Kolędy i pastorałki

KOLĘDY I PASTORAŁKI

Od wieków muzyka odgrywa bardzo ważną rolę w okresie Bożego Narodzenia.W Polsce ludzie śpiewem wyrażają swoją radość i nadzieję na pomyślność w nadchodzącym roku. Niektóre pieśni od kilkust lat są wykonywane w naszym kraju w niezmienionej formie.

W okresie świątecznym w niektórych regionach Polski mieszkańcy wsi ubierają się w tradycyjne stroje. Śpiewają także pastorałki i kolędy z podziałem na głosy, często z towarzyszeniem akompaniamentu wykonywanego przez kapele ludowe. Z kolei w miastach amatorskie zespoły muzyczne i teatralne przygotowują specjalne przedstawienia i występy. W wielu miejscach np. w szkołach, prezentowane są jasełka - widowiska słowno - muzyczne o tematyce bożonarodzeniowej.

https://www.youtube.com/watch?v=ZhRwhfv5F7Y

Śpiewane są na chwałę narodzonego Chrystusa. Pierwszym ich autorem był podobno św. Franciszek. Były często śpiewane na melodię ludową. Oryginalne polskie kolędy zaczęły powstawać na przełomie XVI i XVII wieku. Mają postać kołysanki lub pastorałki, w której - obok narodzenia - głównym motywem jest pokłon pasterzy przy żłóbku Dzieciątka Jezus. Wspólne śpiewanie umacnia więzi, umila rodzinne spotkania, przynosi wiele radości i ciepła. Chodzenie po kolędzie to zwyczaj obchodzenia domów przez kolędników ze śpiewaniem kolęd i pastorałek, z przedstawieniami związanymi z ewangeliczną i ludową tradycją Bożego Narodzenia. Poprzebierani kolędnicy, z gwiazdą na kiju, wodzili ze sobą różne postacie - zależnie do regionu - kozę, turonia, niedźwiedzia, bociana, koguta i żurawia.

KOLĘDY

"Wśród nocnej ciszy"

"Przybieżeli do Betlejem"

Zwyczaje bożonarodzeniowe sąsiadów Polski

W Skandynawii w okresie świąt prezenty rozdaje Julenisse, znany także jako Jul Tomte - niewielki brodaty gnom opiekujący się domem.Przynosi on prezenty w wielkim worku. Mniejsze upominki wkłada do skarpetzawieszanych nad kominkiem.

Z Niemiec pochodzi zwyczajubierania choinki. Według najstarszych znanych informacji drzewko zostało po raz pierwszy ozdobione owocami, opłatkami, piernikamii papierowymi dekoracjami we Fryburgu w 1419r.

W Czechach popularne sąszopki betlejemskie. Jedną z największych zbudowano w gminie Horni Lideć. Szopka to składa się z 230 figur. Niektóre rzeźby są ruchome,a całość można oglądać w nastrojowym oświetleniu i z towarzyszeniem muzyki.

W czasie świąt i na początku nowego roku na Ukrainie można usłyszeć szczedriwki. są to przyśpiewki zawierające życzenia pomyślności i urodzaju. Wykonują je grupy kolędników chodzące od domu do domu.

W czasie kolacji wigilijnej na słowackich stołach pojawia się brązowy opłatek z miodem i czosnkiem. Miód ma zapewnić domownikom słodkie życie, czyli pomyślność, a czosnek - zdrowie.

W Rosji przed rozpoczęciem kolacji wigilijnej członkowie rodziny składają sobie życzenia dzielą się prosforą. Nazywa się tak mały chleb z wizerunkiem Chrystusa, używany także podczas nabożeństw w cerkwi.

2

1

3

słowniczek

PASTORAŁKA - pieśń pasterska o wesołym charakterze poruszająca tematykę związaną z Bożym Narodzeniem

KOLĘDA - pieśń religijna o narodzeniu Jezusa

JASEŁKA - widowisko słowno - muzyczne o Bożym Narodzeniu. Nazwa jest zdrobniałą formą staropolskiego wyrazu "jasła" oznaczającego "żłób"