Γαλεριανό συγκρότημα

Στη Θεσσαλονίκη περπατώ, τον Γαλέριο συναντώ!

Μία διαδραστική αφίσα από το Ε2 του Δ.Σ. Πενταλόφου Θεσ/νικης

1

2

3

4

Η περιήγηση μας ξεκινά από τη Ροτόντα που αποτελεί τμήμα του Γαλεριανού συγκροτήματος. Είναι ένα από τα σημαντικότερα μνημεία της Θεσσαλονίκης. Κατασκευάστηκε από τον Ρωμαίο αυτοκράτορα Γαλέριο το 304 μ.Χ. Αρχικά ήταν ειδωλολατρικός ναός. Πιθανόν ο Γαλέριος να τον προόριζε και για μαυσωλείο του. Λίγο αργότερα όμως έγινε χριστιανικός ναός και στολίστηκε με εντυπωσιακά ψηφιδωτά. Το σχήμα της είναι οκτάγωνο με έναν θώλο. Στο εσωτερικό έχει πολύ καλή ακουστική, Γύρω βρίσκονται μεγάλα παράθυρα απ' όπου μπαίνει το φως του ήλιου. Οι Τούρκοι έχτισαν δίπλα της ένα τζαμί. Τώρα λειτουργεί μια φορά τον μήνα ως ορθόδοξος χριστιανικός ναός.

Η καμάρα ή αψίδα του Γαλέριου (θριαμβικό τόξο) είναι ένα κτίσμα της εποχής της ρωμαϊκής τετραρχίας και έχει σχήμα καμπύλης. Κατασκευάστηκε για να τιμηθεί ο Γαλέριος, όταν επέστρεψε νικητής στην πόλη το 306 μ.Χ, μετά τους πολέμους κατά των Περσών. Πάνω της υπάρχουν πολλές ανάγλυφες παραστάσεις. Αυτή η αψίδα ήταν χτισμένη κάθετα στην αρχαία εγνατία, που διέσχιζε την πόλη και αποτελούσε μέρος του Γαλεριανού συγκροτήματος που αναπτυσσόταν στις σημερινές πλατείες Ναυαρίνου και Ιπποδρομίου.

Το Οκτάγωνο ήταν η αίθουσα του θρόνου στο παλάτι του Γαλέριου .Ήταν δίπλα στα λουτρά και πολύ κοντά στη θάλασσα. Ο Γαλέριος έφτανε εκεί με το καράβι του. Η αίθουσα έχει σχήμα οκτάγωνου απ' όπου πήρε και το όνομά της. Εκεί δεχόταν ο Ρωμαίος αυτοκράτορας τους επισκέπτες. Το Γαλεριανό συγκρότημα κι ότι έχει απομείνει από αυτό βρίσκεται στην πλατεία Ναυαρίνου. Μεγάλη εντύπωση προκαλούν τα πανέμορφα ψηφιδωτά που βρίσκονται στο δάπεδο και μπορούν οι επισκέπτες να τα θαυμάσουν από κοντά.

Ο Ιππόδρομος της Ρωμαϊκής Θεσσαλονίκης δυστυχώς δεν υπάρχει πια. Βρισκόταν δίπλα ακριβώς στο παλάτι του Γαλέριου απ' όπου έμπαινε ο αυτοκράτορας σ΄ αυτόν για να παρακολουθήσει τις ιπποδρομίες. Ήταν πολύ σημαντικός γιατί εκτός από τους αγώνες, οι πολίτες μπορούσαν εκεί να συναντηθούν με τον αυτοκράτορα και να εκφράσουν την απόψη τους για θέματα της πόλης τους. Το κτίσμα αυτό είχε μήκος 450μ. και πλάτος 95μ. Στη μέση του υπήρχε μία κάθετη λωρίδα που τον χώριζε στα δύο και μάλλον εκεί υπήρχαν διάφορα αγάλματα. Κτίστηκε τον 4ο μ.Χ. αι. και λειτούργησε μάλλον μέχρι τον 7ο μ.Χ. αιώνα. Έχει μείνει στην ιστορία ένα δυσάρεστο συμβάν, όταν ο αυτοκράτορας Θεοδόσιος ο Α' έκλεισε μέσα στον Ιππόδρομο και θανάτωσε τους πολίτες της Θεσσαλονίκης ως αντίποινα για την επανάστασή τους που προκάλεσε τη θανάτωση ενός Γότθου διοικητή που είχε τοποθετήσει ο ίδιος στην πόλη και ήταν φίλος του.