Want to make creations as awesome as this one?

Transcript

ВЭБ-МУЗЕЙ

Уладзімір Караткевіч "Каласы пад сярпом тваім"

Апошняя зала

Зала 3

Зала 2

Зала 1

Быў. Ёсць. Буду.

Чытальная зала

Цікавыя факты

Філворд

Кніга водгукаў

Запрашаю вас у падарожжа па залах незвычайнага музея.

Вітаю вас, зацікаўленыя і неабыякавыя!

"Выхоўваць любоў да нацыянальнай культуры можна толькі адным спосабам: выхаваннем у чалавеку гордасці за свой народ і яго дзеянні ў гісторыі", - гаварыў Уладзімір Караткевіч.

На гэта няма часу. Наведваем залы музея.

Перайдзіце па спасылцы (стрэлка). Прыемнага чытання.

Адкрыецца пазней.

Адкрыецца пасля наведвання ўсіх залаў.

З якога твора цытата?"Дарога на поўнач кантралявалася інсургентамі і была небяспечнай. Таму ганцам, якія павінны былі трапіць у размяшчэнне коннага палка, даводзілася скакаць з захаду, перапраўляючыся ўброд цераз Друць або - гэтая дарога была карацейшай, але і больш небяспечнай - ехаць поймаю ракі, ..."

Пытанне 1

1/5

"Лебядзіны скіт"

"Паром на бурнай рацэ"

"Дзікае паляванне караля Стаха"

ЗАЛА 1

Творы Уладзіміра Караткевіча

З якога твора цытата?"І была абдзёрта зямля балотнай Русі ўшчэнт. Тысячы палонных валакліся на валасяных арканах за канямі, і не было каму плакаць над руінамі, бо ўся пустая стаяла зямля".

Пытанне 2

2/5

"Зямля пад белымі крыламі"

"Лебядзіны скіт"

"Паром на бурнай рацэ"

Творы Уладзіміра Караткевіча

ЗАЛА 1

З якога твора цытата?"Я тады шукаў свой народ і пачынаў разумець, як многія ў той час, што ён тут, побач, толькі за два стагоддзі з нашай інтэлігенцыі добра выбілі гэта разуменне. Таму і працу сабе я выбраў незвычайную - зведанне гэтага народа. Я кончыў пасля гімназіі ўніверсітэт і стаў вучоным-фалькларыстам".

Пытанне 3

3/5

"Паром на бурнай рацэ"

"Каласы пад сярпом тваім"

"Дзікае паляванне караля Стаха"

Творы Уладзіміра Караткевіча

ЗАЛА 1

Хто з герояў твораў Уладзіміра Караткевіча ў дзяцінстве выхоўваўся ў сялянскай сям'і?

Пытанне 4

4/5

Алесь Загорскі

Юры Загорскі

Юрый Гораў

Творы Уладзіміра Караткевіча

ЗАЛА 1

Героем якога твора Уладзіміра Караткевіча стаў Кастусь Каліноўскі?

Пытанне 5

5/5

"Паром на бурнай рацэ"

"Дзікае паляванне караля Стаха"

"Каласы пад сярпом тваім"

Творы Уладзіміра Караткевіча

ЗАЛА 1

Можаце прыгледзецца да герояў твораў больш пільна!

5/5

ДАЛЕЙ

Творы Уладзіміра Караткевіча

ЗАЛА 1

Алесь Загорскі — галоўны персанаж рамана. Гэта ідэалізаваны, а не канкрэтны герой. Ён увасобіў спрадвечную мару беларускага народа аб збаўцы, які абудзіць родную зямлю ад доўгага сну, верне яе да жыцця. У гэтым выяўляецца адна з рысаў рамантызму. Алесь — рамантычны герой, бо ў яго душы спалучаюцца рысы сапраўднага змагара за народнае шчасце і наіўнага летуценніка, які верыць у ідэалы дабра і справядлівасці, змагара, які выяўляе памкненне ўсіх пакаленняў: вольна, свабодна жыць на роднай зямлі. I можа, ніхто не адчуваў так востра гэтай патрэбы, як чалавек працы — селянін. Алеся аддаюць на дзядзькаванне, хаця ў XIX стагоддзі гэтага звычаю шляхта ўжо не прытрымлівалася. Чалавек, нават калі ён і шляхціц, павінен з дзяцінства зведаць на ўласным вопыце цяжкую сялянскую працу і побыт. Толькі ў гэтым выпадку ён будзе ведаць іх сапраўдны кошт і зможа выступіць у абарону тых, хто бяднейшы за яго і мае менш правоў. Такім уяўляецца аўтару шлях станаўлення сапраўднага беларуса, выратавання яго спадчыны і роднай культуры.

LУ казцы "Лебядзіны скіт" апісаны падзеі, якія адбыліся вельмі даўно, калі татары напалі на рускую зямлю. Яны рухаюцца з нарабаваным багаццем і з палоннымі. Хан Бату параўноўвае народ са статкам, "у якім кожная жывёла думае толькі аб тым, каб есці другіх і не быць з’едзеным", здзекліва выказваецца пра палонных, якія хутка забудуць сваю мову і сваю зямлю, лічыць, што яны памерлі ўжо. Яму пярэчыць паэт Юсуфі. Тады хан для падмацавання сваіх аргументаў прапануе старому, якога яны ўбачылі каля скіта, зрабіць выбар: аддаць сваё жыццё дзеля выратавання людзей альбо — наадварот. Стары згаджаецца памерці, але просіць пакінуць жывымі столькі палонных, колькі змесціцца ў ягоным скіце. Хан згаджаецца. У скіт зайшлі ўсе палонныя і вылецелі адтуль белымі лебедзямі. Стары кажа, што ён прыняў "слёзы і гора цэлай зямлі". I яшчэ ён "верыў і любіў. Калі хоць адзін чалавек астаўся на роднай зямлі — яна не загіне". Стары ператварыўся ў камень. У страху ворагі кінуліся прэч "з гэтай страшнай зямлі, дзе плачуць нават камні і змагаюцца нават слабыя". У канцы казкі пісьменнік заўважае, што з таго часу Белую Русь назвалі "белай", бо ад лебядзінага апярэння стала белай вопратка ў яе людзей. А яшчэ кажуць, што яна таму "белая", бо пад татарамі не пабыла. orem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Etiam aliquam iaculis purus, non interdum metus maximus id. In at suscipit tortor. Morbi at

Малады навуковец-фалькларыст Андрэй Беларэцкі, збіўшыся са шляху падчас буры, трапляе ў радавы замак Яноўскіх — Балотныя Яліны. Яго прымае гаспадыня замка Надзея Яноўская — апошняя прадстаўніца свайго роду. Беларэцкі застаецца ў замку, каб абараніць Надзею і разблытаць клубок падзей. Разам з Рыгорам яны раскрываюць тайну гібелі бацькі Надзеі, загнанага ў балота Дзікім паляваннем за два гады да прыезду Беларэцкага. Паступова яны раскрываюць і таямніцу Дзікага палявання.

Вы дапусцілі памылку!

Творы Уладзіміра Караткевіча

ЗАЛА 1

У ХVIII - і першай палове ХІХ стагоддзя беларускае дваранства калектыўна вырашала складаныя грамадскія пытанні.

Прадстаўнікі дваранства ў рамане

Паважаныя князі і дваране часам мелі сваё войска, Бараніліся ім ад чужакоў. Яны збіраліся на свае сходы, каб вырашыць складаныя пытанні.

Апошняя зала

Зала 3

Зала 2

Зала 1

Быў. Ёсць. Буду.

Чытальная зала

Цікавыя факты

Філворд

Кніга водгукаў

No time for that

Перайдзіце па спасылцы. Прыемнага чытання.

Адкрыецца пасля наведвання гэтай залы.

Перайдзіце па спасылцы.

Адкрыецца пасля наведвання ўсіх залаў.

1/5

Пытанне 1

Пазнайце героя рамана:"... ты і ўсе лічылі мяне легкадумным. Я не хацеў, каб сын пайшоў у мяне. Я хацеў, каб ён быў моцны, увесь ад гэтай зямлі".

Хаданскі

Юры Загорскі

ЗАЛА 2

Вобразы дваран у рамане

2/5

Пытанне 2

Пазнайце героя па словах:"Дзяржавы праходзяць і царствы праходзяць, вечнае толькі каханне, і чалавек не можа памерці, не пакінуўшы следу на твары зямным".

Юры Загорскі

Акім Загорскі

Вобразы дваран у рамане

ЗАЛА 2

3/5

Пытанне 3

Пазнайце героя па словах:"Будзе сапраўдны князь - не сродак, не цацка чужой сілы. Віншую цябе, гаспадар Юры".

Яраслаў Раўбіч

Хаданскі

Вобразы дваран у рамане

ЗАЛА 2

4/5

Пытанне 4

Хто стаў пастрыжоным братам Алеся Загорскага?

Ілья Хаданскі

Мсціслаў Маеўскі

Вобразы дваран у рамане

ЗАЛА 2

5/5

Пытанне 5

Памешчык-самадур у рамане, вядзе бязладнае жыццё, меў няшчасны для мужыкоў разгульны характар.

Кроер

Хаданскі

Вобразы дваран у рамане

ЗАЛА 2

5/5

Выканайце інтэрактыўныя практыкаванні!

ДАЛЕЙ

Вобразы дваран у рамане

ЗАЛА 2

Вы дапусцілі памылку!

Lorem ipsum dolor sit amet

ЗАЛА 2

"Араць зямлю гэта зусім не тое, што ездзіць на кані".

Вобразы сялян у рамане

"Ім трэба даць волю і вучыць..."

Апошняя зала

Зала 3

Зала 2

Зала 1

Быў. Ёсць. Буду.

Чытальная зала

Цікавыя факты

Філворд

Кніга водгукаў

No time for that

Перайдзіце па спасылцы

Матэрыял даступны для прагляду ў папярэдняй зале.

Адкрыецца пасля наведвання ўсіх залаў.

1/5

Пра які звычай ідзе гаворка ў прыведзеным урыўку?"Каб ведалі, як даецца зямля, каб не збэсціліся... Аддавалі, бывала, як толькі чатыры гады дзіцяці. Хто на тры, а хто і на пяць год. І зусім не дапамагалі хлопскай сям'і.

пастрыжэнне ў юнакі

Пытанне 1

ЗАЛА 3

Вобразы сялян у рамане

дзядзькаванне

2/5

Навошта быў адданы ў сялянскую сям'ю на дзядзькаванне Алесь Загорскі?

Пытанне 2

Вобразы сялян у рамане

ЗАЛА 3

Каб ведаў усё пра цяжкую працу сялян, паважаў і шкадаваў іх.

Бацькі на некалькі год ад'язджалі за мяжу, не маглі ўзяць сына з сабой.

3/5

Хто з сялян слепа ненавідзіць памешчыкаў-прыгнятальнікаў і не верыць у намеры маладога Загорскага?

Пытанне 3

Вобразы сялян у рамане

ЗАЛА 3

Кагут

Корчак

4/5

Стары Кагут спявае "таемную песню" пра белае жарабя. Растлумачце сэнс гэтага вобраза-сімвала.

Пытанне 4

Вобразы сялян у рамане

ЗАЛА 3

Сялянская ідэя найвышэйшай справядлівасці

Гуманістычныя памкненні беларускай шляхты

5/5

Паводзіны Корчака ў маёнтку Раўбіча прыводзяць да таго, што ён...

Пытанне 5

Вобразы сялян у рамане

ЗАЛА 3

становіцца правадыром у аднавяскоўцаў

пачынае траціць аўтарытэт сярод сваіх прыхільнікаў

Можаце пазнаёміцца з экспанатамі больш уважліва!

5/5

ДАЛЕЙ

Вобразы сялян у рамане

ЗАЛА 3

Караткевіч пры любой магчымасці паэтызуе і жыццё прыроды, і жыццё чалавека, узвышае звычайнае да ўзроўню паэтычнай, мастацкай вартасці і значнасці. Так, у самым пачатку рамана мы захапляемся паводзінамі купкі дзяцей — дзеці селяніна Когута, яго прыёмны сын князь Алесь Загорскі, які праходзіць дзядзькаванне, выхоўваецца ў простай сям'і. Тым, як яны весяляцца каля рэчкі, купаюцца, дзеляцца сваімі думкамі, а затым — збіраюцца ў хаце на полуднік. Радасць і святло выпраменьваюць у рамане птушкі і дрэвы, кожная сцяблінка на полі, кожная зорка ў небе. З непрыхаваным замілаваннем паказвае аўтар і жыццё сялян, іх няхітрае застолле («Алесь таксама смяяўся, але сядзець вось так апошні раз за іхняй вячэрай было цяжка. (...) — Мацуйцеся, — сказала Марыля, ставячы яму і Паўлюку міску кулагі. — Сёння на начлег паедзеце»). Не менш яркімі, амаль святочнымі паўстаюць сцэны жыцця беларускага дваранства, якое шануе традыцыі продкаў, захоўвае гуманнае стаўленне да сваіх сялян, не шыкуе і не гвалтуе народныя звычаі, сам народ.

Уладзімір Караткевіч, выкарыстоўваючы фальклорныя і сімвалічныя вобразы, здолеў адлюстраваць уплыў калектыўнага несвядомага на народ увогуле і на асобнага індывіда. Напрыклад, вобраз белага жарабя – увасаблення нечага новага, хуткага і рэвалюцыйнага. Спачатку ён падаецца ў песні старога Кагута, прычым выглядае як звычайны народны сімвал. Потым, галоўны герой бачыць яго на карціне ў доме Загорскіх. І, нарэшце, некалькі разоў ён падаецца чытачу пры дапамозе прыёму сну. Белае жарабя – папярэднік непазбежных пераменаў і менавіта ён падштурхоўвае Алеся Загорскага на шлях непрымірымасці з існуючым становішчам беларускага народа: Час той прыйдзе. І скора прыйдзе. Стане моцным канём жарабятка, І на гэтым кані я паеду Да пачынкаў і хат сялянскіх. [1, с. 24]Такім чынам, вобраз белага жарабяці ў рамане Караткевіча можна разглядаць як спрадвечны сімвал беларускага народа, які ўвасабляе ў сабе непахіснасць і мужнасць.

Алесь Загорскі – прадстаўнік дваранства, але ж, дзякуючы традыцыі «дзядзькавання», ён змог наблізіцца да жыцця сялянства, да зямлі, якой карыстаўся. У беларускіх казках, паданнях і песнях, зямле надаецца найвялікшая павага. Зямля – адзіны сродак для існавання ў беларусаў ХІХ стагоддзя, і калі жыць на ёй становіцца немагчыма, народ прачынаецца і ўздымаецца супраць прыгнёту. Караткевіч, паказваючы гэта, не робіць розніцы паміж сялянамі і дваранствам, але ён выдатна падкрэслівае той факт, што дваранства бывае і «добрым», і «дрэнным». Калі параўнаць сем’і Загорскіх і Кроера, напрыклад, можна вызначыць хто з іх з’яўляецца сапраўдным беларусам, які прытрымліваецца ўсіх нацыянальных традыцый і мае ўсе рысы характару, якія ўласцівы этнасу, а хто клапоціцца толькі аб сабе і сваім багацце. Кожная панская сям’я – асобны мір, са сваімі звычкамі і традыцыямі. Адны, здаецца ідуць тым жа шляхам, што і Загорскія, напрыклад Раўбіч, але робяць гэта асобна і па-свойму. Другія (Кроер, Хаданскія, Таркайлы) з’яўляюцца заўзятымі прыгоннікамі, якім чужа бескарыслівае дабро. Менавіта ў гэтым супрацьстаянні і нараджаецца гнеўнае полымя паўстання супраць прыгнёту.

ДЗЯДЗЬКАВАННЕ Дзед перабіраў шурпатымі пальцамі валосікі ўнучкі, аж чуваць было, як яны чапляліся за далоні. Сумна ўсміхнуўся: — Зводзіцца стары звычай, Юрак. Калісь па ўсім Прыдняпроўі і далей гэта як звыклае было. Я помню, да французаў яшчэ, мала хто з паноў, праваслаўных асабліва, не рабіў гэтага... А цяпер усё радзей і радзей... — А нашто гэта? — спытаў Юрась. Дзед гаварыў з ім, як з дарослым, і малому гэта, відаць, падабалася, бо слухаў, вушы развесіўшы. — Каб ведалі, як даецца зямля,— сказаў дзед,— каб не збэсціліся на сабаку. Аддавалі, бывала, як толькі чатыры гады дзіцяці. Хто на тры, а хто і на пяць год. І зусім не дапамагалі хлопскай сям’і. А потым, калі возьмуць хлопца зноў у двор — даюць мужыку пакормнае, за тое, што хлопец з’еў, і дзядзькавое, бо ўсе мы як быццам дзядзькі малому, выхоўвалі яго, розуму вучылі. — Пойдзе ад нас Алесь,— па-даросламу ўздыхнуў Юрка.— Які яшчэ ён потым будзе? — Пэўна, усё ж лепшы за іншых,— сказаў дзед.— Чуў, як саха зямлю скрабе. Каб не забыў толькі. З бацькам і дзедам яго нам, можна сказаць, пашанцавала. Акім, прадзед ягоны, таксама нічагоўскі быў. Можа, і яблычка па яблыні. Можа, і не забудзе вас і мяне... Бо, крый божа, калі будзе, як суседскі Кроер... — Калі яго забяруць? — спытаў Юрась. — Заўтра. Заўтра яго забяруць,— сказаў дзед.— Толькі маўчыце, дзеткі. А зараз бяжы, Юрка, прынясі ліру.

Вы губляеце музейны экспанат!

Вобразы сялян у рамане

ЗАЛА 3

"Няма шчасця ў тым, калі толькі цябе кахаюць. Кахаць - вось што шчасце".

Каханне галоўных герояў у рамане

"Не разумеючы яшчэ да канца, што такое каханне, Алесь ведаў, што яго кахаюць і што ён сам кахае".

Апошняя зала

Зала 3

Зала 2

Зала 1

Быў. Ёсць. Буду.

Чытальная зала

Цікавыя факты

Філворд

Кніга водгукаў

No time for that

Састаўце пірамідную гісторыю пра аднаго з персанажаў рамана Уладзіміра Караткевіча "Каласы пад сярпом тваім".

Перайдзіце па спасылцы

Матэрыял даступны для прагляду ў папярэдніх залах.

Матэрыял даступны для прагляду ў папярэдняй зале.

Перайдзіце па стрэлцы, выканайце заданне ў рабочым сшытку.

1/5

Назавіце імя каханай Алеся Загорскага.

Пытанне 1

Міхаліна

Сабіна

You have lost a museum piece

Ядзенька

You have lost a museum piece

ЗАЛА 4

Узаемаадносіны галоўных герояў рамана

2/5

На балі ў Загорскіх дзяўчына паводзіць сябе...

Пытанне 2

вельмі жорстка ў адносінах да Алеся

вельмі прыязна ў адносінах да Алеся

You have lost a museum piece

спачатку не звяртае на Алеся ўвагі

You have lost a museum piece

Узаемаадносіны галоўных герояў у рамане

ЗАЛА 4

3/5

Якая рыса характару дзяўчыны дазволіла Хаданскім уцягнуць яе ў брудную гульню супраць Алеся Загорскага?

Пытанне 3

легкадумнасць

You have lost a museum piece

бескарыслівасць

You have lost a museum piece

самалюбства

Узаемаадносіны галоўных герояў у рамане

ЗАЛА 4

4/5

Зразумеўшы сваю памылку ў адносінах да Алеся, дзяўчына вырашае ...

Пытанне 4

выйсці за яго замуж

You have lost a museum piece

пакараць сябе шлюбам з нялюбым чалавекам

паехаць за мяжу

You have lost a museum piece

Узаемаадносіны галоўных герояў у рамане

ЗАЛА 4

5/5

Хто дапамог Алесю пераадолець расчараванне ў жыцці?

Пытанне 5

Мсціслаў Маеўскі

You have lost a museum piece

Гелена Карыцкая

Ядзенька Клейна

You have lost a museum piece

Узаемаадносіны галоўных герояў у рамане

ЗАЛА 4

5/5

Вы завершылі прагляд гэтай залы!

Узаемаадносіны галоўных герояў у рамане

ЗАЛА 4

ДАЛЕЙ

Кніга водгукаў

Lorem Ipsum Dolor Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Etiam aliquam iaculis purus, non interdum metus maximus id. In at suscipit tortor. Morbi at porta urna.

Выканайце заданне ў рабочым сшытку.

Развітваемся!

Экскурсія па залах вэб-музея завершана. Спадзяюся, вам было цікава.

Пройдзем па залах яшчэ раз?