Treblinka - Niemiecki obóz zagłady.

start

Treblinka

Niemiecki obóz zagłady

Obóz powstał w połowie 1942 r. funkcjonował do listopada 1943r.Znajdował on się w gminie Kosów w powiecie Sokołowskimprzy lini kolejowej Siedlce - Sokołów Podlaski - małkinia. Blisko wsi i stacji Treblinka. Stąd wzięła się nazwa tego obozu.

Kiedy powstał obóz Treblinka?

Obszar obozu składał się z trzech części: mieszkalnej dla SS-manów, strażników, strefy przyjęć oraz miejsca, w którym zabijano więźniów. Dwie pierwsze części nazywano obozem „dolnym”, a trzecią część obozem „górnym”.

Organizacja miejsca zbrodni.

przewozy więźniów do obozów

Pierwsze transporty kolejowe do Treblinki przybyły z Getta Warszawskiego około 23 lipca 1942 r. Pociągi składały się z 50-60 wagonów, w których stłoczono po około 100-120 osób w każdym. Przyjmuje się, iż od sierpnia 1942 r. do maja 1943 r. do Treblinki przybyło około 7550 wagonów.

Polecamy obejrzeć ten film

Powstanie w sierpniu 1943 roku

Zmniejszenie rotacji więźniów oraz ograniczenie możliwości ucieczek indywidualnych stworzyły warunki, w których mogła rozwinąć się obozowa konspiracja. Na podstawie malejącej liczby pociągów kierowanych do Treblinki wysnuto bowiem wniosek, że obóz zostanie wkrótce zlikwidowany, a wszyscy Żydzi wymordowani. Na przełomie lutego i marca 1943 roku grupa więźniów „dolnego obozu” zawiązała tzw. Komitet Organizacyjny.Jego liderem był Julian Chorążycki.

Ludzkie szczątki sfotografowane latem 1945r.

W pierwszym okresie działalności obozu w Treblince sytuacja żydowskich więźniów była szczególnie zła. Prace musieli wykonywać w morderczym tempie, podczas gdy Niemcy i wachmani maltretowali ich i zabijali pod byle pretekstem. Podczas codziennych apeli przeprowadzano selekcje, skazując na śmierć wszystkich więźniów.

Pierwsze tygodnie funkcjonowania obozu

Arbeitsjuden - Pracujący żydzi.

Dla Arbeitsjuden niewolnicza praca była jedynie tymczasowym odroczeniem wyroku śmierci. Szanse przeżycia w znacznej mierze zależały od miejsca i rodzaju wykonywanej pracy. Pobudka następowała o godzinie 4:00 rano, następnie sprzątano baraki i wydawano śniadanie. O 5:00 rozpoczynał się poranny apel, po którego zakończeniu więźniów kierowano do pracy. Zwykle trwała ona od 6:00 do 18:00, z przerwą na obiad około 12:00.

Obozowa codzienność

Tylko nieliczni Żydzi wierzyli, że zdołają przetrwać wśród ludności polskiej.

Przyłapanie na próbie ucieczki było natomiast karane śmiercią.

Niemcy starali się zapobiegać ucieczkom, stosując kombinację gróźb i obietnic.

Począwszy od września 1942 roku liczba ucieczek zaczęła maleć

Dezinformacja w połączeniu z brutalną siłą i ogromną szybkością działania zazwyczaj pozwalały zagwarantować bierność ofiar.W drugim tygodniu grudnia 1942 roku młodzi Żydzi przywiezieni z okolic Grodna stawili oprawcom czynny opór, który przerodził się w chaotyczną strzelaninę. Część Żydów rozbiegła się po obozie, usiłując pod osłoną ciemności ukryć się w więźniarskich barakach lub uciec przez ogrodzenie, część stawiała zaciekły opór nawet podczas wpychania do komór gazowych.

Próby ucieczek i oporu

Teren byłego obozu sfotografowany latem 1945 roku

Kolejne komisje, działające na zlecenie władz państwowych i organizacji żydowskich, odwiedziły teren byłego obozu we wrześniu i listopadzie 1945 roku

Wkrótce po wyparciu wojsk niemieckich oględzin terenu poobozowego dokonała Polsko-Radziecka Komisja do Zbadania Zbrodni Niemieckich

W sierpniu 1944 roku, w obawie przed zbliżającą się Armią Czerwoną, obaj wachmani podpalili zabudowania swojej „farmy” i wraz z rodzinami uciekli w kierunku Małkini.

Okres profanacji

Małkini - miejscowość w Polsce położona w woj. mazowieckim

W okresie powojennym w okolicach Treblinki działały „hieny cmentarne”

„Poszukiwacze skarbów” przybywali zarówno z okolicznych wsi, jak i z odległych miejscowości.Działali w dobrze zorganizowanych gangach, które strzegły terenu przed indywidualnymi poszukiwaczami, a posłuch wymuszały brutalną przemocą. W procederze aktywnie uczestniczyli sowieccy żołnierze stacjonujący w Kosowie Lackim i na lotnisku w Ceranowie.

"Poszukiwacze skarbów"

W 1955 roku Ministerstwo Kultury i Sztuki rozstrzygnęło kolejny konkurs na zagospodarowanie terenów poobozowych w Treblince. Zwycięską pracą okazał się projekt założenia przestrzenno-pomnikowego autorstwa Franciszka Duszeńki i Adama Haupta. Jego realizacja znacznie przeciągnęła się w czasie – przede wszystkim ze względu na brak funduszy, a także z powodu konieczności wywłaszczenia blisko 127 hektarów gruntu i trudności z finalizacją szczegółowych założeń projektowych.

Upamiętnienie

Karl Pötzinger

Herbert Floß

Christian Wirth

Richard Thomalla

Do 2014 roku historykom udało się ustalić nazwiska 62 esesmanów, oraz 66 wachmanów, którzy pełnili służbę w Treblince, ale tylko niektórzy zostali pociągnięci do odpowiedzialności karnej. Spośród zidentyfikowanych niemieckich esesmanów piętnastu zginęło lub zmarło w czasie wojny bądź wkrótce po jej zakończeniu. W gronie tym znaleźli się m.in. Christian Wirth, Richard Thomalla, Herbert Floß oraz Karl Pötzinger. Wielu członków obozowej załogi zaginęło bez śladu lub uniknęło postawienia przed sądem.

Odpowiedzialność sprawców

Ze wszystkich miejsc zbrodni Trzeciej Rzeszy Treblinka jest jednym z najbardziej przerażających. Historycy szacują, że w ciągu zaledwie 16 miesięcy zostało tu wymordowanych około 900 tysięcy Żydów. Naziści rozpoczęli deportację Żydów do Treblinki głównie z gett w Warszawie i Radomiu w lipcu 1942 roku .

Ciekawostki o obozie Treblinka

Klasa VIIIa

Paweł Matysiak

Marysia Matysiak

Ola Wojtal

Mateusz Nowicki

Prezentację wykonali:

Dziękujemy!