Prelekcja

Radosława Górska

Materiał na szkolenie MSCDN w Ciechanowie

Utwory dramatyczne w szkoleBallada jako gatunek synkretycznyPomysły i inspiracje

Pytania na początek

Jak powinniśmy organizować lekcje z utworami dramatycznymi?

Jaką rolę w rozwoju uczniów pełnią gry dramowe, inscenizacje, czytanie z podziałem na role?

Czy lubią Państwo pracę z utworami dramatycznymi? Dlaczego?

Poradnik dla uczniów Jak przygotować wypowiedź na maturę ustną? na przykładzie II części Dziadów

Czytanie z podziałem na role, w roli reporterów, drama, memy, pokój zagadek, czyli Dziady cz. II w szkole podstawowej

Gra o mur, piosenki bohaterów, drama i inne pomysły, czyli rzecz o Zemście A. Fredry w szkole podstawowej (i ponadpodstawowej)

O czym będę mówiła?

Ballada romantyczna - teatrzyk kukiełkowy, przygotowanie gry planszowej, myślenie krytyczne i Desing Thinking, komiks w szkole średniej, zadania maturalne, galeria pejzaży, film współczesny inspirowany balladami, czytanie performatywne, graficzna interpretacja ballady, projekt okładki własnej ballady

Młodzież w roli dziennikarzy śledczych - relacje, wywiady, sonda uliczna, studium postaci; scenariusz przedstawienia teatralnego, analiza fragmentu Lawy i incenizacji Swinarskiego, notatki graficzne, pisanie, kontekst historyczny, uwspółcześnianie (projekt), Mickiewicz i Pidżama Porno, gry, dyskusje, kody QR

O czym będę mówiła?

Stanisław Wyspiański, Wesele

Stanisław Wyspiański, Noc listopadowa

Zygmunt Krasiński, Nie-Boska komedia

Juliusz Słowacki, Balladyna ER Korona Popielów

Juliusz Słowacki, Balladyna - Wehikułem czasu do swiata Balladyny

Juliusz Słowacki, Kordian

Juliusz Słowacki, Lilla Weneda

Molier, Skąpiec - Jak przygotować wypowiedź ustną?

Molier, Skąpiec

William Shakespeare, Hamlet

William Shakespeare, Romeo i Julia

William Shakespeare, Makbet

Jan Kochanowski, Odprawa posłów greckich

Sofokles , Antygona - scenariusze cyklu lekcji

Co jeszcze o dramacie na blogu Zapiski polonistki?

Zemsta

Aleksander Fredro

Opracowanie lektury: Radosława Górska

1. Gra jest dobrowolna. 2. Uczeń sam decyduje, czy i co wykona.3. Każdy może wykonać każde zadanie, ale tylko jeden raz.4. Uczeń sam decyduje o formie, w jakiej wykona zadanie.5. Gra trwa od początku omawiania Zemsty przez 2- 3 tygodnie. 7. Za każdą wykonaną pracę uczeń otrzymuje ustaloną liczbę cegiełek. 8. Nauczyciel może przydzielić uczniowi dodatkowo maksymalnie 5 cegiełek za wyjątkową pomysłowość, staranność wykonania.

*Inspiracją do gry był pomysł Ali Podstolec, autorki bloga Nieprzeciętna polonistka

Zasady gry:

Zaczynamy Grę o... mur*

1. Lapbook z lektury

Zadania za 10 cegiełek, czyli obejmujące całość lektury

Zadania:

9. Nauczyciel odejmuje maksymalnie 2 cegiełki, jeśli praca zawiera błędy rzeczowe. Taka praca nie jest upubliczniana podczas podsumowania.10. Uczniowie decydują o formie upowszechnienia prac. 11. Ewaluacja projektu następuje na lekcji podsumowującej.

Zaczynamy Grę o mur

1. Gra planszowa na motywach Zemsty - co najmniej 10 zadań do wykonania.2. Gra dydaktyczna na motywach Zemsty - co najmniej 10 zadań do wykonania.3. Tekst piosenki wybranego bohatera.4. Wykonanie piosenki wybranego bohatera.

Zadania za 9 cegiełek, czyli obejmujące fragmenty lektury, ale pracochłonne

2. Pudełko z lekturą.3. Komiks na podstawie Zemsty4. Gazetka poświęcona komedii.5. Filmik na podstawie dramatu A. Fredry.6. Mapa myśli dotycząca lektury.

Zaczynamy Grę o mur

Uczeń może zaproponować własne zadanie, inne niż zaproponowane.

1. Ilustracja do wybranej sceny dramatu.2. Mem - najzabawniejsze powiedzonka z Zemsty.3. Parafraza wybranego dialogu lub monologu na język współczesny.4. Omówienie wybranego motywu z dramatu.4. Chmura wyrazów związanych z Zemstą.

5. Karykatura wybranego bohatera.6. Portret wybranego bohatera uzupełniony głównymi cechami. 7. Teatrzyk kukiełkowy na podstawie wybranych scen.

Zadania za 5 cegiełek, czyli bazujące na wybranych fragmentach lektury

Zaczynamy Grę o mur

1. Uczeń sam decyduje, na co chce wymienić cegiełki.2. Zamiana cegiełek na oceny:30 - 27 cegiełek - celujący26 - 24 cegiełek - bardzo dobry23 - 18 cegiełek - dobry17 - 10 cegiełek - dostateczny 9 - 5 cegiełek - dopuszczający

Zasady nagradzania:

Zaczynamy Grę o mur

Ze zdobytych przez uczniów cegiełek można zbudować mur jako element dekoracyjny prezentacji prac uczniów.

3. Zamiana punktów na inne nagrody:zwolnienie ze sprawdzianu z oceną bardzo dobrą - 30 - 25 cegiełekzwolnienie z odpowiedzi ustnej - 24 - 20 cegiełek zwolnienie z kartkówki 19- 15 cegiełek4. Pozostałe każde 5 cegiełek uczeń może wykorzystać do podniesienia o pół stopnia oceny z odpowiedzi lub pracy na lekcji.5. Uczeń może chcieć wymić nagrodę na inną.

Zaczynamy Grę o mur

Zaczynamy Grę o mur

* Pomysł lekcji: https://bnd.ibe.edu.pl/tool-page/237

Materiały do lekcji:

Zadania na pierwsze spotkanie z Zemstą Aleksandra Fredry:

Zachęćmy do lektury*

* Rysnotka zaczerpnięta z: Sylwia Oszczyk, Język polski jak malowany. Liryka i dramat.

W gąszczu wydarzeń*

Wątek główny

Przebieg akcji dramatu

rozwiązanie

perypetie

punkt kulminacyjny

rozwój akcji

ekspozycja

W gąszczu wydarzeń

Komiks na podstawie wybranych scen: 2 -3 zdarzenia.

Wątki poboczne

W gąszczu wydarzeń

*Grafika zaczerpnięta z: Opracowania lektur i wierszy. Wyd. Adamantam

Posługując sie wykresem Zemsta - Bohaterowie - przedstaw relacje między bohaterami komedii.

Zadania

Piosenki bohaterów Zemsty

Nadaj tytuły piosenkom wybranego bohatera.

O czym mogliby śpiewać poszczególni bohaterowie? Wypisz tematy piosenek: Klary, Wacława i Podstoliny

Zaprojektuj okładkę płyty z piosenkami wybranego bohatera. Zobacz przykład.

Piosenki bohaterów Zemsty

Tablica 2

Tablica 1

Stacja 3

Stacja 2

Stacja 1

Stacje zadaniowe - charakterystyka porównawcza adwersarzy

Tablica 3

Heksy - stacja 5

Stacja 6

Stacja 5

Stacja 4

Stacje zadaniowe - charakterystyka porównawcza adwersarzy

*Inspirowane propozycją w Teatrotece Szkolnej: Poszukujemy współczesnego Papkina

Praca z tekstem

Ćwiczenie 2

Ćwiczenie na wstęp

Ćwiczenia dramowe*

Jestem Papkin, lew Północy, Rotmistrz sławny i kawaler...- autocharakterystyka Papkina

Tablica 4

Jestem Papkin, lew Północy, Rotmistrz sławny i kawaler...- napisz autocharakterystykę Papkina.

Ustalcie informacje wstępne o bohaterze oraz jego wygląd.

"Jestem Papkin, lew Północy, Rotmistrz sławny i kawaler..."- autocharakterystyka Papkina

Dyskusja

Tematy monologu i fragmenty tekstu

Zadanie

* Pomysł zaczerpnięty ze strony https://teatrotekaszkolna.pl/konspekt/detal?id=265

Ustalcie informacje wstępne o bohaterze oraz jego wygląd.

Szukamy współczesnego Papkina*

Interpretacja motta

Zemsta jest komedią.

Poćwicz

Zemsta jest dramatem? Udowodnij.

Zemsta jako komedia

Pitagoras - marzec 2020

Powtórka przed egzaminem - marzec 2020 - dzień 3

Maj 2021

Zemsta na egzaminie

Dłuższe wypowiedzi pisemne

Komiks - rozpoznaj sceny i bohaterów

Zemsta na plakatach

Krótkie formy wypowiedzi

Zadania pisemne

Interesującym pomysłem może być również Zgaduj zgadula ( 5 sekund) z cytatami z Zemsty.

Ewaluacja pracy nad lekturą.

Jeżeli nie był prowadzony projekt, podsumowanie może mieć charakter gry edukacyjnej: escape roomu lub teleturnieju z wykorzystaniem aplikacji w LearnigApps.

Jeżeli Gramy o mur lub pracowaliśmy metodą innego projektu- podsumowanie lektury to prezentacja dokonań uczniów. Ćwiczenia i zabawy wynikające z prac.

Podsumowanie pracy nad lekturą

Pomysłowość uczniów i nauczycieli jest nieograniczona. Coraz więcej pomysłłów na lekturowniki, graficzne karty pracy, mapy myśli, plakaty itp. I z tego bogactwa trzeba korzystać.

Dobrodziejstwo lapbooków, pudełek z lekturą, samodzielnie przygotowanych prezentacji. Jeśli w szkole podstawowej uczniowwie tego nie zrobili, mogą to wykonać już na początku szkoły średniej jako projekt np. przy dramacie antycznym. Przyda się do powtórek, a nie zabierze dużo czasu, bo jeszcze pamiętają. Przykład lapbooka moich podopiecznych (W oryginale większość wykonana ręcznie).

To fakt.

Przecież na nią nie ma czasu!

Zemsta w szkole ponadpodstawowej

Świetnym zadaniem przygotowującym ucznia do wszelkiego pisania w szkole średniej jest opracowywanie motywów w literaturze. Tu znów można zacząć bardzo wcześnie i prosić uczniów, aby bazowali na lekturach, które już znają. Dobrym rozwiązaniem są karty motywów literackich gromadzone przez całą szkołę średnią i systematycznie uzupełniane.

Zemsta w szkole ponadpodstawowej

Na koniec omówienie Zemsty, które może się przydać licealistom i uczniom technikum.

Warto też młodzieży polecić opracowanie motywów występujących w komedii Aleksandra Fredry.

Zemsta może też być świetnym kontekstem do utworów satyrycznych czy komediowych.

Wśród opublikowanych tematów jawnych na maturę znalazły się trzy dotyczące Zemsty. Warto zauważyć, że można je omówić przy okazji satyr Krasickiego czy Skąpca Moliera.

Zemsta w szkole ponadpodstawowej

Opracowanie lektury Radosława Górska

Dziady cz. II

Adam Mickiewicz

Ćwiczenie na pobudzenie wyobraźni

Propozycja pierwsza

Wprowadzenie

Czytanie dramatu z podziałem na role

Propozycja pierwsza

W redakcji...

Propozycja pierwsza

Czy prawdy moralne wynikające z Dziadów są aktualne?

Propozycja pierwsza

Otrzymasz trzy rozwinięte akapity rozprawki. Twoje zadanie polega na: ułożeniu ich według przyjętego przez Ciebie porządku hierarchicznego (np. od najmniej ważnego do najważniejszego lub odwrotnie); dopisaniu wstępu; wyciągnięciu wniosków i napisaniu zakończenia oraz dopisaniu zdań lub wprowadzeniu słownictwa uspójniającego, którymi można połączyć poszczególne argumenty w spójną całość.

Zamiast redagować całą rozprawkę, skupmy się na napisaniu wstępu, hierachicznym układzie argumentów, napisaniu zakończenia i tworzeniu spójnego tekstu.

Rozprawka - ćwiczenia kompozycyjne i uspójniające

Propozycja pierwsza

Na następne lekcje

Co to były dziady?

Romantyzm i duchy

Dlaczego Chór ptaków nocnych?

Jakie skojarzenia nasuwają się Wam, kiedy potrzycie na obraz "Gdy rozum śpi biudzą cię demony?

Opowieści o duchach. Podzielcie się takimi historiami i wysłuchajcie piosenki.

Wprowadzenie

Propozycja druga

Kaprysy, obraz 43: Gdy rozum śpi, budzą się demony Francisco Goya, Kaprysy, obraz 43: Gdy rozum śpi, budzą się demony, 1797-1798, akwaforta, Museo del Prado, Madryt, domena publiczna

Jakie skojarzenia nasuwają się Wam, kiedy potrzycie na obraz "Gdy rozum śpi, biudzą się demony?

Propozycja druga

Karta pracy 2

Karta pracy 1

Słuchowisko

Propozycja druga

Wyjście z roli

Ćwiczenie wprowadzające

Żywy obraz

Drama

Propozycja druga

Wnioski

Praca w grupach

Przesiadki

Jaką refleksję o człowieku i świecie prezentuje II część Dziadów?Lekcja z przesiadką

Propozycja druga

Podsumowanie

Akapit z odwołaniem do innego utworu literackiego

Akapit poświęcony dowodowi z Dziadów

Wstęp

Przygotowanie

Na podstawie dramatu Dziady cz. II A. Mickiewicza i innego utworu literackiego, uzasadnij słuszność twierdzenia, że "nie ma winy bez kary"

Rozprawka - ćwiczenia redakcyjne

Propozycja druga

Napisz zaproszenie

Stwórz memy

Posłuchaj słuchowiska lub obejrzyj przedstawienie przygotowane przez uczniów Gimnazjum Językowego we Wschowie

Stwórz notatkę

Obejrzyj film: Słowiańskie obrzędy Dziadów

Wprowadzenie

A gdyby jednak online...

Gra na motywach "Dziadów" cz. II Adama Mickiewicza

Ciemno wszędzie, GŁUCHo wszędzie...

Escape room

A gdyby jednak online...

Ćwiczenia językowe w Mentimeterze

Frazeologia ludzka - przeczytaj, wybierz kilka ciekawych przykładów

Co to znaczy być człowiekiem?

Czym jest moralność, a czym człowieczeństwo?

Czy masz w sobie kompas moralny?

Ludowa moralność i sprawiedliwość

A gdyby jednak online...

Napiszcie 3 zdania zakończenia (odniesienie do tematu, podsumowanie argumentacji, wniosek ogólny.

Zredagujcie spójny tekst jednego argumentu wraz z przykładem i wnioskiem częściowym.

Podajcie przykłady ilustrujące Wasze dowody.

Zbudujcie dwa argumenty, które potraficie rozwinąć przykładami.

Postawcie tezę.

Zapiszcie 3 zdania wstępu.

Ustosunkuj się do twierdzenia, że człowiek ponosi konsekwencje swoich czynów. Odwołaj się do II cz. Dziadów i innego utworu literackiego.

Subtitle

Rozprawka - wprawki stylistyczne

A gdyby jednak online...

Dziady cz. II

OpracowałaRadosława Górska

Pula zadań jawnych

Jak przygotować wypowiedź na maturę ustną?

Matura 2023

Autorka

Życzę Ci powodzenia i satysfakcji

dodatkowych. Ostatni temat opracuj sam, sama. Zaczynam od lektur, które znasz ze szkoły podstawowej, ponieważ będą one również obowiązywały na egzaminie maturalnym. Dzięki temu możesz zacząć pracę już w pierwszej klasie. Ważne jest, abyś zachował, zachowała jej efekty, ponieważ w ostatnim roku możesz nie zdążyć wszystkiego ponownie opracować. Mam nadzieję, że takich jak to opracowań powstanie więcej, dlatego bardzo mi zależy na Twoich uwagach, pytaniach, sugestiach.

Drogi Czytelniku, Droga Czytelniczko,oddaję w Twoje ręce pierwsze opracowanie przeznaczone przede wszystkim dla uczniów. Chcę Wam pomóc w przygotowaniach do matury według formuły Matura 2023. Moim zamiarem jest przedstawienie możliwego sposobu pracy nad zagadnieniami egzaminacyjnymi z puli zadań otwartych na ustny egzamin maturalny 2023 ogłoszonych przez Centralną Komisję Egzaminacyjną. Nie znajdziesz tu gotowej wypowiedzi, ale sugestie, jak można opracować każdy temat. Jedno (moim zdaniem najtrudniejsze) zadanie jest dokładnie opracowane. Informuję Cię o kolejnych krokach na drodze do konspektu pracy. Z kolejnym tematem postąpiłam inaczej. Proponuję Ci: analizę tematu, wypunktowanie treści z lektury, które, moim zdaniem, należy uwzględnić, podpowiedzi, z jakich kontekstów możesz skorzystać i gdzie szukać wiadomości

Tematy na maturę ustną 2023 opracowane przez CKEdotyczące II części Dziadów

1. Sprawiedliwość i moralność w kulturze ludowej. Omów zagadnienie na podstawie Dziadów część II Adama Mickiewicza. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst. 2. Relacje między światem realnym i fantastycznym. Omów zagadnienie na podstawie Dziadów część II Adama Mickiewicza. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst. 3. Kara za popełnione winy jako podstawa sprawiedliwości ludowej. Omów zagadnienie na podstawie Dziadów część II Adama Mickiewicza. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Zawsze zaczynamy od analizy problemu.Twoim zadaniem jest omówienie relacji między światem realnym a światem fantastycznym, musisz więc zastanowić się, w jaki sposób mogą odbywać się kontakty między ludźmi a bohaterami fantastycznymi. Jak mogą kształtować się wzajemne relacje?Dobrze jest zgromadzić synonimy do słowa kluczowego, co pozwoli uniknąć w wypowiedzi powtarzania, a także lepiej zrozumieć temat. Synonimy do słowa relacje: kontakty, więzi, więzy, wsparcie, stosunki, wpływy, związki, zależności.

Wiadomości dodatkowe, które ułatwiają zrozumienie problemu lub odwołanie do innego utworu literackiego, tekstu kultury itp.

Lektura, do której musisz się odwołać

Problem do omówienia

Do szczegółowego opracowania wybrałam temat:

2. Relacje między światem realnym i fantastycznym. Omów zagadnienie na podstawie Dziadów część II Adama Mickiewicza. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Kontekst historycznoliteracki: - charakterystyka założeń epoki dotyczących ludowości, sięgania do folkloru.

.Konteksty literackie:- utwory Adama Mickiewicza utrzymane w konwencji fantastyczne, np. ballady;- utwory innego romantyka kreujące świat relacji między realnością a fantastyką;- utwory z innych epok ukazujące wzajemne związki między światem realnym i fantastycznym;- wyjaśnienie motta do II części Dziadów i odwołanie się do Hamleta; wykazanie inspirującej roli dramatu Szekspira.

Wobec tego trzeba się zastanowić, jakie konteksty mogą się przydać.

W wypowiedzi masz odwołać się do jednego kontekstu.

W takim razie musisz przypomnieć sobie:

Zagadnienie masz omówić na podstawie II części Dziadów Adama Mickiewicza.

• jacy bohaterowie utworu należeli do świata realnego,
• a jacy do świata fantastycznego;
• czy i w jaki sposób się między sobą kontaktowali;
• w jakim celu ludzie starali się nawiązać kontakt z duszami zmarłych;
• co wynikło z tych kontaktów;
• jakie nauki moralne zostały przekazane;
• czy i w jaki sposób ludzie mogli pomóc duchom.

- epistemologia romantyczna;- irracjonalizm.

Kontekst filozoficzny:

- Dziady cz. II jako przykład dramatu romantycznego; - gusła i obrzędy pogańskie w dramacie.

Kontekst teoretycznoliteracki:

- geneza Dziadów cz. II- związek Dziadów z Balladami i romansami;- fascynacja kulturą ludową.

Kontekst biograficzny:

Przypomnijmy treść II części Dziadów

I to jeszcze nie wszystkie konteksty, jakimi można wzbogacić omówienie tematu, ale dla przykładu wystarczy.

Świat realny

Świat fantastyczny

Uzupełnij notatki graficzne, przesuwając odpowiednio informacje.

Kto nie dotknął ziemi ni razu, Ten nigdy nie może być w niebie

Kara skończy się za 2 lata - informuje Guślarz

Musi błąkać się między niebem a ziemią

Nie umiała kochać

Bo kto nie był ni razu człowiekiem, Temu człowiek nic nie pomoże.

Nie może mu pomóc żaden człowiek. Ptaki odbiorą wszystko, co zdobędzie do jedzenia i picia.

Cierpi głód i pragnienie, męki fizyczne i psychiczne.

Okrutny dla poddanych, odpowiedzialny za ich śmierć w męczarniach.

Kto nie doznał goryczy ni razu, Ten nie dozna słodyczy w niebie.

Ludzie częstują aniołki ziarnami.

Dwa ziarna gorczycy.

Nie zaznały cierpienia.

Obrzęd pogańsko-chrześcijański dla oddania czci zmarłym przodkom, których dusze przekazywały pouczenia moralne.

Kądziel - by wezwać duchy lekkie , kocioł wódki - duchy ciężkie, wianek - duchy pośrednie

Spalano je

Kądziel, kocioł wódki, wianek

Mówcie, komu czego braknie, Kto z was pragnie, kto z was łaknie.

Przyzywamy, zaklinamy.

Aniołki - duchy Józia i Rózi, Widmo Złego Pana, Dziewczyna - duch Zosi; Widmo

GuślarzStarzecGromada wiejska

Kaplica cmentarna

Noc 31 X/1 XI

Wnioski:1. Możliwe są kontakty miedzy ludźmi i duszami zmarłych.2. Ludzie swoimi obrzędami i modlitwami mogą pomóc duszom zmarłych, jeśli za życia nie popełnili niewybaczalnych zbrodni.3. Nie można pomóc komuś, kto nigdy nie postępował po ludzku, krzywdził bliźnich.4. Dusze zmarłych pomagają ludziom, przekazując im nauki moralne.5. Jeśli ktoś nie umarł w sensie dosłownym, nie mógł się zamienić w ducha, nie można z nim nawiązać kontaktu. 6. Relacje między dwoma światami kształtują warstwę fabularną utworu i wpływają na jego przesłanie.

Widmo milczy, bo nie jest duchem.

Ludzie pomagają duchowi, informując o końcu kary.

Duch przekazuje pouczenie

Duchy dręczą ducha

Duch przekazuje pouczenie

Ludzie nie mogą pomóc bezdusznemu egoiście

Aniołki przekazują moralne pouczenie

Ludzie pomagają aniołkom

Podsumujmy relacje między światem fantastycznym a światem realnym.

Wróć

Więcej

2. Utwór innego romantycznegoJuliusz Słowacki, Balladyna. W dramacie świat realny i fantastyczny są ze sobą mocno splecione i wzajemnie na siebie wpływają. Świat fantastyczny reprezentuje nimfa Goplana i dwa leśne duszki. To te postaci inicjują zdarzenia, jakie będą się rozgrywały w świecie bohaterów realnych. W finale tragedii tytułowa bohaterka trzykrotnie wyda na siebie wyrok śmierci za popełnione zbrodnie. Narzędziem boskiej sprawiedliwości stanie się piorun.

Więcej

Niekiedy elementy nadprzyrodzone pełniły także rolę moralizatorską i łączyły się z prezentowaniem systemu wartości. Postacie fantastyczne pilnowały odwiecznego ładu i porządku, przypominając, że nie ma zbrodni bez kary. Elementy fantastyczne odkrywały też często prawdę o wewnętrznym świecie przeżyć oraz doznań bohaterów.

1. Utwory Adama MickiewiczaTemat relacji między światem realnym a światem fantastycznym występuje w twórczości Adama Mickiewicza wielokrotnie. Widzimy go przede wszystkim w balladach: Świtezianka (nimfa i strzelec), Lilije (Pani i duch Męża), Pani Twardowska (Twardowski i Mefistofeles). Fantastyka służyła romantykom przede wszystkim do przedstawienia nowej, romantycznej wizji świata. Postaci i wydarzenia przełamujące codzienność ukazywały fascynację ludowościąi folklorem.

Konteksty literackie

Do swojej wypowiedzi wybierasz jeden kontekst. Należy go wykorzystać funkcjonalnie, czyli informacje muszą być powiązane z omawianym problemem. Pogłębienie kontekstu, wykorzystyanie go do interpretacji utworu podniesie wartość Twojej wypowiedzi, ale nie jest niezbędne.

Omówmy możliwe konteksty.

Motto zapowiada zatem, że będziemy świadkami niezwykłych wydarzeń wykraczających poza sferę ludzkiego pojmowania, skoro nawet tak mądrzy ludzie, jak filozofowie, nie mogą sobie tego wyobrazić.Romantycy chętnie nawiązywali do twórczości Szekspira, którego uważali za swojego mistrza i którego dzieła ich inspirowały.

4. Motto II części Dziadów: "Są dziwy w niebie i na ziemi, o których ani śniło się waszym filozofom" zaczerpnięte zostało z Hamleta Williama Szekspira. Słowa te wypowiada je tytułowy bohater – Hamlet, w momencie, kiedy ukazuje mu się duch zamordowanego ojca. Duch wyjawia brutalną prawdę o tym, że zamordował go własny brat, który teraz ożenił się z wdową po zmarłym królu. Pragnie zemsty, bowiem zło nie może zostać bezkarne.

Więcej

3. Utwór autora z innej epokiWesele Stanisława WyspiańskiegoW neoromantycznym Weselu Stanisława Wyspiańskiego obserwujemy konfrontację rzeczywistości z wyobrażeniami czy marzeniami. To zderzenie jest, jak się okazuje, bardzo bolesne. Kompromituje narodowe mity, wprawia w przygnębienie, odbiera wiarę, ale daje prawdziwą diagnozę społeczeństwa polskiego. Realistyczny charakter Aktu I, gdzie obserwujemy weselników, zmienia się w momencie, gdy Rachela zaprasza do izby chochoła, a to zaproszenie powtarzają państwo młodzi. To moment przełomowy, od którego następuje przemieszanie elementów rzeczywistych z fantastycznymi w kolejnych aktach. Kiedy w Akcie II wybija północ, magia, duchy i nadprzyrodzone zjawiska już na dobre wkraczają na scenę wydarzeń. Odtąd rzeczy dzieją się na dwóch płaszczyznach, realnej i fantastycznej, a w dodatku te płaszczyzny przenikają się wzajemnie.

Wróć

Druga część Dziadów Adama Mickiewicza to dramat, który powstał na początku polskiego romantyzmu. Jest inspirowany ludowymi opowieściami, przesycony atmosferą grozy i tajemnicy. Elementy świata fantastycznego krzyżują się ze światem rzeczywistym.Romantycy czerpali natchnienie do swoich dzieł między innymi z ludowej wyobraźni. To właśnie z nią wiąże się tradycja pogańskiego obrzędu – wywoływania duchów zmarłych. II część Dziadów Adama Mickiewicza jest nie tylko dramatem – obrzędem, ale także swoistym rytuałem, z którym wiążą się zaklęcia, klątwy i wezwania. Z jednej strony nawiązuje on do tradycji świętej uczty (przygotowywania posiłków dla duchów zmarłych), z drugiej natomiast – rozmów, które prowadzono z duchami...

Kontekst historycznoliteracki

Kontekst biograficzny

Dziady cz. II powstały prawdopodobnie w roku 1820. Mickiewicz mieszkał wówczas w Kownie, dokąd został skierowany po ukończeniu studiów, aby objąć posadę nauczyciela (lata 1819 – 1823). Odizolowany od przyjaciół z Towarzystwa Filomatów i Filaretów, poeta rozwijał się twórczo, szukając własnej indywidualnej romantycznej rzeczywistości oraz nowych form poetyckich. Dziady cz. II kontynuowały założenia tomiku Ballad i romansów, nawiązując do niego poprzez motto z Hamleta Williama Szekspira. Jednocześnie znacznie rozwijały problematykę moralną ballad, rozbudowaną i utrwaloną przez chór powtarzający sekwencje i nauki etyczne w dramacie. Mickiewicz w tej części Dziadów powołał do istnienia wspólnotę żywych i umarłych, złączonych starodawnym zwyczajem. Sam poeta przyznawał, że inspiracją były opowieści ludowe z dzieciństwa. Dziady cz. II to przede wszystkim dramat społeczny, a poeta główny temat zaczerpnął ze słowiańskiego obrzędu ku czci zmarłych przodków.

W związku z tym, wracano do zainteresowania dawną, przedchrześcijańską kulturą.Dziady cz. II są więc dramatem romantycznym. W utworze wyrażono to poprzez: opis wierzeń i „pogańskiego” obrządku dziadów pojmowanie sprawiedliwości jako sądu wydawanego przez wiejską zbiorowość.Twórcy dramatów romantycznych lubili tworzyć nastrój tajemniczy oraz przeplatać go odrobiną „horroru”. Typowe dla romantyzmu jest również występowanie postaci fantastycznych, czy sił nadprzyrodzonych. Jeśli chodzi o Dziady cz. II, są to wszystkie duchy (w utworze przedstawiono trzy rodzaje dusz czyśćcowych: duchy lekkie, duchy pośrednie oraz duchy ciężkie).Poza trzema duchami, które reprezentują trzy rodzaje grzechów, w dramacie Dziady cz. II na samym końcu zburzony jest porządek (trzy rodzaje grzechów i odpowiadające im trzy typy duchów) i pojawia się Upiór, który jakby „nie pasuje” do reszty. To „niedopasowanie” jest też charakterystyczne dla epoki.

Dramat romantyczny powstał jako nowy gatunek w romantyzmie, a inspirowany był dramatem szekspirowskim. Polski dramat romantyczny jako zjawisko wybitne istnieje przede wszystkim dzięki twórczości wielkich romantyków. W ich realizacji odsłania on także generalne cechy gatunkowe pozwalające mówić o dramacie romantycznym nie tylko jako o szeregu arcydzieł. Takim znaczącym wyróżnikiem jest metafizyczny lub tez fantastyczny charakter dramatu. Obok rzeczywistości realnej na równych prawach pojawiają się zjawiska z innego wymiaru, niedostępne normalnemu poznaniu ludzkiemu: widma, duchy diabły, anioły itp. Istnieją one nie tylko jako inna rzeczywistość dramatu, lecz zachodzi ścisła współzależność, rodzaj interakcji między ziemskim a metafizycznym wymiarem utworu. Świat realistyczny miesza się z fantastycznym. Romantyzm był epoką, w której doceniano nie tylko obyczaje, ale i „mądrość ludu”.

Kontekst teoretycznoliteracki

Wróć

W rozwinięciu warto skoncentrować się na wnioskach z analizy problemu i przy okazji podawać niektóre informacje o treści. Unikać należy prostego streszczenia. Kolejność przedstawionych spraw mogłaby być następująca:

Na wstęp wypowiedzi świetnie nadaje się kontekst historycznoliteracki lub biograficzny. Można też wykorzystać kontekst literacki dotyczący motta dramatu.

Relacje między światem realnym i fantastycznym. Omów zagadnienie na podstawie Dziadów część II Adama Mickiewicza. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Romantycy zakwestionowali racjonalizm w sferze teorii poznania. Poznanie traktowali jako kreację możliwą dzięki intuicji, wyobraźni i uczuciu. Wypracowali koncepcję irracjonalizmu - poglądu głoszącego, że rzeczywistość jest niedostępna poznaniu racjonalnemu, przypisującego najwyższą wartość pozarozumowym środkom poznawczym (intuicji, wierze, instynktowi, przeczuciu). Konsekwencją takiej epistemologii był zwrot ku naiwnemu poznaniu ludowemu, wierze w duchy, zjawy, w możliwość wzajemnego oddziaływania na siebie świata realnego i nadprzyrodzonego. Romantycy uważali, że człowiek jest istotą zakorzenioną w kosmosie przez podświadomość, elementy irracjonalne. Powinien dążyć do odkrycia swej natury, odnaleźć tożsamość własnej duszy i ducha kosmosu.

Zbudujmy konspekt wypowiedzi. Pamiętaj, że ma ona trwać około 5 minut. To mało i dużo jednocześnie.

Kontekst filozoficzny

Warto zastanowić się, jak prosty lud rozumioał pojęcia sprawiedliwości i moralności.Sprawiedliwość, w refleksji etycznej kardynalna cnota porządkująca wybory ludzkiej woli.Moralność – zbiór zasad (norm), które określają, co jest dobre, a co złe.

Wskazujemy problem: Sprawiedliwość i moralność w kulturze ludowej.

Dokonajmy analizy tematu pierwszego:

1. Sprawiedliwość i moralność w kulturze ludowej. Omów zagadnienie na podstawie Dziadów część II Adama Mickiewicza. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Jeśli we wstępie nie wykorzystasz kontekstu, można to zrobić tuż przed podsumowaniem. W tym miejscu świetnie będzie pasował kontekst literacki, filozoficzny czy teoretycznoliteracki. Wówczas musisz pamiętać, aby w podsumowaniu wyciągnąć wniosek uogólniający z analizy problemu i kontekstu.

W podsumowaniu można zauważyć, że relacje między dwoma światami kształtują warstwę fabularną utworu i wpływają na jego przesłanie.

1. Możliwe są kontakty miedzy ludźmii duszami zmarłych.2. Ludzie swoimi obrzędami i modlitwami mogą pomóc duszom zmarłych, jeśli za życia nie popełnili niewybaczalnych zbrodni.3. Nie można pomóc komuś, kto nigdy nie postępował po ludzku, krzywdził bliźnich.4. Dusze zmarłych pomagają ludziom, przekazując im nauki moralne.5. Jeśli ktoś nie umarł w sensie dosłownym, nie mógł się zamienić w ducha, nie można z nim nawiązać kontaktu.

W swojej wypowiedzi uwzględnij wybrany kontekst.

Kontekst biograficzny

Na wstęp nadaje się kontekst historycznoliteracki lub biograficzny lub rozważania na temat sprawiedliwości i moralności ludu.Kolejność przedstawionych argumentów: 1. Reguły ludowej moralności.2. Ludowe poczucie sprawiedliwości w Dziadach.3. Kontekst literacki lub filozoficzny. Podsumowanie: Romantycy chętnie odwoływali się do ludowej mądrości. Prawdy o tym, czym jest dobro, a czym zło, za co należy nagradzać, a za co karać nie szukali w księgach oświeceniowych, a czerpali ją z wierzeń i intuicyjnego postrzegania świata w kulturze ludowej.

Konspekt wypowiedzi:

Kontekst filozoficzny

Kontekst historycznoliteracki

Konteksty literackie, np. Świtezianka, Lilije, Balladyna

Karą za grzechy ciężkie jest wieczne potępienie i męki. Ludzie nie mogą pomóc takiemu duchowi.

Więcej

Ludowe poczucie sprawiedliwości:Przekroczenie praw moralnych ściąga na człowieka nieuchronną karę – nie musi ona zostać wykonana przez władzę lub człowieka. Za grzechy lekkie kara jest niewielka, dwa ziarna gorczycy wystarczą. Grzechy średnie muszą zostać ukarane karą dotkliwą, ale ograniczoną w czasie.

Rreguły ludowej moralności zawarte w II części Dziadów:

• Największym grzechem jest okrucieństwo i brak ludzkich uczuć, obojętność wobec ludzkiego cierpienia i nieszczęścia. To grzech ciężki.
• Lekceważenie ludzkich uczuć i odrzucenie miłości jest złe. To grzech średni.
• Nawet życie pełne słodyczy i szczęścia, bez trudów i goryczy jest grzeszne. Ale to grzech lekki.

Omów zagadnienie na podstawie Dziadów część II Adama Mickiewicza.

Żródła

https://poezja.org/wz/interpretacja/3797/Moralno%C5%9B%C4%87_ludowa_w_Dziadach

https://maszuwage.pl/wplyw-elementow-fantastycznych-na-przeslanie-utworu-na-przykladzie-wesela-s-wyspianskiego/

https://zpe.gov.pl/a/przeczytaj/D1FdNPe4A

https://klp.pl/balladyna/a-5708.html

Skontaktuj się ze mną, podziel się swoimi spostrzeżeniami:

Dziękuję za uwagę.

Temat jest bardzo podobny do poprzedniego. Samodzielnie opracuj konspekt wypowiedzi, czylizaplanuj wstęp (napisz 2-3 zdania), wypunktuj kolejność omawianych, wybierz kontekst i podsumuj temat.

Kara za popełnione winy jako podstawa sprawiedliwości ludowej. Omów zagadnienie na podstawie Dziadów część II Adama Mickiewicza. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Temat 3

Omówienie lektury

Biografia na mapie

Biografia Adama Mickiewicza

Słuchowisko

Spektakl w reż. K. Swinarskiego cz 1 i 2

Tekst

Radosława Górska

Opracowanie lektury

Dziady cz. III

Adam Mickiewicz

Zadanie do samodzielnego wykonania

Zadanie długoterminowe dla chętnych

Studenci śpiewają!

Wywiad z Janem Sobolewskim

Relacje spod Bazylianów

Śmierć i narodziny w celi

Kontekst historyczny - wskazówki

Zadania dla dziennikarzy

Wciel się w rolę dziennikarza śledczego i wyciągnij na światło dzienne skandaliczne śledztwo, jakie opisuje Adam Mickiewicz w III części "Dziadów". Ciekawa jestem, do jakich wniosków doprowadzi Cię praca! Wszystko zależy od Twojej dociekliwości. W moim opracowaniu znajdziesz tylko niektóre z materiałów. Samodzielnie możesz ich znaleźć o wiele więcej. Pamiętaj jednak, że najważniejszym materiałem jest tekst Adama Mickiewicza. Możesz pracować samodzielnie lub w grupie z kolegami. Sami zdecydujcie o podziale zadań. Jeśli uznacie za stosowne, możecie rozbudować projekt.

Skandal w Wilnie! - relacje naszych dziennikarzy

Polecenia do analizy Przedmowy

Wilno Mickiewicza i Słowackiego - katalog wystawy

Proces filomatów, czyli ciemno wszędzie

Legenda filomatów

Filomaci i filareci

Mikołaj Nowosilcow

Przedmowa do III cz. "Dziadów"

Mickiewicz i Nowosilcow

Geneza III cz. "Dziadów"

Kontekst historyczny

Prolog

Śmierć i narodziny w celi

Dziady cz. III - wszystkie przemiany Konrada

Cela Konrada - audycja radiowa

Analiza Prologu

Pomoc w interpretacji

Rozmowy z wileńczykami

Przygotowanie sondy ulicznej

Analiza sceny więziennej

Scena więzienna

Relacje spod Bazylianów

Materiał pomocniczy

Przygotowanie wywiadu

Analiza opowiadania

Opowiadanie Janka Sobolewskiego

Wywiad z Janem Sobolewskim

Tekst pomocniczy do interpretacji Pieśni Konrada - artykuł

Tekst pomocniczy do analizy pieśni Feliksa - fragmenty artykułu

Zadanie

Tekst pieśni więziennych młodzieży

Studenci śpiewają!

Pani Rollison - scenariusz przedstawienia szkolnego teatru

Bohaterowie literaccy w tekście i na scenie. Belzebub i Nowosilcow

Poćwicz analizę

Poćwicz pisanie

Bal u Senatora - porównanie tekstu romantycznego ze współczesnym

Analiza Snu Senatora

Dlaczego pies despoty?

Pies despoty - Senator Nowosilcow

Poćwicz pisanie

Wielka Improwizacja - Gustaw Holoubek - Lawa 1989

Konrad - Prometeusz czy bluźnierca?

Postać Konrada - zadania

Dziady część III - wszystkie przemiany Konrada

Gustaw – Konrad z III części Dziadów – studium postaci

„Nazywam się Milijon” – egotyczne przesłanie Konrada - lekcja z e-podręcznikiem

Po wnikliwej lekturze tekstu - ćwiczenie

Mistyczny wymiar Dziadów części III

Fragment spektaklu w reż. K. Swinarskiego - Widzenie księdza Piotra

Czterdzieści i cztery, czyli mesjanizm i profetyzm III. części Dziadów - lekkcja e-podręcznik

Scholaris Widzenie księdza Piotra - e-lekcja

"Panie, czymże ja jestem przed Twoim obliczem prochem i niczem" - postać księdza Piotra

Relacje reporterów

Lawa, czyli patriotyczna młodzież - ćwiczenie Scholaris

Kazamaty - historie Cichowskiego i Rollisona

Wykonaj notatki graficzne

Salony i kazamaty - społeczeństwo polskie widziane oczami Adama Mickiewicza

"Do przyjaciół Moskali" - analiza i interpretacja wiersza

Do przyjaciół Moskali? "Dziady" – iskra marca '68

Daniel Olbrychski „Do przyjaciół Moskali” – Adam Mickiewicz (Dziady, Ustęp)

Pomnik Piotra Wielkiego

Obraz stolicy imperium w III cz. Dziadów

Rosja oczami Mickiewicza - artykuł. Uważne czytanie. Streszczenie.

Rosja oczami Mickiewicza - Droga do Rosji - ana;iza

"Kraina pusta, biała i otwarta" - wizja Rosji w III cz. "Dziadów"

Dziady Mickiewicza i Dziady Swinarskiego

Wykład

Dramat romantyczny z kodami QR – „Dziady”

„Dziady” cz. III jako dramat romantyczny i arcydramat polski

Dramat romantyczny

Scholaris - e-lekcja

"Dziady" jako arcydramat romantyczny

Zaprojektuj - zadanie dla chętnych

Napisz

Podyskutuj

Graj

Powtórz, utrwal, sprawdź się, napisz, podyskutuj ...

Ballady Adama Mickiewicza w szkole podstawowej i ponadpodstawowej

Opracowanie Radosława Górska

Porządkowanie zdarzeń w balladzie Adama Mickiewicza

Film Pani Twardowska

Eksperyment

Legenda o mistrzu Twardowskim

* Uczniowie na lekcję mieli przynieść ziarenka maku i trzy gwoździe (lub takie pomoce zapewnia nauczyciel)

Pani Twardowska*

Kukiełki

Zaproszenie

Scenariusz przedstawienia kukiełkowego

Teatrzyk kukiełkowy

Pani Twardowska

Przygotowanie gry

Cud w sercu zbójcy

Elementy świata przedstawionego

Ballada Powrót taty

Rozmowa o podróżach i towarzyszących im emocjach

Powrót taty

Natura w Świteziance

Ocena postępowania bohaterów

Narrator i bohaterowie

*materiał dla nauczycioela

Rekonstrukcja wydarzeń - gałąź logiczna*

Tekst ballady

Świtezianka

Nawiązania do utworu Adama Mickiewicza

Co zrobić, by oszukana dziewczyna uwierzyła w prawdziwą miłość?

Świtezianka jako ballada

Świtezianka

Przygotowanie komiksu

Ballada

Geneza Ballad i romansów

Ballady i romanse. Kwintesencja polskiego romantyzmu - audycja radiowa

Romantyczność

Karusia

Wydarzenia w balladzie

Widzenie w biały dzień. O Romantyczności Mickiewicza

Czytanie w pięciu krokach

Romantyczność

Zadania maturalne z Romantycznością w roli głównej

Romantyczność jako manifest programowy nowej epoki

Cechy ballady w postaci wskazówek w tekście

"Szkiełko i oko" czy "czucie i wiara"?

Romantyczność

Świteź jako ballada

Historia zatopionego miasta

Geneza ballady

Galeria wyobrażonych pejzaży

Ballada

Świteź

Czytanie performatywne ballady

Romantyczna wizja świata w balladzie - analiza

* Materiał dla nauczyciela

Propozycja omówienia filmu*

Film

Świteź

Projekt okładki

Analiza elementów grozy w Lilijach

Graficzna interpretacja ballady

Romantyczna literatura grozy

Ballada

Lilije

Pomysły na inne projekty

O popularności Ballad i romansów

Profil poety w mediach społecznościowych

Zadanie analityczne

Artykuł

Mickiewicz influencerem?

zapiskipolonistki.pl

Po więcej materiałów zapraszam na stronę

Skontaktuj się ze mną i podziel się swoją opinią.

Dziękuję za uwagę