Νίκαια η πόλη μας!

"Νίκαια" η πόλη μας

Μουσεία

Εδώ μπορείτε να γνωρίσετε τα μουσεία και την πινακοθήκη της πόλης μας!

Ιστορία

Ο Δήμος Νίκαιας-Αγ. Ι Ρέντη προέκυψε από το Πρόγραμμα Καλλικράτης, με την εφαρμογή του αντίστοιχου Νόμου 3852/2010, και προέρχεται από την ένωση των Δήμων Νίκαιας και Αγ. Ι. Ρέντη. Ο Δήμος Νίκαιας συστάθηκε ως Δήμος το 1933, ενώ ο Δήμος Αγ. Ι. Ρέντη συγκροτήθηκε ως κοινότητα το 1925. Με το ΦΕΚ 87/Α/7-6-2010 οι παραπάνω Δήμοι καταργούνται και δημιουργείται ο ενιαίος Δήμος Νίκαιας-Αγ. Ι. Ρέντη, με έδρα τη Νίκαια, ο οποίος αποτελείται από δύο Δημοτικές Ενότητες: τη Δημοτική Ενότητα Νίκαιας και τη Δημοτική Ενότητα Αγ. Ι. Ρέντη. Ο Δήμος Νίκαιας-Αγ. Ι. Ρέντη ανήκει στον Νομό Αττικής, συγκεκριμένα στο διοικητικό διαμέρισμα Πειραιά της Περιφέρειας Αττικής, και βρίσκεται στη νοτιοδυτική περιοχή του Πολεοδομικού Συγκροτήματος της Αθήνας. Σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν.1515/85 «Ρυθμιστικό Σχέδιο για την προστασία περιβάλλοντος της Αθήνας» υπάγεται στη χωροταξική υποενότητα του Λεκανοπεδίου της Αθήνας, θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους Δήμους της Περιφέρειας Αττικής, εκτείνεται στις παρυφές του όρους Αιγάλεω, και κατέχει κομβική θέση μεταξύ της Αθήνας και του μεγάλου λιμανιού του Πειραιά. Σύμφωνα με το Στρατηγικό Σχέδιο Χωρικής Ανάπτυξης χαρακτηρίζεται ως Διαδημοτικό Κέντρο Υπερτοπικών Δραστηριοτήτων. Έχει έκταση 12.251 στρέμματα, από τα οποία η Κοινότητα Νίκαιας καλύπτει τα 7.727 στρέμματα (τα 5.444 αποτελούν το συνεκτικό οικιστικό ιστό του Δήμου, και τα 2.283 ανήκουν στον ορεινό όγκο του όρους Αιγάλεω), ενώ τα υπόλοιπα 4.524 στρέμματα ανήκουν στην Κοινότητα Αγ. Ι. Ρέντη. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της απογραφής του 2011, έχει μόνιμο πληθυσμό 105.430 κατοίκους. Οριοθέτηση Δήμου: Βόρεια, συνορεύει με τους Δήμους Κορυδαλλού, Χαϊδαρίου, Αιγάλεω, Αγίας Βαρβάρας. Ανατολικά, με τους Δήμους Αιγάλεω, Κορυδαλλού, Μοσχάτου-Ταύρου. Νότια, με τους Δήμους Πειραιά, Μοσχάτου-Ταύρου. Δυτικά, με τον Δήμο Κερατσινίου. ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΝΙΚΑΙΑΣ Ο διωγμός του 1922 είναι ένα μακρύ μεταναστευτικό οδοιπορικό, ίσως ένα από τα μεγαλύτερα της ιστορίας, καθώς η αναγκαστική μετακίνηση δύο εκατομμυρίων προσφύγων στις ακτές του Αιγαίου δημιούργησε τεράστια ανθρώπινα παλιρροϊκά κύματα, τα οποία με την ωστική δύναμή τους χάραξαν –σε κοινωνικοπολιτικό, οικονομικό και πολιτισμικό επίπεδο– τις ιστορικές εξελίξεις στο Αιγαίο. Το Ελληνικό κράτος –για να αντιμετωπίσει την άφιξη 1.500.000 προσφύγων– δημιούργησε σε όλη την ελληνική επικράτεια πλήθος συνοικισμών στις παρυφές των δομημένων πόλεων, αλλά και εκτός των συνόρων αυτών. Οι Σμυρνιοί, οι Πόντιοι και οι πρόσφυγες της λοιπής Ανατολής είναι οι κάτοικοι της Νέας Κοκκινιάς, του προσφυγικού συνοικισμού που αναπτύχθηκε στην Αττική γη –μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή– και μετονομάστηκε, κατόπι, σε Νίκαια Αττικής. Η ιδιοτυπία της Νέας Κοκκινιάς συνίσταται στο γεγονός της συγκατοίκησης ανθρώπων που προέρχονται από διαφορετικές περιοχές της Ανατολής, διαθέτουν ξεχωριστή νοοτροπία, ποικίλες ασχολίες και ως συνδετικό κρίκο έχουν την ελληνική καταγωγή, την ελληνική γλώσσα και την ορθόδοξη πίστη. Ο θεμέλιος λίθος του προσφυγικού συνοικισμού της Νέας Κοκκινιάς τέθηκε στις 18 Ιουνίου 1923. Εκεί στεγάστηκαν 6.390 οικογένειες σε 4.484 παραπήγματα, ενώ μέχρι το 1925 είχαν κτισθεί 10.000 δωμάτια για 45.000 οικογένειες. Για την οικοδόμησή τους εργάστηκαν 4.000 πρόσφυγες, μεταξύ των οποίων 900 γυναίκες. Παράλληλα, σχεδιάστηκαν οι δρόμοι που έλαβαν τις ονομασίες τους –με αλφαβητική σειρά– από τις πόλεις της Ανατολής, μετά από πρόταση του Σμυρναίου αρχαιολόγου Στίλπωνα Πιττακή (π.χ. οδός Αγκύρας, Αϊδινίου, Αδάνων, Ατταλείας, Βοσπόρου, Γρανικού, Επταλόφου, Εφέσου, Ικονίου, Κορδελιού, Μ. Ασίας, Μουδανιών, Σμύρνης, κ.ά.). Ως προς την ονομασία της πόλης, σχετικά με την προέλευση του ονόματος «Κοκκινιά», υπάρχουν τρεις εκδοχές. Η πρώτη εκδοχή, ότι η πόλη ονομάστηκε έτσι από τον μηχανικό που έχτισε την Κοκκινιά –τον Δημήτρη Κόκκινο– δεν είναι ευσταθής, γιατί η περιοχή της Παλαιάς Κοκκινιάς προϋπήρχε. Η δεύτερη εκδοχή, ότι η Κοκκινιά πήρε τ’ όνομά της λόγω της ύπαρξης κοκκινοχώματος είναι, επίσης, αβάσιμη, γιατί το κόκκινο χώμα προερχόταν από το εργοστάσιο κεραμοποιίας του Δηλαβέρη, που το προμηθευόταν από τη Χαλκίδα και το Μπογιάτι. Η επικρατέστερη άποψη είναι ότι το όνομα «Παλαιά Κοκκινιά» προέκυψε από την προγενέστερη ονομασία της περιοχής «Κοκκινάδα». Η Κοκκινάδα ήταν κατάφυτη από παπαρούνες, γεγονός που το μαρτυρούν όσοι ευτύχησαν να τη δουν κατακόκκινη και ως παιδιά έπαιξαν με το πορφυρό άνθος της παπαρούνας, το οποίο χτυπώντας το με το χέρι έσκαγε κυριολεκτικά στην παλάμη τους. Το 1933, γίνεται η σύσταση του Δήμου –με την απόσπαση του οικισμού «Νέα Κοκκινιά» από τον Δήμο Πειραιώς– ενώ η «Νέα Κοκκινιά» ορίζεται ως έδρα του Δήμου (ΦΕΚ 109Α-07/05/1933). Το 1940, ο οικισμός του Δήμου «Νέα Κοκκινιά» μετονομάζεται σε Νίκαια, ενώ ο Δήμος μετονομάζεται σε Δήμο Νίκαιας (ΦΕΚ 271Α-03/09/1940). Το 1943, ο Δήμος αποσπάται από το νομό Αττικής και Βοιωτίας και υπάγεται στον νομό Αττικής (ΦΕΚ 223Α-26/07/1943). Το 1964, ο Δήμος αποσπάται από την επαρχία Αττικής του νομού Αττικής και υπάγεται στην επαρχία του νομού Πειραιώς (ΦΕΚ 185Α-30/10/1964). Το 1972, ο Δήμος αποσπάται από τον νομό Πειραιώς και υπάγεται στον νομό Αττικής (ΦΕΚ 66Α08/05/1972). Τέλος, ο Δήμος καταργείται με την ψήφιση του Νόμου Καλλικράτη (ΦΕΚ 87Α-07/06/2010), και συστήνεται ο Δήμος Νίκαιας-Αγ. Ι. Ρέντη.

Πολιτισμός

Εδώ μπορείτε να δείτε τα σημεία πολιτισμού - πολιτιστικά κέντρα της πόλης μας!

Δημοτική Συγκοινωνία

Πατήστε πάνω στη εικόνα για μεγέθυνση

Χάρτης της πόλης

Από τα παιδιά του ΣΤ'2του 19ου ΔΣ Νίκαιας 2021-2022

Δημοτική Πινακοθήκη Η Δημοτική Πινακοθήκη Νίκαιας – Αγ. Ι. Ρέντη ιδρύθηκε τον Νοέμβριο του 2015. Με ομόφωνη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, τον Ιανουάριο της επόμενης χρονιάς η επίσημη ονομασία της πλαισιώθηκε από το όνομα του δημάρχου που την οραματίστηκε, του Ντίνου Κατσαφάνα. Στεγάστηκε σε τρεις ορόφους ιδιόκτητου κτιρίου, οι οποίοι περιήλθαν στο Δήμο Νίκαιας – Αγ. Ι. Ρέντη με δωρεά. Οι χώροι, συνολικής επιφάνειας 500 τ.μ. περίπου, ανακαινίστηκαν και εξοπλίστηκαν προκειμένου να φιλοξενήσουν το μεγαλύτερο μέρος της δημοτικής εικαστικής συλλογής. Παράλληλα, ένα σύνολο έργων ελλήνων κυρίως, αλλά και ξένων καλλιτεχνών, με σπουδαιότερο ανάμεσά τους το χαρακτικό τρίπτυχο Λεπτομέρεια Εμφυλίου Πολέμου (Επιτάφιος) του Τάσσου (Αλεβίζου), εκτίθεται στην Αίθουσα Εκδηλώσεων του Δημαρχείου της πόλης. Η συλλογή της Δημοτικής Πινακοθήκης Νίκαιας – Αγίου Ιωάννη Ρέντη θεμελιώθηκε το 1976 από δωρεές ελλήνων καλλιτεχνών που ανταποκρίθηκαν στην πρωτοβουλία του Ντίνου Κατσαφάνα, πρώτου δημάρχου της μεταπολίτευσης στη Νίκαια, με σκοπό την πολιτισμική ανάπτυξη της πόλης. Σημαντικοί ώριμοι καλλιτέχνες, καθώς και νεότεροι ζωγράφοι και χαράκτες, δώρισαν ελαιογραφίες, συνθέσεις σε ελαφρά ύλη και χαρακτικά, με αποτέλεσμα να συγκεντρωθεί ένας υπολογίσιμος αριθμός εικαστικών έργων στη νεοσύστατη δημοτική συλλογή. Στην αρχική έκκληση της δημοτικής αρχής ανταποκρίθηκαν κυρίως καλλιτέχνες που είχαν προγενέστερη εμπειρία συλλογικής δραστηριότητας, μέσα από τη συμμετοχή τους σε εικαστικές ομάδες, και παράλληλα είχαν συχνά ενστερνιστεί μια κοινωνική αντίληψη για την τέχνη. Οι παλαιότεροι ανάμεσά τους, όπως ο Αγήνορας Αστεριάδης, ο Σπύρος Βασιλείου, ο Ηλίας Φέρτης, ο Δημήτρης Μεγαλίδης και ο Διαμαντής Διαμαντόπουλος, είχαν βιώσει τη γερμανική Κατοχή και είχαν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο κρατήσει αντιστασιακή στάση, γεγονός που τους συνέδεε με τη δράση της Νίκαιας, της προσφυγικής Κοκκινιάς, την ίδια περίοδο. Αρκετοί από αυτούς, και κοντά τους ο Πολύκλειτος Ρέγκος, η Σελέστ Πολυχρονιάδη και ο Γιάννης Γαΐτης, είχαν υπάρξει μέλη μιας ή περισσότερων από τις σημαντικότερες παλαιές καλλιτεχνικές ομάδες, της Ομάδας Τέχνη (1930), των Ελεύθερων Καλλιτεχνών, της Στάθμης ή των Ακραίων. Από τους νεότερους σε ηλικία καλλιτέχνες ανταποκρίθηκαν, μεταξύ άλλων, στο δημοτικό κάλεσμα μέλη του Κέντρου Εικαστικών Τεχνών, της Ομάδας για την Επικοινωνία και την Εκπαίδευση στην Τέχνη, καθώς και καλλιτέχνες από τον κύκλο της ‘Ώρας’. Ο Παναγιώτης Γράββαλος, ο Λευτέρης Κανακάκις, ο Γιώργος Μήλιος, ο Σωτήρης Σόρογκας, η Κλεοπάτρα Δίγκα και ο Ασαντούρ Μπαχαριάν εντάσσονται στην κατηγορία αυτή.

Κατράκειο Το Κατράκειο Θέατρο είναι το μεγαλύτερο σύγχρονο θέατρο της χώρας, χωρητικότητας 5.356 θέσεων. Βρίσκεται στο παλιό λατομικό χώρο στο λόφο Σελεπίτσαρι σε μια έκταση 500 στρεμμάτων. Λίγο πριν το 1982, τα παλιά νταμάρια άρχισαν ήδη να παίρνουν ζωή και να γίνονται πνεύμονας πολιτιστικής δημιουργίας με πρωτοβουλία του Μίνου Βολανάκη και το θέατρο ξεκινά να φιλοξενεί μεγάλες μουσικές και θεατρικές παραστάσεις. Στις 18 Ιουλίου 1983 το θέατρο ανοίγει τις πύλες του. Πρώτες συναυλίες στη μνήμη του Μάνου Λοϊζου, με Μίκη Θεοδωράκη, Χρήστο Λεοντή Χαρούλα Αλεξίου, Γιώργο Νταλάρα. Το Κατράκειο αρχίζει να φιλοξενεί μεγάλα ονόματα της παγκόσμιας μουσικής σκηνής: Nina Simone, Αταουάλπα Γιουπάνκι, Neville Brothers, Public Enemy, χορευτικά και τζαζ. Από το 1983 έως σήμερα, δεν υπάρχει κανένας μεγάλος Έλληνας καλλιτέχνης, μουσικός, συνθέτης, τραγουδιστής, ηθοποιός που να μην έχει περάσει από το Κατράκειο.

Κηποθέατρο Βρίσκεται σχεδόν στο κέντρο της πόλης μέσα σε περιφραγμένο χώρο πάρκου. Στο Δημοτικό Κηποθέατρο πραγματοποιούνται κάθε χρόνο εκδηλώσεις από τα τέλη Μαΐου έως τα τέλη Σεπτεμβρίου. Στη σκηνή του θεάτρου φιλοξενείται το Μαθητικό Φεστιβάλ του Δήμου, εκδηλώσεις των Εργαστηρίων της Διεύθυνσης Πολιτισμού, το Διαδημοτικό Φεστιβάλ Ερασιτεχνικού θεάτρου Δήμων της Αττικής, εκδηλώσεις συλλόγων και φορέων της πόλης, θεατρικές παραστάσεις και μουσικές εκδηλώσεις.

Πολυχώρος Μάνος Λοΐζος Βρίσκεται επί της οδού Θηβών και αποτελείται από επιμέρους χώρους με διαφορετικές χρήσεις. Στο κεντρικό συγκρότημα πραγματοποιούνται εκθέσεις των καλλιτεχνικών τμημάτων του Δήμου και φορέων της πόλης. Σε ανεξάρτητο εξωτερικό χώρο, λειτουργεί ο θερινός κινηματογράφος «Σινέ Νίκαια», χωρητικότητας 100 θεατών, και αναψυκτήριο.

Αίθουσα εκδηλώσεων Δημαρχείου Βρίσκεται στον α’ όροφο του Δημαρχείου Νίκαιας και είναι χωρητικότητας 200 θέσεων. Διατίθεται για ομιλίες, σεμινάρια, παρουσιάσεις βιβλίων και μουσικές εκδηλώσεις μικρής εμβέλειας. Αξιοποιείται τόσο από δομές του Δήμου όσο και από φορείς/συλλόγους της πόλης. Τους τοίχους της κοσμούν ορισμένοι πίνακες γνωστών Ελλήνων ζωγράφων, από τη μόνιμη συλλογή του Δήμου.

ΜΟΥΣΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ Ο Δήμος Νίκαιας-Αγ. Ι. Ρέντη, με την Περιφερειακή Ενότητα Πειραιά και την ευγενική υποστήριξη της Εταιρείας Διάσωσης Ιστορικών Αρχείων (Ε.Δ.Ι.Α), τιμώντας τη μνήμη των αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης, δημιούργησε το «Μουσείο Εθνικής Αντίστασης» στη Νίκαια (Π. Τσαλδάρη 185-187). Η λειτουργία του αποτελεί την εκπλήρωση ενός ηθικού χρέους απέναντι στους αγωνιστές της Αντίστασης και τους εκτελεσμένους των Μπλόκων όλων των αιματοβαμμένων μαρτυρικών πόλεων την περίοδο της Κατοχής. Το μουσείο επιδιώκει να αποδώσει τη δέουσα τιμή στο μαζικό απελευθερωτικό αντιστασιακό κίνημα και να αναδείξει την ελευθερία, την ανεξαρτησία, τη δημοκρατία και την κοινωνική δικαιοσύνη ως αδιαπραγμάτευτες διαχρονικά αξίες. Στον χώρο του μουσείου φιλοξενούνται πλήθος ιστορικών κειμηλίων, πολεμικών τεκμηρίων και αρχειακού υλικού, ψηφίδες που ανασυνθέτουν την ηρωική περίοδο 1940-1944. Ο επισκέπτης μπορεί να δει τη σημαία του 34ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ, δείγματα στρατιωτικής εξάρτυσης και οπλισμού των ανταρτών του ΕΛΑΣ, στρατιωτικό υλικό, φωτογραφίες αγωνιστών και ηγετικών μορφών της αντίστασης, φωτογραφικό υλικό του ΕΛΑΝ, σπάνια χαρτογραφικά δεδομένα, εφημερίδες της εποχής και του αντιστασιακού τύπου, παρτιτούρες τραγουδιών της Αντίστασης, κείμενα που αποτυπώνουν τους συνδικαλιστικούς αγώνες και τις απεργιακές κινητοποιήσεις της εποχής, το καταστατικό της ΕΠΟΝ, πολύγραφο, κούκλες από το κουκλοθέατρο του βουνού. Στον χώρο του Μουσείου φιλοξενείται ο πίνακας του Θ. Στεφόπουλου Ο ΕΛΑΣ μετά τη μάχη. Το Μουσείο κοσμούν, επίσης, καλλιτεχνικές φωτογραφίες για την Αντίσταση του Σπύρου Μελετζή.

ΜΑΝΤΡΑ ΜΠΛΟΚΟΥ ΚΟΚΚΙΝΙΑΣ Στη Μάντρα Μπλόκου Κοκκινιάς, στο παλιό ταπητουργείο της πόλης, στις 17 Αυγούστου 1944 εκτελέστηκαν από τους Ναζί κατακτητές και τους ντόπιους συνεργάτες τους, δωσίλογους και ταγματασφαλίτες, εβδομήντα πέντε συνολικά άτομα, εβδομήντα δύο άντρες και τρεις γυναίκες, αγωνιστές και αγωνίστριες που μετείχαν ενεργά στην Αντίσταση και στον απελευθερωτικό αγώνα της χώρας ενάντια στη ναζιστική/φασιστική κατοχή. Ο συνολικός αριθμός των εκτελεσμένων του Μπλόκου της Κοκκινιάς, όσοι έχασαν με τραγικό τρόπο τη ζωή τους στη Μάντρα, στα Καμένα, στα Αρμένικα και σε άλλα σημεία της πόλης, εικάζεται ότι ξεπερνά τους 200, χωρίς να υπολογίζονται όσοι στάλθηκαν με τρένα στα στρατόπεδα συγκέντρωσης της Γερμανίας και στα γειτονικά κολαστήρια της Αυστρίας και της Πολωνίας, πολλοί από τους οποίους δεν γύρισαν πίσω ποτέ. Στη Μάντρα Μπλόκου Κοκκινιάς πραγματοποιούνται οργανωμένες επισκέψεις σχολείων, συλλόγων, φορέων, αντιστασιακών αντιπροσωπειών από διάφορα κράτη του κόσμου, και διοργανώνονται εκδηλώσεις πολιτιστικού και ιστορικού ενδιαφέροντος. Οι ομαδικές επισκέψεις του ενδιαφερόμενου κοινού και τα εκπαιδευτικά προγράμματα των σχολείων περιλαμβάνουν ενημέρωση για το ιστορικό της Μάχης και του Μπλόκου της Κοκκινιάς, αφήγηση μαρτυριών που κατατέθηκαν από τους πρωταγωνιστές των γεγονότων, επιτόπια περιήγηση στον χώρο και προβολή ντοκιμαντέρ του Διονύση Γρηγοράτου Το Μπλόκο της Κοκκινιάς, από το αρχείο της ΕΡΤ Α.Ε.. Συνολική διάρκεια προγράμματος: 2 ώρες. Μέγιστος αριθμός επισκεπτών: 120 άτομα ανά επίσκεψη

Το σχολείο μας Πατήστε στην εικόνα να μεταβείτε στον ιστότοπο

Πατήστε στην εικόνα για να δείτε το βίντεο!