Boże Narodzenie  tradycje i zwyczaje

Boże Narodzenie tradycje i zwyczaje

Filia nr 3 BPGK w Stanisławicach

Dekoracje bożonarodzeniowe

Zanim pojawiła się choinka, świąteczną dekoracją był podłaźnik (podłaźniczka) i pająk, które wieszano pod sufitem. Podłaźnik to wierzchołek lub gałąź drzewka iglastego zawieszany bezpośrednio nad stołem wigilijnym.lnną ozdobą bożonarodzeniową byty aniołki i pająki ze słomy.Wyłącznie polskimi ozdobami były ozdoby z opłatka tak zwane „światy” lub „wilijki”. Z opłatka wycinano wzory, a następnie sklejano w przestrzenne kompozycje - gwiazdy, rozety, kule.Wszystkie świąteczne dekoracje, miały znaczenie symboliczne.Według wierzeń miały chronić dom przed chorobami i nieszczęściem oraz zapewnić dostatek i pomyślność.

Puste miejsce

Sianko

opłatek

Nieodłączne elementy Wigilii

Wieczerza wigilijna

Kolacja wigilijna, zgodnie z tradycją, rozpoczyna się wraz z momentem pojawienia się na niebie pierwszej gwiazdki, co jest nawiązaniem do Gwiazdy Betlejemskiej oznaczającej narodziny Jezusa. Wieczerza wigilijna jest postna. Choć Kościół kilka lat temu zniósł ten wymóg, w wielu domach nadal ta tradycja jest zachowywana. Potrawy wigilijne są nadal zróżnicowane regionalnie. Zawsze zwracano uwagę na to, aby były przygotowane z darów pola, ogrodu, sadu, lasu i wody. Ilość dań była różna, najczęściej uważano, że powinno być ich 12 czyli tyle ilu było apostołów. Panowało przekonanie, ze należy spróbować każdej z wigilijnych potraw z szacunku dla płodów ziemi.

Boże Narodzenie - pierwszy dzień świąt

Boże Narodzenie było zawsze uważane za święto niezwykle ważne i rodzinne. Świętowanie nie ograniczało się dawniej do 25 grudnia, ale trwało aż do święta Trzech Króli, czyli 6 stycznia. Pierwszy dzień Bożego Narodzenia tradycyjnie spędzano w domu. Podobnie jak w Wigilię, nie wolno było sprzątać, gotować, rozpalać ognia pod kuchnią, dlatego jedzono potrawy wcześniej przygotowane. Nie składano w tym dniu wizyt. Bożonarodzeniowe świętowanie przebiegało w rodzinnym gronie, jedzono i śpiewano kolędy.

Drugi dzień świąt

Drugi dzień świąt bożonarodzeniowych poświęcony jest św. Szczepanowi – pierwszemu męczennikowi za wiarę chrześcijańską. Został ukamienowany, gdy przyznał się do wiary w Chrystusa. Podczas mszy św. w kościele do dziś święci się owies na pamiątkę ukamienowania św. Szczepana i dla zapewnienia urodzaju w przyszłym roku.Dzień św. Szczepana był przeznaczony na rodzinne i sąsiedzkie odwiedziny oraz kawalerskie zaloty.Drugiego dnia świąt rozpoczynało się również chodzenie po kolędzie. Gospodarze wyczekiwali kolędników i zawsze przyjmowali ich z wielką życzliwością, ponieważ kolędnicy przynosili dobre wróżby i życzenia wszelkiej pomyślności. Za to trzeba było odwdzięczyć się im pokarmem, a niekiedy nawet skromną zapłatą

Kolędowanie

Chodzenie „po kolędzie”, czyli świątecznej kweście, zaczynano w Boże Narodzenie wieczorem lub w Szczepana, a kończono przed Matką Boską Gromniczną. Po wsiach wędrowali przebierańcy wodząc z sobą maszkary: turonia, konia, żurawia, bociana itp. Wchodząc do domów, pozdrawiali gospodarzy, śpiewali, wygłaszali życzenia zdrowia i urodzaju, a także odgrywali różne scenki. Na koniec prosili o kolędę – datek.Kolędnicy śpiewali też złośliwe piosenki, gdy gospodarz nie chciał ich wpuścić lub nie był hojny.

- Luanne Rice, Sklep 'Pod dziewiątą chmurką'

" Matka uczyła ją, że święta są ważne i nie można ich lekceważyć. Trzeba je obchodzić z tymi, których kochasz, bez względu, czy masz ochotę, czy nie. Bo nigdy nie wiadomo, kiedy pozostaną ci tylko wspomnienia."