2023

Mikołaj Kopernik

^{"Nic piękniejszego nad niebo, które przecież ogarnia wszystko, co piękne"}

^{(Mikołaj Kopernik)}

Kopernik / Jan Marcin Szancer ; tekst Stefana Flukowskiego. - Warszawa : Państwowy Instytut Wydawniczy, 1953.

Źródło: Zbiory Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej im. Hugona Kołłątaja w Krakowie.

Rok 2023 Uchwałą Senatu Rzeczypospolitej Polskiej został ustanowiony rokiem Mikołaja Kopernika – "wybitnego astronoma i twórcy teorii heliocentrycznej". (…)

Ministerstwo Edukacji i Nauki.

Uchwała Senatu RP.

1473-1543

Mikołaj Kopernik

Najsłynniejszy i nawybitniejszy mieszkaniec Torunia. Urodził się 19 lutego 1473 roku przy ulicy Św Anny, dzisiaj to ulica Kopernika. Polski astronom, matematyk, ekonomista, strateg, kanonik, lekarz. w 2023 roku obchodzimy 550 rocznicę urodzin i 480 rocznicę śmierci wielkiego Polaka.

Dom Kopernika w Toruniu.

Dom Mikołaja Kopernika. Wirtualny spacer.

Źródło: Muzeum Okręgowe w Toruniu.

Portret Mikołaja Kopernika, autor nieznany, staloryt, 1824 r.

Źródło: Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku.

Dom Rodzinny

Obecnie Muzeum Okręgowe w Toruniu

Dom Mikołaja Kopernika. Ze zbiorów Muzeum w Toruniu.

Źródło: Portal Edukacyjny Toruń.

Dom Mikołaja Kopernika. Ze zbiorów Muzeum w Toruniu.

Źródło: Portal Edukacyjny Toruń.

Rodzina

Rodzicami przyszłego astronoma byli: Mikołaj Kopernik i Barbara pochodząca z rodziny Watzenrodów. Miał troje starszego rodzeństwa: brata Andrzeja, siostrę Barbarę i Katarzynę.

Mikołaj Kopernik Starszy

Barbara Kopernik z domu Watzenrode

Portret Mikołaja Kopernika, ojca, autor nieznany, XVII w., oryginał w Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego, kopia wykonana przez prof. Józefa Flika w 1981 prezentowana w Muzeum Okręgowym w Toruniu.

Źródło: Portal Nicolaus Copernicus Thorunensis.

Barbara- matka Mikołaja, jej bratem był Łukasz Watzenrode, ławnik toruński, który walczył przeciw Krzyżakom.

Źródło: Wikipedia.

Dzieciństwo w Toruniu

Mikołaj Kopernik pierwszy raz zobaczył na własne oczy zaćmienie słońca gdy miał 12 lat. W tym czasie w Toruniu przebywał Kazimierz Jagiellończyk. Zestawienie rzadkiego zjawiska na niebie z pobytem króla w Toruniu, zrobiło ogromne wrażenie na młodym Mikołaju. Być może właśnie to rozbudziło jego zainteresowania ?

Kopernik / Jan Marcin Szancer ; tekst Stefana Flukowskiego. - Warszawa : Państwowy Instytut Wydawniczy, 1953.

Źródło: Zbiory Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej im. Hugona Kołłątaja w Krakowie.

Alma Mater Cracoviensis

Mikołaj mając 10 lat stracił ojca i trafił pod opiekę surowego wuja Łukasza Watzenrode.

Jednak dzięki jego opiece Mikołaj otrzymał gruntowne wykształcenie. W wieku 18 lat rozpoczął studia na Akademii Krakowskiej wraz z bratem Andrzejem.

W latach 1491-1495 Mikołaj Kopernik pobierał nauki akademickie z dziedziny:

- gramatyki

- retoryki

- geometrii

- trygonometrii

- matematyki

- astronomii

Libraria - to sala dawnej biblioteki Collegium Maius wybudowanej w latach 1516-1540.

Łukasz Watzenrode - wuj Mikołaja Kopernika.

Źródło: Encyklopedia Warmii i Mazur.

Libraria - Muzeum UJ Collegium Maius.

Źródło: Muzeum UJ Collegium Maius.

Padwa - studia medyczne

Studia we włoszech

Bolonia - studia prawnicze

Padwa w XV wieku.

Źródło: Portal Nicolaus Copernicus Thorunensis.

Bolonia w XV wieku.

Źródło: Portal Nicolaus Copernicus Thorunensis.

Rzym - studia z dziedziny astronomii

Studia we włoszech

Rzym w XV wieku.

Źródło: Schedel Hartmann, Liber chronicarum, s.184-185. Ze zbiorów Library of Congress.

Jan Marcin Szancer, Kopernik.

Zbiory PBW w Krakowie.

Mikołaj Kopernik jako średniowieczny żak

Kopernik / Jan Marcin Szancer ; tekst Stefana Flukowskiego. - Warszawa : Państwowy Instytut Wydawniczy, 1953.

Źródło: Zbiory Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej im. Hugona Kołłątaja w Krakowie.

Kopernik / Jan Marcin Szancer ; tekst Stefana Flukowskiego. - Warszawa : Państwowy Instytut Wydawniczy, 1953.

Źródło: Zbiory Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej im. Hugona Kołłątaja w Krakowie.

Mikołaj Kopernik

lekarz

Mikołaj Kopernik pierwsze lata po powrocie ze studiów spędził na dworze biskupim w Lidzbarku Warmińskim jako osobisty sekretarz i lekarz wuja Łukasza Watzenrode. Kopernik nazywany był "panem doktorem Mikołajem" - dał się poznać jako dobry lekarz, który sam robił leki z dostępnych ziół i składników roślinnych, zalecał też mycie rąk ciepłą wodą.

"Portret z konwalią„ Konwalia - symbol medyków.

Tobiasz Stimmer, Portret Mikołaja Kopernika.

Żródło: Portal Nicolaus Copernicus Thorunensis.

Naczynia aptekarskie XV-XX w. ze zbiorów Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku.

Źródło: Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku

Recepta pisana przez Mikołaja Kopernika.

Źródło: Kopernik człowiek i myśl, Rybka Eugeniusz, Rybka Przemysław, Kraków 1972, s.103. Zbiory Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej im. Hugona Kołłątaja w Krakowie.

MikołaJ Kopernik

lekarz

Moździerze aptekarskie.

Moździerz aptekarski ze zbiorów Muzeum M. Kopernika we Fromborku.

Źródło: Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku.

Portret Kopernika z XIX wieku.

Źródło: Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku.

Kopernik / Jan Marcin Szancer ; tekst Stefana Flukowskiego. - Warszawa : Państwowy Instytut Wydawniczy, 1953.

Zbiory Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej im. Hugona Kołłątaja w Krakowie.

MikołaJ Kopernik obrońca olsztyna

Zamek Kapituły Warmińskiej w Olsztynie był zarządzany przez Kopernika jako administratora dóbr kapitulnych od 1516 r. W czasie wojny z Krzyżakami w 1519/1520 r. organizował obronę Olsztyna przed wojskami krzyżackimi. Dobrze znał Warmię i angażował się w życie gospodarcze i polityczne Prus Królewskich. W latach 1510- 1512 sporządził mapę Warmii i zachodnich granic Prus Królewskich. Wygłosił „Traktat o monecie” zawierający projekt reformy systemu monetarnego w Prusach.

Mikołaj Kopernik obrona Olsztyna.

Źródło: Portal Visit Olsztyn

"Obrona Olsztyna”.

Źródło: Polskie Radio Olsztyn.

Kopernik / Jan Marcin Szancer ; tekst Stefana Flukowskiego. - Warszawa : Państwowy Instytut Wydawniczy, 1953.

Zbiory Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej im. Hugona Kołłątaja w Krakowie.

Astronom Kopernik

we Fromborku

We Fromborku Kopernik mieszkał do swojej śmierci w 1543 roku. Mógł spokojnie oddać się pracy naukowej. Według jego biografów żył bardzo skromnie, poniżej przeciętnej pozostałych kanoników. Mimo licznych zajęć znajdował czas na obserwacje nieba, obliczenia i pisanie dzieła, które zawierało nowe spojrzenie na budowę świata i zapewniło swojemu autorowi ważne miejsce w historii nauki.

Wieża Mikołaja Kopernika we Fromborku.

Źródło: Encyklopedia Warmii i Mazur.

Wieża Mikołaja Kopernika we Fromborku.

Źródło: Encyklopedia Warmii i Mazur.

Kopernik / Jan Marcin Szancer ; tekst Stefana Flukowskiego. - Warszawa : Państwowy Instytut Wydawniczy, 1953.

Źródło: Zbiory Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej im. Hugona Kołłątaja w Krakowie.

"Astronom Kopernik, czyli rozmowa z Bogiem" – obraz olejny autorstwa Jana Matejki przedstawiający Mikołaja Kopernika w trakcie obserwacji nieba z jego prywatnej wieży na wzgórzu katedralnym we Fromborku. Obraz znajduje się w zbiorach Uniwersytetu Jagiellońskiego.

„Astronom Kopernik, czyli rozmowa z Bogiem” w the National Gallery w Londynie.

Źródło: Uniwersytet Jagielloński.

"Astronom Kopernik, czyli rozmowa z Bogiem" obraz Jana Matejki z 1873 roku.

Źródło: Niepodległa.gov.pl

"Wstrzymał Słońce, ruszył Ziemię..."

Kopernik jest twórcą heliocentrycznego modelu Układu Słonecznego.

Jego najważniejszym dziełem była księga: De revolutionibus orbium coelestium - ("O obrotach sfer niebieskich"). Zawiera ona treści przedstawiające wizję wszechświata.

Szkic Układu Słonecznego według Mikołaja Kopernika zgodnie z jego teorią heliocentryczną.

Źródło: Zintegrowana Platforma Edukacyjna.

"O obrotach sfer niebieskich"

Dzieło Kopernika "De revolutionibus orbium coelestium" - ("O obrotach sfer niebieskich").

Powstało w latach 1514-1543, składa się z sześciu ksiąg.

W latach 1616-1828 dzieło Kopernika było umieszczone w kościelnym Indeksie Ksiąg Zakazanych.

Rękopis pisany po łacinie znajduje się w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie.

Mikołaj Kopernik, "De revolutionibus orbium coelestium", 1543r .

Źródło: Platforma Cyfrowa Biblioteki Kórnickiej.

" W środku zaś wszystkich sfer znajduje się słońce... "

Mikołaj Kopernik "De revolutionibus".

"O obrotach ciał niebieskich ksiąg sześć: nadto opowiadanie pierwsze J. Joachima Retyka, różne pisma mniejsze M. Kopernika teraz zebrane i życiorys jego" z 1854 roku.

Źródło: Cyfrowa Biblioteka Narodowa POLONA.

Adam Grabowski, Portret Mikołaja Kopernika.

Źródło: Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku.

Warsztat pracy Kopernika

Trójkąt paralaktyczny – trikwetrum, Kopernik stosował do wyznaczania pomiaru odległości Księżyca od Ziemi.

Źródło: Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku.

Astrolabium - sfera armiralna była najbardziej skomplikowanym narzędziem obserwacyjnym Kopernika. Służyła do wyznaczania położeń na niebie Księżyca i planet.

Źródło: Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku.

Drewniany kwadrant o boku trzech, czterech łokci, służył Kopernikowi do mierzenia wysokości Słońca nad horyzontem.

Źródło: Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku.

W grudniu 1542 r. Kopernik doznał udaru mózgu, w wyniku czego utracił mowę, a prawa strona jego ciała została sparaliżowana.
W czasie choroby 21 marca 1543
w Norymberdze zostało wydane dzieło astronoma i według legendy dotarło ono
do Kopernika w ostatnim dniu jego życia. Mikłaj Kopernik zmarł 21 maja 1543 we Fromborku.

Śmierć Astronoma

Grób Kopernika - Astronarium, odc.38.

Aleksander Lesser, Śmierć Mikołaja Kopernika.

Źródło: Portal Nicolaus Copernicus Thorunensis.

Quizy

Mikołaj Kopernik.

Źródło: Zintegrowana Platforma Edukacyjna.

Ciekawostki

CIEKAWOSTKA

Skąd pochodzi nazwisko „Kopernik”? Z czym się kojarzy?

W języku łacińskim cuprum to miedź, a tata Mikołaja Kopernika handlował właśnie miedzią. Było to bardzo popularne nazwisko.

CIEKAWOSTKA

Mikołaj Kopernik nie zajmował się jedynie astronomią. Był również lekarzem, prawnikiem i tłumaczem. W obrębie jego działalności znajdowała się także: astrologia, matematyka czy prawo i ekonomia.

CIEKAWOSTKA

Kopernik był najmłodszy w rodzinie. Miał 1 starszego brata i 2 siostry.

CIEKAWOSTKA

Kopernik nigdy nie przyjął święceń kapłańskich. Nie wynikało to jednak z jego nieposłuszeństwa, czy buntu. Po prostu wtedy nie było takiego wymogu. Mimo, że pełnił funkcje kościelne – nigdy nie nosił sutanny.

Filmy

Film "Kopernik" (1972 r.), reż. E. Petelska, Cz. Petelski.
Film dokumentalny "Mikołaj Kopernik" (1954 r.), reż. J. Nasfeter.

Edward Kuczyński, Wizerunek Mikołaja Kopernika.

Źródło: Portal Nicolaus Copernicus Thorunensis.

"Myśli uczonego są niezależne od osądu ogółu – ponieważ dążeniem uczonego, o ile tylko ludzkiemu rozumowi pozwala na to Bóg, jest szukanie we wszystkim prawdy".

Cytaty

"Jeśli godność nauk oceniać mamy według ich przedmiotu, to bez porównania najpiękniejszą z nich będzie ta, którą jedni nazywają astronomią, inni astrologią, a wielu z dawniejszych – szczytem matematyki".

"Krytyka jest mało użyteczna i nieowocna i zarozumialcem jest ten, kto woli raczej odgrywać rolę złośliwego krytyka niż twórcy".

Portret toruński Mikołaja Kopernika.

Źródło: Portal Nicolaus Copernicus Thorunensis.

Mikołaj kopernik dla dzieci

zbiory PBW w Krakowie

Nazywam się... Mikołaj Kopernik / [Błażej Kusztelski, Bogusław Orliński]. - Poznań : Media Rodzina, cop. 2010.

Książka w katalogu PBW w Krakowie.

Nazywam się... Mikołaj Kopernik / [Błażej Kusztelski, Bogusław Orliński]. - Poznań : Media Rodzina, cop. 2010.

Książka w katalogu PBW w Krakowie.

Nazywam się... Mikołaj Kopernik / [Błażej Kusztelski, Bogusław Orliński]. - Poznań : Media Rodzina, cop. 2010.

Książka w katalogu PBW w Krakowie.

Mikołaj kopernik dla dzieci

zbiory PBW w Krakowie

Polscy naukowcy / Dariusz Grochal. - Kraków : Wydawnictwo Skrzat, 2018.

Książka w katalogu PBW w Krakowie.

Mikołaj kopernik

zbiory PBW w Krakowie

O Mikołaju Koperniku / Stanisław Szostakowski. - Wyd. 2. - Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1987.

Książka w katalogu PBW w Krakowie.

Mikołaj Kopernik / Edward Szymański ; il. Bohdan Wróblewski. - [Wyd. 2]. - Warszawa : Biuro Wydaw. "Ruch", 1970.

Książka w katalogu PBW w Krakowie.

Astrolabium z jodłowego drzewa : poemat o Mikołaju Koperniku / Tadeusz Śliwiak ; [il. Jerzy Skarżyński]. - Kraków : Wydaw. Literackie, 1953.

Książka w katalogu PBW w Krakowie.

Mikołaj kopernik

zbiory PBW w Krakowie

Gwiazdy z kraju północy / Jerzy Piechowski. - Warszawa : "Pax", 1971.

Książka w katalogu PBW w Krakowie.

Samotny podróżny / Jerzy Broszkiewicz. - Warszawa : "Iskry", 1973.

Książka w katalogu PBW w Krakowie.

Kopernik : człowiek i myśl / Eugeniusz Rybka, Przemysław Rybka. - Warszawa : Wiedza Powszechna, 1972.

Książka w katalogu PBW w Krakowie.

Mikołaj kopernik

zbiory PBW w Krakowie

Rzecz o Koperniku : widowisko teatru słowa w 6 obrazach z prologiem i finałem z tekstów Ludwika Hieronima Morstina, Wojciecha Żukrowskiego, Marii Witwińskiej i M. Mikuty / Marian Mikuta ; [oprac. graf. Tadeusz Gonciarek]. - Warszawa : Ludowa Spółdz. Wydaw., 1971.

Książka w katalogu PBW w Krakowie.

Dziękujęmy za uwagę

Zapraszamy

Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Hugona Kołłątaja w Krakowie.

Mikołaj Kopernik. Patron roku 2023. M. Szarek

More creations to inspire you

TAKING A DEEPER DIVE

WWII JUNE NEWSPAPER

HISTORY OF THE EARTH

WWII TIMELINE WITH REVIEW

SPANISH: PARTES DE LA CASA WITH REVIEW

THE EUKARYOTIC CELL WITH REVIEW

PRIVATE TOUR IN SÃO PAULO

Transcript

Grób Kopernika - Astronarium, odc.38.