Mikołaj Kopernik. Patron roku 2023.

"Nic piękniejszego nad niebo, które przecież ogarnia wszystko, co piękne"(Mikołaj Kopernik)

Mikołaj Kopernik

2023

Rok 2023 Uchwałą Senatu Rzeczypospolitej Polskiej został ustanowiony rokiem Mikołaja Kopernika – "wybitnego astronoma i twórcy teorii heliocentrycznej". (…)

Dom Kopernika w Toruniu.

Najsłynniejszy i nawybitniejszy mieszkaniec Torunia. Urodził się 19 lutego 1473 roku przy ulicy Św Anny, dzisiaj to ulica Kopernika. Polski astronom, matematyk, ekonomista, strateg, kanonik, lekarz. w 2023 roku obchodzimy 550 rocznicę urodzin i 480 rocznicę śmierci wielkiego Polaka.

Mikołaj Kopernik

1473-1543

Obecnie Muzeum Okręgowe w Toruniu

Dom Rodzinny

Barbara Kopernik z domu Watzenrode

Mikołaj Kopernik Starszy

Rodzicami przyszłego astronoma byli: Mikołaj Kopernik i Barbara pochodząca z rodziny Watzenrodów. Miał troje starszego rodzeństwa: brata Andrzeja, siostrę Barbarę i Katarzynę.

Rodzina

Mikołaj Kopernik pierwszy raz zobaczył na własne oczy zaćmienie słońca gdy miał 12 lat. W tym czasie w Toruniu przebywał Kazimierz Jagiellończyk. Zestawienie rzadkiego zjawiska na niebie z pobytem króla w Toruniu, zrobiło ogromne wrażenie na młodym Mikołaju. Być może właśnie to rozbudziło jego zainteresowania ?

Dzieciństwo w Toruniu

Libraria - to sala dawnej biblioteki Collegium Maius wybudowanej w latach 1516-1540.

W latach 1491-1495 Mikołaj Kopernik pobierał nauki akademickie z dziedziny:- gramatyki- retoryki- geometrii- trygonometrii- matematyki- astronomii

Mikołaj mając 10 lat stracił ojca i trafił pod opiekę surowego wuja Łukasza Watzenrode. Jednak dzięki jego opiece Mikołaj otrzymał gruntowne wykształcenie. W wieku 18 lat rozpoczął studia na Akademii Krakowskiej wraz z bratem Andrzejem.

Alma Mater Cracoviensis

Bolonia - studia prawnicze

Studia we włoszech

Padwa - studia medyczne

Studia we włoszech

Rzym - studia z dziedziny astronomii

Mikołaj Kopernik jako średniowieczny żak

Jan Marcin Szancer, Kopernik. Zbiory PBW w Krakowie.

Mikołaj Kopernik pierwsze lata po powrocie ze studiów spędził na dworze biskupim w Lidzbarku Warmińskim jako osobisty sekretarz i lekarz wuja Łukasza Watzenrode. Kopernik nazywany był "panem doktorem Mikołajem" - dał się poznać jako dobry lekarz, który sam robił leki z dostępnych ziół i składników roślinnych, zalecał też mycie rąk ciepłą wodą. "Portret z konwalią„ Konwalia - symbol medyków.

Mikołaj Koperniklekarz

Moździerze aptekarskie.

MikołaJ Koperniklekarz

Zamek Kapituły Warmińskiej w Olsztynie był zarządzany przez Kopernika jako administratora dóbr kapitulnych od 1516 r. W czasie wojny z Krzyżakami w 1519/1520 r. organizował obronę Olsztyna przed wojskami krzyżackimi. Dobrze znał Warmię i angażował się w życie gospodarcze i polityczne Prus Królewskich. W latach 1510- 1512 sporządził mapę Warmii i zachodnich granic Prus Królewskich. Wygłosił „Traktat o monecie” zawierający projekt reformy systemu monetarnego w Prusach.

MikołaJ Kopernik obrońca olsztyna

We Fromborku Kopernik mieszkał do swojej śmierci w 1543 roku. Mógł spokojnie oddać się pracy naukowej. Według jego biografów żył bardzo skromnie, poniżej przeciętnej pozostałych kanoników. Mimo licznych zajęć znajdował czas na obserwacje nieba, obliczenia i pisanie dzieła, które zawierało nowe spojrzenie na budowę świata i zapewniło swojemu autorowi ważne miejsce w historii nauki.

Astronom Kopernikwe Fromborku

"Astronom Kopernik, czyli rozmowa z Bogiem" – obraz olejny autorstwa Jana Matejki przedstawiający Mikołaja Kopernika w trakcie obserwacji nieba z jego prywatnej wieży na wzgórzu katedralnym we Fromborku. Obraz znajduje się w zbiorach Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Kopernik jest twórcą heliocentrycznego modelu Układu Słonecznego. Jego najważniejszym dziełem była księga: De revolutionibus orbium coelestium - ("O obrotach sfer niebieskich"). Zawiera ona treści przedstawiające wizję wszechświata.

"Wstrzymał Słońce, ruszył Ziemię..."

Dzieło Kopernika "De revolutionibus orbium coelestium" - ("O obrotach sfer niebieskich"). Powstało w latach 1514-1543, składa się z sześciu ksiąg. W latach 1616-1828 dzieło Kopernika było umieszczone w kościelnym Indeksie Ksiąg Zakazanych.Rękopis pisany po łacinie znajduje się w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie.

"O obrotach sfer niebieskich"

Mikołaj Kopernik "De revolutionibus".

" W środku zaś wszystkich sfer znajduje się słońce... "

Warsztat pracy Kopernika

Śmierć Astronoma

W grudniu 1542 r. Kopernik doznał udaru mózgu, w wyniku czego utracił mowę, a prawa strona jego ciała została sparaliżowana. W czasie choroby 21 marca 1543 w Norymberdze zostało wydane dzieło astronoma i według legendy dotarło ono do Kopernika w ostatnim dniu jego życia. Mikłaj Kopernik zmarł 21 maja 1543 we Fromborku.

Quizy

Ciekawostki

• Film "Kopernik" (1972 r.), reż. E. Petelska, Cz. Petelski.
• Film dokumentalny "Mikołaj Kopernik" (1954 r.), reż. J. Nasfeter.

Filmy

"Krytyka jest mało użyteczna i nieowocna i zarozumialcem jest ten, kto woli raczej odgrywać rolę złośliwego krytyka niż twórcy".

"Jeśli godność nauk oceniać mamy według ich przedmiotu, to bez porównania najpiękniejszą z nich będzie ta, którą jedni nazywają astronomią, inni astrologią, a wielu z dawniejszych – szczytem matematyki".

Cytaty

"Myśli uczonego są niezależne od osądu ogółu – ponieważ dążeniem uczonego, o ile tylko ludzkiemu rozumowi pozwala na to Bóg, jest szukanie we wszystkim prawdy".

Mikołaj kopernik dla dzieci zbiory PBW w Krakowie

Mikołaj kopernik dla dzieci zbiory PBW w Krakowie

Mikołaj kopernik zbiory PBW w Krakowie

Mikołaj kopernik zbiory PBW w Krakowie

Mikołaj kopernik zbiory PBW w Krakowie

Zapraszamy Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Hugona Kołłątaja w Krakowie.

Dziękujemy za uwagę