Want to make creations as awesome as this one?

Transcript

10 NAJWAŻNIEJSZYCH POLSKICH PIEŚNI PATRIOTYCZNYCH

POLSKIE
PIEŚNI
PATRIOTYCZNE

Spis utworów

1. Bogurodzica,

8. Marsz Polonii,

2. Gaude Mater Polonia,

3. Hymn do miłości Ojczyzny,

4. Boże coś Polskę,

5. Rota,

6. My, Pierwsza Brygada,

7. Wszystko, co nasze,

9. Czerwone maki na Monte Cassino,

10. Pieśń legionów.

Jest to najstarsza polska pieśń religijna, a zarazem najstarsza pieśń bojowa polskiego rycerstwa.Pochodzi prawdopodobnie z końca XIII w. Była oficjalnym hymnem dynastii Jagiellonów, niewykluczone, że napisanym w roku 1386 z okazji koronacji Władysława Jagiełły na króla Polski. W Śpiewniku pieśni patriotycznej pojawia się stwierdzenie, iż utwór mógł powstać już w XII w. Kunsztowna i oryginalna melodia tego utworu jest dziełem wybitnego kompozytora, niestety nieznanego choćby z imienia.

BOGURODZICA

1

Bogurodzica dziewica,
Bogiem sławiena Maryja.
U twego syna, Gospodzina,
matko zwolena, Maryja!
Zyszczy nam, spuści nam.
Kyrie eleison.

Twego dziela Krzciciela, Bożycze,
Usłysz głosy, napełń myśli człowiecze.
Słysz modlitwę, jąż nosimy,
A dać raczy, jenoż prosimy:
A na świecie zbożny pobyt,
Po żywocie rajski przebyt.
Kyrie eleison.

BOGURODZICA

1

Bogurodzica dziewica,
Bogiem sławiena Maryja.
U twego syna, Gospodzina,
matko zwolena, Maryja!
Zyszczy nam, spuści nam.
Kyrie eleison.

Twego dziela Krzciciela, Bożycze,
Usłysz głosy, napełń myśli człowiecze.
Słysz modlitwę, jąż nosimy,
A dać raczy, jenoż prosimy:
A na świecie zbożny pobyt,
Po żywocie rajski przebyt.
Kyrie eleison.

"Gaude Mater Polonia" (Raduj się, matko Polsko) – polski średniowieczny hymn ku czci św. Stanisława ze Szczepanowa skomponowany do słów Wincentego z Kielczy.

W tłumaczeniu na język polski tytuł brzmi "Raduj się, Matko Polsko". Utwór, którego najstarszy zapis zachował się w "Antyfonarzu Kieleckim" z 1372 roku, po raz pierwszy został wykonany w Krakowie podczas uroczystości kanonizacyjnych w 1254 roku, 8 maja.
Pieśń tą śpiewało rycerstwo polskie po odniesionym zwycięstwie. Później pieśń towarzyszyła uroczystościom narodowym.

GAUDE MATER POLONIA

2


1. Gaude, mater Polonia.

Prole fecunda nobili,
Summi Regis magnalia
Laude frequenta vigili.

2. Cuius benigna gratia
Stanislai Pontificis
Passionis insignia
Signis fulgent mirificis.

3. Hic certans pro iustitia,
Regis non cedit furiae;
Stat pro plebis iniuria
Christi miles in acie.

4. Tyranni truculentiam,
Qui dum constanter arguit,
Martyrii victoriam
Membratim caesus meruit.

5. Novum pandit miraculum
Splendor in sancto ceritus,
Redintegrat corpusculum
Sparsum caelestis medicus.

6. Sic Stanislaus pontifex
Transit ad caeli curiam,
Ut apud Deum opifex
Nobis imploret veniam.

7. Poscentes eius merita,
Salutis dona referunt:
Morte praeventi subita
Ad vitae potum redeunt.

8. Cuius ad tactum anuli
Morbi fugantur turgidi;
Ad locum sancti tumuli
Multi curantur languidi.

9. Surdis auditus redditur,
Claudis gressus officum,
Mutorum lingua solvitur
Et fugatur daemonium.

10. Ergo, felix Cracovia,
Sacro dotata corpore
Deum, qui fecit omnia,
Benedic omni tempore.

11. Sit Trinitati gloria,
Laus, honor, iubilatio:
De Martyris Victoria
Sit nobis exsultatio.

Amen

GAUDE MATER POLONIA

2


1. Gaude, mater Polonia.

Prole fecunda nobili,
Summi Regis magnalia
Laude frequenta vigili.

2. Cuius benigna gratia
Stanislai Pontificis
Passionis insignia
Signis fulgent mirificis.

3. Hic certans pro iustitia,
Regis non cedit furiae;
Stat pro plebis iniuria
Christi miles in acie.

4. Tyranni truculentiam,
Qui dum constanter arguit,
Martyrii victoriam
Membratim caesus meruit.

5. Novum pandit miraculum
Splendor in sancto ceritus,
Redintegrat corpusculum
Sparsum caelestis medicus.

6. Sic Stanislaus pontifex
Transit ad caeli curiam,
Ut apud Deum opifex
Nobis imploret veniam.

7. Poscentes eius merita,
Salutis dona referunt:
Morte praeventi subita
Ad vitae potum redeunt.

8. Cuius ad tactum anuli
Morbi fugantur turgidi;
Ad locum sancti tumuli
Multi curantur languidi.

9. Surdis auditus redditur,
Claudis gressus officum,
Mutorum lingua solvitur
Et fugatur daemonium.

10. Ergo, felix Cracovia,
Sacro dotata corpore
Deum, qui fecit omnia,
Benedic omni tempore.

11. Sit Trinitati gloria,
Laus, honor, iubilatio:
De Martyris Victoria
Sit nobis exsultatio.

Amen

"Hymn do miłości Ojczyzny" pełnił rolę polskiego hymnu narodowego końca XVIIIw. Strofą tą zadebiutował w 1774 roku Ignacy Krasicki, który odczytał utwór podczas jednego z obiadów czwartkowych. Napisał ten utwór jako hymn dla Szkoły Rycerskiej.

Z powstaniem wiersza wiąże się legenda: kareta, którą jechał biskup Krasicki, spiesząc na obiad czwartkowy, potrąciła starego żołnierza. Umierający z ogromną mocą mówił o świętej miłości ojczyzny, o bliznach – pamiątkach bitew, o śmierci, która przestała być straszna. Więź między starym wiarusem a biskupem, która wytworzyła się w chwili śmierci, stała się natchnieniem do napisania "Hymnu do miłości Ojczyzny".


Hymn do miłości Ojczyzny

3

Święta miłości kochanej Ojczyzny,
Czują Cię tylko umysły poczciwe!
Dla ciebie zjadłe smakują trucizny,
Dla ciebie więzy, pęta nie zelżywe.
Kształcisz kalectwo przez chwalebne blizny,
Gnieździsz w umyśle rozkoszy prawdziwe.
Byle cię można wspomóc, byle wspierać,
Nie żal żyć w nędzy, nie żal i umierać.

Wolności! której dobra nie docieka
Gmin jarzma zwykły, nikczemny i podły,
Cecho dusz wielkich! ozdobo człowieka,
Strumieniu boski, cnót zaszczycon źródły!
Tyś tarczą twoich Polaków od wieka,
Z ciebie się pasmem szczęścia nasze wiodły.
Większaś nad przemoc! – A kto ciebie godny
Pokruszył jarzma, albo padł swobodny.

Hymn do miłości Ojczyzny

3

Święta miłości kochanej Ojczyzny,
Czują Cię tylko umysły poczciwe!
Dla ciebie zjadłe smakują trucizny,
Dla ciebie więzy, pęta nie zelżywe.
Kształcisz kalectwo przez chwalebne blizny,
Gnieździsz w umyśle rozkoszy prawdziwe.
Byle cię można wspomóc, byle wspierać,
Nie żal żyć w nędzy, nie żal i umierać.

Wolności! której dobra nie docieka
Gmin jarzma zwykły, nikczemny i podły,
Cecho dusz wielkich! ozdobo człowieka,
Strumieniu boski, cnót zaszczycon źródły!
Tyś tarczą twoich Polaków od wieka,
Z ciebie się pasmem szczęścia nasze wiodły.
Większaś nad przemoc! – A kto ciebie godny
Pokruszył jarzma, albo padł swobodny.

"Boże, coś Polskę" to katolicka pieśń patriotyczna, która po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku konkurowała z Mazurkiem Dąbrowskiego o uznanie za hymn państwowy.

Podczas masowych manifestacji narodowych poprzedzających wybuch powstania styczniowego,śpiewano tę pieśń jako hymn patriotyczny.W roku 1862 pieśń została zakazana w zaborze rosyjskim, a rok później stała się hymnem powstania styczniowego.
Po uzyskaniu niepodległości w roku 1918 śpiewano ją ze słowami: "Ojczyznę wolną pobłogosław Panie", by w czasach okupacji hitlerowskiej oraz w PRL ponownie powrócić do wersji, w której naród prosi Boga o przywrócenie wolności: "Ojczyznę wolną racz nam wrócić Panie!".



Boże coś Polskę

4

Boże coś Polskę przez tak długie wieki

Otaczał blaskiem potęgi i chwały.

Coś ją osłaniał tarczą swej opieki

Od nieszczęść, które przygnębić ją miały.

Przed Twe ołtarze zanosim błaganie,

Ojczyźnie wolność, racz nam wrócić, Panie!

Ty, któryś potem tknięty jej upadkiem,

Walczących wspierał za najświętszą sprawę,

I chcąc świat cały mieć jej męstwa świadkiem,

W nieszczęściach samych pomnażał ich sławę.

Przed Twe ołtarze zanosim błaganie...

Wróć naszej Polsce świetność starożytną,

Użyźniaj pola, spustoszone łany,

Niech szczęście, spokój na nowo zakwitną!

Poprzestań kary, Boże zagniewany!

Przed Twe ołtarze zanosim błaganie...

Boże, którego ramię sprawiedliwe

Żelazne berła władców świata kruszy;

Zniwecz tych wrogów zamiary szkodliwe,

Obudź nadzieję w biednej naszej duszy.

Przed Twe ołtarze zanosim błaganie...

Boże najświętszy, przez Twe wielkie cudy

Oddalaj od nas klęski, mordy boju;

Połącz wolności węzłem Twoje ludy

Pod jedno berło Anioła Pokoju.

Przed Twe ołtarze zanosim błaganie...

Boże najświętszy, od którego woli

Istnienie świata całego zależy,

Wyrwij lud Polski z tyranów niewoli,

Wspieraj zamiary wytrwałej młodzieży.

Przed Twe ołtarze zanosim błaganie...

Boże najświętszy przez Chrystusa rany,

Świeć wiekuiście, nad braćmi zmarłymi;

Spojrzyj na lud Twój niewolą znękany,

Przyjmij ofiary synów Polskiej ziemi.

Przed Twe ołtarze zanosim błaganie...

Gdy naród polski dzisiaj we łzach tonie,

Za naszych braci poległych błagamy,

By ich męczeństwem uwieńczone skronie

Nam do wolności otworzyły bramy.

Przed Twe ołtarze zanosim błaganie...

Niedawno wolność zabrał z polskiej ziemi,

A łez krwi naszej popłynęły rzeki.

Jakże to musi być okropnie z tymi,

Którym ojczyznę zabierasz na wieki.

Przed Twe ołtarze zanosim błaganie...

Jedno Twe słowo o wielki nasz Panie

Z prochów nas podnieść znowu będzie zdolne;

A gdy zasłużym na Twe ukaranie,

Obróć nas w prochy, ale prochy wolne!

Przed Twe ołtarze zanosim błaganie


Boże coś Polskę

4

Boże coś Polskę przez tak długie wieki

Otaczał blaskiem potęgi i chwały.

Coś ją osłaniał tarczą swej opieki

Od nieszczęść, które przygnębić ją miały.

Przed Twe ołtarze zanosim błaganie,

Ojczyźnie wolność, racz nam wrócić, Panie!

Ty, któryś potem tknięty jej upadkiem,

Walczących wspierał za najświętszą sprawę,

I chcąc świat cały mieć jej męstwa świadkiem,

W nieszczęściach samych pomnażał ich sławę.

Przed Twe ołtarze zanosim błaganie...

Wróć naszej Polsce świetność starożytną,

Użyźniaj pola, spustoszone łany,

Niech szczęście, spokój na nowo zakwitną!

Poprzestań kary, Boże zagniewany!

Przed Twe ołtarze zanosim błaganie...

Boże, którego ramię sprawiedliwe

Żelazne berła władców świata kruszy;

Zniwecz tych wrogów zamiary szkodliwe,

Obudź nadzieję w biednej naszej duszy.

Przed Twe ołtarze zanosim błaganie...

Boże najświętszy, przez Twe wielkie cudy

Oddalaj od nas klęski, mordy boju;

Połącz wolności węzłem Twoje ludy

Pod jedno berło Anioła Pokoju.

Przed Twe ołtarze zanosim błaganie...

Boże najświętszy, od którego woli

Istnienie świata całego zależy,

Wyrwij lud Polski z tyranów niewoli,

Wspieraj zamiary wytrwałej młodzieży.

Przed Twe ołtarze zanosim błaganie...

Boże najświętszy przez Chrystusa rany,

Świeć wiekuiście, nad braćmi zmarłymi;

Spojrzyj na lud Twój niewolą znękany,

Przyjmij ofiary synów Polskiej ziemi.

Przed Twe ołtarze zanosim błaganie...

Gdy naród polski dzisiaj we łzach tonie,

Za naszych braci poległych błagamy,

By ich męczeństwem uwieńczone skronie

Nam do wolności otworzyły bramy.

Przed Twe ołtarze zanosim błaganie...

Niedawno wolność zabrał z polskiej ziemi,

A łez krwi naszej popłynęły rzeki.

Jakże to musi być okropnie z tymi,

Którym ojczyznę zabierasz na wieki.

Przed Twe ołtarze zanosim błaganie...

Jedno Twe słowo o wielki nasz Panie

Z prochów nas podnieść znowu będzie zdolne;

A gdy zasłużym na Twe ukaranie,

Obróć nas w prochy, ale prochy wolne!

Przed Twe ołtarze zanosim błaganie

"Rota" – napisany w 1908 r. na Śląsku Cieszyńskim wiersz Marii Konopnickiej. Utwór powstał pod wpływem oburzenia prześladowaniami polskości w zaborze pruskim.

Wiersz składa się z czterech zwrotek, z czego trzy stanowią kanon jednej z polskich pieśni patriotycznych pod tym samym tytułem, do której muzykę napisał Feliks Nowowiejski. Pieśń została po raz pierwszy wykonana publicznie 15 lipca 1910 w czasie uroczystości odsłonięcia pomnika Grunwaldzkiego w Krakowie.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości była konkurentem Mazurka Dąbrowskiego do określenia mianem hymnu narodowego.
"Rota" była hymnem Litwy Środkowej. Obecnie jest hymnem Polskiego Stronnictwa Ludowego i Ligi Polskich Rodzin.




Rota

5

Nie rzucim ziemi skąd nasz ród!
Nie damy pogrześć mowy.
Polski my naród, polski lud,
Królewski szczep Piastowy.
Nie damy, by nas zgnębił wróg!
Tak nam dopomóż Bóg!
Tak nam dopomóż Bóg!

Do krwi ostatniej kropli z żył
Bronić będziemy ducha,
Aż się rozpadnie w proch i w pył
Krzyżacka zawierucha.
Twierdzą nam będzie każdy próg!
Tak nam dopomóż Bóg!
Tak nam dopomóż Bóg!

Nie będzie Niemiec pluł nam w twarz
Ni dzieci nam germanił,
Orężny stanie hufiec nasz,
Duch będzie nam hetmanił.
Pójdziemy, gdy zabrzmi złoty róg!
Tak nam dopomóż Bóg!
Tak nam dopomóż Bóg!

Nie damy miana Polski zgnieść
Nie pójdziem żywo w trumnę
Na Polski imię, na jej cześć
Podnosi czoła dumne.
Odzyska ziemi dziadów wnuk!
Tak nam dopomóż Bóg!
Tak nam dopomóż Bóg!



Rota

5

Nie rzucim ziemi skąd nasz ród!
Nie damy pogrześć mowy.
Polski my naród, polski lud,
Królewski szczep Piastowy.
Nie damy, by nas zgnębił wróg!
Tak nam dopomóż Bóg!
Tak nam dopomóż Bóg!

Do krwi ostatniej kropli z żył
Bronić będziemy ducha,
Aż się rozpadnie w proch i w pył
Krzyżacka zawierucha.
Twierdzą nam będzie każdy próg!
Tak nam dopomóż Bóg!
Tak nam dopomóż Bóg!

Nie będzie Niemiec pluł nam w twarz
Ni dzieci nam germanił,
Orężny stanie hufiec nasz,
Duch będzie nam hetmanił.
Pójdziemy, gdy zabrzmi złoty róg!
Tak nam dopomóż Bóg!
Tak nam dopomóż Bóg!

Nie damy miana Polski zgnieść
Nie pójdziem żywo w trumnę
Na Polski imię, na jej cześć
Podnosi czoła dumne.
Odzyska ziemi dziadów wnuk!
Tak nam dopomóż Bóg!
Tak nam dopomóż Bóg!


My, Pierwsza Brygada („Legiony”) – pieśń I Brygady Legionów Polskich, dowodzonych przez Józefa Piłsudskiego. Znana jest również pod tytułem Legiony to żołnierska nuta. Od 2007 oficjalna Pieśń Reprezentacyjna Wojska Polskiego.

Istnieje kilka wersji słów utworu.
My, Pierwsza Brygada w latach powojennych uważana była przez żołnierzy Marszałka Piłsudskiego niemal za hymn państwowy. Kiedy w latach 1926–1927 rozpoczęła się dyskusja, którą ze znanych pieśni uznać za hymn państwowy, m.in. proponowano, aby połączyć Mazurka Dąbrowskiego z Pierwszą Brygadą.





My, Pierwsza Brygada

6

Legiony to – żołnierska nuta,

Legiony to – straceńców los,

Legiony to – rycerska buta,

Legiony to – ofiarny stos.


Refren

My, Pierwsza Brygada,

Strzelecka gromada,

Na stos, rzuciliśmy

Swój życia los,

Na stos, na stos!


Mówili żeśmy stumanieni,

Nie wierząc nam, że chcieć to móc,

Laliśmy krew osamotnieni,

A z nami był nasz drogi Wódz.


My, Pierwsza Brygada,

Strzelecka gromada,

Na stos, rzuciliśmy

Swój życia los,

Na stos, na stos!


O ileż mąk, ileż cierpienia,

O ileż krwi, przelanych łez,

Pomimo to nie ma zwątpienia,

Dodaje sił wędrówki kres.


My, Pierwsza Brygada,

Strzelecka gromada,

Na stos, rzuciliśmy

Swój życia los,

Na stos, na stos!


Nie chcemy dziś od was uznania,

Ni waszych mów, ni waszych łez,

Skończyły się dni kołatania,

Do waszych głów, do waszych serc.


My, Pierwsza Brygada,

Strzelecka gromada,

Na stos, rzuciliśmy

Swój życia los,

Na stos, na stos!


Legiony to – są Termopile,

Legiony to – rozpaczy głos,

Legiony – słońce na mogile,

Legiony – krwawych ofiar stos.


My, Pierwsza Brygada,

Strzelecka gromada,

Na stos, rzuciliśmy

Swój życia los,

Na stos, na stos!


Pamięta wszak Warszawa chwile,

Gdy szarych garść legunów szła,

Rzucili nam: „germanofile”,

Z oka spłynęła gorzka łza.


My, Pierwsza Brygada,

Strzelecka gromada,

Na stos, rzuciliśmy

Swój życia los,

Na stos, na stos!


Inaczej się dziś zapatrują

I trafić chcą do naszych dusz,

I mówią, że nas już szanują,

Lecz właśnie czas odwetu już!


My, Pierwsza Brygada,

Strzelecka gromada,

Na stos, rzuciliśmy

Swój życia los,

Na stos, na stos!


Umieliśmy w ogień zapału

Młodzieńczych wiar rozniecić skry,

Nieść życie swe dla ideału

I swoją krew i marzeń sny.


My, Pierwsza Brygada,

Strzelecka gromada,

Na stos, rzuciliśmy

Swój życia los,

Na stos, na stos!


Potrafim dziś dla potomności

Ostatki swych poświęcić dni,

Wśród fałszów siać siew szlachetności

Miazgą swych ciał, żarem swej krwi.


My, Pierwsza Brygada,

Strzelecka gromada,

Na stos, rzuciliśmy

Swój życia los,

Na stos, na stos!



My, Pierwsza Brygada

6

Legiony to – żołnierska nuta,

Legiony to – straceńców los,

Legiony to – rycerska buta,

Legiony to – ofiarny stos.


Refren

My, Pierwsza Brygada,

Strzelecka gromada,

Na stos, rzuciliśmy

Swój życia los,

Na stos, na stos!


Mówili żeśmy stumanieni,

Nie wierząc nam, że chcieć to móc,

Laliśmy krew osamotnieni,

A z nami był nasz drogi Wódz.


My, Pierwsza Brygada,

Strzelecka gromada,

Na stos, rzuciliśmy

Swój życia los,

Na stos, na stos!


O ileż mąk, ileż cierpienia,

O ileż krwi, przelanych łez,

Pomimo to nie ma zwątpienia,

Dodaje sił wędrówki kres.


My, Pierwsza Brygada,

Strzelecka gromada,

Na stos, rzuciliśmy

Swój życia los,

Na stos, na stos!


Nie chcemy dziś od was uznania,

Ni waszych mów, ni waszych łez,

Skończyły się dni kołatania,

Do waszych głów, do waszych serc.


My, Pierwsza Brygada,

Strzelecka gromada,

Na stos, rzuciliśmy

Swój życia los,

Na stos, na stos!


Legiony to – są Termopile,

Legiony to – rozpaczy głos,

Legiony – słońce na mogile,

Legiony – krwawych ofiar stos.


My, Pierwsza Brygada,

Strzelecka gromada,

Na stos, rzuciliśmy

Swój życia los,

Na stos, na stos!


Pamięta wszak Warszawa chwile,

Gdy szarych garść legunów szła,

Rzucili nam: „germanofile”,

Z oka spłynęła gorzka łza.


My, Pierwsza Brygada,

Strzelecka gromada,

Na stos, rzuciliśmy

Swój życia los,

Na stos, na stos!


Inaczej się dziś zapatrują

I trafić chcą do naszych dusz,

I mówią, że nas już szanują,

Lecz właśnie czas odwetu już!


My, Pierwsza Brygada,

Strzelecka gromada,

Na stos, rzuciliśmy

Swój życia los,

Na stos, na stos!


Umieliśmy w ogień zapału

Młodzieńczych wiar rozniecić skry,

Nieść życie swe dla ideału

I swoją krew i marzeń sny.


My, Pierwsza Brygada,

Strzelecka gromada,

Na stos, rzuciliśmy

Swój życia los,

Na stos, na stos!


Potrafim dziś dla potomności

Ostatki swych poświęcić dni,

Wśród fałszów siać siew szlachetności

Miazgą swych ciał, żarem swej krwi.


My, Pierwsza Brygada,

Strzelecka gromada,

Na stos, rzuciliśmy

Swój życia los,

Na stos, na stos!






Dziewięciozwrotkowy wiersz Ignacego Kozielewskiego "Marsz skautów", napisany został w 1911. Wiersz ten został później uzupełniony, za zgodą autora, refrenem "Ramię pręż, słabość krusz" przez Olgę Drahonowską-Małkowską oraz przystosowany do melodii rewolucyjnej pieśni „Na barykady ludu roboczy”.

Od 1918 jest hymnem Związku Harcerstwa Polskiego.
Pieśń jest również hymnem Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej, Stowarzyszenia Harcerskiego oraz Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej w Kanadzie.






wszystko,co nasze

7

Wszystko, co nasze, Polsce oddamy,

W niej tylko życie, więc idziem żyć,

Świty się bielą, otwórzmy bramy,

Rozkaz wydany: wstań, w słońce idź!

Ramię pręż, słabość krusz,

Ducha tęż, Ojczyźnie miłej służ!

Na jej zew w bój czy trud

Pójdzie rad harcerzy polskich ród.

Idziem weseli z śmiechem na twarzy,

Czystość i prawość to nasza broń,

Zawsze gotowi, gdy się wydarzy

Podać bliźniemu pomocną dłoń.

Naprzód marsz, równaj krok,

Śmiało w dal wytężaj jasny wzrok,

Polsko, wnet z kajdan, z knut,

Wyrwie Cię harcerzy polskich lud.

Już płomień buchnął z dymu spowicia,

Wśród gawęd mija wesoło czas,

Jeśli radości chcesz zaznać życia,

W braterskim kole stań z nami wraz.

Zgarnij żar, dorzuć drew,

Teraz w krąg niech raźny zabrzmi śpiew,

Jutro znów dzienny trud,

Lecz go rad harcerzy wita lud.[2]


wszystko, co nasze

7

Wszystko, co nasze, Polsce oddamy,

W niej tylko życie, więc idziem żyć,

Świty się bielą, otwórzmy bramy,

Rozkaz wydany: wstań, w słońce idź!

Ramię pręż, słabość krusz,

Ducha tęż, Ojczyźnie miłej służ!

Na jej zew w bój czy trud

Pójdzie rad harcerzy polskich ród.

Idziem weseli z śmiechem na twarzy,

Czystość i prawość to nasza broń,

Zawsze gotowi, gdy się wydarzy

Podać bliźniemu pomocną dłoń.

Naprzód marsz, równaj krok,

Śmiało w dal wytężaj jasny wzrok,

Polsko, wnet z kajdan, z knut,

Wyrwie Cię harcerzy polskich lud.

Już płomień buchnął z dymu spowicia,

Wśród gawęd mija wesoło czas,

Jeśli radości chcesz zaznać życia,

W braterskim kole stań z nami wraz.

Zgarnij żar, dorzuć drew,

Teraz w krąg niech raźny zabrzmi śpiew,

Jutro znów dzienny trud,

Lecz go rad harcerzy wita lud.[2]

Pieśń "Marsz, marsz Polonia" powstała w 1863 podczas powstania styczniowego wśród oddziałów, którymi dowodził Dionizy Czachowski.
Marsz Czachowskiego był prawdopodobnie kompilacją wcześniejszych pieśni, między innymi powstałej w czasie powstania listopadowego "Pieśni ułanów kaliskich" .
Marsz powstał jako powstańcza pieśń bojowa, która zachęcała do opuszczenia domu i zagrzewała do walki o wyzwolenie Polski (łac. Polonia). Duża liczba zwrotek sprzyjała śpiewaniu w trakcie długich, forsownych marszów.






MARSZ POLONIA

8

Rozproszeni po wszem świecie
Gnani w obce wojny
Zgromadziliśmy się przecie
W jedno kółko zbrojne

Marsz marsz Polonia
Nasz dzielny narodzie
Odpoczniemy po swej pracy
W ojczystej zagrodzie

Przejdziem Litwę przejdziem Wołyń
Popasiem w Kijowie
Zimą przy węgierskim winie
Staniemy w Krakowie

Marsz marsz Polonia
Nasz dzielny narodzie
Odpoczniemy po swej pracy
W ojczystej zagrodzie

Od Krakowa bitą drogą
Do Warszawy wrócim
Co zastaniem resztę wroga
Na łeb w Wisłę wrzucim

Marsz marsz Polonia
Nasz dzielny narodzie
Odpoczniemy po swej pracy
W ojczystej zagrodzie

Na królewski gród zhańbiony
Wzleci orlę białe
Hukną działa Jękną dzwony
Polakom na chwałę

Marsz marsz Polonia
Nasz dzielny narodzie
Odpoczniemy po swej pracy
W ojczystej zagrodzie

Moskal Polski nie zdobędzie
Dobywszy pałasza
Hasłem naszym wolność będzie
O Ojczyzna nasza


Marsz marsz Polonia
Nasz dzielny narodzie
Odpoczniemy po swej pracy
W ojczystej zagrodzie


MARSZ POLONIA

8

Rozproszeni po wszem świecie
Gnani w obce wojny
Zgromadziliśmy się przecie
W jedno kółko zbrojne

Marsz marsz Polonia
Nasz dzielny narodzie
Odpoczniemy po swej pracy
W ojczystej zagrodzie

Przejdziem Litwę przejdziem Wołyń
Popasiem w Kijowie
Zimą przy węgierskim winie
Staniemy w Krakowie

Marsz marsz Polonia
Nasz dzielny narodzie
Odpoczniemy po swej pracy
W ojczystej zagrodzie

Od Krakowa bitą drogą
Do Warszawy wrócim
Co zastaniem resztę wroga
Na łeb w Wisłę wrzucim

Marsz marsz Polonia
Nasz dzielny narodzie
Odpoczniemy po swej pracy
W ojczystej zagrodzie

Na królewski gród zhańbiony
Wzleci orlę białe
Hukną działa Jękną dzwony
Polakom na chwałę

Marsz marsz Polonia
Nasz dzielny narodzie
Odpoczniemy po swej pracy
W ojczystej zagrodzie

Moskal Polski nie zdobędzie
Dobywszy pałasza
Hasłem naszym wolność będzie
O Ojczyzna nasza


Marsz marsz Polonia
Nasz dzielny narodzie
Odpoczniemy po swej pracy
W ojczystej zagrodzie

"Czerwone maki na Monte Cassino" – polska pieśń wojskowa związana z bitwą o Monte Cassino. Słowa: Feliks Konarski, muzyka: Alfred Schütz.
Tytuł nawiązuje do kwiatów, które w czasie bitwy rozkwitały na zrytych pociskami wzgórzach Monte Cassino. Pieśń powstała w nocy z 17 na 18 maja 1944 roku, kilka godzin przed zdobyciem klasztoru w siedzibie Teatru Żołnierza Polskiego przy 2 Korpusie Sił Zbrojnych w Campobasso, gdzie artyści występowali dla 23 Kompanii Transportowej.







czerwone maki na monte cassino

9

Czy widzisz te gruzy na szczycie?
Tam wróg twój się kryje jak szczur.
Musicie, musicie, musicie
Za kark wziąć i strącić go z chmur.
I poszli szaleni zażarci,
I poszli zabijać i mścić,
I poszli jak zawsze uparci,
Jak zawsze za honor się bić.

Czerwone maki na Monte Cassino
Zamiast rosy piły polską krew.
Po tych makach szedł żołnierz i ginął,
Lecz od śmierci silniejszy był gniew.
Przejdą lata i wieki przeminą.
Pozostaną ślady dawnych dni
I wszystkie maki na Monte Cassino
Czerwieńsze będą, bo z polskiej wzrosną krwi.

Runęli przez ogień ,straceńcy,
niejeden z nich dostał i padł,
jak ci z Samosierry szaleńcy,
Jak ci spod Racławic z przed lat.
Runęli impetem szalonym,
I doszli. I udał się szturm.
I sztandar swój biało czerwony
Zatknęli na gruzach wśród chmur,

Czerwone maki na Monte Cassino
Zamiast rosy piły polską krew.
Po tych makach szedł żołnierz i ginął,
Lecz od śmierci silniejszy był gniew.
Przejdą lata i wieki przeminą.
Pozostaną ślady dawnych dni
I wszystkie maki na Monte Cassino
Czerwieńsze będą, bo z polskiej wzrosną krwi.

Czy widzisz ten rząd białych krzyży?
Tam Polak z honorem brał ślub.
Idź naprzód, im dalej ,im wyżej,
Tym więcej ich znajdziesz u stóp.
Ta ziemia do Polski należy,
Choć Polska daleko jest stąd,
Bo wolność krzyżami się mierzy,
Historia ten jeden ma błąd.

Czerwone maki na Monte Cassino
Zamiast rosy piły polską krew.
Po tych makach szedł żołnierz i ginął,
Lecz od śmierci silniejszy był gniew.
Przejdą lata i wieki przeminą.
Pozostaną ślady dawnych dni
I wszystkie maki na Monte Cassino
Czerwieńsze będą, bo z polskiej wzrosną krwi.


CZERWONE MAKI

NA MONTE CASSINO

9

Czy widzisz te gruzy na szczycie?
Tam wróg twój się kryje jak szczur.
Musicie, musicie, musicie
Za kark wziąć i strącić go z chmur.
I poszli szaleni zażarci,
I poszli zabijać i mścić,
I poszli jak zawsze uparci,
Jak zawsze za honor się bić.

Czerwone maki na Monte Cassino
Zamiast rosy piły polską krew.
Po tych makach szedł żołnierz i ginął,
Lecz od śmierci silniejszy był gniew.
Przejdą lata i wieki przeminą.
Pozostaną ślady dawnych dni
I wszystkie maki na Monte Cassino
Czerwieńsze będą, bo z polskiej wzrosną krwi.

Runęli przez ogień ,straceńcy,
niejeden z nich dostał i padł,
jak ci z Samosierry szaleńcy,
Jak ci spod Racławic z przed lat.
Runęli impetem szalonym,
I doszli. I udał się szturm.
I sztandar swój biało czerwony
Zatknęli na gruzach wśród chmur,

Czerwone maki na Monte Cassino
Zamiast rosy piły polską krew.
Po tych makach szedł żołnierz i ginął,
Lecz od śmierci silniejszy był gniew.
Przejdą lata i wieki przeminą.
Pozostaną ślady dawnych dni
I wszystkie maki na Monte Cassino
Czerwieńsze będą, bo z polskiej wzrosną krwi.

Czy widzisz ten rząd białych krzyży?
Tam Polak z honorem brał ślub.
Idź naprzód, im dalej ,im wyżej,
Tym więcej ich znajdziesz u stóp.
Ta ziemia do Polski należy,
Choć Polska daleko jest stąd,
Bo wolność krzyżami się mierzy,
Historia ten jeden ma błąd.

Czerwone maki na Monte Cassino
Zamiast rosy piły polską krew.
Po tych makach szedł żołnierz i ginął,
Lecz od śmierci silniejszy był gniew.
Przejdą lata i wieki przeminą.
Pozostaną ślady dawnych dni
I wszystkie maki na Monte Cassino
Czerwieńsze będą, bo z polskiej wzrosną krwi.

"Mazurek Dąbrowskiego" polska pieśń patriotyczna z 1797 roku, od 26 lutego 1927r. oficjalny hymn państwowy Rzeczypospolitej Polskiej.
Słowa hymnu – nazywanego "Pieśnią Legionów Polskich we Włoszech" zostały napisane przez Józefa Wybickiego. Autor melodii, opartej na motywach ludowego mazurka pozostaje nieznany.
Pieśń powstała w mieście Reggio nell’Emilia w ówczesnej Republice Cisalpińskiej, jednak dokładna data i okoliczności jej napisania oraz pierwszego wykonania nie są pewne.
W czasie powstania warszawskiego w 1944 roku węgierskie jednostki stacjonujące w Warszawie sympatyzowały z walczącymi Polakami. Orkiestra "5 Węgierskiej Dywizji Rezerwowej" odegrała dla warszawiaków "Mazurka Dąbrowskiego" na Ursynowie.








MAZUREK DĄBROWSKIEGO

10

Jeszcze Polska nie zginęła,

Kiedy my żyjemy.

Co nam obca przemoc wzięła,

Szablą odbierzemy.

Marsz, marsz Dąbrowski,

Z ziemi włoskiej do Polski.

Za twoim przewodem

Złączym się z narodem.

Przejdziem Wisłę, przejdziem Wartę,

Będziem Polakami.

Dał nam przykład Bonaparte,

Jak zwyciężać mamy.

Marsz, marsz Dąbrowski,

Z ziemi włoskiej do Polski.

Za twoim przewodem

Złączym się z narodem.

Jak Czarniecki do Poznania

Po szwedzkim zaborze,

Dla ojczyzny ratowania

Wrócim się przez morze.

Marsz, marsz Dąbrowski,

Z ziemi włoskiej do Polski.

Za twoim przewodem

Złączym się z narodem.

Już tam ojciec do swej Basi

Mówi zapłakany –

Słuchaj jeno, pono nasi

Biją w tarabany.

Marsz, marsz Dąbrowski,

Z ziemi włoskiej do Polski.

Za twoim przewodem

Złączym się z narodem.


MAZUREK DĄBROWSKIEGO

10

Jeszcze Polska nie zginęła,

Kiedy my żyjemy.

Co nam obca przemoc wzięła,

Szablą odbierzemy.

Marsz, marsz Dąbrowski,

Z ziemi włoskiej do Polski.

Za twoim przewodem

Złączym się z narodem.

Przejdziem Wisłę, przejdziem Wartę,

Będziem Polakami.

Dał nam przykład Bonaparte,

Jak zwyciężać mamy.

Marsz, marsz Dąbrowski,

Z ziemi włoskiej do Polski.

Za twoim przewodem

Złączym się z narodem.

Jak Czarniecki do Poznania

Po szwedzkim zaborze,

Dla ojczyzny ratowania

Wrócim się przez morze.

Marsz, marsz Dąbrowski,

Z ziemi włoskiej do Polski.

Za twoim przewodem

Złączym się z narodem.

Już tam ojciec do swej Basi

Mówi zapłakany –

Słuchaj jeno, pono nasi

Biją w tarabany.

Marsz, marsz Dąbrowski,

Z ziemi włoskiej do Polski.

Za twoim przewodem

Złączym się z narodem.

PODSUMOWANIE

Połącz fragment muzyczny z odpowiednim tytułem.

Rozwiąż krzyżówkę i odczytaj hasło.

Czy znasz tekst "Hymnu Polski"?

Zobacz:

Historia Polski w animacjach.

Niezwyciężeni-

historia odzyskania wolności przez Polskę.

Animowana historia Polski

Animacja na 100-lecie odzyskania niepodległości

Historia niepodległości Polski

Gra o niepodległość

Niezwyciężeni.Czas próby

Źródła

  • https://zacisze.waw.pl/1174-wszystko-co-nasze-Polsce-oddamy
  • https://www.polskatradycja.pl/piesni/patriotycze/marsz-polonia-v1.html
  • https://enwikipedia.org/wiki/Józef_Wybicki
  • http/muzeumzarnowiec.pl/old/rota.htmlhttps://ckziumrakowo.pl/szkolne-artykuly/2020/My-Pierwsza-Brygada

  • www.spiewnikniepodleglosci.pl/teksty
  • www.twojahistoria.pl/encyklopedia/leksykonbitew/bitwa-pod-czestochowa-4-wrzesnia-1665
  • https://en.wikipedia.org/wiki/Gaude_Mater_Polonia
  • http:retropress.pl/wiadomosci/obiady-czwartkowe
  • https/slowopolskie.org/z-pieni-do-ojczyzny-boe-cos-polsk
  • http/muzeumzarnowiec.pl/old/rota.html
  • https://ckziumrakowo.pl/szkolne-artykuly/2020/My-Pierwsza-Brygada

Źródła

  • https://learningapps.org/display?v=p1z37o4d521
  • https://learningapps.org/display?v=p5xuz2ewc21
  • https://learningapps.org/display?v=pnafnp7u521

  • https://pixabay.com.pl/vectors/chór-dzieci-sylwetka-śpiewanie-5648277
  • https://pixabay.com.pl/vectors/muzyka-nuta-nutka-melodia-nuty-3311599
  • https://pl.vectorhq.com/psd/crossword-psd-428945
  • https://pixabay.com/pl/vectors/muzyka-nuty-rozdzielacz-separator-5734434/

  • https://www.youtube.com/watch?v=M7MSG4Q-4as
  • https://www.youtube.com/watch?v=2DrXgj1NwN8
  • https://www.youtube.com/watch?v=lHyQA2HK7X4
  • https://www.youtube.com/watch?v=13Nn_2sAnR4
  • https://www.youtube.com/watch?v=M55hKTnUbKk
  • https://www.youtube.com/watch?v=Z4GdAYXfTGA

Źródła

  • https://www.youtube.com/watch?v=NrhHjoyaHdo
  • https://www.youtube.com/watch?v=Q5cQmdYd0Aw
  • https://www.youtube.com/watch?v=uMORJqE-1RU
  • https://www.youtube.com/watch?v=6TEdRn9EF_M
  • https://www.youtube.com/watch?v=EQ016cSV-AI

  • https://www.youtube.com/watch?v=_k24j4F2o9w
  • https://www.youtube.com/watch?v=1Z2gE0CoO5w
  • https://www.youtube.com/watch?v=mZSVYJYPZAM
  • https://www.youtube.com/watch?v=Iab33qfDW-g
  • https://learningapps.org/display?v=p5xuz2ewc21


Źródła

  • https://bibliotekapiosenki.pl/utwory/Bogurodzica
  • https://bibliotekapiosenki.pl/utwory/Gaude_Mater_Polonia
  • https://bibliotekapiosenki.pl/utwory/Wszystko_co_nasze
  • https://bibliotekapiosenki.pl/utwory/Marsz_Polonia


Dziękuję za uwagę