LOP en schoolkosten

Schoolkosten

Informatie van en voor de lokale overlegplatformen en ouderkoepels

Charter schoolkosten

Vanuit de ouderkoepels

Externe partners

Tips voor scholen

Tips voor ouderwerkingen

Vanuit het LOP

Meer informatie

Instagram GO! ouders

Instagram KOOGO

Instagram VCOV

Facebookpagina van GO! ouders

Facebookpagina van KOOGO

Facebookpagina van VCOV

Actie LOP en Schoolkosten

De ouderkoepelverenigingen GO! ouders, KOOGO en VCOV werkten in 2022 aan een actie rond schoolkosten, in samenwerking met de Lokale Overlegplatforms (LOP's). De actie werd vastgelegd in de beheersovereenkomst die zij afsloten met het Ministerie van Onderwijs en Vorming. De actie 'LOP en schoolkosten' werd opgenomen in het jaaractieplan van 2022.

Lokaal Overlegplatform

Op zoek naar meer informatie over het Lokaal Overlegplatform? Neem een kijkje op:

- https://www.agodi.be/lop

- https://lokaaloverlegplatform.be/

LOP-ouders gezocht

Voor elk Lokaal Overlegplatform mogen de ouderkoepelverenigingen een mandaat verlenen aan een ouder, die de stem van alle ouders vertegenwoordigt en zo meewerkt aan gelijke onderwijskansen. Interesse om LOP-ouder te worden? Of wil je meer informatie? Neem dan gerust contact op met de begeleider diversiteit van de ouderkoepelvereniging:

- Voor het GO! onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap:

GO! Ouders - Isabelle Ceuppens

- Voor het gemeentelijk, stedelijk en provinciaal onderwijs:

KOOGO - Samira Azeroual

- Voor het vrij onderwijs:

VCOV - Franciska Wildenboer

Voorbeelden uit het LOP

Sinds 2002 zijn er, verspreid over Vlaanderen, een 70-tal LOP's.

De LOP's brengen lokale partners samen die meehelpen om de gelijke onderwijskansen van jongeren in een regio te realiseren, met als doel:

• Optimale leer- en ontwikkelingskansen voor alle leerlingen realiseren
• Uitsluiting, segregatie en discriminatie vermijden
• Sociale cohesie bevorderen

De ouderkoepelverenigingen informeerden in 2022 hoe de LOP's werken aan schoolkosten. Omwille van de lange COVID-19-periode werden heel wat initiatieven op de lange baan geschoven. Enkele LOP's werkten een charter uit rond schoolkosten. Hiervan werd een voorbeeld opgenomen.

Visie van de ouderkoepelverenigingen

Wist je dat…

• 1 op 5 kinderen in België opgroeit in armoede?
• armoede en kansarmoede niet hetzelfde zijn, maar wel nauw met elkaar verbonden zijn?
• 70% van de scholen te maken krijgt met onbetaalde schoolfacturen?

Elke school, ongeacht het profiel van de leerlingen, wordt met (al dan niet verdoken) armoede geconfronteerd. Kinderen in armoede krijgen niet alleen thuis minder ontwikkelingskansen dan anderen, maar ook op school. Er zijn nog teveel financiële drempels in ons onderwijssysteem om aan elke leerling dezelfde kansen te geven. Werken aan gelijke onderwijskansen houdt óók in een gericht schoolkostenbeleid voeren. Inzage verschaffen in het schoolkostenbeleid en ouders betrekken bij het uitwerken van een verantwoord kostenbeleid kunnen ervoor zorgen dat ouders zich meer betrokken gaan voelen bij het onderwijs. En verhoogde ouderbetrokkenheid biedt weer meer kansen aan jongeren.

Onderwijs moet voor iedereen toegankelijk zijn én blijven.

GO! ouders: ouderkoepelvereniging van het GO! Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap

- Ouder van (een) kind(eren) in het GO! onderwijs?

- Lid van de ouderwerking in een GO! school?

- Lid van de schoolraad in een GO! school?

- Lid van een schoolteam in een GO! school?

Voor ondersteuning, begeleiding, vormingen en meer kan je terecht bij GO! ouders.
Neem een kijkje op de website.

Op zoek naar praktijkvoorbeelden over schoolkosten? GO! ouders verzamelde enkele voorbeelden.
Bekijk hier de praktijkvoorbeelden.

Of klik rechtstreeks door naar de volgende praktijkvoorbeelden:

- Kostenbeheersing - Busleyden Atheneum campus Stassart

- Kostenbeheersing - GO! Talent Dendermonde

- Kostenbeheersing - KA Beveren

- Inleefweek Armoede - SBSO De 3Master

KOOGO: Koepel van Ouderverenigingen van het Officieel Gesubsidieerd Onderwijs

- Ouder van (een) kind(eren) in het gemeentelijk, stedelijk of provinciaal onderwijs?

- Lid van de ouderwerking in een gemeentelijke, stedelijke of provinciale school?

- Lid van de schoolraad in een gemeentelijke, stedelijke of provinciale school?

- Lid van een schoolteam in een gemeentelijke, stedelijke of provinciale school?

Voor ondersteuning, begeleiding, vormingen en meer kan je terecht bij KOOGO.
Neem een kijkje op de website.

Op zoek naar praktijkvoorbeelden? KOOGO verzamelde enkele voorbeelden.

Bekijk hier de praktijkvoorbeelden.

Of klik rechtstreeks door naar de volgende praktijkvoorbeelden:

- Heilig Graf Turnhout: geefmarkt

- Stedelijk Lyceum Beeldekens: diversiteitsbeleid secundaire school

- Stedelijke basisschool De Toverberg: Je mag altijd bij me komen

VCOV: Vlaamse confederatie van ouders en ouderverenigingen

- Ouder van (een) kind(eren) in het vrij onderwijs?

- Lid van de ouderwerking in een vrije school?

- Lid van de schoolraad in een vrije school?

- Lid van een schoolteam in een vrije school?

Voor ondersteuning, begeleiding, vormingen en meer kan je terecht bij VCOV.
Neem een kijkje op de website.

Op zoek naar praktijkvoorbeelden over schoolkosten? VCOV verzamelde enkele voorbeelden.
Bekijk hier de praktijkvoorbeelden.

Of klik rechtstreeks door naar de volgende praktijkvoorbeelden:

- Een laptop voor iedereen: overleg in de schoolraad

- Kostenbeheersing in het SO - alle partners betrekken bij het schoolkostenbeleid

- OKIDO: Onderwijskosten in de outlook

Website GO! ouders

https://go-ouders.be/

Website KOOGO

https://www.koogo.be

Website VCOV

https://www.vcov.be/

Mail naar GO! ouders

ouders@g-o.be

isabelle.ceuppens@g-o.be

Mail naar KOOGO

samira.azeroual@ovsg.be

Mail naar VCOV

info@vcov.be

franciska.wildenboer@vcov.be

Charter - sjabloon

Bruikbaar voor basis- of secundair onderwijs

Charter schoolkosten

Discretie

Positieve

Communicatie

Transactie

Raming

Voordelig

School-

Gespreide

Activiteiten

Betalings-

Een inspirerend voorbeeld

Binnen een LOP kunnen er een aantal afspraken gemaakt worden over schoolkosten. Die kunnen vastgelegd worden in een charter of een code.

Een voorbeeld is de schoolkostencode van LOP Geraardsbergen basisonderwijs.

We lieten ons inspireren door deze code om een mogelijk sjabloon op te stellen. Dit is bruikbaar voor basis- of secundair onderwijs.

Een dergelijke code of charter kan o.a. tot stand komen door het organiseren van een onderwijscafé met als onderwerp schoolkosten. Het LOP brengt dan de verschillende onderwijs- en niet onderwijspartners samen.

Individuele aspecten van de schoolrekening worden met de grootste discretie behandeld.

Het schoolteam engageert zich om te werken aan positieve beeldvorming over (kans)arme gezinnen. Armoede is een thema dat levend gehouden moet worden en dit door het regelmatig te agenderen tijdens personeelsvergaderingen, door nascholingen te organiseren en nieuwe leerkrachten ook mee te nemen in dit verhaal. Een ervaringsdeskundige kan een waardevolle inbreng hebben bij een meer positieve beeldvorming.

Alle communicatie in verband met schoolkosten dient tijdig, duidelijk en transparant te zijn.

Het schoolteam mag de leerling nooit betrekken in de problematiek van de onbetaalde schoolrekening. De schoolrekening is een transactie die tussen de school en de ouders plaats vindt.

Het schoolteam deelt bij aanvang van een schooljaar de kostprijs van het nieuwe schooljaar aan de ouders mee via het schoolreglement. Zij maakt een raming, rekening houdend met volgende onderdelen:

- Voor het basisonderwijs:

• Materialen die strikt noodzakelijk zijn voor de eindtermen en ontwikkelingsdoelen zijn kosteloos. Zie https://onderwijs.vlaanderen.be/lijst-met-gratis-materiaal. Hier moeten ouders niets voor betalen.
• Voor materialen en activiteiten die niet strikt noodzakelijk zijn voor de eindtermen en ontwikkelingsdoelen bestaat de maximumfactuur:
• Voor materialen en activiteiten binnen de schooltijd bestaat de scherpe maximumfactuur. Deze wordt uitgedrukt in kosten per schooljaar. Voor activiteiten buiten de schooltijd bestaat de minder scherpe maximumfactuur. Deze wordt uitgedrukt in kosten per cyclus, dus voor de volledige duur van het lager onderwijs.
• De bedragen voor beide soorten maximumfactuur worden jaarlijks aangepast. Het juiste bedrag voor het lopende schooljaar kan je steeds vinden op https://onderwijs.vlaanderen.be/nl/schoolkosten-maximumfactuur-en-bijdrageregeling-in-het-kleuter-en-lager-onderwijs

- Voor het secundair onderwijs:

• In tegenstelling tot in het basisonderwijs is er in het secundair onderwijs geen lijst met kosteloze materialen, noch een maximumbedrag voor de bijdragen van de ouders.
• Een school voor secundair onderwijs mag wel een bijdrage vragen voor:

1. Didactisch materiaal: boeken of kopieën die nodig zijn voor de lessen ...
2. Bepaalde activiteiten: theaterbezoek, meerdaagse uitstappen ...
3. Diensten en producten: maaltijden, drankjes, middagtoezicht, opvang, schoolbus ...

• Er bestaan wel afspraken: de school moet een bijdrageregeling uitwerken.

1. De kostprijs van materialen, activiteiten en producten moet in verhouding staan tot wat de school aanbiedt. Zo mag de school drankjes aanbieden, maar wel tegen een redelijke prijs (met een kleine winstmarge).
2. In de bijdrageregeling vind je ook de afwijkingen die de school kan toestaan, zoals een regeling voor minder begoede ouders.
3. De school vermeldt in de bijdrageregeling ook hoe ze de bijdragen bij de ouders opvraagt: een maandelijkse factuur, om de 3 maanden ... De school beslist hoe.
4. (Sinds 1 september 2019): in de bijdrageregeling en op elke factuur moet je school vermelden dat gespreide betaling mogelijk is + een contactpersoon voor als ouders en leerlingen een gespreide betaling willen.

Het schoolteam (schoolbestuur, schooldirectie, zorgcoördinatie & schoolraad) zoekt steeds naar de voordeligste manier om haar pedagogisch project te realiseren.

De schoolkostencode maakt deel uit van het schoolreglement en wordt dus voorgelegd aan en bekrachtigd door de schoolraad (ingevolge het participatiedecreet van 2 april 2004 onder artikel 21.7.a).

De school biedt de ouders de mogelijkheid tot gespreide betaling aan.

Voor alle activiteiten, zowel binnen als buiten de schooluren, mag de financiële bijdrage nooit uitsluiting in de hand werken. Alle kinderen/leerlingen moeten kunnen deelnemen.

In het schoolreglement wordt vermeld welke stappen school en ouders moeten zetten in geval van betalingsmoeilijkheden.

Adviezen voor scholen

Vermijd onverwachte kosten

7

Investeer in een goede vakgroepwerking

8

Betrek belanghebbenden bij de schoolrekening

9

Vermeld contactpersoon en gespreide betalingsmogelijkheden

10

Bekijk alternatieven

11

Zorg voor een goede jaarplanning

1

Richt een gemengde werkgroep op rond schoolkosten

2

Een goede communicatie over schoolkosten naar ouders is essentieel

3

Geef alle ouders informatie tijdens meerdere momenten in het schooljaar

4

Bespreek betalingsproblemen niet tijdens een regulier oudercontact

5

Bied discreet hulp aan

6

Een warm onthaal en een open participatieklimaat op school vormen een sterke basis voor een goede omgang met schoolkosten. Een integrale aanpak kent vele aspecten.

Op deze pagina geven we een aantal adviezen. Klik op de groene vierkantjes om het uitgebreide advies te lezen.

Voor zowel schoolteams als ouderwerkingen moet de focus liggen op ‘empoweren’: neem ouders niet zomaar alles uit handen, laat hen zelf verantwoordelijk blijven, maar ondersteun hen daarbij. Focus bovendien niet teveel op bepaalde ouders. De kans is groot dat je dan anderen ‘mist’.

Een structureel kostenbesparend beleid is goed voor elke ouder!

Neem contact op met GO! ouders, KOOGO of VCOV om te bekijken welk aanbod jouw ouderkoepel heeft rond schoolkosten.

Vermijd onverwachte kosten

Vraag zo weinig mogelijk tussentijdse en onverwachte kleine bedragen aan ouders die niet op de schoolfactuur staan

Investeer in een goede vakgroepwerking

Een goede vakgroepwerking is óók bewust bezig met de kostprijs/noodzaak van handboeken, invulboeken, kopies enz.

Betrek belanghebbenden bij de schoolrekening

Betrek de leerkrachten, ouders, leerlingen bij de opmaak van de schoolrekening. Toets regelmatig af of de schoolrekening duidelijk is.

Vermeld contactpersoon en gespreide betalingsmogelijkheden

Vermeld op elke factuur de gegevens van een contactpersoon voor ouders met betaalmoeilijkheden en geef op elke factuur informatie over gespreide betalingsmogelijkheden.

Bekijk alternatieven

Bekijk alternatieven voor de vaak erg dure schoolboeken en laptops: huurboeken, tweedehandsboeken, onderhandelingen met uitgeverijen, samenaankopen enz.

Zorg voor een goede jaarplanning

Start tijdig met het plannen van het volgend schooljaar zodat er een overzicht is van de te verwachten kosten. Zorg voor een duidelijke bijdrageregeling in het schoolreglement. Communiceer ook wanneer ouders een factuur mogen verwachten.

Richt een gemengde werkgroep op rond schoolkosten

Ouders, leerkrachten en leerlingen kunnen samen nadenken over kostenbesparende maatregelen en alternatieven.

Een goede communicatie over schoolkosten naar ouders is essentieel

Voorzie indien nodig tolken. Communiceer niet via het kind over schoolkosten. Maak op het inschrijf- of intakemoment tijd om de afspraken over schoolkosten te bespreken.

Geef alle ouders info over schoolkosten en schoolfacturen op meerdere momenten tijdens het schooljaar

In het begin kan informatie verloren gaan wegens de hoeveelheid informatie en ook tijdens het schooljaar kunnen gezinssituaties veranderen.

Vermijd het bespreken van betalingsproblemen tijdens een regulier oudercontact

De relatie tussen het kind en de leraar staat los van de schoolrekening.

Bied discreet hulp aan

Bijvoorbeeld: vraag ouders niet over betalingsmoeilijkheden te spreken tijdens een infomoment in een volle zaal (ook al zijn er aparte tafeltjes voorzien). Geef eventuele brochures over betaalmogelijkheden of het solidariteitsfonds mee aan alle ouders.

Adviezen voor ouderwerkingen

Bevraag de ouders

1

Bereid de schoolraad voor

2

Zoek inspiratie

3

Wat kan de ouderwerking bijdragen?

4

Bied hulp aan ouders

5

Hou het aantal verkoopacties beperkt

6

Organiseer geen wedstrijden bij verkoopacties

7

Zoek een evenwicht tussen winst en gezellig samenzijn

8

Een warm onthaal en een open participatieklimaat op school vormen een sterke basis voor een goede omgang met schoolkosten. Een integrale aanpak kent vele aspecten. De ouderwerking kan hierbij het schoolteam ondersteunen.

Op deze pagina geven we een aantal adviezen. Klik op de groene vierkantjes om het uitgebreide advies te lezen.

Voor zowel schoolteams als ouderwerkingen moet de focus liggen op ‘empoweren’: neem ouders niet zomaar alles uit handen, laat hen zelf verantwoordelijk blijven, maar ondersteun hen daarbij. Focus bovendien niet teveel op bepaalde ouders. De kans is groot dat je dan anderen ‘mist’.

Een structureel kostenbesparend beleid is goed voor elke ouder!

Neem contact op met GO! ouders, KOOGO of VCOV om te bekijken welk aanbod jouw ouderkoepel heeft rond schoolkosten.

Bevraag de ouders

Bevraag de ouders over de schoolkosten en het inschrijfmoment: hoe hebben ouders het inschrijfmoment ervaren? Wat vinden ze van de bedragen? Hebben ze het gevoel genoeg informatie te krijgen?... De ouderwerking kan de feedback anoniem terugkoppelen naar de school.

Bereid de schoolraad voor

Bereid de schoolraad voor wanneer er overlegd wordt over de bijdrageregeling in het schoolreglement. Dit is een overzichtslijst van alle kosten die aan ouders worden doorgerekend. De school moet deze lijst aan de ouders bezorgen.

Zoek inspiratie

Zoek inspiratie bij andere ouders/scholen: hoe besparen zij?

Wat kan de ouderwerking bijdragen?

Welk steentje kan je als ouderwerking bijdragen: organisatorische hulp bij een tweedehandsverkoop van boeken, hulp bij uitstappen enz.

Bied hulp aan ouders

Bied hulp tijdens het inschrijfmoment: wijs nieuwe ouders de weg, geef uitleg (in een andere taal), stel de ouderwerking voor.

Hou het aantal verkoopacties beperkt

Hou het aantal verkoopacties zoals wafeltjes, kerstkaarten, wijn, vlaaien, marsepein… beperkt in aantal omdat deze ‘kleine’, ‘vrijblijvende’ kosten hoog kunnen oplopen per schooljaar.

Organiseer geen wedstrijden bij verkoopacties

Organiseer geen wedstrijd tussen klassen of leerlingen bij verkoopacties omdat steeds dezelfde leerlingen hier uit de boot vallen wegens beperkte financiële mogelijkheden thuis of het ontbreken van een breed netwerk aan familie, vrienden, buren... Respecteer ook dat er ouders zijn die niet willen dat hun kind gaat ‘leuren’.

Zoek een evenwicht tussen winst en gezellig samenzijn

Ga op zoek naar een evenwicht tussen winst opleveren en gezellig samenzijn: bijv. kaas- en wijnavond, mosselsouper, spaghettislag… Iedere ouder moet kunnen deelnemen.

Partners vlaanderenbreed

Externe partners

lokale Partners

Externe partners

Op zoek naar meer informatie, ondersteuning of begeleiding (op maat)? Er zijn heel wat organisaties die je op weg kunnen helpen. Je kunt natuurlijk terecht bij de ouderkoepelverenigingen, maar we sommen ook heel wat partnerorganisaties op die ofwel Vlaanderenbreed werken, ofwel heel lokaal.

Ken je nog andere initiatieven of staat jouw organisatie er niet bij? Laat het ons weten, dan voegen we het zo snel mogelijk toe!

Partners Vlaanderenbreed

• Krijt vzw
• Netwerk tegen armoede
• De Link vzw
• Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting
• Bind-Kracht Bind-Kracht in Armoede | Karel de Grote Hogeschool Antwerpen
• Vierde wereld Vlaanderen
• Welzijnsschakels
• Schulden op school
• Welzijnszorg

• Antwerpen:
  • Financiële ondersteuning voor schoolkosten en vrijetijdsactiviteiten | Onderwijsnetwerk Antwerpen
  • Projectsubsidies Districten en stad Antwerpen voor uitstappen of projecten op school
  • Culturele instellingen: sommige culturele instellingen hebben een fonds waar scholen met kanasarme kinderen gebruik van kunnen maken. Een voorbeeld hiervan is Het Paleis, een kunstenhuis voor kinderen: de vrienden van hetpaleis | hetpaleis
    
    
• Brugge:
  • School- en studietoelage - Stad Brugge
  • Onderwijscheques - Stad Brugge, folder-onderwijscheques-20-21 (brugge.be)
    
    
• Gent:
  • Gent: Kostenbewust onderwijs | Stad Gent

• Kortrijk:
  • Het sociaal voordeel - schoolkosten | Sien (kortrijk.be)
    
    
• Balen:
  • Vrijetijdscheque - Gemeente Balen
    
    
    
    

Meer informatie

Meer informatie

Op deze pagina verzamelen we interessante informatie over schoolkosten. Tools, artikels, websites en boeken worden opgenomen.

Heb je nog interessante tips? Laat het ons weten, dan voegen we het zo snel mogelijk toe!

Tools

- Checklist Armoede - klasse.be

Artikels

- "Wij beperken kosten met een maximumfactuur in het secundair onderwijs" – Klasse

- Schoolfacturen innen: zo vermijd je incassobureaus – Klasse

- Moeten ouders alle schoolkosten op voorhand kennen? – Klasse

- Praktijkvoorbeeld: “Soms moet je je plek als ouderraad opeisen” – Klasse

- Dossier schoolkosten - Gezinsbond

- Schoolkosten - Armoede in zicht

Websites

- Schoolkosten in het secundair onderwijs | Vlaanderen.be

- Schoolkosten in het basisonderwijs | Vlaanderen.be

- Digibanken

- Boekencheck 2022 | Ieder kind heeft recht op schoolboeken

Boeken

- Zonder schulden op de schoolbank - omgaan met onbetaalde schoolrekeningen: een inspiratiegids

Elise Burny