Actéon

Quae, quamquam comitum turba est stipata suarum,

in latus obliquum tamen adstitit oraque retro

flexit et, ut uellet promptas habuisse sagittas,

quas habuit sic hausit aquas uultumque uirilem

perfudit spargensque comas ultricibus undis

addidit haec cladis praenuntia uerba futurae :

« Nunc tibi me posito uisam uelamine narres,

sit poteris narrare, licet » ! Nec plura minata

dat sparso capiti uiuacis cornua cerui,

dat spatium collo summasque cacuminat aures

cum pedibusque manus, cum longis bracchia mutat

cruribus et uelat maculoso uellere corpus ;

additus et pauor est : fugit Autonoeius heros

et se tam celerem cursu miratur in ipso.

Vt uero uultus et cornua uidit in unda,

« Me miserum ! » dicturus erat : uox nulla secuta est !

Ingemuit : uox illa fuit, lacrimaeque per ora

non sua fluxerunt ; mens tantum pristina mansit.

Quid faciat ? Repetatne domum et regalia tecta ?

An lateat siluis ? Pudor hoc, timor inpedit illud.

Dum dubitat, uidere canes, primique Melampus

Ichnobatesque sagax latratu signa dedere,

Cnosius Ichnobates, Spartana gente Melampus.

Inde ruunt alii rapida uelocius aura,

Pamphagos et Dorceus et Oribasos, Arcades omnes,

Nebrophonosque ualens et trux cum Laelape Theron

et pedibus Pterelas et naribus utilis Agre

Hylaeusque ferox nuper percussus ab apro

deque lupo concepta Nape pecudesque secuta

Poemenis et natis comitata Harpyia duobus

et substricta gerens Sicyonius ilia Ladon

et Dromas et Canache Sticteque et Tigris et Alce

et niueis Leucon et uillis Asbolos atris

praeualidusque Lacon et cursu fortis Aello

et Thoos et Cyprio uelox cum fratre Lycisce

et nigram medio frontem distinctus ab albo

Harpalos et Melaneus hirsutaque corpore Lachne

et patre Dictaeo, sed matre Laconide nati

Labros et Argiodus et acutae uocis Hylactor

quosque referre mora est : ea turba cupidine praedae

per rupes scopulosque adituque carentia saxa,

quaque est difficilis quaque est uia nulla, sequuntur.


Ille fugit per quae fuerat loca saepe secutus,

Heu ! Famulos fugit ipse suos. Clamare libebat :

«Actaeon ego sum : dominum cognoscite uestrum ! »

Verba animo desunt ; resonat latratibus aether.

Prima Melanchaetes in tergo uulnera fecit,

proxima Theridamas, Oresitrophos haesit in armo :

tardius exierant, sed per conpendia montis

anticipata uia est ; dominum retinentibus illis,

cetera turba coit confertque in corpore dentes.

Iam loca uulneribus desunt ; gemit ille sonumque,

etsi non hominis, quem non tamen edere possit

ceruus, habet maestisque replet iuga nota querellis

et genibus pronis supplex similisque roganti

circumfert tacitos tamquam sua bracchia uultus.

At comites rapidum solitis hortatibus agmen

ignari instigant oculisque Actaeona quaerunt ;

et uelut absentem certatim Actaeona clamant

(ad nomen caput ille refert) et abesse queruntur

nec capere oblatae segnem spectacula praedae.

Vellet abesse quidem, sed adest ; uelletque uidere,

non etiam sentire canum fera facta suorum.

Vndique circumstant, mersisque in corpore rostris

dilacerant falsi dominum sub imagine cerui,

nec nisi finita per plurima uulnera uita

ira pharetratae fertur satiata Dianae.