STALINOWSKA POLSKA

CO MASZ ZROBIĆ, WYKORZYSTUJĄC AKTYWNE ELEMENTY? 1. Poznaj przygotowane materiały (NA 4 STRONACH)

• w atmosferę socjalistycznego zapału do pracy wprowadzić Cię może pieśń zespołu Mazowsze - Ukochany kraj! - str. 1
• znajdziesz materiały z Polskiej Kroniki Filmowej, plakaty i zdjęcia, schemat
• możesz użyć wybrane artykuły konstytucji PRL oraz artykuł o Stosunkach państwo kościół
• spójrz na infografikę pokazującą społeczeństwo str. 4

2. Uporządkuj zdobyte wiadomości wg następującego klucza:

• A. jaka była wizja państwa (plakat w tle zwraca uwagę na to, czyje to było państwo - oficjalnie i propagandowo),
• B. co służyło utrzymaniu władzy (dawało szansę na realizację wizji),
• C. co miało zapewnić poparcie (wspólne tworzenie państwa)

3. Sprawdź się

• A. wykonując schemat / mapę mentalną,
• B. rozwiązując ćwiczenia w chmurze (są na ostatnie stronie, która ma inne tło, niż poprzednie)

UMIEĆ: 1)OPISAĆ METODY SPRAWOWANIA WŁADZY I PODAĆ PRZYKŁADY DZIAŁANIA SŁUŻĄCE UTRZYMANIU POSŁUSZEŃSTWA, ZYSKANIU POPARCIA I REALIZACJI WIZJI PAŃSTWA;2)WYJAŚNIĆ SKĄD WZIĘŁA SIĘ PZPR I JAK PRZEDSTAWIAŁY SIĘ ORGANY WŁADZY PAŃSTWA WG KONSTYTUCJI PRL;3)ROZPOZNAĆ POSTACIE OPISYWANE JĘZYKIEM PROPAGANDY OKRESU: SPEKULANT, KUŁAK, PRYWACIARZ, WROGIE SIŁY REAKCJI, ELEMENT NIEPEWNY, PRZODOWNIK;4) POSŁUGIWAĆ SIĘ TERMINAMI: SOWIETYZACJA, SOCREALIZM, CENTRALNE PLANOWANIE WYKONAĆ NOTATKĘ W FORMIE SCHEMATU / MAPY MENTALNEJ Przydatny tekst w podręczniku str. 150 - 155

WIZJA

Na wzór sowiecki w Polsce potrzebne były rządy jednej partii - monopartii, silnie scentralizowanej. Z tego powodu został odsunięty od władzy przywódca PPR (Polskiej Partii Robotniczej) Władysław Gomułka, który wydawał się Stalinowi zbyt samodzielny. PPR został połączony z PPS (Polską Partią Socjalistyczną), a właściwie PPS zmuszono do wtopienia się w szeregi nowego tworu Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. I sekretarzem PZPR został dotychczasowy prezydent państwa Bolesław Bierut (a jego urząd prezydenta zlikwidowano w 1952 r.). Premierem państwa był Józef Cyrankiewicz - przywódca Polskiej Partii Socjalistycznej.

Polska upodabniała się do Związku Sowieckiego.

22 lipca 1952 r. została uchwalona konstytucja, osobiście poprawiona przez Stalina (w rosyjskiej wersji językowej - patrz podręcznik str. 154), a potem zgodnie z jego sugestiami, przez Bieruta. Państwo oficjalnie nazywało się Polską Rzeczpospolitą Ludową, w której władzę sprawował lud pracujący miast i wsi. Faktycznie rządził I sekretarz PZPR. Ale tego konstytucja nie opisała. Jakie wg konstytucji były organy państwa? Sprawdź to w rozdziale 3 konstytucji (str. 8 - 10) w artykule 15, 17 ust.1 oraz art. 20. Można je przyporządkować do monteskiuszowskiego podziału władz - ustawodawczej i wykonawczej... Link do tekstu KONSTYTUCJA 1952

Gospodarka oparta na przemyśle ciężkim była centralnie sterowana. Planowano na kilka lat - jaka będzie wielkość produkcji, wydobycia i jaki będzie rozwój np. przedsiębiorstwa. Jednocześnie zakładano, że wykonanie planu przed terminem - pobicie rekordu będzie zwycięstwem (nie tylko sukcesem). Robotnicy, którzy pracowali bijąc zakładane normy, rywalizowali w "wyścigu pracy" byli nagradzani i chwaleni. Nazywano ich przodownikami pracy. Propaganda kreowała ich na narodowych bohaterów. Jednym z nich był górnik z kopalni w Zabrzu, odznaczony orderem Budowniczy Polski Ludowej. Tak wygląda jego pomnik. Obejrzyj fragment kroniki filmowej. Zwróć uwagę, jakiego języka używa się by zachęcić do brania przykładu z przodownika pracy.

WŁADZA

Read more

Wpływy kościoła, niezależność instytucji kościelnej nie były stanem pożądanym. Władze w 1945 r. pozwoliły na naukę religii w szkole, działanie Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, czy powrót prymasa Hlonda. Wydawać się mogło, że będą unikały otwartego konfliktu z episkopatem (choć konkordat został wypowiedziany już w 1945 r.). Antykościelna propaganda nasiliła się po 1948 r. Księży uznawano za "wrogie siły reakcji". Czytaj w podręczniku str. 155 lub zajrzyj do artykułu. Artykuł z portalu Historia.org

Przez kilka lat rządów Bieruta w Polsce panował terror. Jego apogeum przyda na lata 1950 - 53. Służba bezpieczeństwa inwigilowała, prześladowała i więziła ludzi podejrzewanych o wrogi stosunek do władz. Mnożyły się brutalne śledztwa i pozorowane procesy. Sądy skazywały na podstawie spreparowanych dowodów lub zeznań wymuszanych torturami. W pokazowych procesach wyrok z góry był przesądzony. Jedną z takich spraw był proces w sprawie bohatera AK, wcześniej więźnia Auschwitz Witolda Pileckiego. Równie dramatyczny był proces generała Emila Fieldorfa Nila, którego powieszono (po torturach w śledztwie) w 1953 roku.

Stalin był „genialnym przywódcą”, „nauczycielem ludów”, „najlepszym kołchoźnikiem”, „chorążym pokoju”, „tytanem myśli”, „koryfeuszem kultury”, „wielkim językoznawcą”. Znał się na wszystkim. Zasługiwał na podziw i uwielbienie. Publicznie obchodzono jego urodziny, upamiętniano wizyty, myśli, zawieszano portrety. Na fali pośmiertnego kultu wodza - Stalinogrodem nazwano Katowice. Taki los miał wcześniej spotkać Częstochowę, ale ktoś w porę złapał się za głowę i uznał, że wizja pielgrzymek do „Matki Boskiej Stalinogrodzkiej” jest mało fortunna… W urzędach, biurach, szkołach umieszczano także portrety Bieruta. Organizowano akademie ku jego czci, układano wiersze, a podczas pochodów z okazji 1 maja noszono jego podobizny z równym szacunkiem, co wizerunki Stalina.

By społeczeństwo popierało władzę należało tłumaczyć mu rzeczywistość, informować o faktach, które są dla władzy wygodne, przemilczać wstydliwe i podsuwać objaśnienie różnych zjawisk. Poniżej wybrany fragment Polskiej Kroniki Filmowej w materiale na Czarnym rynku wyjaśnia, dlaczego porządni ludzie mają kłopoty z zaopatrzeniem i co władze (przy pomocy milicji) robią by uniemożliwić działanie przestępcom. Dlaczego w sklepach nie można kupić wełny, poszukiwanych kocy, ręczników, czy wędliny? Czym materiał filmowy wytłumaczył niedobory?

Do obywateli trafiał zestaw utartych haseł, wychwalających władzę, partyjnych przywódców, ZSRR i sojuszników. Posługiwano się sloganami (np. lud pracujący miast i wsi) i napastliwym językiem wobec wroga, z którym władza ludowa zawsze wygrywała. Szkodnik zjadający ziemianki urósł do rangi problemu z zakresu bezpieczeństwa narodowego (film Polskiej Kroniki Filmowej 14:12 - Stonka - twój wróg). Jakie elementy wykorzystano w materiale by uświadomić społeczeństwu grozę sytuacji i potrzebę jedności narodu?

PKiNDAR STALINA

KRZYŻÓWKA - STALINIZM W POLSCE

Zobacz infografikę, która przedstawia strukturę społeczeństwa w stalinowskiej Polsce. Najodpowiedniejsza do przedstawienia hierarchii ważności poszczególnych grup społecznych byłaby piramida. Na jej szczycie znajdowali się najważniejsi ludzie czyli - rządzący. Na fotografii jest I sekretarz PZPR Bierut i premier Cyrankiewicz. Mieli wokół siebie wąskie grono współpracowników. Należeli do najmniej licznej społeczności. Ich życie nie przypominało losu ludu pracującego. Największa grupa, w imieniu której i dla dobra której rządziła partia - to lud pracujący miast i wsi, który nie miał żadnego wpływu na rządzenie. Oparcie władzy dawały służby: bezpieczeństwa, milicji, wojsko oraz działacze partyjni i młodzieżowi, którzy pełnili funkcje urzędnicze, organizowali propagandę, kierowali państwowymi przedsiębiorstwami. Znaczna część społeczeństwa traktowana była jako potencjalne zagrożenie. Zwróć uwagę na propagandowe określenia im przypisywane. Spekulantów opisywała film Polskiej Kroniki Filmowej. Zobacz, czy wiesz, kim był kułak, a kto należał do wrogich sił reakcji. SPOŁECZEŃSTWO STALINOWSKIEJ POLSKI CCBYA.Sas

Propagandowa stonka prowadzi do tekstu, który należy uzupełnić. STALINIZM W POLSCE - TEKST Z LUKĄ