Przeróbki - Alzheimer (1864-1915) : życie i badania

życie i badania

ALOIS ALZHEIMER

Światowy Dzień Choroby Alzheimera

04

07

06

05

01

bibliografia

materiały filmowe

prace Alzheimera

SPIS TREŚCI

życiorys i badania

Alzheimer w zasobach BG UMW

02

03

Uroczystości jubileuszowe w UMW

(okres wrocławski)

DZIAŁALNOŚĆ W POLSCE

(okres frankurcki i monachijski)

PRACAW NIEMCZCH

(okres berliński)

STUDIA

WCZESNELATA ŻYCIA

ŻYCIORYS I BADANIA

01

Początkową edukację odbywał w katolickiej szkole w rodzinnym mieście, następnie kontynuował ją w Królewskim Gimnazjum Humanistyczym w Aschaffenburgu, gdzie w 1883 roku zdał maturę.

WCZESNE LATA ŻYCIA

Alois Alzheimer urodził się 14 czerwca 1864 roku w Bawarii w mieście Marktbreit.

Fot 1. Dom rodzinny

Fot 2. Alois w wieku 2 lat z matką i rodzeństwem

Był synem królewskiego notariusza królestwa Bawarii - Eduarda Alzheimera i Therese z domu Busch. Miał też dwójkę rodzeństwa: Karla i Johannę.

okres berliński

STUDIA

PEŁNY TEKST PUBLIKACJI

WIĘCEJ NA TEN TEMAT

Fot 3. Alois w 1884 roku jako członek korpusu Franconia Würzburg

Fot 4. Über die Ohrenschmalzdrusen 1888)

16 października 1883 roku młody Alzheimer rozpoczyna studia medyczne na Uniwersytecie w Berlinie, ówczesnej kolebce medycyny. Przez kolejne lata studiuje w Tybindze i Würzburgu, w którym planuje obronić swoją pracę dyplomową.

W 1888 roku prezentuje doktorat, poświęcony histologii usznych gruczołów woskowinowych pt.: Über die Ohrenschmalzdrusen, oparty na badaniach prowadzonych w laboratorium w Würzburgu, pod kierunkiem szwajcarskiego anatoma i fizjologa, Rudolfa Alberta von Köllikera. Tego samego roku Alzheimer uzyskuje dyplom z wyróżnieniem i prawo do wykonywania zawodu lekarza.

Zasada zakładała rezygnację ze środków przemocy tj. przymusowe karmienie i kaftany bezpieczeństwa. Zmieniono jakość opieki i zatwierdzono nowe metody terapii, m.in. kąpiele lecznicze oraz rozmowy z lekarzem.

okres frankfurcki

PRACA W NIEMCZECH

Fot 6 i 7. Portrety Emila Sioli i Franza Nissla (ok 1910)

W tej samej klinice pracują też Emil Sioli i Franz Nissl, z którymi Alzheimer nawiązuje bliską przyjaźń. Cała trójka przeciwstawia się panującym do tej pory warunkom sanitanym i organizacji życia pacjentów.

Fot 5. Miejski zakład dla obłąkanych i epileptyków we Frankfurcie (1888)

Fot 8. "Terapia wodna" we frankfurckim szpitalu psychiatrycznym przed reformą

W grudniu 1888 roku Alzheimer zostaje asystentem dyrektora Heinricha Hoffmanna w Zakładzie dla Chorych Psychicznie i Epileptyków we Frankfurcie nad Menem.

Dzięki wspólnej współpracy panowie wprowadzają w zakładzie zasadę non-restraint.

OKRES FRANKFURCKI

Fot 9. Alzheimer z żoną i dziećmi

W 1894 Alzheimer żeni się z Cecylią z domu Wallerstein, pochodzącą z Frankfurtu nad Menem. Ma z nią troje dzieci: syna Hansa oraz córki - Marię i Gertrud. W 1901 roku, po siedmiu latach małżeństwa, Cecylia umiera, kiedy najmłodsza córka Maria ma niespełna kilka miesięcy. Od tej pory obowiązki wychowania dzieci i prowadzenia domu przejmuje jego siostra Elisabeth.

Fot 11. Histologische Studien zur Differentialdiagnostik der progressiven Paralyse (1904)

Gdy w 1902 roku Kraepelin proponuje Alzheimerowistanowisko swojegoasystenta, ten podąża śladem mentora i zatrudnia się w nowo otwartej Katedrze Psychiatrii Uniwersytetu Ludwika-Maximiliana w Monachium. W tym samym roku powstaje rozprawa habilitacyjna uczonego na temat histologicznej diagnostyki różnicowej: Histologische Studien zur Differentialdiagnostik der progressiven Paralyse, bedąca wynikiem współpracy z Nisslem.

okres monachijski

PRACA W NIEMCZECH

Fot 10. Portret Emila Kraepelina (1926)

W 1895 roku Alzheimer przenosi się do Kliniki Psychiatrycznej w Heidelbergu, którą kieruje Emil Kraepelin. Podczas pracyw klinice uczony kontynuujedziałalność naukowąz Franzem Nisslemw kierunku badań histopatologicznych.

okres frankfurcki, monachijski

PRACA W NIEMCZECH

Fot 12. Zdjęcie Augusty D. z dnia 1 stycznia 1902 roku

W 1896 roku Alzheimer obejmuje stanowisko ordynatora w zakładzie psychiatrycznym we Frankfurcie. Podczas obchodu 25 listopada 1901 roku poznaje Augustę Deter (vel. Augustę D.) W czasie gdy uczony przenosi się do Monachium, podejmuje m.in. badania mikroskopowe nad tkankami zmarłych pacjentów. Stara się odkryć związki przyczynowe między schorzeniami neurologicznymi i psychiatrycznymi a zmianami występującymi w tkance mózgowej, bazując na przypadku Augusty D.

W prezentacji opisuje zmienioną histologię mózgu kobiety oraz objawy psychiatryczne: zmniejszoną pamięć, halucynacje, urojenia, częste zmiany nastroju, odpowiedzi nie mające związku zadawanymi pytaniami, zagubienie i dezorientację, pogarszające się trudności w wypowiadaniu słów, aż do całkowitego zaprzestania mowy oraz apatię.

Fot 13. Raport Psychiatryczny o Auguście D. napisany przez Alzheimera w kwietniu 1906

3. listopada 1906 roku przypadek ten Alzheimer przedstawia na posiedzeniu Towarzystwa Neuropsychiatrii Południowo-Zachodnich Niemiec w Tybindze jako przykład „specyficznej choroby kory mózgowej”,

PEŁNY TEKST PUBLIKACJI

Fot 15. Psychiatrie: ein Lehrbuch für Studierende und Ärzte (1910)

Po śmierci Augusty D. 9 kwietnia 1906 roku na prośbę Alzheimera przesłano mu do Monachium jej mózg i historię choroby. Badanie mikroskopowe wykazało rozległe zwyrodnienie komórek nerwowych, które później podczas wspomnianego Towarzystwa Neuropsychiatrii w Tybindze uczony określa jako przypadek „specyficznej choroby kory mózgowej”.

Emil Kraepelin w ósmym wydaniu podręcznika Psychiatrie: ein Lehrbuch für Studierende und Ärzte z 1910 roku po raz pierwszy wprowadza do terminologii medycznej nazwę Choroba Alzheimera, którą uznaje za podtyp otępienia starczego. Oficjalnie termin ten przyjęto w 1967 roku, podczas kongresu lekarskiego w Lozannie.

Fot 14. Ilustracje zmian w mózgu opublikowane przez Alzheimera w „Uber eigenartige Krankheitsfälle des späteren Alters” (Zeitschrift für die Gesamte Neurologie und psychiatrie 1911, Vol. 4, pp. 356-385, 2 pl. taf.IV, V)

Fot 17 i 18. Willa dyrektorska zamieszkiwana przez Alzheimera do jego śmierci (1908; 2011 - ul. Bujwida 42)

okres wrocławski

DZIAŁALNOŚĆ W POLSCE

Fot 16. Budynek Kliniki Psychiatrii i Chorób Nerwowych przy Auenstrasse 44 (lata 30. XX w., dzisiejsza ulica Bujwida 44). Obecnie Katedra i Klinika Hematologii i Chorób Rozrostowych Dzieci.

Do Wrocławia, uznawanego wówczas za jeden z najważniejszych europejskich ośrodków psychiatrycznych, Alzheimer przybywa w 1912 roku. Otrzymuje stanowisko kierownika Katedry Psychiatrii Uniwersytetu Fryderyka Wilhelma (dzisiejszy U. Wrocławski) i dyrektora Kliniki Psychiatrii i Chorób Nerwowych w nowoczesnym budynku przy Auenstrasse 44 (dzisiejsza ulica Bujwida 44). Zamieszkuje nieopodal kliniki, w willi dyrektorskiej przy Auenstrasse 42 (Bujwida 42).

Jako kierownik katedry zajmował się administracją, prowadził konsultacje i szkolenia, omawiał przypadki z dziedzin anatomii i histologii. Z kolei w willi dyrektorskiej, w której mieszkał na codzień, przyjmował pacjentów w ramach praktyki lekarskiej.

W zakresie działalności dydaktycznej od 1913 roku prowadził wykłady uzupełniające z psychiatrii z demonstracją pacjentów, ćwiczenia z anatomii i patologii mózgu oraz wykłady z histologii i histopatologii układu nerwowego.

Obejmując stanowisko dyrektora kliniki Alzheimer zamierzał realizować w niej swoje plany naukowe i dydaktyczne. Do Wrocławia przyciągnął ze sobą wielu wybitnych uczonych, tj. Creutzfeldt, Levy, Cerletti i Foerster, którzy współtworzyli z nim wrocławskie centrum neuropatologii.

okres wrocławski

DZIAŁALNOŚĆ W POLSCE

Fot 19. Klinika Chorób Psychicznych i Nerwowych (budynek główny przy ul. Auenstrasse 44, klatka schodowa i korytarz na poziomie wysokiego parteru, lata 30-te XX w.)

PEŁNY TEKST PUBLIKACJI

Fot 20. Der Krieg und die Nerven (1915)

(okres wrocławski)

DZIAŁALNOŚĆ W POLSCE

W okresie wrocławskim Alzheimer napisał cykl 19 artykułów stanowiących opisy przypadków klinicznych. Na jeden z ciekawszych ówczesnych artykułów uczonego wskazuje się publikację z 1913 roku pt. Beiträge zur pathologischen Anatomie der Dementia praecox, w której omawiany zostaje związek pomiędzy schizofrenią a zmianami patologicznymi w mózgu.

Gdy w 1914 roku wybucha wojna, a cześć lekarzy zostaje powołana do służby wojskowej, Alzheimer podejmuje badania nad psychicznymi skutkami urazów wojennych, których rezultatem jest ostatnie dzieło uczonego - Der Krieg und die Nerven (1915)

W 1915 roku Alzheimer gwałtownie podupada na zdrowiu. Cierpi na dolegliwości związane z sercem, duszności oraz niewydolność nerek. 19 grudnia 1915 roku umiera w otoczeniu rodziny we własnym domu przy ulicy Bujwida 42 we Wrocławiu, a następnie zostaje pochowany u boku swojej żony we Frankfurcie.

OKRES WROCŁAWSKI

Fot 21. Grób Aloisa i Cecyli Alzheimerów we Frankfurcie

Fot 22. Tablica pamiątkowa poświęcona osobie Aloisa Alzheimera, umieszczona na elewacji dawnej willi dyrektora kliniki przy ul. Bujwida 42 we Wrocławiu autorstwa prof. Łucji Skomorowskiej-Wilmowskiej

KSIĄŻKI PRACOWNIKÓWUMW

(Repozytoria BG UMW)

PUBLIKACJE

CZYTELNIA ZBIORÓW SPECJALNYCH

ALZHEIMER W ZASOBACH BG UMW

02

03

02

01

Wszystkie materiały i opisy udostępniono dzięki uprzejmości dr Jana Dąbrowskiego (Czytelnia Zbiorów Specjalnych BG UMW)

Zeitschrift fur die gesamte Neurologie und Psychiatrie

Fotografie i pocztówki

CZYTELNIA ZBIORÓW SPECJALNYCH

Ulotki i foldery

Fot 23. Ośrodek Alzheimerowski w Ścinawie. Ośrodek Badawczo-Naukowo-Dydaktyczny Chorób Otępiennych Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu.[Ulotka] - [Miejsce nieznane] : [wydawca nieznany], [około 2017]

Ulotki i foldery

Fot 24. Profesor Alzheimer we Wrocławiu (1912-1915). [Folder] [około 2015] - [wystawa zorganizowana w Katedrze Psychiatrii UMW]

Ulotki i foldery

Fot 25. Ośrodek Alzheimerowski w Ścinawie. [Folder] [Akademia Medyczna we Wrocławiu]

Ulotki i foldery

Fot 27. Universitäts, Nervenklinik, Breslau 16, Auenstraße 44 : Innenhof, Männerabteilungen. Schalksmühle i. Westf. : Graph. Kunstanstalt Kettling & Krüger, [około 1930]

Fotografie i pocztówki

Fot 26. Klinika Chorób Nerwowych Uniwersytetu Wrocławskiego, ul. Odona Bujwida 44, Biblioteka Kliniki Neurologicznej. [około 1945-1950?]

Fot 28. Klinika Chorób Nerwowych Uniwersytetu Wrocławskiego, ul. Odona Bujwida 44, Sala chorych. [około 1945-1950?]

Fot 29. Klinika Chorób Nerwowych Uniwersytetu Wrocławskiego, ul. Odona Bujwida 44, Sala chorych. [około 1945-1950?]

Fotografie i pocztówki

Zeitschrift fur die gesamte Neurologie und Psychiatrie

Fot 30. Zeitschrift für die gesamte Neurologie und Psychiatrie (nr 50, 1911)

Alzheimer był współzałożycielem periodyku Zeitschrift für die gesamte Neurologie und Psychiatrie. Współtworzył je we współpracy z m.in. niemieckim neurologiem Maxem Lewandowsky'm. Nakładem czasopisma ukazało się łącznie 67 numerów, które wydawano w latach 1910-1921 nakładem berlińskiego wydawcy Juliusa Springera.

Zeitschrift fur die gesamte Neurologie und Psychiatrie

Fot 31 i 32. Zeitschrift für die gesamte Neurologie und Psychiatrie(ilustracje w wybranych numerach z lat 1910-1912)

Fot 33-35. Zeitschrift für die gesamte Neurologie und Psychiatrie(ilustracje w wybranych numerach z lat 1910-1912)

Zeitschrift fur die gesamte Neurologie und Psychiatrie

Repozytoria BG UMW

PUBLIKACJE

PEŁNA LISTAPUBLIKACJI

PEŁNA LISTAPUBLIKACJI

7 artykułów

POSTAĆ ALZHEIMERA

pracowników UMW

148 artykułów 9 doktoratów

CHOROBA ALZHEIMERA

pracowników UMW

Repozytoria BG UMW

PUBLIKACJE

MONIKA MAZIAK

100. rocznica śmierci Aloisa Alzheimera

PEŁNA TREŚĆPUBLIKACJI

PEŁNA TREŚĆPUBLIKACJI

Alois Alzheimer - wątki wrocławskie

KATARZYNA KOZŁOWSKA

Repozytoria BG UMW

PUBLIKACJE

Fot 36-39. Okładki książek autorstwa prof. Andrzeja Kiejny i pod redakcją dr Jerzego Leszka

KSIĄŻKIPRACOWNIKÓWUMW

ROCZNICA ŚMIERCIALZHEIMERA

ROCZNICA ŚMIERCIALZHEIMERA

80.

100.

UROCZYSTOŚCI JUBILEUSZOWE W UMW

03

ROCZNICA ŚMIERCIALZHEIMERA

80.

Fot 40. Tablica pamiątkowa poświęcona osobie Aloisa Alzheimera, umieszczona na elewacji dawnej willi dyrektora kliniki przy ul. Bujwida 42 we Wrocławiu autorstwa prof. Łucji Skomorowskiej-Wilmowskiej

Z okazji 80-tej rocznicy śmierci Alzheimera w dniach 15-16 grudnia 1995 roku odbyła się konferencja naukowa pt. „Choroba Alzheimera – zagadnienia kliniczne i społeczne”, zorganizowana przez Katedrę i Klinikę Psychiatrii we Wrocławiu wraz z Fundacją Ochrony Zdrowia Psychicznego, Polską Fundacją Alzheimerowską, Katedrą i Kliniką Neurologii AM (dziś UMW) oraz Sekcją Psychogeriatrii i Choroby Alzheimera. Podczas sympozjum zaprezentowano projekt tablicy pamiątkowej ku czci uczonego autorstwa prof. Łucji Skomorowskiej-Wilmowskiej. Tablicę wmurowano w budynek przy ul. Bujwida 42, w którym Alzheimer spędził ostatnie lata swojego życia.

Fot 41. Plakat XII Międzynarodowego Kongresu Psychogeriatrycznego

ROCZNICA ŚMIERCIALZHEIMERA

100.

Pod patronatem honorowym Rektora Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu oraz Rektora Uniwersytetu Wrocławskiego z okazji 100. jubileuszu śmierci Alzheimera w dniach 3–4 grudnia 2015 r. zorganizowany został XII Międzynarodowy Kongres Polskiego Towarzystwa Psychogeriatrycznego. Tematem przewodnim spotkania były pozytywne aspekty wieku senioralnego, odbyła się także specjalnie dedykowana sesja historyczna poświęcona osobie Alzheimera.W jej ramach niemiecki prof. Hans Jürgen Möller wygłosił wykład o działalności Alzheimera we Frankfurcie nad Menem i w Monachium, natomiast prof. Andrzej Kiejna z Katedry Psychiatrii UMW opowiedział o pobycie naukowca we Wrocławiu w ostatnim okresie jego życia.

ROCZNICA ŚMIERCIALZHEIMERA

100.

Fot 42. Prof. Hans Jürgen Möller wręcza prof. Andrzejowi Kiejnie Medal Krepealina-Alzheimera

Dla upamiętnienia 100. rocznicy śmierci Alzheimera Katedra Psychiatrii UMW przygotowała wystawę prezentującą wrocławski okres życia uczonego, której uroczyste otwarcie odbyło się 24 maja 2016 roku. Za pracę nad poszukiwaniami materiałów żródłowych odpowiadał osobiście profesor Andrzej Kiejna, który w ostatnich latach był autorem wielu publikacji na temat wątków biograficznych dotyczących Alzheimera. Podczas uroczystości prof. Möller oficjalnie wręczył prof. Kiejnie Medal Krepealina–Alzheimera, przyznany mu za szczególny wkład w upamiętnienie postaci Aloisa Alzheimera i zasługi dla akademickiej psychiatrii.

Aby wzmocnić świadomość wśród społeczeństwa, co rok od 1994 roku, dnia 21 września obchodzony jest w 58 krajach Światowy Dzień Choroby Alzheimera. W Polsce funkcję koordynatora ruchu alzheimerowskiego pełni Polskie Stowarzyszenie Pomocy Osobom z Chorobą Alzheimera.

Dziś choroba Alzheimera występuje coraz bardziej powszechnie. Cierpiało na nią i umarło wielu znanych ludzi z świata show biznesu, polityki, m.in. aktorka Rita Hayworth, były premier Wielkiej Brytanii Harold Wilson oraz były prezydent USA Ronald Reagan.

ŚWIATOWY DZIEŃ CHOROBY ALZHEIMERA

04

Fot 43. W chorobie Alzheimera występuje wyraźny zanik kory mózgowej, związany z utratą zakrętów i bruzd w płacie skroniowym i płacie ciemieniowym oraz częściach kory czołowej

PRACE ALZHEIMERA

05

Kolloide Entartung des Gehirns (W: Neurologisches Centralblatt, 1895)

Die arteriosklerotische Atrophie des Gehirns (W: Neurologisches Centralblatt, 1894)

Die Paralysis progressiva der Entwicklungsjahre (W: Neurologisches Centralblatt, 1894)

Über einen Fall von spinaler progressiver Muskelatrophie mit hinzutretender Erkrankung bulbärer Kerne in der Rind (W: Archiv für Psychiatrie und Nervenkrankheiten, 1892)

ARTYKUŁY W CZASOPISMACH:

Der Krieg und die Nerven (1915)

Die Gemeingefahrlichkeit in Psychiatrischer, juristicher und Soziologischer bezechund (1915)

MONOGRAFIE:

Histologische und histopatologische Arbeiten über die Großhirnrinde (1910)

PODRĘCZNIK:

Histologische Studien zur Differentialdiagnose der progressiven Paralyse (1904)

PRACA HABILITACYJNA:

DYSTERTACJA:

PEŁNY TEKST PUBLIKACJI

PEŁNY TEKST PUBLIKACJI

PEŁNY TEKST PUBLIKACJI

PEŁNY TEKST PUBLIKACJI

PEŁNY TEKST PUBLIKACJI

PEŁNY TEKST PUBLIKACJI

Über die Ohrenschmalzdrüsen (1888)

Die Colloidentartung des Gehirns (W: Archiv für Psychiatrie und Nervenkrankheiten, 1897, Vol. 30 (1), s. 18–53)

Über perivasculäre Gliose (W: Allgemeine Zeitschrift für Psychiatrie und psychisch-gerichtliche Medicin, 1897)

Ein Fall von luetischer Meningomyelitis und –Encephalitis (W: Archiv für Psychiatrie und Nervenkrankheiten, 1897)

Beiträge zur pathologischen Anatomie der Hirnrinde und zur anatomischen Grundlage einiger Psychosen (W: Monatsschrift für Psychiatrie und Neurologie, 1897)

Das Delirium acutum (W: Monatsschrift für Psychiatrie und Neurologie, 1897)

Über rückschreitende Amnesie bei der Epilepsie (W: Centralblatt für Nervenheilkunde und Psychiatrie, 1897)

Über die anatomische Ausbreitung des paralytischen Degenerationsprozesses (W: Neurologisches Centralblatt, 1896)

Ein „geborener Verbrecher“ (W: Archiv für Psychiatrie und Nervenkrankheiten, 1896)

Die Frühform der allgemeinen progressiven Paralyse (W: Allgemeine Zeitschrift für Psychiatrie und psychisch-gerichtliche Medicin, 1896)

PEŁNY TEKST PUBLIKACJI

PEŁNY TEKST PUBLIKACJI

PEŁNY TEKST PUBLIKACJI

PEŁNY TEKST PUBLIKACJI

PEŁNY TEKST PUBLIKACJI

PEŁNY TEKST PUBLIKACJI

PEŁNY TEKST PUBLIKACJI

PEŁNY TEKST PUBLIKACJI

PEŁNY TEKST PUBLIKACJI

Über die durch Druck auf den Augapfel hervorgerufenen Visionen (W: Centralblatt für Nervenheilkunde und Psychiatrie, 1895)

ARTYKUŁY W CZASOPISMACH:

Die diagnostischen Schwierigkeiten in der Psychiatric (W: Zeitschrift für die gesamte Neurologie und Psychiatrie, 1910)

Über einen eigenartigen schweren Krankheitsprozess der Hirnrinde (W: Zentralblatt für Nervenkrankheiten, 1906, Vol. 25, s. 1134)

Über eine eigenartige Erkrankung der Hirnrinde (W: Centralblatt für Nervenkrankheiten, 1907, Vol. 30, s. 177-179) ;(W: Allgemeine Zeitschrift für Psychiatrie und psychisch-gerichtliche Medizin, 1907, Vol. 64, s. 146-148)

Über atypische Paralysen (W: Allgemeine Zeitschrift für Psychiatrie und psychisch-gerichtliche Medizin, 1902)

Die Seelenstörungen auf arteriosklerotischer Grundlage (W: Allgemeine Zeitschrift für Psychiatrie und psychisch-gerichtliche Medizin, 1902)

Einiges zur pathologischen Anatomie der chronischen Geistesstoerungen (W: Allgemeine Zeitschrift für Psychiatrie und psychisch-gerichtliche Medizin, 1900)

Beitrag zur pathologischen Anatomie der Seelenstoerungen des Greisenalters (W: Neurologisches Centralblatt, 1899)

Neuere Arbeiten über die Dementia senilis und die auf atheromatöser Gefäßerkrankung basierenden Gehirnkrankheiten (W: Monatsschrift für Psychiatrie und Neurologie, 1898)

PEŁNY TEKST PUBLIKACJI

PEŁNY TEKST PUBLIKACJI

PEŁNY TEKST PUBLIKACJI

PEŁNY TEKST PUBLIKACJI

PEŁNY TEKST PUBLIKACJI

PEŁNY TEKST PUBLIKACJI

PEŁNY TEKST PUBLIKACJI

Ein Beitrag zur pathologischen Anatomie der Epilepsie (W: Monatsschrift für Neurologie und Psychiatrie, 1898)

ARTYKUŁY W CZASOPISMACH:

ARTYKUŁY W CZASOPISMACH:

Über eigenartige Krankheitsfälle des späteren Alters (W: Zeitschrift für die gesamte Neurologie und Psychiatrie, 1911, Vol. 4 (1), s. 356)

Über eine eigenartige Erkrankung des zentralen Nervensystems mit bulbären Symptomen und schmerzhaften spastischen Krampfzuständen der Extremität. (W: Zeitschrift für die gesamte Neurologie und Psychiatrie, 1916)

Zur Frage von der Heilbarkeit der Dementia paralytic (W: Deutsche Zeitschrift für Nervenheilkunde, 1913, Vol. 47-48 (1), s. 714–723)

Ein Beitrag zur Klinik und pathologischen Anatomie der Westphal-Strümpell'schen Pseudosklerose (W: Zeitschrift für die gesamte Neurologie und Psychiatrie, 1912, Vol. 8 (1), s. 183–209)

25 Jahre Psychiatrie. Ein Rückblick anläßlich des 25-jährigen Jubiläums von Professor Dr. Emil Sioli als Direktor der Frankfurter Irrenanstal (W: Archiv für Psychiatrie und Nervenkrankheiten, 1913, Vol. 52 (3), s. 853–866)

Ist die Einrichtung einer psychiatrischen Abteilung im Reichsgesundheitsamt erstrebenswer (W: Zeitschrift für die gesamte Neurologie und Psychiatrie, 1911, Vol. 6 (1), s. 242–246)

PEŁNY TEKST PUBLIKACJI

PEŁNY TEKST PUBLIKACJI

MATERIAŁY FILMOWE

06

Dokument o Chorobie Alzheimera, część 1 pt.: ”Where It All Began”

Film upamiętniający postać Alzheimera pt.: „Alois Alzheimer (1864-1915): Lest We Forget”

Co czuje osoba chora na Alzheimera?

Etapy Choroby Alzheimera

Film dla Wielkopolskiego Stowarzyszenia Alzheimerowskiego przybliżający tematykę Choroby Alzheimera

GRAFIKA

TREŚĆ

BIBLIOGRAFIA

07

• Kozłowska K.: 110. rocznica śmierci Aloisa Alzheimera. "Gazeta Uczelniana". R. 21: 2015, nr 10(214), s. 14-15

• Maurer K., Maurer U.: Alzheimer : Das Leben eines Arztes und die Karriere einer Krankheit. München: Piper, 1998.
• Maziak M.: Alois Alzheimer – wątki wrocławskie. „Gazeta Uczelniana”. R. 22: 2016, nr 6(221), s. 21
• Światowy Dzień Choroby Alzheimera. [Dostęp online]: https://pssekrakow.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=1472:%C5%9Bwiatowy-dzie%C5%84-choroby-alzheimera&catid=126&Itemid=237

TREŚĆ

• Kiejna A.: Alois Alzheimer (14.6.1864-19.12.1915) – zarys biografii. W: Choroba Alzheimera / pod red. Jerzego Leszka ; [współaut. Luigi Amaducci i in.]. - Wrocław : Volumed, 1998, s. 1-3

• Kiejna A. : Alois Alzheimer – zarys biografii. W: Choroby otępienne : teoria i praktyka / pod red. Jerzego Leszka. - Wyd. 2. - Wrocław : Wydawnictwo Continuo, 2011, s. 17-22
• Kiejna A., Wójtowicz M.: Działalność naukowa na Uniwersytecie we Wrocławiu. W: Z dziejów Kliniki Psychiatrycznej i Chorób Nerwowych we Wrocławiu : wybitni przedstawiciele i budowle. aut. Kiejna A., Wójtowicz M. Wrocław: Fundacja Ochrony Zdrowia Psychicznego, cop. 1999.

• Kiejna A., Górna R.: Wrocławski okres Aloisa Alzheimera (1912-1915). „Służba Zdrowia”. 1998, nr 53-54, s. 5

• Fot 8.: Maurer K., Maurer U.: Alzheimer : Das Leben eines Arztes und die Karriere einer Krankheit. München: Piper, 1998, s. 80
• Fot 9.: tamże, s. 119
• Fot 10.: https://pl.wikipedia.or/wiki/Emil_Kraepelin#/media/Plik:Emil_Kraepelin_1926.jpg
• Fot 11.: https://archive.org/details/BIUSante_63261x02/page/n1/mode/2up
• Fot 11.: http://www.ordiecole.com/images/alzheimer1904.jpg
• Fot 12.: https://de.wikipedia.org/wiki/Alois_Alzheimer#/media/Datei:Auguste_D_aus_Marktbreit.jpg
• Fot 13.: Maurer K., Maurer U.: Alzheimer : Das Leben eines Arztes und die Karriere einer Krankheit. München: Piper, 1998, s. 196

GRAFIKA

• Fot 1.: https://de.wikipedia.org/wiki/Alois_Alzheimer#/media/Datei:Marktbreit_Alzheimer-Geburtshaus_01.jpg
• Fot 2.: Maurer K., Maurer U.: Alzheimer : Das Leben eines Arztes und die Karriere einer Krankheit. München: Piper, 1998, s. 43
• Fot 3.: tamże, s. 51
• Fot 4.: http://www.ordiecole.com/images/alzheimer1888.jpg
• Fot 5.: Maurer K., Maurer U.: Alzheimer : Das Leben eines Arztes und die Karriere einer Krankheit. München: Piper, 1998, s. 65
• Fot 6.: https://pl.wikipedia.org/wiki/Emil_Sioli#/media/Plik:Emil_Sioli.PNG
• Fot 7.: https://pl.wikipedia.org/wiki/Franz_Nissl#/media/Plik:Franz_Nissl.jpg

• Fot 21.: https://pl.wikipedia.org/wiki/Alois_Alzheimer#/media/Plik:Alzheimer-ffm002.jpg
• Fot 22 i 40.: https://pl.wikipedia.org/wiki/Alois_Alzheimer#/media/Plik:Alzheimer-tablica.JPG
• Fot 23-35.: Materiały Czytelni Zbiorów Specjalnych BG UMW
• Fot 36-39.: Zbiory książkowe BG UMW
• Fot 41.: https://pulsmedycyny.pl/xii-miedzynarodowy-kongres-psychogeriatryczny-we-wroclawiu-895039
• Fot 42.: Maziak M.: Alois Alzheimer – wątki wrocławskie. „Gazeta Uczelniana”. R. 22: 2016, nr 6(221), s. 21

• Fot 43: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Alzheimer%27s_Disease.gif

GRAFIKA

• Fot 14.: https://commons.wikimedia.org/wiki/File: Alzheimer_tafel_V.jpg

• Fot 15.: https://archive.org/details/BIUSante_63261x02/page/n1/mode/2up
• Fot 16.: Kiejna A., Wójtowicz M.: Działalność naukowa na Uniwersytecie we Wrocławiu. W: Z dziejów Kliniki Psychiatrycznej i Chorób Nerwowych we Wrocławiu... aut. Kiejna A., Wójtowicz M. Wrocław: Fundacja Ochrony Zdrowia Psychicznego, 1999, s. 62

• Fot 17.: tamże, s. 77
• Fot 18.: https://polska-org.pl/853058,foto.html?idEntity=520602
• Fot 19.: Kiejna A., Wójtowicz M.: Działalność naukowa na Uniwersytecie we Wrocławiu. W: Z dziejów Kliniki Psychiatrycznej i Chorób Nerwowych we Wrocławiu... aut. Kiejna A., Wójtowicz M. Wrocław: Fundacja Ochrony Zdrowia Psychicznego, 1999, s. 64
• Fot 20.: Maurer K., Maurer U.: Alzheimer : Das Leben eines Arztes und die Karriere einer Krankheit. München: Piper, 1998, s. 237

OPRACOWANIE: Agnieszka Baran Biblioteka Główna Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu

Barbara Bereżańska Perły rzucone przed damy

"Demencja to bardzo ciężka choroba. My możemy się nauczyć nowych rzeczy i zrozumieć różne zachowania, pacjenci powoli tracą te zdolności. Powinniśmy w miarę możliwości ich aktywizować. Nie można ich wyręczać w czynnościach, które potrafią wykonać sami. Potrzebują na to o wiele więcej czasu. Trzeba jednak zachować cierpliwość. Dać im tyle czasu, ile potrzebują [...]"