HISTORIA JĘZYKA POLSKIEGO

START

historia

języka polskiego

6. STARE POLSKIE SŁOWA I ICH ZNACZENIE

5. ALFABET POLSKI

4. NAJSTARSZY DRUK W JĘZYKU POLSKIM

3. PIERWSZE SŁOWNIKI JĘZYKA POLSKIEGO

2. PIERWSZE ZDANIA PO POLSKU

1. POCZĄTKI JĘZYKA POLSKIEGO

SPIS TREŚCI

Mikołaj Rej

„A niechaj narodowie wżdy postronni znają, iż Polacy nie gęsi, iż swój język mają.“

Językiem tym posługują się przede wszystkim mieszkańcy Polski oraz przedstawiciele tak zwanej Polonii, czyli ludność polska zamieszkała za granicą.

Język polski, polszczyzna, to język lechicki z grupy zachodniosłowiańskiej (do której należą również czeski, kaszubski, słowacki i języki łużyckie), stanowiącej część rodziny indoeuropejskiej. Jest językiem urzędowym w Polsce oraz należy do oficjalnych języków Unii Europejskiej. Ocenia się, że jest mową ojczystą ok. 44 mln ludzi na świecie.

pOCZĄTKI JĘZYKA POLSKIEGO

CZYLI PODSTAWOWA WIEDZA O NASZYM OJCZYSTYM JĘZYKU

PIERWSZE ZDANIA PO POLSKU

Za najstarsze w języku polskim uchodzą dwa zdania: Day, ut ia pobrusa, a ti poziwai, zapisane w 1270 roku na karcie 24 tzw. Księgi henrykowskiej, i Byegaycze, byegaycze! (...) Gorze szą nam stalo!, zapisane w latach 1455–1480 w Rocznikach, czyli kronikach sławnego Królestwa Polskiego, spisanych przez Jana Długosza.

Filmik opowiadający o temacie poruszonym na dzisiejszej lekcji

PIERWSZE SŁOWNIKI JĘZYKA POLSKIEGO

Pod koniec średniowiecza pojawiają się również pierwsze słowniki języka polskiego. Początkowo rękopiśmienne, sporządzane przez skrybów pracujących w skryptoriach, a później także drukowane. Pierwszymi słownikami były słowniki wielojęzyczne, głównie polsko-łacińskie. Zaś pierwszym słownikiem poświęconym całkowicie językowi polskiemu był słownik Samuela Bogumiła Lindego wydany po raz pierwszy w 1810 roku w Warszawie.

Najstarszy druk w języku polskim ukazał się w 1475 we Wrocławiu. Były to trzy modlitwy katolickie „Ojcze nasz”, „Zdrowaś Maryjo” oraz „Wierzę w Boga”. Pierwszy (jak dotąd odnaleziony) druk na ziemiach Królestwa Polskiego to kalendarz na rok 1474 z krakowskiej drukarni Kaspara Straubego (druk prawdopodobnie w 1473 r.).

DRUK W JĘZYKU POLSKIM

Język polski może być także zapisywany alfabetem arabskim, co było czynione na Polesiu wśród Tatarów. Alfabet arabski dostosowany do języka polskiego jest oparty na białoruskim alfabecie arabskim.

ALFABET POLSKI

Alfabet polski jest oparty na piśmie łacińskim i składa się obecnie z 35 liter: Aa, Ąą, Bb, Cc, Ćć, Dd, Ee, Ęę, Ff, Gg, Hh, Ii, Jj, Kk, Ll, Łł, Mm, Nn, Ńń, Oo, Óó, Pp, Qq, Rr, Ss, Śś, Tt, Uu, Vv, Ww, Xx, Yy, Zz, Źź, Żż, przy czym litery Qq, Vv i Xx występują tylko w słowach obcego pochodzenia.

zaiste

onegdaj

wżdy

STARE POLSKIE SŁOWA I ICH ZNACZENIE

najsampierw

wszelako

drzewiej

wszak

krom

prezentację przygotowały Zofia Durzyńska i Natalia Chudzio z klasy 8c

dziękujemy za uwagę