Dlaczego warto czytać dzieciom?

RODZICU POSŁUCHAJ

Korzyści płynące z czytania dzieciom

Przedmowa

Piosenka

Jak zachęcic dziecko do czytania

Kornel Makuszyński

"Dom, gdzie znajduje się książka jest przybytkiem słońca."

Co powinniśmy czytać przedszkolakom

Propozcje ksiĄżek do czytania

Jak i kiedy czytać dziecku?

https://www.youtube.com/watch?v=foB_xgPhm9c

- Głośne czytanie rozwija język, pamięć i wyobraźnię Dzieci uczą się języka, słownictwa i struktur gramatycznych przez słuchanie naszej mowy. Słuchanie czytanej przez nas literatury dziecięcej, zapewnia im dostęp do nieznanego świata pojęć i słów. Głośne czytanie spełnia, więc ważną rolę w kształtowaniu mowy naszego podopiecznego; nie tylko wzbogaca jego język, ale także uczy prawidłowego formułowania myśli, budowy zdań zgodnie z zasadami gramatyki. Poprzez właściwy dobór czytanych książek, możemy odpowiednio dopasować zakres słownictwa do wieku dziecka, tak, aby nie czuło się ono zagubione. Maluchy, którym się dużo czyta chętnie rozmawiają na tematy poruszane w bajkach czy opowiadaniach. Potrafią nazywać uczucia, postawy i zachowania bohaterów. Ich wypowiedzi stają się dłuższe i barwne. Uczą się też podzielności uwagi oraz potrafią skupić się przez dłuższy czas. - Głośne czytanie zapewnia prawidłowy rozwój emocjonalny dziecka Codzienne głośne czytanie naszemu dziecku, wpływa doskonale na jego rozwój emocjonalny; dziecko czuje się ważne i kochane, gdyż spędzamy z nim czas. Buduje w sobie mocne poczucie własnej wartości - wewnętrzną siłę i wiarę, która ma olbrzymi wpływ, na jakość dalszego życia. Świat bajek i baśni to rodzaj literatury wyobrażeniowej, która świetnie dopasowana jest do rozwoju emocjonalnego dzieci, ponieważ spotykamy tu motywy, które są im bliskie; uczucia rodzinne, miłość do rodziców i dziadków, różny stosunek do rodzeństwa. Wszystko to dzieje się w atmosferze cudowności, ciepła, magii i fantazji, w którym dziecko doskonale się czuje. Mały słuchacz ma możliwość poznania i nazywania nowych, czasami nieznanych mu emocji; radości, zachwytu, fascynacji, lęku, złości i rozczarowania. Wchodząc w świat książki, dziecko przeżywa najrozmaitsze uczucia związane z losami postaci, dzięki czemu poszerza się skala jego wewnętrznych przeżyć. Nasz podopieczny uczy się szacunku dla czyjegoś nieszczęścia i bólu, dzieli smutek i radość wraz ze swoimi bohaterami. Dziecięca literatura ma też znaczenie terapeutyczne; poprzez odpowiednio dobraną lekturę, możemy wpłynąć na pobudzenie lub uspokojenie emocji dziecka, poradzenia sobie z trudną sytuacją życiową. Uczucia wywołane przez książkę, pobudzają także aktywność poznawczą, stają się bodźcem do stawiania pytań i dążeń do ich rozstrzygnięcia. W sposób naturalny i spontaniczny może dać nam to szansę na wspólną rozmowę, wyjaśnienie zawiłości życia codziennego i jego problemów. - Głośne czytanie uczy wartości moralnych i pomaga w wychowaniu W bajkach i baśniach dziecko znajduje uproszczony świat wartości; jednoznaczny podział na dobro i zło, sprawiedliwe i niesprawiedliwe. Tutaj ceni się dobroć, pracowitość, odwagę a potępia chciwość, skąpstwo, lenistwo i tchórzostwo. Problemy dobra i zła są tu przedstawione w zrozumiały dla niego sposób. Oceniając postawy bohaterów – maluch uczy się wartościowania. Widzi, że zło zostaje ostatecznie ukarane, a dobro wynagrodzone. Poza tym, co bardzo jest dla dziecka ważne, często osoba mała i słaba wygrywa z dużo większą i silniejszą – to budzi w dziecku nadzieję i zachęca do walki z przeciwnościami losu. Rzeczywistość kreowana w literaturze dziecięcej jest ściśle związana z myśleniem dziecka, dzięki temu łatwiej mu zrozumieć reguły rządzące światem. Identyfikując się z postaciami bohaterów, młody czytelnik ocenia ich postępowanie, usiłuje zrozumieć, czy jest ono słuszne, czy nie - zastanawia się, jak sam postąpiłby w podobnym przypadku. To pomaga w zdobyciu umiejętności oceny własnego postępowania, sprawdzenia czy jest ono właściwe, czy nie. - Głośne czytanie zapobiega uzależnieniu od telewizji i komputera: W wielu domach życie rodzinne skupia się wokół telewizora. Tu się je posiłki i rozmawia. Tu się też załatwia większość rodzinnych spraw i tu także bawią się dzieci. Przeprowadzone w roku 2019 badania wykazały, że dzieci średnio spędzają ok. 4 godzin dziennie przed ekranem telewizora lub komputera. Oglądają one programy, które zawierają szybkie zmiany wizualne, co prowadzi do ich znacznego skrócenia czasu koncentracji. Po wyłączeniu telewizora dzieci nadal oczekują na częste i zmienne bodźce wizualne. Brak tych zmienności, np. podczas czytania książki powoduje u dzieci niepokój oraz szybkie znudzenie. Głośne czytanie jest mądrą alternatywą, gdyż umożliwia dzieciom powolny, dostosowany do ich tempa rozwoju dostęp do informacji. Maluchy mają czas, aby się zastanowić nad usłyszanym zdaniem, wyobrazić go sobie, a w wypadku niezrozumienia wyrazu lub treści, poprosić czytającego o wytłumaczenie. Głośne czytanie znacząco zwiększa czas koncentracji dziecka oraz zmusza do twórczego myślenia. - Głośne czytanie buduje mocną więź między dorosłym i dzieckiem Pierwszą i chyba najważniejszą zaletą wspólnego czytania jest budowanie mocnej więzi pomiędzy rodzicem i dzieckiem. Jest ona jedną z najważniejszych potrzeb rozwojowych malucha, warunkiem, by mogło wyrosnąć na zdrowego emocjonalnie i dojrzałego człowieka. Rodzice, którzy nie znajdują czasu na wspólne czytanie, nieświadomie narażają całą jego przyszłość. Brak więzi z rodzicami w dzieciństwie jest niemal gwarancją ogromnych życiowych problemów. Mocna i zdrowa relacja z nimi daje na całe życie silny fundament oraz osłonę przed złymi wpływami, na które dziecko będzie odporniejsze, mając pewność rodzicielskiej miłości i czerpiąc z bogatych zasobów własnego intelektu i wiedzy zdobytych dzięki czytaniu. - Głośne czytanie uczy myślenia, poprawia koncentrację i wiedzę ogólną Głośne czytanie ćwiczy uwagę, pamięć oraz rozwija myślenie. Świat rzeczywistości literackiej aktywizuje psychikę dziecka, skłania je do samodzielnego, autentycznego przeżywania. Zaangażowanie w słuchaną lekturę otwiera z kolei drogę do rozwoju umysłowego, pomaga wyrażać własne myśli, uczucia czy doznania. Człowiek nie rodzi się czytelnikiem, czytelnika trzeba wychować, obudzić w nim zapał do książek, sprawić by czytanie stało się jego potrzebą i pasją. Nawyk wspólnego głośnego czytania, jest uznawany za jedną z ważnych dróg wiodących do czytelnictwa. Jeśli zaczniemy go odpowiednio wcześnie, będzie się kojarzył naszemu podopiecznemu z przyjemnością, poczuciem bezpieczeństwa i więzi. Wtedy na pewno samo sięgnie po książkę, stając się czytelnikiem na całe życie.

https://www.youtube.com/watch?v=Dua5O87SkhU

We współczesnym świecie obrazy coraz częściej wygrywają ze słowami. Żyjemy w czasach gdzie często „żywa komunikacja” zostaje zastępowana przez telewizję, komputer i telefon gdzie dominującą rolę odgrywa obraz, a nie język. Należy jednak pamiętać, że to właśnie język stanowi podstawowe narzędzie komunikacji, jest on równie ważny przy budowaniu wzajemnych relacji i więzi, a nawet kultury. Z badań wynika, że rodzice mają coraz mniej czasu dla małego dziecka, coraz mniej do niego mówią i mu czytają. Dzieci trzyletnie z łatwością teraz sięgają po telefon czy też komputer i potrafią obsługiwać i komunikować się z innymi za pomocą tych urządzeń. Jednak należy zwrócić uwagę na to, że te urządzenia nie są w stanie zastąpić emocjonalnego zaangażowania bliskiej osoby. Rozwój mowy i języka u dzieci rozpoczyna się już od pierwszych chwil życia dziecka. Komunikacja językowa buduje głęboką więź emocjonalną. Prof. Marta Bogdanowicz z Instytutu Psychologii Uniwersytetu Gdańskiego opiniowała projekt pt. „Pierwsza Książka Mojego Dziecka”, organizowany w wielu krajach świata – od Wielkiej Brytanii po Japonię i znanych jako „Bookstart”. Akcja polega na darmowym rozdawnictwie książek dla rodziców i dzieci już na oddziałach położniczych. Bogdanowicz w nawiązaniu do akcji, podkreśliła że: „Na rodzicach spoczywa ogromna odpowiedzialność za wytworzenie ciekawości poznawczej dziecka, potrzeby komunikacji, pozytywnej postawy wobec czytania i wytworzenia nawyków czytelniczych w dzieciństwie”. Z badań wynika, że dziecko uczy się głosu matki jeszcze przed swoim urodzeniem, a po urodzeniu rozpoznaje go. Pierwsze tygodnie i miesiące życia dziecka są kolejnym okresem nauki języka. W pierwszych trzech latach życia mowa rozwija się najintensywniej. Dziecko jest w stanie opanować każdy język, jednak warunkiem jest środowisko aktywnie kształtujące rozwój językowy i mowę. Pierwszym i najważniejszym środowiskiem jest więc rodzina. W artykule tym chcę podkreślić, iż wczesny kontakt dziecka z książką jest szczególnie cennym okresem, ponieważ czytanie ma znaczący wpływ na rozwój mowy, usprawnia pamięć, a także kształtuje wrażliwość moralną małego odbiorcy. Wczesne kontakty dziecka z literaturą stanowią również gwarancję prawidłowego rozwoju. Są dla niego źródłem wiedzy o otaczającym świecie. Naukowcy zgodnie stwierdzają, że istotna poprawa kompetencji językowych jest możliwa tylko dzięki codziennemu i regularnemu obcowaniu z książką. Od najmłodszych lat powinniśmy wspólnie czytać bajki, baśnie i opowiadania, dopasowane oczywiście do wieku naszych małych czytelników. Taka forma mądrego kontaktu z dzieckiem przynosi wszystkim same korzyści

Czytając dzieciom zawsze powinno się pamiętać o odpowiednim doborze książek, opowiadań, bajek, baśni. Przedszkolaków z pewnością zainteresują niezbyt długie utwory, pochodzące z różnych dziedzin. Należy jednak pamiętać by ich treść nie była zbyt skomplikowana i powinna mieć najwyżej kilku bohaterów. Często czytane dzieciom przez nas utwory nie są adekwatne do ich wieku wówczas nadmiar treści powoduje u nich znudzenie i niechęć do czytania. Dlatego powinniśmy wybierać odpowiednie pozycje książek, opowiadań. Dobrze dobrana literatura dziecięca wywołuje u dziecka zaciekawienie i chęci utrwalania jej treści. Wartościowa i piękna książka to taka, która uczy najmłodszych jak odróżniać dobro od zła. Zawiera odpowiednie wzorce zachowań i postaw, które przedstawiają takie cechy jak: przyjaźń, odwaga, tolerancja. Książki, bajki , opowiadania, których często głównymi bohaterami są misie inne zwierzęta pokazują najważniejsze wartości, które towarzyszą nam w życiu. Zazwyczaj przedstawiają ciekawe przygody, dlatego stanowią lektury warte polecenia.

Najlepiej uczynić z czytania pewnego rodzaju rodzinny rytuał. Można czytać przed pójściem spać. Dzieci często z niecierpliwością oczekują momentu, kiedy mama czy tato rozpocznie wieczorne czytanie. Podczas czytania rodzic może wcielić się w rolę bohatera - zmieniać intonację. W ten sposób pokazuje dziecku, czy bohater jest dobry czy zły, wesoły czy smutny. O czytaniu warto także pamiętać podczas spaceru, przed drzemką w ciągu dnia, ale także w sytuacjach, które wymagają dłuższego oczekiwania np. kolejka do lekarza. Najważniejsze jest jednak to, aby czytanie kojarzyło się dziecku z czymś przyjemnym. Są dzieci, dla których wspólne czytanie to ogromna radość, inne trzeba zachęcać, by je polubiło. Dlatego nie należy przesadzać z ilością czytanego tekstu. Zarówno rodzic jak i dziecko nie mogą poczuć się znużeni. Zasady wspólnego czytania

• czytajcie codziennie, najlepiej przed snem, co najmniej 20 min,
• wybieraj książki ciekawe dla dziecka i wartościowe,
• czytanie powinno być magiczną porą wspólnego dokonywania odkryć, przeżywania tajemnic i wzruszeń, porą, której dziecko nie może się doczekać,
• jeśli dziecko chce, wielokrotnie czytaj mu tę samą książkę,
• pozwalaj na pytania, powrót do poprzedniej strony, rozmowy zainspirowanej tekstem - ta część głośnego czytania rozwija intelekt i wrażliwość dziecka.