Нязгасная зорка зямлі беларускай

ГУК "Централізаваная бібліятэчная сетка Чэрыкаўскага раёна"Аддзел абслугоўвання і інфармацыі

"Нязгасная зорка зямлі беларускай"

да 130 - годдзя беларускага паэта Максіма Багдановіча

ГАЛЕРЭЯ

БІЯГРАФІЯ

ЛІТАРАТУРНАЯ СПАДЧЫНА

Максім Багдановіч – адзін з самых знакамітых беларускіх паэтаў. Нягледзячы на кароткі жыццёвы і творчы шлях ён разам з Я.Купалам і Я.Коласам унёс значны ўклад у станаўленне і развіццё нацыянальнай літаратуры. Спадчына выдатнага майстра слова стала каштоўным набыткам і сусветнай культуры.

Нapaдзiўcя ў Мiнcкy 9 снежня 1891 г. у сям’і педагога, этнографа і мовазнаўца Адама Ягоравіча Багдановіча і настаўніцы Марыі Апанасаўны Мякота. Дзяцінства праходзіла ў гарадах, звязаных са службовымі прызначэннямі бацькі: у Гродне (1892–1896), Ніжнім Ноўгарадзе (1896–1908), Яраслаўлі (1908–1916). Атрымаўшы грунтоўную хатнюю адукацыю, у 1902 г. пacтyпiў y Нiжaгapoдcкую мyжчынcкую гiмнaзiю. Гэты перыяд жыцця надзвычай важны для станаўлення яго як чалавека і паэта. Беларускую мову вывучаў па слоўніку І. Насовіча. Пісаць па - беларуску пачаў у 10 - 11 гадовым узросце.

У 1911 - 1916 гг. вучыўся ў Дзямідаўскім юрыдычным ліцэі ў Яраслаўі. Адразу пасля заканчэння перабраўся ў Мінск, каб далучыцца да беларускага грамадскага і культурнага жыцця. Жыў на здымнай кватэры разам з пісьменнікам Змітраком Бядулей. Працаваў сакратаром губернскай харчовай камісіі, быў пастаянным наведвальнікам клуба беларускай інтэлігенцыі "Беларуская хатка", браў чынны ўдзел у працы мінскага аддзела Беларускага таварыства дапамогі пацярпелым ад вайны.Памёр 25 мая 1917 г. Пахаваны на гарадскіх ялцінскіх могілках.

Першы друкаваны твор - алегарычнае апавядання "Музыка" было надрукавана ў газеце "Наша Ніва" (1907). Адзін з заснавальнікаў беларускай пейзажнай і інтымнай лірыкі ("Па - над белым пухам вішняў", "Зімою", "Трыялет" ("Мне доўган расстанне з Вамі..."), "Раманс" ("Зорка Венера ўзышла над зямлёю"), "Я хацеў бы спаткацца з Вамі на вуліцы...", "Быць мода пуціна жыцця..." і інш.), пачынальнікаў урбаністычнай паэзіі (цыкл "Месца", верш "На глухіх вулках - ноч глухая" і інш.).У 1913 г. у друкарні М. Кухты ў Вільні быў выдадзены адзіны прыжыццёвы збopнiк паэта «Bянoк». У 1915 г. з’явіўся цыкл нарысаў «Из летних впечатлений».

Пераклаў на беларускую мову творы Гарацыя, П. Верлена, Г. Гейнэ, А. Пушкіна, А. Крымскага, А. Алеся і інш. Яго пяру належаць лепшыя ўзоры нацыянальнай ліра - эпічнай творчасці пачатку 20 ст. ("Максім і Магдалена", "Страцім - лебедзь"), нацыянальнай прозы ("Апокрыф", "Апавяданне аб іконніку і залатару").Стаяў ля вытокаў стварэння прафесійнай беларускай літаратурнай крытыкі. Аўтар артыкулаў "Глыбы і слаі" (1911), "За тры гады" (1913), "Забыты шлях" (1915) і інш.).Вершы паэта - гэта разважанні над пытаннямі дабра і справядлівасці, кахання, дружбы, вернасці, жыцця і смерці, роздум пра гістарычнае мінулае Беларусі. Многія творы пакладзены на музыку беларускімі кампазітарамі, а некаторыя набылі статус народных песень («Зорка Венера», «Лявоніха» і «Слуцкія ткачыхі»). Чароўны свет паэзіі знайшоў адлюстраванне ў оперы Ю. Семянякі «Зорка Венера» (лібрэта А.Бачылы), пап-оперы І.Паліводы «Максім» (лібрэта Л. Пранчака).У творчай спадчыне пісьменніка значнае месца належыць публіцыстычным творам, дзе адлюстраваны погляды на ролю інтэлігенцыі ў грамадстве, падзеі Першай сусветнай вайны. Некаторыя з артыкулаў выйшлі асобнымі брашурамі ў серыі «Библиотека войны».

ЛІТАРАТУРНАЯ СПАДЧЫНА

Максім Багдановіч : энцыклапедыя / [склад. І.У.Саламевіч, М.В.Трус ; рэдкал. Т.У.Бялова [і інш.]. - Мінск : Беларуская энцыклапедыя імя П.Броўкі, 2011. - 608 с. : іл.

Багдановіч, М. Выбраныя творы / Максім Багдановіч ; укладанне Святланы Забродскай [і інш.] ; уступыя словы Ніла Гілевіча і Алеся Бяляцкага. – Мінск : Беларускі кнігазбор, 1996. – 494 с., [4] л. іл. – (Мастацкая літаратура).

Багдановіч, М. Маладыя гады : выбранае / Максім Багдановіч ; укладанне, біяграфічная даведка Э. А. Золавай. – Мінск : Мастацкая літаратура, 2001. – 335 с. – (Беларуская паэзія XX стагоддзя).

Багдановіч, М. Шыпшына : вершы, апавяданні, нарысы, крытыка, публіцыстыка : для сярэдняга і старэйшага школьнага ўзросту / Максім Багдановіч ; укладальнік С. Панізнік ; аўтар уступнага артыкула Н. Гілевіч. – Мінск : Юнацтва, 1991. – 238 с., [1] л. партр. : іл. – (Школьная бібліятэкака).

Багдановіч, М. Поўны збор твораў : у 3 т. / Максім Багдановіч. – Мінск : Навука і тэхніка, 1991 - Т. I. Вершы, паэмы, пераклады, наследаванні, чарнавыя накіды. – 1991. – 752 с., [4] л. іл.

Багдановіч, М. Беларускае адраджэнне : літаратурныя артыкулы / Максім Багдановіч ; прадмова У. М. Лазоўскага. – Мінск : Універсітэцкае, 1994. – 32 с.

ЛІТАРАТУРНАЯ СПАДЧЫНА

Дом у Мінску, дзе нарадзіўся Максім Багдановіч

Максім Багдановіч з маці

ГАЛЕРЭЯ

АДАМ ЯГОРАВІЧ БАГДАНОВІЧ,БАЦЬКА ПАЭТА

ГАЛЕРЭЯ

Сям'я Багдановічаў у Гродне

СЯРОД ГІМНАЗІСТАЎ - АДНАКЛАСНІКАЎ НІЖАГАРОДСКАЙ МУЖЧЫНСКАЙ ГІМНАЗІІ

мАКСІМ БАГДАНОВІЧ, 1915.

ГАЛЕРЭЯ

Верш "Маладыя гады" з аўтографаМ, 1915–1916.

Аўтограф артыкула "Кароткая гісторыя беларускай пісьменнасці да XVI сталецця".

ВОКЛАДКА ЗБОРНІКА "ВЯНОК", 1913

РУКАПІСНЫ ЗБОРНІК "ЗЕЛЕНЯ"

У гонар паэта ў Мiнcкy, Яраслаўлі, Ялце і Місхоры ўстаноўлены помнікі. Імем М. Багдановіча названы вуліцы ў гарадах Беларусі, Украіны, Расіі і інш. 26 кастрычніка 2011 г. Нацыянальны банк Рэспублікі Беларусь выпусціў дзве памятныя манеты, прысвечаныя паэту. У Мінску працуе літаратурны музей Максіма Багдановіча (яго філіялы – «Беларуская хатка», «Фальварак Ракуцёўшчына»). Музеі паэта створаны таксама ў Гродне і Яраслаўлі.

ГАЛЕРЭЯ

МУЗЕЙНЫ КОМПЛЕКС "фАЛЬВАРАК РАКУЦЁЎШЧЫНА"

лІТАРАТУРНЫ МУЗЕЙ м. бАГДАНОВІЧА Ў МІНСКУ

лІТАРАТУРНЫ МУЗЕЙ м. бАГДАНОВІЧА Ў МІНСКУ

МУЗЕЙ м. бАГДАНОВІЧА Ў ГРОДНО

мЕМАРЫЯЛЬНЫЯ ДОШКІ Ў яРАСЛАЎЛІ

ГАЛЕРЭЯ

помнікі м. багдановічу ў ялце і місхоры

помнік па вул. рабкораўская (мінск, каля бдукм)