prep+ac. : cerca de, en casa de, junto a at : conj. : pero classiarius, i, m. : marineros, soldados de marina (adjetivo = de la flota) classis, is, f. : navío, flota, clase communio, is, ire, iui, itum : fortificar, construir (un fuerte), reforzar communis, e : 1. común 2. accesible a todos, afable confligo, is, ere, flixi, flictum : combatir contineo, es, ere, tinui, tentum : contener, mantener cum : inv. :1. Preposición + abl. = con 2. conjunción + ind. = cuando, como, mientras 3. conjunción + subj. : al tiempo que, mientras enim : conj. : en efecto, pues in : prep. : (ac.) a, hacia, para, contra; (abl.) en inter : prep. + Ac. : entre, durante multitudo, dinis, f. : multitud, muchedumbre nauis, is, f. : nave ne : adv. : ... quidem : ni siquiera ; conj. + subj. : que (verbos de temor o prohibición), para que no, que no (verbos de voluntad) primum : adv. : por primera vez, primeramente primus, a, um : el primero (comparativo : prior) qua : conj. y adv. : ¿por dónde?; por algún sitio quaero, is, ere, siui, situm : buscar, interrogar qui, quae, quod : que ; interr. ¿quién? ¿cuál? rex, regis, m. : rey quis, quae, quid : ¿quién? ¿qué?; después de si, nisi, ne, num, quis es el equivalente de aliquis (alguien, alguno, alguna cosa). rego, is, ere, rexi, rectum : dirigir, guiar, conducir. sum, es, esse, fui : ser; al inicio de frase: hay terra, ae, f. : tierra trecenti, a, ae : trescientos
Themistocles II 3, 2
Prueba Selectividad opción B , junio 2014 Comunitat Valenciana Leónidas ha sido derrotado por Jerjes en las Termópilas At classis communis Graeciae trecentarum navium, in qua ducentae erant Atheniensium, primum apud Artemisium inter Euboeam continentemque terram cum classiariis regiis conflixit. Angustias enim Themistocles quaerebat, ne multitudine circuiretur. Tras el combate la flota griega se retira de Artemisio Nepos, Themistocles II 3, 2 VOCABULARIO angustiae, -arum f. pl.: estrechez; espacio estrecho, desfiladero; limitación; dificultad apud [prep. ac. ]: junto a, ante Artemisium, -ii n.: Artemisio (ciudad de Eubea) at [conj. coord. advers.]: pero, por el contrario, en cambio; sin embargo Atheniensis, -e: de Atenas, ateniense; Athenienses, -ium m. pl.: los atenienses circueo (y circumeo), -is, -ire, circumi(v)i, circumitum, irr. tr.: ir alrededor, rodear; circundar; cercar classiarius, -a, -um: de la flota; classiarii, -orum m. pl.: marineros, soldados de marina classis, -is, f.: clase; flota communis, -e: común, ordinario; nacional, público; general; confederado confligo, -is, -ere, conflixi, conflictum 3a intr. y tr.: chocar, confrontar; luchar, combatir continens, -ntis: part. pres. contineo continens, -ntis: próximo, contiguo; continental, firme contineo, -es, -ere, continui, contentum 2a tr.: mantener unido, conservar; contener cum [prep. abl.]: con; [conj. sub.]: cuando, como, porque, aunque ducenti, -ae, -a: doscientos enim [adv.] sí, sin duda; [conj. coord.]: en efecto, a saber; realmente Euboea, -ae f.: Eubea (isla del mar Egeo) Graecia, -ae f.: Grecia in [prep. ac.] a, hacia, para, contra; [prep. ablat.] en, en medio de inter [prep. ac.]: entre, en, en medio de multitudo, -inis f.: multitud, gran número, muchedumbre navis, -is f.: nave ne [adv.]: no, que no; [conj. subord.]: que no; que; para que no primum [adv.]: primeramente, en primer lugar; por primera vez primus, -a, -um: primero, el primero; principal quaero, -is, -ere, quaesivi, quaesitum 3a tr.: buscar; intentar obtener; desear; preguntar qui, quae, quod [pron. y adj. relat.]: quien, que, el cual -que [conj. coord. cop. encl.]: y regius, -a, -um: real, del rey; regii, -orum m. pl.: tropas reales sum, es, esse, fui irr. intr.: ser, existir; estar; haber terra, -ae f.: la tierra; tierra firme; país, comarca Themistocles, -is m.: Temístocles (célebre general ateniense) trecenti, -ae, -a: trescientos
Miltiades, III
Texto seleccionado a través de las opciones que ofrece el corpus latino general CLARE: http://fedora.clarin-d.uni-saarland.de/clarelatin/web/index.html. Es un texto rico en construcciones sintácticas:
- Nexo SI
- Participicio
- Relativp
- Infinitivo
Hannibal, V (1-2)
Hac pugna pugnata Romam profectus est nullo resistente. In propinquis urbi montibus moratus est. Cum aliquot ibi dies castra habuisset et Capuam reverteretur, Q. Fabius Maximus, dictator Romanus, in agro Falerno ei se obiecit. Nepos, Hannibal, V (1-2) Vocabulario que puedes no conocer ager, agri, m. : tierra, territorio, campo aliquot : dét. inv. : algunos, muchos castra, -orum, n. pl. : campamento dictator, -oris, m. : jefe, dictador dies, -ei, m. et f. : día habeo, -es, -ere, -bui, -bitum : tener ibi : adv. : allí in : prep. : (ac.) a, hacia, para, contra; (abl.) en mons, montis , m. : monte, montaña moror, -aris, -ari : detenerse, entretenerse, aguardar; retrasar, detener nullus, -a, -um : ninguno, -a obicio, -is, -ere, -ieci, -iectum : echar, exponer, reprochar obiicio, -is, -ere, -ieci, -iectum : echar, exponer, reprochar proficio, -is, -ere, -feci, -fectum : avanzar; ser útil proficiscor, -eris, -i, -fectus sum : partir propinquus, -a, -um : cercano, próximo pugna, -ae, f. : batalla, combate; pugilato pugno, -as, -are : combatir, luchar; estar en contradicción; esforzarse por resisto, -is, -ere, -stiti : detenerse, quedarse; enfrentarse; resistir; evitar, impedir reverto, -is, -ere, -i,-sum :volver, regresar (reuertor, eris, i, uersus sum : el mismo significado) revertor, -eris, -i, reuersus sum : volver, regresar urbs, urbis, f. : ciudad
Hamilcar, II
Texto seleccionado a través de las opciones que ofrece el corpus latino general CLARE: http://fedora.clarin-d.uni-saarland.de/clarelatin/web/index.html. Es un texto rico en construcciones sintácticas:
- Nexo UT y CUM
- Participicio
- Relativp
Hamilcar, I
Texto seleccionado a través de las opciones que ofrece el corpus latino general CLARE: http://fedora.clarin-d.uni-saarland.de/clarelatin/web/index.html. Es un texto rico en construcciones sintácticas:
- Nexo UBI, UT y CUM
- Infinitivo
- Participicio
- Gerundio
Atticus, II
Texto seleccionado a través de las opciones que ofrece el corpus latino general CLARE: http://fedora.clarin-d.uni-saarland.de/clarelatin/web/index.html. Es un texto rico en construcciones:
- Supino
- Nexo QUIN y CUM
- Gerundio
- Relativo
- Participio
- Infinitivo
Cato, II
CATÓN RECIBE EL GOBIERNO DE LA HISPANIA CITERIOR Cursus honorum de Catón hasta llegar al consulado. [Cato] consulatum gessit cum L. Valerio Flacco, sorte provinciam nactus1 Hispaniam citeriorem, exque ea triumphum deportavit. Ibi cum diutius moraretur, P. Scipio Africanus, consul iterum, cuius in priori consulatu quaestor fuerat, voluit eum de provincia depellere. Escipión no consigue su propósito. 1. nactus: part. de perf. de nanciscor, concertado con Cato: “habiendo obtenido ...”. (Nepote, Cato 2) VOCABULARIO Cato, -onis, m.: Catónciter, -era, -erum: del lado o de la parte de acáciterior, -ius: que está más acá, más cerca; citeriorconsul, -ulis, m.: cónsulconsulatus, -us, m.: consuladocum: [prep. abl.] con; [conj. sub. ] cuando; como; porque; aunquede: [prep. abl.] de, desde, a partir de; sobre, acerca de depello, -puli, -pulsum, [3, tr.]: echar abajo; rechazar, alejar; expulsar, apartardeporto, [1, tr.]: llevar; traer consigo; obtener; desterrar diu: [adv.] de día; largo tiempodiutius: comparat. de diue, ex: [prep. abl.] de, desde; después de; a consecuencia de, por causa de; según, de acuerdo congero, gessi, gestum, [3, tr.]: llevar; dirigir; hacer; encargarse de; administrarHispania, ae, f.: Hispaniaibi: [adv] allí, en tal lugar; entoncesin: [prep. ac.] a, hacia, para, contra; [prep. ablat.] en, en medio deis, ea, id: él, éste; esteiterum: [adv] una vez más, de nuevo, por segunda vez; por otra partemoror, moratus sum, [1, dep., intr., tr.]: detenerse, entretenerse; quedarse; retrasar, detenernanciscor, nactus sum, [3, dep., tr.]: obtener, encontrar prior, prius: primero; superior; anterior; precedente provincia, -ae, f.: provincia; cargo, funciónquaestor, -ris, m.: cuestor-que: [conj. coord. copul.] yqui, quae, quod: que, quien, el cualP. Scipio (-onis) Africanus (-i), m.: P. Escipión Africano sors, sortis, f.: bola, dado o tableta con que se sortea; sorteo; cargo que se da por sorteosum, es, esse, fui, [irr., intr. copul.]: ser, estar; haber, existirtriumphus, -i, m.: triunfo; celebración de un triunfo; victoria L. Valerius (-ii) Flaccus (-i), m.: L. Valerio Flacovolo, velle, volui, [irr., tr., intr.]: querer, desear; decidir, ordenar, establecer
Iphicrates. 1, 1-2
El general ateniense Ifícrates siempre actuó con inteligencia y fue artífice de muchas innovaciones militares. Iphicrates1 Atheniensis non tam magnitudine rerum gestarum quam2 disciplinā militari nobilitatus est. Multum vero in bello est versatus, saepe exercitibus praefuit, nusquam culpā male rem gessit3, semper consilio vicit tantumque valuit4, ut multa in re militari meliora fecerit. NOTAS: 1. Iphicrates: “Ifícrates”; 2. non tam ... quam: “no tanto ... sino”; 3. male rem gessit: “perdió una guerra”; 4. valuit: “destacó”. Cornelio Nepote, Iphicrates. 1, 1-2 VOCABULARIO (generado automáticamente en: https://outils.biblissima.fr/en/collatinus-web/) Īphī̆crătēs, is, m.: Iphicrates general ateniense Ăthēnĭēnsĭs, e : ateniense nōn, adv. neg.: no tăm, adv. : tan, tanto māgnĭtūdō, dinis, f. : grandeza, importancia; fuerza rēs, rei, f. : cosa, suceso, circunstancia, asunto judicial; bienes gĕro, is, ere, gessi, gestum : llevar; engendrar, producir, hacer dīscī̆plīna, ae, f. : disciplina mīlĭtārĭs, e: militar nōbĭlĭto, as, are : faire connaître, rendre fameux qqn ou qqch, mettre en relief, ennoblir mūltŭm, adv. : mucho vērō, adv. : pero ĭn,prép. + acc. o + abl. : a, hacia; en, bēllŭm, i, n.: guerra, lucha, combate vērsŏr, aris, ari, atus sum: . encontrarse habitualmente, vivir . ocuparse de, esmerarse en vērso, as, are : . girar a menudo, hacer girar, remover . plegar . presentar en diversas formas sāepĕ, adv. : a menudo, con frecuencia, ēxērcĭtus, us, m. : ejército prāesŭm, es, esse, fui: estar al frente, mandar una escuadra; gobernar una provincia; instigar nūsquăm, adv. : en ninguna parte, en nada cūlpa, ae, f. : falta, culpa mălē, adv. : mal, malamente sēmpĕr, adv. : siempre cōnsĭlĭŭm, ii, n. : . deliberación, consulta . consejo, asamblea . proyecto, plan . aviso . sabiduría, prudencia vīnco, is, ere, uici, uictum : vencer tāntŭm, adv. : tanto, de tal modo ; solamente tāntus, a, um : tan grande ; -... ut : tan grande... que vălĕo, es, ere, ui, itum : tener valor, ser fuerte ŭt conj. sub. + ind. ou subj. : + ind. : cuando, desde que; + subj; : para que, que, de finalidad o verbo de voluntad, de manera que consecuencia adv. : como, así que mūltus, a, um : mucho, abundante sobre todo en plural : numeroso mūltum, i, n.: gran cantida mīlĭtārĭs, e: militar bŏnus, a, um: bueno, favorable, propicio bonus, i : hombre de bien - bona, orum : los bienes făcĭo, is, ere, feci, factum : hacer
Timoleon, I
Timoleon Corinthius, sine dubio magnus omnium iudicio hic vir exstitit. Namque huic uni contigit, quod nescio an nulli, ut et patriam, in qua erat natus, oppressam a tyranno liberaret et a Syracusanis, quibus auxilio erat missus, iam inveteratam servitutem depelleret totamque Siciliam multos annos bello vexatam a barbarisque oppressam suo adventu in pristinum restitueret. Cornelio Nepote, Timoleon, I VOCABULARIO (generado con: http://collatinus.educarex.es/) a : prep. : + Abl. : de, desde, a partir de,(con un verbo pasivo = por) adventus : us, m. : llegada, venida an : inv. : es que o acaso? ; an... an..., si... o si annus : i, m. : año auxilior : aris, ari, atus sum : ayudar, llevar auxilio; aliviar, sanar auxilium : ii, n. : ayuda, auxilio (auxilia, orum : tropas auxiliares) barbarus : a, um : bárbaro bello : as, are : hacer la guerra, luchar, combatir bellum : i, n. : guerra, lucha, combate bellus : a, um : gracioso, agradable, bueno, sano contingo : is, ere, tigi, tactum : tocar, alcanzar, llegar depello : is, ere, puli, pulsum : echar, apartar; apartar de dubium : ii, n. : duda dubius : a, um : dudoso et : conj. : y. adv. también exsisto : is, ere, stiti : salir, levantarse; nacer, originarse; manifestarse, mostrarse hic : haec, hoc : este, esta, esto hic (2) : adv. : aquí iam : adv. : ya, en este momento in : prep. : (ac.) a, hacia, para, contra; (abl.) en iudicium : ii, n. : juicio, proceso; tribunal; sentencia, decisión libero : as, are : liberar magnus : a, um : grande missus : us, m. : inicio de una carrera, envío mitto : is, ere, misi, missum : I. 1. enviar 2. transmitir 3. proporcionar 4. arrojar, lanzar II. dejar ir, abandonar multus : a, um : mucho, abundante (sobre todo en plural : numeroso) nascor : eris, i, natus sum : 1. nacer ; natus = edad 2. proceder, provenir nescio : is, ire, iui, itum : no saber, ignorar nescius : a, um : que no sabe, ignorante nullus : a, um : ninguno, -a omnis : e : todo opprimo : is, ere, pressi, pressum : oprimir, apretar, ahogar; cubrir, ocultar; abrumar, aplastar patria : ae, f. : patria patrius : a, um : paterno, del padre, tradicional, transmitido de padres a hijos pristinus : a, um : prístino, primitivo restituo : is, ere, tui, tutum : restablecer, volver a su sitio; reparar, restituir; anular (una sentencia) servitus : utis, f. : la servidumbre, la esclavitud si : conj. : si sine : prép. + Abl. : sin Sicilia : ae, f. : Sicilia Syracusanus : a, um : habitante de Siracusa, siracusano sum : es, esse, fui : ser; al inicio de frase: hay suus : a, um : adj. : su; pronom : el suyo, los suyos totus : a, um : todo entero tyrannus : i, m. : tirano vexo : as, are : sacudir violentamente ; perseguir, saquear vir : viri, m. : hombre ( por op. a mulier mujer ), marido. unus : a, um : uno solo, uno ut : conj. : + ind. : cuando, desde que; + subj; : para que, que, de (finalidad o verbo de voluntad), de manera que (consecuencia) adv. : como, así que
AUCTORES VARII
SUETONIUS, De uita duo-decim Caesarum VI 47, 3
Prueba Selectividad opción B , septiembre 2020 Comunitat Valenciana Nerón acude a casas de sus amigos en busca de refugio Verum, clausis omnium foribus, respondente nullo, in cubiculum rediit, unde iam custodes diffugerant, direptis etiam stragulis et amota pyxide veneni; ac statim Spiculum mirmillonem vel quemlibet alium percussorem, cuius manu periret1, requisiit. 1 cuius manu periret: para que lo matara (literalmente: por cuya mano muriese) No acudió nadie, y Nerón marchó corriendo con la intención de lanzarse al Tíber Suetonius, De uita duodecim Caesarum VI 47, 3 VOCABULARIO ac: [conj. coord. copul. = atque] y alius, alia, aliud: otro, distinto, diferente amoveo, -es, -ere, amovi, amotum 2a tr.: alejar, robar claudo, -is, -ere, clausi, clausum 3a tr.: cerrar, interceptar, bloquear cubiculum, -i n.: dormitorio, alcoba, aposento custos, -odis m. y f.: guarda, personal de vigilancia diffugio, -is, -ere, diffugi, ―, 3a intr.: dispersarse, huir en desorden diripio, -is, -ere, diripui, direptum 3a tr.: robar et: [conj. coord. copul.] y etiam: [adv.] aún, todavía, incluso foris, -is f.: puerta iam: [adv.] ya, en este momento in: [prep. ac.] a, hacia, contra; [prep. abl.] en manus, -us f.: mano, patrulla (de soldados), destacamento mirmillo, -onis m.: gladiador (armado de escudo y espada y cubierto con yelmo gálico) nullus, -a, -um: [adj.-pron. indef.] ninguno, ninguna, nadie omnis, -e: todo, toda percussor, -oris m.: asesino, sicario pereo, -is, -ire, perii, peritum irr. 4a intr.: perecer, morir pyxis, -idis f.: cajita, cofrecillo qui, quae, quod: [pr. / adj. relat.] el cual, la cual, lo cual; que, quien; [con subj. con valor final] para + inf., para que, a fin de que quilibet, quaelibet, quodlibet / quidlibet: [indef] cualquiera, quienquiera redeo, -is, -ire, redii, reditum irr. 4a intr.: volver, regresar requiro, is, -ere, requisi[v]i, requisitum 3a tr.: requerir, reclamar, exigir, buscar respondeo, -es, -ere, respondi, responsum 2a intr. tr.: responder, contestar Spiculus, -i m.: [nombre propio de varón] Espículo statim: [adv.] al punto, al instante stragulum, -i n.: cobertor, colcha, ropa de cama unde: [adv. relativo] de donde, desde donde vel: [conj. disyunt.] o, o bien venenum, -i n.: veneno, poción, droga verum: [conj.] pero, más, sino
CICERO, In Verrem II, III, 63
Examen de selectividad 2013, julio, Comunitat Valenciana A LOS OJOS DE CICERÓN, LOS DELITOS DE VERRES SON DE TODOS CONOCIDOS, SIN QUE SEA NECESARIO PRESENTAR TESTIGOS Lolio, ya anciano, no puede acudir a declarar ante el tribunal. No importa: los hechos son conocidos Quid opus est Lollio? Nemo hoc nescit, nemo tuorum amicorum, nemo abs te productus, nemo abs te interrogatus nunc se primum hoc dicet audire. M. Lollius, filius eius, adulescens lectissimus, praesto est: huius verba audietis. Lolio hijo prestará testimonio en lugar del padre (Cicerón, In Verrem II, III, 63) VOCABULARIO a, ab, abs: [prep. abl.] de, desde, a partir de; poradulescens, -entis, m. y f.: joven [entre 17-30 años]amicus, -a, -um: amigo, amistoso; favorable; partidario; leal, fiel; estimado; amicus, -i, m.: amigo, confidente; aliado audio, -is, -ire, -ivi, -itum, tr. e intr.: oír, escuchar; aprender dico, -is, -ere, dixi, dictum, 3a, tr.: decirfilius, -ii, m.: hijohic, haec, hoc: [pron. y adj. demost.] éste, esteinterrogo, -as, -are, -avi, -atum, 1a, tr.: interrogar, preguntar;acusaris, ea, id: [pron. y adj. fórico] él, éste; estelectus, -a, -um: selecto, escogidoLollius, -ii: Lolio [nombre propio]M.: [indecl. abreviatura de Marcus] Marconemo, neminis, n.: nadienescio, -is, -ire, -ivi, -itum, 3a, tr.: no saber, ignorar nunc: [adv.] ahoraopus, -eris, n.: obra, trabajo; opus est: es necesario, hay necesidad de [con dat.]praesto: [adv.] a disposición, prestoprimum: [adv.] por primera vez, primeramenteproduco, -is, -ere, -duxi, -ductum, 3a, tr.: llevar hacia delante; hacer avanzar; presentar (como testigo), llamar a declarar quis / qui, quae, quid / quod: [pron. y adj. interr.] ¿quién? ¿cuál? ¿qué?; [pron. y adj. indef.] alguien, algunose, sui: [pron. reflexivo] se, a sí, a él/ellos; [pron. personal] él, ella; ellos, ellassum, es, esse, fui, irr., intr. copul.: ser, estar; haber, existir tu, tui: tú, te, a tituus, -a, -um: tu, tuyoverbum, -i, n.: palabra, término
(OVIDIUS, Metamorphoseon libri, IV 78-83)
Examen de selectividad julio 2016 (Comunitat valenciana) (opción B) Píramo y Tisbe hablan, separados por un tabique. Están enamorados y ansían verse en persona Píramo y Tisbe se despiden y quedan en verse al día siguiente Talia diversa nequiquam sede locutisub noctem dixere1 “vale” partique dedere oscula quisque suae non pervenientia contra. postera nocturnos Aurora removerat ignes, solque pruinosas radiis siccaverat herbas: ad solitum coiere locum. (Ovid., Metamorphoseon libri, IV 78-83) 1dixere, dedere, coiere = dixerunt, dederunt, coierunt Ambos acuden al lugar acordado, pero las cosas no salen como ellos esperan: su ansiado encuentro acaba en tragedia VOCABULARIO ad: [prep. ac.] a, hacia, junto a; paraAurora, -ae, f.: Aurora (personificación de la aurora)coeo, -is, -ire, -ivi/-ii, -itum, irr., intr.: reunirse; ir juntos; unirse contra: [adv.] al otro lado, enfrente, al contrario; [prep ac.] contra, enfrente dedo, das, dare, dedi, datum, 1a, tr.: dar; entregardico, -is, dicere, dixi, dictum, 3a, tr.: decirdiversus, -a, -um: distinto, diverso; opuesto, enemigoherba, -ae, f.: hierbaignis, -is, m.: fuegolocus, -i, m. / loca, -orum, n.: lugarloquor, loqueris, loqui, locutus sum, 3a, intr. y tr.: hablar; decir nequiquam: [adv.] en vano, inútilmentenocturnus, -a, -um: nocturnonon: [adv.] nonox, noctis, f.: nocheosculum, -i, n.: beso, cariciapars, partis, f.: parte, porciónpervenio, -is, -ire, -i, -ntum, 4a, intr.: llegarposterus, -a, -um: que viene despuéspruinosus, -a, -um: cubierto de escarcha-que: [conj. coord. copul. encl.] yquisque, quaeque, quidque: cada unoradius, -ii, m.: rayo (del sol); vara, regla; radio; espolón; relámpagoremoveo, -es, removere, removi, remotum, 2a, tr.: apartar, alejar; retirarsedes, -is, f.: puesto, sitio; asiento; casasicco, -as, -are, -avi, -atum, 1a, tr.: secar, desecar; agotar, apurar sol, solis, m.: solsoleo, -es, -ere, -ui, -itum, 2a, intr.: soler, tener costumbresub: [prep. acus.] debajo de, bajo; [prep. abl.] debajo de, bajo suus, -a, -um: su; suyo, suyatalis, -e: tal, igual, semejantevale: [imperativo de valeo] adiós [fórmula de despedida]
EUTROPIUS, Breviarium ab urbe condita, III, 7
COMIENZO DE LA SEGUNDA GUERRA PÚNICA Y ASEDIO DE SAGUNTO Eodem anno bellum Punicum secundum Romanis inlatum est per Hannibalem, Carthaginiensium ducem; is Saguntum, Hispaniae civitatem Romanis amicam, obpugnare adgressus est, annum agens1 vicesimum aetatis, copiis congregatis CL milium. Huic Romani per legatos denuntiaverunt ut bello abstineret. Destrucción de Sagunto. 1.- agens: part. pres. de ago, concertado con is; annum agens vicesimum aetatis = “con diecinueve años”. Eutropio, Breviarium ab urbe condita, III, 7 VOCABULARIO abstineo, -tinui, -tentum, [2, tr., intr.]: mantener lejos o alejado; abstenerse de; abstenerse; renunciaradgredior, adgressus sum, [3, dep., intr., tr.]: acercarse, dirigirse a; tantear; atacar; empezar aaetas, -atis, f.: edad; años de vida; tiempoago, egi, actum [3, tr., intr.]: llevar, conducir; hacer, ocuparse de; obrar; terminaramicus, -a, um: amigo; partidario; leal, fiel; estimadoannus, -i, m.: año; estación del añobellum, -i, n.: guerra; lucha, combateCarthaginiensis, -e: cartaginéscivitas, -atis, f.: nación, ciudad, estado; ciudadaníacongrego, [1, tr.]: congregar, reunir, juntarcopia,-ae, f.: abundancia, riqueza; copiae, -arum, pl.: tropas, fuerzas, efectivosdenuntio, [1, tr.]: anunciar; advertir; notificar; ordenardux, ducis, m.: guía, conductor; instigador; jefe, caudillo Hannibal, -balis, m.: Aníbalhic, haec, hoc: éste; esteHispania, ae, f.: Hispaniaidem, eadem, idem: mismo, igual; el mismoinfero, -tuli, -latum, [irr., tr.]: llevar; dirigir; provocar; moveris, ea, id: él, éste; estelegatus, -i, m.: embajador, legado; lugarteniente; asesor mille, indecl. [pl. milia, -ium]: milobpugno, [1, tr.]: atacar, sitiar, asaltarper: [prep. ac.] a través de, por medio de, porPunicus, -a, -um: púnico, cartaginésqui, quae, quod: el cual, que, quienRomanus, -a, um: romano, de RomaSaguntum, -i, n. [o Saguntus, -i, f.]: Saguntosecundus, -a, -um: que sigue a otro, segundo; favorable; secundariout: [adv.] como, cómo; [conj. subord.] cuando; que; para que; de tal manera que, tal que, tanto que; aunquevicesimus, -a, -um: vigésimo
OVIDIUS, Metamorphoseon libri, IV 315-320
Examen de selectividad junio 2016 (Comunitat valenciana) (opción B) La ninfa Salmacis, fuertemente atraída por Hermafrodito, se dispone a acercarse a él Salmacis pasea por el bosque, cuando se encuentra con Hermafrodito Saepe legit flores. Et tum quoque forte legebat, cum puerum vidit visumque optavit habere. Nec tamen ante adiit, etsi properabat adire, quam se composuit, quam circumspexit amictus et finxit vultum et meruit formosa videri. La ninfa se dirige a él. Admirada ante su belleza, se ofrece a compartir el tálamo nupcial (Ovidius., Metamorphoseon libri, IV 315-320) VOCABULARIO adeo, -is, -ire, -ii, -itum, irr., intr.: ir hacia, acercarseamictus, -us, m: ropa, vestidoante: [adv.] antes, delante; [prep. ac.] delante de, antes de; [ante... quam] antes de que, antes... de quecircumspicio, -is, -ere, -spexi, -spectum, 3a, tr.: mirar alrededor, examinarcompono, -is, -ere, -posui, -positum, 3a tr.: poner con; juntar;comparar; concertar, acordar; organizar; componercum: [prep. abl.] con; [conj. sub.] cuando; como; aunque; ya que,puesto queet: [conj. coord. copul.] y; [adv.] tambiénetsi: [conj. subord.] aunquefingo, -is, fingere, finxi, fictum, 3a, tr.: formar, modelar; transformar; fingir, inventarflos, -oris, m.: florformosus, -a, -um: bello, hermoso, eleganteforte: [adv.] por casualidad, quizá, acaso, tal vezhabeo, -es, habere, habui, habitum, 2a, tr.: tenerlego, -is, legere, legi, lectum, 3a, tr.: reunir, coger, recoger; escoger; llevarse, robar; leermereo, -es, -ere, -ui, -itum, 2a, tr. e intr.: merecer, ganar, lograr;hacer méritosnec: [conj. coord. copul. = neque] ni, y noopto, -as, -are, -avi, -atum, 1a, tr.: desear; elegirpropero, -as, -are, -avi, -atum, 1a, intr.: apresurar, acelerar puer, -eri, m: niño, jovenquam: [adv. interr.] cuán, cuánto, qué; [adv. comp.] que, [ante... quam] antes de que, antes... de que, comoqui, quae, quod: [pr./adj. relat.] el cual, la cual, lo cual; que; quienquoque: [adv.] tambiénsaepe: [adv.] a menudose sui: [pron. reflexivo] se, a sítamen: [adv.] sin embargotum: [adv.] entoncesvideo, -es, videre, vidi, visum, 2a, tr.: ver; [pas.] parecer, ser vistovultus, -us, m.: rostro, cara; aspecto, apariencia
CICERO, Pro lege Manilia.35
POMPEYO HA VENCIDO A LOS PIRATAS Y EXIGE REHENES A LOS CRETENSES Pompeyo añade al poder del pueblo romano toda Cilicia Omnes qui ubique praedones fuerunt partim capti interfectique sunt, partim unius huius se imperio ac potestati dediderunt. Idem [Pompeius] Cretensibus, cum ad eum usque in Pamphyliam legatos deprecatoresque misissent, spem deditionis non ademit obsidesque imperavit. Pompeyo concluye en poco tiempo la guerra contra los piratas (Cicero, Pro lege Manilia. 35) VOCABULARIO ac [conj. coord. cop.]: yad: [prep. ac.] a, hacia, junto a, paraadimo, -is, -ere, ademi, ademptum 3a tr.: quitar, sustraer capio, -is, -ere, cepi, captum 3a tr.: coger, recoger, capturar; entenderCretensis, -e: cretense; Cretenses, -ium pl.: los cretenses cum: [prep. abl.] con; [conj. sub.] cuando, como, porque, aunquededitio, -onis fem.: rendición, capitulación, sometimiento dedo, -is, -ere, dedidi, deditum 3a tr.: entregar; rendirse, sometersedeprecator, -oris m.: intercesor, mediadorhic, haec, hoc [pron. y adj. demost.]: esteidem, eadem, idem [pron. y adj.]: mismo, igual; el mismo imperium, -ii n.: orden, mandato; dominio, poder impero, -as, -are, -avi, -atum 1a tr.: mandar, ordenar interficio, -is, -ere, -feci, -fectum 3a tr.: destruir, matar, asesinaris, ea, id [pron. y adj. fórico]: él; estelegatus, -i m.: legado, lugarteniente, emisariomitto, -is, -ere, misi, missum 3a tr.: enviar; abandonar, soltar, dejar irnon [adv.]: noobses, -idis m. y fem.: rehénomnis, -e: todoPamphylia, -ae fem.: Panfilia, región de la costa sudoeste de Asia Menorpartim [adv.]: en partePompeius, -i(i) m.: Pompeyopotestas, -atis fem.: poder, potestad, autoridad; facultad, posibilidadpraedo, -onis m.: pirata, corsario-que [conj. coord. cop. encl.]: yqui, quae, quod [pron. y adj. relat.]: que, quien, el cualse, sui: [pron. reflexivo] se, a sí, a él / ellos; [pron. personal] él, ella; ellos, ellasspes, -ei fem.: esperanzasum, es, esse, fui irr. intr.: ser, estar; existir, haber ubique [adv.]: en todas partesunus, -a, um: uno, uno solo; únicousque in [prep. ac.]: hasta
OVIDIUS, Metamorphoseon libri XIV 605-610
Examen de selectividad julio 2017 (Comunitat valenciana) (opción B) Júpiter concede a Eneas la naturaleza divina a petición de Venus El río Numicio purifica el cuerpo de Eneas y lava todo lo que era mortal Lustratum genetrix divino corpus odoreunxit et ambrosia cum dulci nectare mixta contigit os fecitque deum, quem turba Quirini nuncupat Indigetem temploque arisque recepit. Inde sub Ascanii dicione binominis Alba resque Latina fuit. Eneas sube al Olimpo de los dioses (Ovid., Metamorphoseon libri XIV 605-610) VOCABULARIO Alba -ae, f.: Alba (ciudad)ambrosia, -ae, f.: ambrosía (manjar de los dioses; untura)ara, -ae, f.: altar, araAscanius, -ii, m.: Ascanio (= Iulo, hijo de Eneas)binominis, -e: que tiene dos nombrescontingo, -is, -ere, contigi, contactum, 3a, tr. e intr.: tocar, alcanzar; ser vecino, limítrofe decorpus, -oris, n.: cuerpocum: [prep. abl.] con; [conj. sub.] cuando; como; aunque; porque, puesto quedeus, -i, m.: diosdicio, -onis, f.: poder, imperio, dominio, jurisdiccióndivinus, -a, -um: divinodulcis, -e: dulceet: [conj. coord. copul.] y; [adv.] tambiénfacio, -is, -ere, feci, factum, 3a, tr.: hacergenetrix, -icis, f.: madreinde: [adv] de allí; por ello; desde entoncesIndiges, -tis: Índiges (héroe divinizado)Latinus, -a, -um: latino (del Lacio)lustro, -as, -are, -avi, -atrum, 1a, tr.: lustrar, purificar (mediante sacrificio); examinar, inspeccionarmisceo, -es, -ere, -ui, mixtum, 2a, tr.: mezclar; reunir, juntar nectar, -aris, n.: néctar (bebida de los dioses)nuncupo, -as, -are, -avi, -atum, 1a, tr.: nombrar, designar; declarar, anunciarodor, -oris, m.: olor, perfume, aromaos, oris, n.: boca; cara, rostro-que: [conj. coord. cop.] yqui, quae, quod: [pr./adj. relat.] el cual, la cual, lo cual; que; quienQuirinus, -i, m.: Quirino (Rómulo)recipio, -is, -ere, recepi, receptum, 3a, tr.: retirar; recobrar; recibir, aceptar; obtenerres, rei, f.: cosa, hecho, asuntosub: [prep. acus.] debajo de, bajo; [prep.abl.] debajo de, bajo sum, es, esse, fui, irr., intr., copul.: ser, estar; haber, existir templum, -i, n.: temploturba, -ae, f.: gentío, gentes, pueblounguo, -is, -ere, unxi, unctum, 3a, tr.: untar, embadurnar, ungir
VERGILIUS, Aenidos, II 203-208
Examen de selectividad junio 2019 (Comunitat valenciana) (opción B) ENEAS NARRA COM DES DE L’ILLA DE TÈNEDOS DUES IMMENSES SERPS AVANCEN PER LA MAR Laocoont, saderdot de Neptú, immolava un bou enorme Ecce autem gemini a Tenedo tranquilla per alta(horresco (1) referens) immensisorbibus angues incumbunt pelago pariterque ad litora tendunt; pectora quorum inter fluctus arrecta iubaeque sanguineae superant undas; pars cetera pontum pone legit... 1 horresco: primera persona del singular Per on passen les serps s’alça soroll i escuma a la mar (Verg., Aen. II 203-208) VOCABULARIO a, ab: [prep. abl.] de, desde, a partir de, por ad: [prep. ac.] a, hacia, junto a; para altus, -a, -um: alto, elevado; altum, -i, n.: lo profundo, profundidad, alta mar anguis, -is, m.: serpiente, culebraarrigo, -is, -ere, arrexi, arrectum, 3a, tr.: erizar, excitar, poner en tensión autem: [conj. coord.] pero, sin embargo, y ceterus, -a, -um: restante, el resto ecce: [adv.] he aquí que, de súbito fluctus, -us, m.: ola, oleaje geminus, -a, -um: gemelo, semejante, parecido horresco, -is, -ere, horrui, 3a, intr.: ponerse a temblar de miedo, estremecerse, sentir escalofrío immensus, -a, -um: inmenso, enormeincumbo, -is, -ere, incubui, incubitum, 3a, intr.: apoyarse sobre, precipitarse, dedicarse inter: [prep. ac.] entre, en, en medio de iuba, -ae, f.: cresta, crin lego, -is, -ere, legi, lectum 3a, tr.: reunir, recoger, recorrer litus, -oris, n.: litoral, costa, orilla orbis, -is, m.: círculo, anillo pariter: [adv.] igualmente, del mismo modo, a la vez pars, partis, f.: parte, porción pectus, -oris, n.: pecho pelagus, -i, n.: piélago, alta mar, el mar per: [prep. ac.] a través de, por pone: [adv.] detrás pontus, -i, m.: el mar, alta mar -que: [conj. coord. encl.] y qui, quae, quod: [pron. y adj. relat.] que, el cual, quien refero, -es, -erre, rettuli, relatum, 3a, tr.: hacer volver, restituir, llevar, referir, relatar sanguineus, -a, -um: sanguíneo, de sangre, ensangrentado supero, -as, -are, superavi, superatum, 1a, intr.: estar más alto, prevalecer; tr.: rebasar, sobrepasar tendo, -is, -ere, tetendi, tensum, 3a, intr.: tender, dirigirse a Tenedos, -i f. (nominativo en –os, procedente del griego, equivalente a –us latino): Ténedos (isla del mar Egeo) tranquillus, -a, -um: tranquilo, sereno, apacible, en calma unda, -ae, f.: onda, ola
SUETONIUS, De uita duodecim Caesarum VI 47, 3
CICERO, In Verrem II, III, 207
Examen de selectividad 2013, junio, Comunitat Valenciana. Opción B. NI LOS PUEBLOS A LOS QUE ROMA GOBIERNA NI SUS ALIADOS PUEDEN SOPORTAR TANTAS INJUSTICIAS POR PARTE DE LOS FUNCIONARIOS ROMANOS Tanto los aliados como los pueblos conquistados claman justicia contra los funcionarios corruptos Lugent provinciae, queruntur liberi populi, regna omnia de nostris cupiditatibus et iniuriis expostulant; locus intra Oceanum iam nullus est neque tam longinquus neque tam reconditus quo non per haec tempora nostrorum hominum libido iniquitasque pervaserit. En el juicio contra Verres, funcionario corrupto, se puede dictar una sentencia ejemplar que frene estos hechos (Cicerón, In Verrem II, III, 207) VOCABULARIO cupiditas, -atis, f.: deseo, pasión; codicia, ambiciónde: [prep. abl.] de, desde, a partir de; sobre, acerca deet: [conj. coord. copul.] yexpostulo, -as, -are, -avi, -atum: [tr.] pedir vivamente; [intr.] quejarse dehic, haec, hoc: [pron. y adj. demost.] éste, estehomo, -inis, m.: hombreiam: [adv.] ya, en ese/este/aquel momentoiniquitas, -atis, f.: desigualdad; dificultad; desgracia; injusticia iniuria, -ae, f.: injusticia, afrenta, injuriaintra: [prep. acus.] dentro de, en el interior deliber, -era, -erum: librelibido, -dinis, f.: deseo, ansia; libertinaje, lujurialocus, -i, m.: lugar, sitio; posición; ocasión, momento longinquus, -a, -um: distante, lejanolugeo, -es, -ere, luxi, luctum, 2a: [intr.] lamentarse, estar de luto; [tr.] deplorarneque: [adv.] no; [conj. coord. cop.] y no, ni; neque... neque…: ni... ni...non: [adv.] nonoster, -tra, -trum: nuestro, -anullus, -a, -um: ningunoOceanus, -i, m.: Océanoomnis, -e: todo, cada; toda clase deper: [prep. ac.] por; a través de; durante; a causa de; por mediodepervado, -is, -ere, -vasi, -vasum, 3a, intr.: avanzar, penetrar, llegarpopulus, -i, m.: puebloprouincia, -ae, f.: provincia-que: [conj. enclítica coord. copul.] yqueror, -eris, -i, questus sum, 3a: [intr.] quejarse; [tr.] quejarse de, deplorarqui, quae, quod: [pron. y adj. relat.] que, quien, el cualquo: [adv. rel.] adonde; [adv. interr.] ¿a dónde?; [conj. final] para quereconditus, -a, -um: escondido, recóndito; inaccesible regnum, -i, n.: reino, podersum, es, esse, fui, irr., copul.: ser, estar; haber, existir tam: [adv.] tanto, tan, de tal modo, hasta tal punto tempus, -oris n.: momento, circunstancia; tiempo