KONOPNICKA-MilosierdzieGminy-J-ORZEL

Opracowanie noweliJoanna Orzel

„Miłosierdzie gminy”

Maria konopnicka

Prezentacja

2. Streszczenie

5. Recenzja

Spis treści

Poruszane tematy i problemy : pozytywistyczne ?

3. Charakterystyka gatunku

4. Elementy programu pozytywistycznego

i dlaczego można mówić o pozytywisctce ?

1.3- Ciekawostki

1.2 - Twórczość

1.1 - Generalnie

1. Biografia twórcy

Generalnie o autorce :

(ur. 1842 r. w Suwałkach - zm. 1910 roku we Lwowie) - Pisarka zaliczająca się do realizmu i polskiego pozytywizmu Kto to ? -PL poetka, nowelistka, pisarka dla dzieci -Ale również, krytyk, publicystka, tłumaczka

Maria Konopnicka - Poetka czasów realizmu

+ info

O jej życiu i małżeństwie :

- 1855 – 1856 : nauka na pensji sakramentek w Warszawie -Młodość w Kaliszu -1862 r : Jarosław Konopnicki -W majątku Bronów pod Łęczycą -1863 r : Wyjazd do Drezna (mąż zagrożonym represjami)( powrót w roku 1864) -Po dziesięciu latach : koniec małżeństwa -1877-1890 r : Wyprowadzenie się do Warszawy + publikacja utworów -Od 1890 r : w Włoszech, Niemczech, Szwajcarii, Francji, Austrii (Wydanie „Wrażeń z podróży”)

+ info

Pozostalosci elementów z romantyzmu

Realizm

Utwory dla dzieci

-Folklor (wiersze stylizowane na pieśni ludowe["Na fujarce”, „Z łąk i pól”, „Łzy i pieśni”, „Piosenki i pieśni”]) -„Nowe pieśni” (stylizacje ludowe)- Nawiązania do tradycji biblijnej i romantycznej, symbolizmu (stylizacje paraboliczne cyklu „Z mojej Biblii”) -Kompozycje sonetowe i balladowe w zbiorze „Italia”-Epos „Pan Balcer w Brazylii” o losie chłopskich emigrantów. [temat pozytywistyczny]

-zbiory „Moi znajomi”, „Na drodze” 1897 rok : „Nowele”-tematyki współczesne-szkice reportażowe-narracje wspomnieniowe-portretowe studia psychologiczne-Rozbudowane opisy środowisk

-„O krasnoludkach i sierotce Marysi” - „Na jagody” - „Stefek Burczymucha”.

Twórczość

Najsłynniejszych utwory : - „Dym”, „Mendel Gdański”, „Nasza szkapa”(zbiory nowel) - „Z przeszłości”(dramat) 1881 - seria „Poezji” ⇒przejaw pozytywizmu, (i romantycznej walki o wolność)

-Lata 80 : Praca w redakcji pisma dla kobiet „Świt” + z tygodnikiem „Bluszcz” -Krytyka literacka (w „Kurierze Warszawskim”)- 1908 r : „Rota” protest przeciwko germanizacji w zaborze pruskim

Pozytywizmu

Reprezentatywne dla

• Charakterystyczne gatunki

• Walka o prawa kobiet

• Współpraca z wydawnictwami, prasą i zaangażowanie społeczne

• Opieka dla więźniów politycznych i kryminalnych

• Zwracanie się ku nizinom społecznym (pokazać nędzę i ciemnotę )

• Cel jej wierszy, nowel, itp. = ujawniać problemy społeczne (czasami cele moralizatorskie)

Pozytywistka ?

W mieście Hottingen, w II połowie XIX wieku, odbywa się w kancelarii licytacja, której celem jest pokazać miłosierdzie biednym i bezdomnym oraz teoretyczny akt dobroczynności . Przygarnia starca ten, który zaproponuje najniższą kwotę pieniędzy, opłacaną przez Gminę. Na scenie aukcji pojawia się stary Kuntz Wunderli, który zostaje wyśmiany, po jego próbie zademonstrowania swoich słabych możliwości fizycznych. Wystawiony tak na pośmiewisko, starzec dostrzega w publiczności swojego syna, który chwilowo bierze udział w aukcji, jednak przelicytowany wychodzi z sali. “Interesowni” dowiedziawszy się o pożyczonych starcowi ubraniach od woźnego, jego poszarpanym odzieniu oraz wychudzonej sylwetce, gwaltownie podwyzszaja ponownie ceny. Jednak nagle do sali wkracza mleczarz Probst, który za sumę 125 funtów, wygrywa aukcje. Ostatecznie, Kuntz zostaje zabrany i zaprzęgnięty wraz z psemz ktory ciągnie wózek mleczarza.

streszczenie

Zawarcie puenty, podsumowania

Dramatyczna akcja zmierzajaca do punktu kulinacyjnego z roztrzygnięciem się losów bohaterów

akcja i miejsce czasu = jasno określone

Często realistyczne Obiektywny narrator

Zawarcie znaczeń symbolicznych

Koncentrowanie się nad jednym motywem, zdarzeniem, przedmiotem

Brak dokładnego opisu charakterystyk postaci i bogatych opisów

Unikanie pobocznych wątków i zdarzeń nie zbyt związanych z fabułą

Jednowątkowa akcja

Konstrukcja

Utwór literacki o niewielkim rozmiarze pisany prozą

Od włoskiego słowa novella, „nowość”.

Nowela charakterystyka gatunku

Rozwiązanie akcjiPuenta

Punkt kulminacyjny

Rozwój akcji

Zawiązanie akcji

Ekspozycja

s ch e m a t

Motyw starości

Motyw pieniędzy

i tematy

Poruszane problemy

-Zaprezentowanie starca, nie mogącego już wykonywać swojej pracy

-Zyskiwanie taniej siły roboczej-Zysk + licząc na szybki zgon starca -Żebracy przeszkadzają „szacownym” mieszkańcom

Motyw kłamstwa

-Pod pojęciem miłosierdzia ⇒ bogaci mieszkańcy bogacili się dzięki dopłatom - zalegalizowany handel ludźmi

Motyw cierpienia

-fizyczne (człowiek stary i schorowany) -wykonywanie poleceń tłumu z trudnością -psychicznie (wstyd, rola towaru) -upokorzenia i drwiny ze strony zebranych

Odsłonięcie istoty stosunków społecznych opartych na wyzysku, ograniczających wartość człowieka wyłącznie do jego możliwości produkcyjnych

• Odsłonięcie wnętrza ludzi

-->pozbawioni współczucia i litości egoistów--> obojętne lekceważenie, pogarda, drwina--> interes i chciwość

• Ironiczne nazwisko Wunderli

-->znaczące „cudowny”ALE-->fonetycznie zbliżony do „wunderlich”, co oznacza „dziwny”

co z tego wynika ?

problem w sposobie traktowania bliźniego

problem w licytacji

pytania fundamentalne o naturę, istotę i granice człowieczeństwa

Ukryty ładunek ideowy

–Ideowy sens lektury -Ograniczenie się do przedstawienia sytuacji-Sytuacje egzystencjalne

Autorka nie konkluduje, nie wprowadza rezonującego narratora lub bohatera (jak Maupassant, czy Norwid)

łączy w sobie spostrzegawczość reportażu i syntetyczność noweli

ocena skuteczności funkcji programu pozytywistycznego

Recenzja

• Neutralny obserwator ALE TEŻ emocjonalnie zaangażowany świadek

• Licytacja = absurdalna dla czytelnika, ale nie dla bohaterów noweli
• Komedia mieszczańskich pozorów zamieniona w tragedię nędzarza
• Konopnicka pokazuje, jak można pozbawić człowieka człowieczeństwa
• Pytanie dotyczące problemów moralności i depersonalizacji i w postaci nie teoretycznej, ale na realnym przykładzie

Opracowanie noweliJoanna Orzel

Dziękuje za wysłuchanie

Aleksander Gierymski "Piskarze"

Józef Chełmoński "Pastuszkowie przy ognisku"

Józef Chełmoński "Bociany"

Józef Chełmoński "Orka"

Józef Chełmoński "Owczarek"

Aleksander Gierymski "Żydówka z pomarańczami"

Józef Chełmoński "Babie lato"