ΑΥΛΗ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ

44ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΛΑΡΙΣΑΣ

Με τη Σύμβαση για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς ο νέος όρος παγιώνεται, ενώ ορίζονται τα βασικά πεδία στα οποία μπορούν να κατηγοριοποιηθεί η Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά. Τα πεδία αυτά είναι: α) οι προφορικές παραδόσεις και εκφράσεις, συμπεριλαμβανομένης της γλώσσας ως φορέα της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς (παραμύθια, μύθοι και διηγήσεις, αφηγηματικά τραγούδια). β) οι τέχνες του θεάματος, ή ορθότερα οι επιτελεστικές τέχνες (χορός, μουσική, λαϊκό θέατρο) γ) οι κοινωνικές πρακτικές, οι τελετουργίες και οι εορταστικές εκδηλώσεις (λαϊκά δρώμενα, έθιμα ευετηρίας, έθιμα στον κύκλο του χρόνου, σημαντικοί σταθμοί στη ζωή του ανθρώπου) δ) οι γνώσεις και πρακτικές που αφορούν τη φύση και το σύμπαν (παραδοσιακές καλλιέργειες, εθνοβοτανική γνώση, λαϊκές αντιλήψεις για τη μετεωρολογία κ.ά.) ε) η τεχνογνωσία που συνδέεται με την παραδοσιακή χειροτεχνία (υφαντική, αγγειοπλαστική, ξυλοναυπηγική κ.ά.)

Ορισμός της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς

Ήδη από το 2002 και παράλληλα με τις διεθνείς ζυμώσεις για την κατάρτιση της Σύμβασης για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO, η ελληνική πολιτεία υιοθέτησε τον όρο «άυλα πολιτιστικά αγαθά», για να θεσπίσει τη διαφύλαξη της πολιτισμικής κληρονομιάς που μέχρι τότε περιγραφόταν ως «παραδοσιακός και σύγχρονος λαϊκός πολιτισμός». Έτσι, στον Νόμο 3028/2002 “Περί Προστασίας των Αρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής Κληρονομιάς” (ΦΕΚ 153/Α’/28.6.2002) ως άυλα πολιτιστικά αγαθά νοούνται εκφράσεις, δραστηριότητες, γνώσεις και πληροφορίες, όπως μύθοι, έθιμα, προφορικές παραδόσεις, χοροί, δρώμενα, μουσική, τραγούδια, δεξιότητες ή τεχνικές που αποτελούν μαρτυρίες του παραδοσιακού, λαϊκού και λόγιου πολιτισμού

ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥ ΣΤ2 ΓΡΑΦΟΥΝ

Title here

Lorem ipsum dolor sit amet consectetur

Title here

Lorem ipsum dolor sit amet consectetur

ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Title here

Lorem ipsum dolor sit amet consectetur

ΤΣΑΚΩΝΙΚΟΣ ΧΟΡΟΣ

ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΤΗΣ ΜΑΣΤΙΧΑΣ

Title here

Lorem ipsum dolor sit amet consectetur

ΘΕΑΤΡΟ ΣΚΙΩΝ

ΑΥΛΗ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Η λιθοξοϊκή τέχνη των Μεταξάδων Έβρου | 2019 Το έθιμο του Αϊ-Γιώρη (Αγίου Γεωργίου) στη Νεστάνη Αρκαδίας | 2019 Καλαθοπλεκτική στη Βωλάξ Τήνου | 2019 Η υφαντική τέχνη για τη δημιουργία κιλιμιών στον όρθιο αργαλειό στο Γεράκι Λακωνίας | 2019 H αγροδιατροφική παράδοση του χαρουπιού στην Κρήτη | 2019 Καρναβάλι Σοχού | 2019 Απολλωνιάτικες Καμουζέλες | 2019 Σφυριχτή Γλώσσα του Χωριού Αντιά στην Κάρυστο Ευβοίας | 2019 Τεμπελέκια (παραδοσιακά κάλαντα της Νέας Βύσσας) | 2019 Γενίτσαροι και Μπούλες Νάουσας | 2020 Λαϊκή Κιθάρα | 2020 Παναγία Μεσοσπορίτισσα, Εορτή της Παναγίτσας στα «Αρχαία» | 2020 Πρακτικές Διαχείρισης του Νερού στο Οροπέδιο Λασιθίου Κρήτης. Η τεχνογνωσία των αντλητικών ανεμόμυλων | 2020 Φακές Εγκλουβής Λευκάδας | 2020 Πορσάνικο Μαχαίρι Λευκάδας | 2020 Αργκουτσιάρια (Καρναβάλια Κλεισούρας) | 2020 Το Πανηγύρι της Αγίας Αγάθης στο Αιτωλικό | 2020 Η τέχνη της παρασκευής του τυριού Μελίπαστο (Μελίχλωρο) στη Λήμνο | 2020 Ψάρεμα με Σταφνοκάρι στο Αιτωλικό | 2020 Η αγχιαλίτικη παράδοση καλλιέργειας του αμπελιού από την Αγχίαλο ανατολικής Ρωμυλίας στη Νέα Αγχίαλο Μαγνησίας: ο Οινοποιητικός Αγροτικός Συνεταιρισμός ‘Η ΔΗΜΗΤΡΑ’» | 2020 Κύκλες (παραδοσιακός κυκλικός χορός) |2020 Η καλλιέργεια και επεξεργασία των Ανατολικών Καπνών στη Μακεδονία και τη Θράκη | 2020 Η μεταφορά της εικόνας του Αγιώργη από τα Άνω στα Κάτω Δολιανά και αντίστροφα | 2020 Κεραμική Κουρτζή | 2020 Ολυμπίτικο Γλέντι (Κάρπαθος) | 2020

+info

Η ΚΑΛΙΕΡΓΕΙΑ ΤΗΣ ΜΑΣΤΙΧΑΣ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΣΧΙΝΟΥ Η προετοιμασία του Σχίνου και η συλλογή της μαστίχας είναι πολύ επίπονες εργασίες που αρχίζουν τον χειμώνα με το επιφανειακό όργωμα του χωραφιού και το κλάδεμα του δένδρου. Συνεχίζεται τον Ιούνιο με το καθάρισμα –ξύσιμο του εδάφους κάτω από τον σχίνο για να φύγουν τα ξερά χόρτα. Το έδαφος αφού καθαριστεί επιμελώς, σκουπίζεται με κοινή σκούπα ή με αυτοσχέδια, κατασκευασμένη από κλαδιά φασκομηλιάς ή θυμαριού ή άλλων αυτοφυών φυτών. Η ισοπέδωση γίνεται με ασπρόχωμα καλά κοσκινισμένο που στρώνεται κάτω από το δένδρο και πιέζεται καλά στο έδαφος για να δημιουργηθεί μια λεία επιφάνεια. Εκεί θα πέσουν τα δάκρυα της μαστίχας για να στεγνώσουν. Οι σταγόνες της Μαστίχας πάνω στο ασπρόχωμα αποκτούν λαμπρότητα και στερεοποιούνται ευκολότερα.

+info

ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ Τα μαστιχόδεντρα καλλιεργούνται σε κοιλάδες αλλά και σε ορεινότερες περιοχές, αφού το πετρώδες έδαφος ευνοεί την ανάπτυξή τους. Φυτεύονται σε σειρές και οι άκρες τους ακουμπούν μεταξύ τους. Σήμερα τα μαστιχόδεντρα καλύπτουν 20000 στρέμματα γης, δηλαδή το 12% της καλλιεργήσιμης γης. Ο πολλαπλασιασμός των μαστιχόδεντρων γίνεται αποκλειστικά με μοσχεύματα. Για καλλιέργεια συνήθως επιλέγονται τα αρσενικά δέντρα (καρπόσκοινα). Τα μοσχεύματα φυτεύονται το Φεβρουάριο και το Μάρτιο σε βάθος 40 εκατοστών. Για γρηγορότερα αποτελέσματα τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιούνται ενέσεις ριζοβολίας. Όταν το μαστιχόδεντρο φθάσει σε ηλικία 3 ετών, αρχίζει το κλάδεμά του που πρέπει να επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο. Τα νεαρά φυτά επίσης πρέπει να ποτίζονται τα 2-3 πρώτα χρόνια. Τα παλαιότερα δέντρα δε χρειάζονται πότισμα , γιατί έχουν μεγάλη αντοχή στην ξηρασία. Αντίθετα η μεγάλη υγρασία επηρεάζει αρνητικά την ποιότητα της μαστίχας. Τα μαστιχόδεντρα είναι αρκετά ανθεκτικά φυτά και έτσι δεν προσβάλλονται εύκολα από ασθένειες. Ωστόσο υπάρχουν ασθένειες από τις οποίες οι πιο γνωστές είναι ένα είδος μύκητα (ίσκα) του γένους Polyporus, όπως και ένα άλλο είδος μύκητα ο Eutyra Armeniaca. Τα μαστιχόδεντρα επίσης προσβάλλονται από διάφορα «κοκκοειδή» της ψείρας (coccidae).

+info

ΣΥΓΚΟΜΙΔΗ Για να γίνει το κέντημα και η συγκομιδή της μαστίχας είναι απαραίτητο να γίνουν κάποιες προκαταρκτικές εργασίες. Αρχικά πρέπει να καθαριστεί το έδαφος κάτω από το φυτό έτσι, ώστε να είναι εύκολη η συλλογή της μαστίχας που θα πέσει κάτω. Η διαδικασία αυτή αρχίζει προς το τέλος του Ιουνίου και γίνεται με διάφορα εργαλεία ,όπως φτυάρια και μυστριά. Ακολουθεί το καθάρισμα με σκούπισμα της περιοχής είτε με κοινή είτε με αυτοσχέδια σκούπα. Στο τέλος η περιοχή κάτω από το δέντρο καλύπτεται με ασπρόχωμα το οποίο πιέζεται για να δημιουργηθεί λεία επιφάνεια. Το ασπρόχωμα βοηθάει τη μαστίχα να στερεοποιηθεί. Επιπλέον επειδή το ασπρόχωμα αποτελείται από ανθρακικό ασβέστιο (CaCO3) είναι αδρανές υλικό και δεν επηρεάζει τις ιδιότητες και την καθαρότητα της μαστίχας. Αν το χώμα που θα τοποθετηθεί δεν είναι ασπρόχωμα, τότε η μαστίχα που θα πέσει πάνω σ’ αυτό χάνει τη διαύγειά της και σκουραίνει. Δημιουργείται το λεγόμενο «μαυρομάστιχο» το οποίο δεν είναι εμπορεύσιμο. Αφού ολοκληρωθούν αυτές οι εργασίες, τα μαστιχόδεντρα είναι έτοιμα για το «κέντημα» που ξεκινάει στις 15 Ιουλίου..

ΚΕΝΤΗΜΑ Το «κέντημα» γίνεται με ειδικά εργαλεία. Το πιο συνηθισμένο από αυτά είναι το «κεντητήρι», ένα μικρό αιχμηρό εργαλείο αυλακωτό στην άκρη. Το κέντημα γίνεται στο φλοιό του δέντρου, όπου χρησιμοποιώντας το κεντητήρι γίνονται μικρές κάθετες τομές βάθους 4-5 χιλιοστών και μήκους 10 -15 χιλιοστών. Όσο πιο μεγάλο σε ηλικία και μέγεθος είναι το δέντρο, τόσο περισσότερες κεντιές μπορεί να έχει. Το κέντημα γίνεται τις πρωινές ώρες. Η μαστίχα για να πήξει χρειάζεται 10 – 20 μέρες. Αφού ολοκληρωθεί η διαδικασία του κεντήματος, γίνεται η συλλογή. Όταν στερεοποιηθεί η μάζα, αρχίζει το πρώτο μάζεμα μ’ ένα ειδικό εργαλείο το «τιμητήρι» ή «καμωτήρι». Μετά συλλέγεται η μαστίχα που πήζει στον κορμό του δέντρου ,τα λεγόμενα δάκρυα και αυτή που κρέμεται από τα κλαδιά (φλισκάρια). Η μαστίχα συγκεντρώνεται και τοποθετείται σε μικρά και μεγαλύτερα πανέρια (καυκί – μαλαθούνι). Μεταφέρεται από το χωράφι με ειδικά κοφίνια (καλαθούνια) και τέλος αποθηκεύεται μέσα σε ξύλινα κιβώτια σε δροσερούς χώρους. Μετά το πρώτο κέντημα και μάζεμα, ακολουθεί το δεύτερο κέντημα και μάζεμα που ξεκινάει μετά τα μέσα Σεπτέμβρη και λήγει στις 15 Οκτώβρη. Τα μικρά σε ηλικία μαστιχόδεντρα δεν έχουν μεγάλη απόδοση. Γι’ αυτό και τα κεντήματα πρέπει να γίνονται με φειδώ ,ώστε να μην εξαντλήσουν το δέντρο. Η μέγιστη απόδοση γίνεται, όταν το μαστιχόδεντρο έχει φθάσει στην ηλικία των 12 – 15 ετών. Οι εναλλακτικές μέθοδοι για τη συλλογή της μαστίχας με σκοπό το μικρότερο κόστος δεν είχαν ιδιαίτερη επιτυχία, έτσι η μαστίχα εξακολουθεί να συλλέγεται με τον παραδοσιακό τρόπο..

ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ Η επεξεργασία της μαστίχας γίνεται πρώτα από τον παραγωγό. Πρώτα γίνεται ο καθαρισμός της μαστίχας που ξεκινάει με κοσκίνισμα, το «ταχτάρισμα». Με αυτόν τον τρόπο ξεχωρίζουν τα φύλλα και το χώμα από την καθαρή μαστίχα. Αφού τελειώσει το κοσκίνισμα, γίνεται πλύση της μαστίχας με άφθονο σαπούνι και νερό. Στο τέλος απλώνεται σε κλειστό και σκιερό χώρο για να στεγνώσει. Το τελευταίο στάδιο επεξεργασίας της μαστίχας από τον παραγωγό είναι το «τσίμπημα». Το «τσίμπημα» είναι η διαδικασία με την οποία οι κόκκοι της μαστίχας καθαρίζονται με μικρά μαχαιρίδια έτσι ώστε να αφαιρεθούν τα τυχόν ξένα σώματα που παρέμειναν εγκλωβισμένα μετά το πλύσιμο. Μετά το τσίμπημα η μαστίχα περνά από διάφορα κόσκινα και ταξινομείται ανάλογα με το μέγεθός της. Την εμπορική κατεργασία της μαστίχας αναλαμβάνει η Ένωση Μαστιχοπαραγωγών Χίου, όπου επαναλαμβάνεται η παραπάνω διαδικασία με περισσότερη λεπτομέρεια. Οι εμπορικές κατηγορίες της μαστίχας είναι οι εξής: Η πίττα, η χοντρή και ψιλή μαστίχα. Τα υποπροϊόντα της μαστίχας είναι η σκόνη και το καζανομάστιχο. Το καζανομάστιχο χρησιμοποιείται στον αρωματισμό ποτών, κυρίως του ούζου..

+info

Consectetuer adipiscing elit, sed diam nonummy

Η Μεσογειακή διατροφή είναι μια σύγχρονη διατροφική συνήθεια αρχικά εμπνευσμένη από τις διατροφικές συνήθειες της Κρήτης (μελέτη επτά χωρών) , και στην συνέχεια από την Ελλάδα, τη νότια Ιταλία, τη Γαλλία και την Ισπανία στη δεκαετία του 1940 και του 1950.[1] Τα κύρια χαρακτηριστικά αυτής της διατροφής περιλαμβάνουν αναλογικά υψηλή κατανάλωση ελαιολάδου, όσπρια, ανεπεξέργαστα δημητριακά, φρούτα και λαχανικά, μέτρια προς υψηλή κατανάλωση ψαριού, μέτρια κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων (κυρίως τυρί και γιαούρτι), μέτρια κατανάλωση κρασιού και χαμηλή κατανάλωση κρέατος.Ο όρος επινοήθηκε από τον φυσιολόγο Άνσελ Κις για να περιγράψει το μοντέλο διατροφής, το οποίο ακολουθούσαν οι λαοί των μεσογειακών χωρών που συμπεριλαμβάνονταν στη Μελέτη των Επτά Χωρών. (Ιταλία, Ελλάδα, Ισπανία, Μαρόκο κ.α.) Στη Διεθνή Διάσκεψη για τις Μεσογειακές Διατροφές το 1993 αποφασίστηκε τι θα θεωρείται υγιεινή, παραδοσιακή Μεσογειακή διατροφή και το 1995 μια ομάδα επιστημόνων του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ δημιούργησε την "Πυραμίδα της Μεσογειακής Διατροφής

H Μεσογειακή Διατροφή Η Μεσογειακή Διατροφή περιλαμβάνει κοινές γνώσεις και πρακτικές που συνδέονται με τη συλλογή, την προετοιμασία και την κατανάλωση της τροφής στα παραδοσιακά/τοπικά διατροφικά συστήματα των ελαιοπαραγωγών κυρίως περιοχών της Μεσογείου. Ο μεσογειακός χώρος διέπεται από κοινές κλιματικές και οικολογικές παραμέτρους. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με πολλές κοινές ιστορικές εμπειρίες (π.χ. τη σταθερή επικοινωνία με άλλες περιοχές) συνέτεινε στη διαμόρφωση ορισμένων κοινών χαρακτηριστικών που μοιράζονται όλα τα παραδοσιακά/τοπικά διατροφικά συστήματα της Μεσογείου. Tο πιο σημαντικό από αυτά παραμένει η εκτεταμένη χρήση του ελαιολάδου. Σήμερα τα κοινά αυτά χαρακτηριστικά των μεσογειακών παραδοσιακών/τοπικών διατροφικών συστημάτων, περιλαμβανομένων γνώσεων και πρακτικών που συνδέονται με τη συλλογή, την παρασκευή και την κατανάλωση της τροφής, είναι γνωστά ως Μεσογειακή Διατροφή.

+ifo

Μεσογειακή Διατροφή και Οφέλη Υγείας Τις τελευταίες δεκαετίες, η επιστημονική κοινότητα έχει αναγνωρίσει, μέσα από πληθώρα κλινικών και επιδημιολογικών μελετών, το σημαντικό ρόλο της Μεσογειακής Διατροφής, τόσο στην πρόληψη όσο και στην έκβαση πολύπλοκων ασθενειών, όπως οι καρδιαγγειακές παθήσεις[10][11]. Η Μεσογειακή Διατροφή, με τα άφθονα θρεπτικά της συστατικά, τη σωστή αναλογία γευμάτων και το άφθονο ελαιόλαδο δεν σταματά να αποτελεί πηγή κλινικών μελετών παρέμβασηςΠρόσφατα αποτελέσματα από την ισπανική μελέτη PREDIMED [12], εξηγούν την αποτελεσματικότητα της κατανάλωσης Μεσογειακής διατροφής για την πρόληψη του διαβήτη τύπου 2 σε άτομα με υψηλό κίνδυνο καρδιοαγγειακών παθήσεων. Συγκεκριμένα, 418 μη-διαβητικοί εθελοντές, ηλικίας 55 έως 80 ετών, με περισσότερους από 2 παράγοντες κινδύνου για καρδιοαγγειακές παθήσεις, χωρίστηκαν σε 3 ομάδες και παρακολουθήθηκαν για περίπου 4 χρόνια. Η πρώτη ομάδα ακολούθησε Μεσογειακή διατροφή ενισχυμένη με παρθένο ελαιόλαδο (1 λίτρο την εβδομάδα), η δεύτερη ομάδα ακολούθησε Μεσογειακή διατροφή ενισχυμένη με ξηρούς καρπούς (30 γρ. ημερησίως) και η τρίτη ομάδα ακολούθησε δίαιτα χαμηλή σε λιπαρά (ομάδα ελέγχου). Μετά από περίπου 4 χρόνια παρακολούθησης (follow up) διαπιστώθηκε ότι όσο πιο πιστή ήταν η τήρηση της Μεσογειακής διατροφής τόσο μικρότερα ήταν τα κρούσματα διαβήτη τύπου 2 (σχέση αντιστρόφως ανάλογη).

Η Μεσογειακή Διατροφή περιλαμβάνει:Άφθονες φυτικές ίνες (φρούτα, λαχανικά, ψωμί/δημητριακά, πατάτες[εκκρεμεί παραπομπή], όσπρια, καρποί). Ελάχιστα επεξεργασμένα προϊόντα Γαλακτοκομικά προϊόντα (κυρίως τυρί και γιαούρτι) καθημερινά σε μικρές έως μέτριες ποσότητες[εκκρεμεί παραπομπή] Ψάρια και πουλερικά σε μικρές έως μέτριες ποσότητες[εκκρεμεί παραπομπή] Κόκκινο κρέας 2 φορές το μήνα Ελαιόλαδο ως κύρια πηγή λιπαρών που περιέχουν μονοακόρεστα λιπαρά οξέα.

+info

Η πυραμίδα της μεσογειακής διατροφής Η Πυραμίδα της Μεσογειακής Διατροφής περιλαμβάνει 3 επίπεδα ανάλογα με τη συχνότητα κατανάλωσης των συγκεκριμένων τροφίμων. Στη βάση της βρίσκονται τα τρόφιμα που πρέπει να καταναλώνονται καθημερινά και σε σημαντικές ποσότητες, ενώ στην κορυφή είναι όσα πρέπει να καταναλώνονται σπάνια και σε μικρές ποσότητες. Πιο συγκεκριμένα, ξεκινώντας από τη βάση της πυραμίδας θα πρέπει να καταναλώνονταΙ Καθημερινά Δημητριακά και τα προϊόντα τους (ρύζι, ζυμαρικά, ψωμί, κτλ). Ιδιαίτερα τα μη επεξεργασμένα παρέχουν ενέργεια, είναι χαμηλά σε λίπος, βοηθούν στην καλή λειτουργία του εντέρου και μειώνουν τη χοληστερόλη. Φρούτα και λαχανικά. Αποτελούν καλή πηγή αντιοξειδωτικών και πολλών βιταμινών, ενώ δρουν προστατευτικά ενάντια στα καρδιαγγειακά νοσήματα και διάφορες μορφές καρκίνου. Όσπρια και ξηροί καρποί. Έχουν πολλές φυτικές ίνες και βιταμίνες δίνοντας ενέργεια στον οργανισμό. Ελαιόλαδο. Προστατεύει ενάντια στη στεφανιαία νόσο, μειώνει τα επίπεδα της «κακής» χοληστερόλης, ενώ αυξάνει την «καλή χοληστερόλη». Γαλακτοκομικά προϊόντα. Αποτελούν καλή πηγή ασβεστίου που βοηθάει στη διατήρηση της οστικής μάζας προλαμβάνοντας τον κίνδυνο φθοράς. Είναι καλό να περιέχουν χαμηλά λιπαρά. Λίγες φορές την εβδομάδα Ψάρια. Μειώνουν την πιθανότητα εμφάνισης στεφανιαίας νόσου εξαιτίας των ω3 λιπαρών οξέων που περιέχουν. Πουλερικά. Παρέχουν πρωτεΐνες υψηλής διατροφικής αξίας, καθώς και σίδηρο. Αυγά. Είναι πλούσια σε πρωτεΐνες, βιταμίνες και ανόργανα στοιχεία. Γλυκά. Πρέπει να καταναλώνονται με μέτρο. Λίγες φορές τον μήνα Κρέας. Περιέχει πρωτεΐνες υψηλής διατροφικής αξίας, σίδηρο και βιταμίνες..

+info

Consectetuer adipiscing elit, sed diam nonummy

Θέατρο Σκιών (Καραγκιόζης) Λαϊκό θεατρικό δρώμενο που προκύπτει από την κίνηση αρθρωτών ασπρόμαυρων και έγχρωμων ημιδιάφανων ζωγραφισμένων ανδρεικέλων (φιγούρες) πίσω από λευκό πανί, με τη χρήση φωτός και σκιάς, διαλόγων και μουσικής, το οποίο αξιοποιεί κάθε δυνατό ερέθισμα εντάσσοντάς το σε έναν συμβολικό μικρόκοσμο που ανήκει στη λαϊκή κουλτούρα. Πρόκειται για μια θεατρική παράσταση (κωμική ή δραματική) που επιτελείται από έναν «μάστορα» (καραγκιοζοπαίχτη) και τους βοηθούς του, η οποία προκύπτει με τη χρήση φιγούρων και σκηνικών εφέ με την εναλλαγή σκιάς και φωτός, διαλόγων, χορών και τραγουδιών. Eγγράφηκε στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς το 2016.

+info

Το ελληνικό θέατρο σκιών-Καραγκιόζης Οι Έλληνες γνώρισαν το Θέατρο Σκιών κατά την επαφή τους με Τούρκους την περίοδο της Τουρκοκρατίας, καθώς εκείνη την περίοδο παιζόταν στη σκλαβωμένη Ελλάδα τούρκικος Καραγκιόζης ως μέσο ψυχαγωγίας των Τούρκων. Οι πρώτες παραστάσεις από Έλληνες καραγκιοζοπαίχτες πραγματοποιήθηκαν αρκετά χρόνια μετά την απελευθέρωση και βασίζονταν στα τούρκικα πρότυπα. Σε αυτές υπήρχαν άσεμνες σκηνές και αισχρά λόγια που προκάλεσαν την αντίδραση της ‘καλής κοινωνίας’ και οδήγησαν την αστυνομία σε διώξεις των καραγκιοζοπαιχτών. Ιδρυτής του ελληνικού Θεάτρου Σκιών θεωρείται ο Βραχάλης ή Μπραχάλης, ο οποίος είχε καταγωγή από την Καλαμάτα, αλλά ζούσε στην Κωνσταντινούπολη. Το 1960 εγκαταστάθηκε μόνιμα στον Πειραιά όπου και έστησε σε ένα καφενείο το πρώτο ελληνικό Θέατρο Σκιών και έπαιζε τις παραστάσεις του σε μια πολύ μικρή οθόνη. Με τη μορφή αυτή το θέαμα παρέμεινε τις επόμενες δεκαετίες με ιδιαίτερη ανάπτυξη στις επαρχιακές πόλεις..

Ο Μίμαρος περιόδεψε σε πολλά μέρη της Ελλάδας σημειώνοντας μεγάλη επιτυχία. Το παράδειγμά του ακολούθησαν πολλοί άλλοι καραγκιοζοπαίχτες, κυρίως μαθητές του, δημιουργώντας μια σχολή άξιων καραγκιοζοπαιχτών (Ρούλιας, Μέμος, Θεοδωρέλλος, ο Πάγκαλος, ο Θεοδωρόπουλος, ο Μανωλόπουλος, ο Βασίλαρος, ο Μόλλας, ο Σπαθάρης, κ.ά.) που το 1924 θα ιδρύσουν το σύλλογό τους. Την περίοδο εκείνη τυπώθηκαν τα πρώτα φυλλάδια με κωμικά έργα και κυκλοφορούν στα περίπτερα χαρτοκοπτικές με τυπωμένες φιγούρες και σκηνικά, ώστε να μπορούν τα παιδιά να παίζουν πάνω σε ένα σεντόνι τις δικές τους παραστάσεις. Ο κάθε καραγκιοζοπαίχτης συνέβαλε με την τέχνη του στην εξέλιξη του θεάματος. Έτσι σταδιακά, οι τενεκεδένιες φιγούρες αντικαταστάθηκαν από διαφανείς που κατασκευάζονταν από δέρμα καμήλας, συνυπήρχαν με τις κοπιδιαστές από σκληρό χαρτόνι, επινοήθηκε ο μηχανισμός της σούστας με το μεντεσέ που έδινε τη δυνατότητα στις φιγούρες να γυρίζουν δεξιά και αριστερά και αντικαταστάθηκαν τα πρόσωπα του τούρκικου Θεάτρου Σκιών με αντίστοιχα ελληνικά.

Ο καραγκιοζοπαίχτης που έδωσε ελληνικό χαρακτήρα στο Θέατρο Σκιών, το 1890, ήταν ο πατρινός ψάλτης Δημήτριος Σαρδούνης που έμεινε γνωστός ως Μίμαρος εξαιτίας της ικανότητάς του στη μίμηση φωνών. Ο Μίμαρος έδωσε στον Καραγκιόζη την ελληνική μορφή του τροποποιώντας τα θέματα, τους διαλόγους αλλά και την τεχνική του. Απάλλαξε το θέαμα από το χυδαίο του περιεχόμενο, δημιούργησε ιστορικά και ηρωικά έργα που ήταν εμπνευσμένα από την ελληνική επανάσταση αλλά και κωμικά που σατίριζαν τα νέα επαγγέλματα της εποχής. Ακόμα μεγάλωσε το μήκος της σκηνής και έφτιαξε νέα σκηνικά (βουνά, δέντρα, σπηλιά, καράβι, φάρο), τοποθέτησε στη σκηνή την παράγκα και το σεράι και χρησιμοποίησε κλέφτικα και λαϊκά τραγούδια στις παραστάσεις του. Τέλος, δημιούργησε νέες σκαλιστές φιγούρες από χαρτόνι,

+info

Η προσφορά του Καραγκιόζη εκείνη την περίοδο ήταν πολύ μεγάλη, καθώς δεν είχαν ακόμα αναπτυχθεί τα άλλα θεάματα (θέατρο, κινηματογράφος, τηλεόραση κ.ά.). Ο Καραγκιόζης με τα αστεία του μπόρεσε να διασκεδάσει τους Έλληνες που είχαν να αντιμετωπίσουν τις δύσκολες κοινωνικές συνθήκες της εποχής (πόλεμοι, φτώχεια, κλπ.). Παράλληλα, μέσα από τα ιστορικά έργα δίδαξε την ιστορία στους Έλληνες που δεν είχαν τη δυνατότητα να πάνε στο σχολείο και τόνωσε το πατριωτικό τους αίσθημα..

Ο πόλεμος του 1940 και η Κατοχή που ακολούθησε επηρέασε αρνητικά το Θέατρο Σκιών και το είδος άρχισε να παρακμάζει. Δεκαετίες αργότερα ο κόσμος στράφηκε σε νέα θεάματα που είχαν πλέον επικρατήσει, όπως ο κινηματογράφος, η τηλεόραση, το θέατρο κλπ. Στην προσπάθειά του να επιβιώσει, το Θέατρο Σκιών αξιοποίησε πολλά από αυτά και εκμεταλλεύτηκε τις νέες τεχνολογίες με τους καραγκιοζοπαίχτες να ετοιμάζουν παραστάσεις για το ραδιόφωνο και την τηλεόραση και να χρησιμοποιούν ηθοποιούς για να ζωντανέψουν το ρόλο των φιγούρων στο χώρο του θεάτρου..

.Στις μέρες μας, παρά την κυριαρχία θεαμάτων και των μέσων που υπερισχύουν με τη δύναμη της εικόνας (τηλεόραση, κινηματογράφος, ηλεκτρονικά παιχνίδια κλπ.), ο Καραγκιόζης εξακολουθεί να έχει σημαντική θέση στις καρδιές των μικρών του φίλων και να τους δίνει ξεχωριστή χαρά. Παράλληλα ο γνώριμος ήχος του Καραγκιόζη ξυπνάει νοσταλγικά τις μνήμες των μεγαλύτερων που δε χάνουν την ευκαιρία να συνοδέψουν με χαρά τα παιδιά τους για να παρακολουθήσουν τις παραστάσεις του.

O Τσακώνικος χορός χαρακτηρίζεται από σπειροειδείς και φιδίσιους σχηματισμούς και αποτελεί στοιχείο-σύμβολο της πολιτισμικής ταυτότητας των Τσακώνων. Είναι βαρύς και μεγαλοπρεπής χορός, που χαρακτηρίζεται από τους ντόπιους ως «ταπεινός», «σοβαρός», «αυστηρός», «λιτός» και «συγκρατημένος». Είναι ο χορός με τον οποίο κλείνουν τα γλέντια, είναι δηλαδή ο τελευταίος χορός, που χορεύεται από όλους με τη δέουσα μεγαλοπρέπεια και «ιερότητα», δημιουργώντας σε όλους συγκίνηση και δέος. Οι επιδεικτικές φιγούρες και, γενικά, η χορευτική υπερβολή είναι αποδοκιμαστέες, γιατί παραβιάζουν τους χορευτικούς κώδικες και τον αυστηρό, μυσταγωγικό και τελετουργικό χαρακτήρα του.

Tσακώνικος χορός ο Τσακώνικος χορός είναι ένα μουσικοχορευτικό δρώμενο και μια ιδιαίτερη τελετουργία, σύμβολο της συλλογικής πολιτισμικής μας ταυτότητας. Έχει γίνει γνωστός στο πανελλήνιο, κυρίως στο πλαίσιο χορευτικών παραστάσεων σχολείων και συλλόγων. Χορεύεται από άνδρες και γυναίκες, που είναι πιασμένοι «αγκαζέ», πολύ κοντά ο ένας με τον άλλον. Ο πρωτοχορευτής/τρια οδηγεί την ομάδα γυρίζοντας τον κυκλικό σχηματισμό σε σπειροειδείς και οφιοειδείς σχηματισμούς. Ως χορευτική φόρμα αποτέλεσε και αποτελεί σύμβολο ιδιαίτερης ταυτότητας, που συσπειρώνει τους Τσάκωνες σε μια κοινή αίσθηση και έκφραση του συλλογικού «ανήκειν». Ο Τσακώνικος χορός εγγράφηκε στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς το 2015.

+info

Χορεύεται από άνδρες και γυναίκες, που είναι πιασμένοι αγκαζέ, πολύ κοντά ο ένας με τον άλλον. Ο αριθμός των χορευτών μπορεί να ποικίλλει, αλλά σε κάθε περίπτωση πρέπει να είναι πάνω από δεκαπέντε, για να φανούν τα σχήματα του χορού. Ο πρωτοχορευτής/τρια οδηγεί την ομάδα γυρίζοντας το κυκλικό σχηματισμό σε σπειροειδείς και οφιοειδείς σχηματισμούς.

Το γεωγραφικό κριτήριο θα δώσει την ονομασία «Τσακώνικος» στο χορό, μια τάση που έχει μακρά παράδοση όσον αφορά το χορό στην Ελλάδα. Αυτό συνέβη όταν ξεχώρισε από το χορευτικό ρεπερτόριο της περιοχής , αποσπάστηκε από το τοπικό πλαίσιο και εντάχθηκε στο ρεπερτόριο των «εθνικών» χορών που διδάσκονταν στα Γυμνάσια της χώρας (Χείλαρη, 2009; 2012). Παλαιότερα και στην Τσακωνιά το τραγούδι έδινε την ονομασία στον χορό, με πιο συνηθισμένο το «Κινήσαν τα…» (από το τραγούδι «Κινήσαν τα τσανόπουλα και όλα τα τσακωνόπουλα»)

Από το πλούσιο βιβλιογραφικό υλικό που αφορά τον Τσακώνικο χορό προκύπτει ότι οι περισσότεροι μελετητές έχουν εστιάσει το ενδιαφέρον τους στην αρχαιοελληνική προέλευση του χορού και στη διατήρησή του μέχρι σήμερα. Ο Τσακώνικος χορός συνδυάζει αρκετά από τα στοιχεία που θα μπορούσαν να υποστηρίξουν την «αύρα της καταγωγής» και τη σύνδεση με το αρχαιοελληνικό παρελθόν. Η σχετική επιλογή στηριζόταν σε μορφικά χαρακτηριστικά, τα οποία μπορούσαν να συγκριθούν με αντίστοιχα αποσπασματικά ντοκουμέντα φιλολογικών ή άλλων αρχαιοελληνικών πηγών.

Οι «λαβυρινθιακοί σχηματισμοί» του χορού, δηλ. τα σχήματα που κάνει ο χορός στον χώρο, και ο αρχαιοελληνικός παιωνικός του ρυθμός των 5/4 και 5/8, σε συνδυασμό με το τοπικό γλωσσικό ιδίωμα (τσακώνικη διάλεκτο), κρίθηκαν από τους μελετητές ως επαρκή αποδεικτικά στοιχεία για τον χαρακτηρισμό του ως «αρχαίου ελληνικού χορού». Οι ντόπιοι διανοούμενοι ήταν αρχικά αυτοί που ξεχώρισαν τον Τσακώνικο χορό, με βάση τον ρυθμό και τους σχηματισμούς του, αποσπώντας τον από τον τόπο του και προσδίδοντάς του την αίγλη της καταγωγής από την αρχαιότητα.

Εκδοχές προέλευσης του Τσακώνικου χορού Κατά καιρούς δόθηκαν διάφορες εκδοχές προέλευσης του Τσακώνικου χορού. Όπως: α) ότι ο Τσκώνικος χορός είναι ο «γέρανος», ο χορός που χόρεψε ο Θησέας στη Δήλο και αναπαριστά την είσοδο και την έξοδο του από το λαβύρινθο (Σακελλαρίου 1940; Παπαχρήστου 1979(1960); Μπίκος 1969; Δήμας 1980; Ρούμπης 1990; Λυκεσάς 1993; Στράτου 1979, Συμεωνίδου- Χείλαρη 2002 ) β) ότι πρόκειται για «κλειδωτό» χορό του γάμου (Κουσιάδης 1950-1951) γ) ότι ο χορός είναι «πυρρίχιος», πολεμικός χορός (Σαρρής 1956; Μερικάκης 1969) δ) ότι είναι πανάρχαιος λατρευτικός χορός σε απολλώνειο ρυθμό 5/4 και 5/8, δηλ. παιάνας (Μουτσόπουλος 1957; Τυροβολά, 2003), που παριστάνει ορχηστρικά την πάλη του Απόλλωνα με τον Πύθωνα (Καράς 1996) ή «Ιερό λατρευτικό χορό», κατά τους Φ. Μπεκύρο & Ε. Τσαγγούρη (1996: 13), που χορογραφικά αναπαριστά την κίνηση του φιδιού (ό,π. σ.17-18). Ο Χ. Πετάκος επιπρόσθετα θεωρεί ότι ο χορός αρχικά ξεκίνησε ως «γήτεμα», ως μιμητική και μαγική πράξη, που αναπαριστά και μιμείται τις κινήσεις του φιδιού (Πετάκος, 2003, σ. 14, σ.54-55) ε) ότι πρόκειται για δίδυμο αδελφό χορό με τον χορό των Καρυάτιδων του αρχαίου λακωνικού Όρμου (Χούπης 1990).

Συμβολικές διστάσεις του Τσακώνικου χορού Με βάση το γεγονός ότι τα σύμβολα παραπέμπουν σε ερμηνείες δόθηκαν οι διάφορες ερμηνευτικές εκδοχές. Επικεντρώνοντας στο τοπικό πλαίσιο στις ασύνειδες και συνειδητές εκφάνσεις της παράδοσης του Λεωνιδίου διαπιστώνεται ότι το φίδι κατείχε σημαντική θέση (Hilari – Zografou 2017). Η εικόνα αυτή ενισχύεται από τον σχηματισμό της σπείρας. Έτσι εικάζεται ότι ο Τσακώνικος χορός ξεκίνησε ως μαγικοθρησκευτική τελετουργία, όπου οι πιστοί υμνούν τον θεό Απόλλωνα και κάνουν πρόκληση- πρόσκληση της παρουσίας του. Με το πέρασμα του χρόνου απέβαλλε πολλά από τα μαγικά του στοιχεία και μετασχηματίζεται σε σύμβολο ταυτότητας, που δηλώνει τη συνέχεια της κοινότητας, του κοινού «ανήκειν», της κοινής καταγωγής και της κοινής μοίρας.

Συμπερασματικά Εν κατακλείδι, ο Τσακώνικος χορός συνιστά μια ζωντανή πραγματικότητα στις γιορτές και τις εκδηλώσεις της περιοχής. Είναι «ο δικό νάμου χορέ» (δηλ. ο δικός μας χορός), μια πολιτισμική έκφραση που ενισχύει τη βαθιά εδραιωμένη αίσθηση τοπικής ταυτότητας κάνοντας όλους εμάς τους Τσάκωνες περήφανους. Υπενθυμίζει στα μέλη της κοινότητας την κοινή κληρονομιά, την αίσθηση του «κοινού ανήκειν», της κοινής μνήμης και ταυτότητας. Είναι μάλιστα ο πρώτος χορός που εντάχθηκε το 2015 στο Εθνικό Ευρετήριο της Άυλης Πολιτισμικής Κληρονομιάς από το Υπουργείο Πολιτισμού

+info

Consectetuer adipiscing elit, sed diam nonummy

ΑΥΛΗ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ

44ο ΔΗΜ. ΣΧΟΛΕΙΟ ΛΑΡΙΣΑΣΣΤ2

+info

ΑΥΛΗ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ

More creations to inspire you

TOM DOLAN

BASIL RESTAURANT PRESENTATION

AC/DC

ENGLISH IRREGULAR VERBS

ALL THE THINGS

SANTIAGOVR_EN

WWII TIMELINE WITH REVIEW

Transcript

ΑΥΛΗ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ

44ο ΔΗΜ. ΣΧΟΛΕΙΟ ΛΑΡΙΣΑΣΣΤ2