Ks. Stanisław Konarski

Ksiądz Stanisław Konarski

rys historyczny

Hieronim Konarski (takie imię nadano mu podczas chrztu) urodził się w Żarczycach

w 1700 roku.

Pochodził z średniozamożnej rodziny szlacheckiej, skoligaconej jednak

z możnymi familiami

- z rodem Tarłów

i Czermińskich.

Wychowaniem wcześnie osieroconego chłopca zajął się wuj, który oddał go (w wieku

10 lat) do kolegium pijarskiego w Piotrkowie Trybunalskim, gdzie uczył się (ponoć pilnie) przez pięć lat.

Przywdział habit zakonny

i rozpoczął nowicjat

w Podolińcu. Zdolności

oraz zapał do nauki zawiodły go do święceń kapłańskich, które przyjął w 1718 r.

W 1725 r. - z inicjatywy i dzięki pomocy swego długoletniego protektora, Jana Tarło, wyjechał do Włoch, gdzie odbywał studia w Collegium Nazarenum

w Rzymie, uczelni

o zmodernizowanym profilu humanistycznym i matematyczno -fizycznym.

W latach 1729-1730 przebywał we Francji, Niemczech i Austrii, zapoznając się z nowatorskimi metodami nauczania

i tamtejszymi koncepcjami polityczno-ustrojowymi.

Konarski nie pozostawał biernym obserwatorem współczesnych mu wydarzeń w kraju. Napisał "Rozmowę pewnego ziemianina ze swoim sąsiadem o teraźniejszych okolicznościach",

w której wyraźnie już żądał ograniczenia prawa veta i wskazywał na szkodliwość zrywania sejmów.

Po powrocie do kraju, wraz

z Józefem Jędrzejem Załuskim, podjął się zgromadzenia

i wydania drukiem konstytucji sejmu walnego Volumina Legum.

Stopniowo przybliżał się

do życia politycznego, podejmując,

z polecenia władz zakonnych, reformę szkolnictwa.

Początkowo (1736–1737)

w Krakowie i Rzeszowie,

a następnie (1738–1741)

w Wilnie, i (od 1745)

we Lwowie.

W 1740 roku rozpoczął wielką reformę szkolnictwa w Polsce.

Działania reformatorskie urzeczywistnił jednak głownie w Warszawie, otwierając w 1740 Collegium Nobilium,

w którym pełnił do 1756 funkcję rektora.

Dla szkolnictwa zrobił wiele:

- napisał nowe podręczniki,

- założył w Warszawie Collegium Nobilium,

- przygotował oświecone kadry nauczycieli i wychowawców,

- wprowadził do programu szkolnego nowe przedmioty (historię powszechną i ojczystą, prawo polskie

i międzynarodowe, geografię, zagadnienia polityczne

i światopoglądowe, filozofię).

Zadania uczelni określił

w mowie

De viro honesto et bono cive ab

ineunte aetate formando

(Mowa o kształtowaniu człowieka uczciwego

i dobrego obywatela).

,,Celem wszystkich szkół jest (...) nie tylko rozwijanie umysłów za pomocą nauki

i umiejętności, lecz przede wszystkim uszlachetnienie serc

i dusz."

Ksiądz Konarski poświęcił także jedno ze swoich dzieł („O skutecznym rad sposobie”) reformie politycznej – wyliczył w nim wszystkie bolączki ówczesnej Polski i podał nowe propozycje ustrojowe.

Pod koniec życia napisał nawet specjalny traktat – „O religii poczciwych ludzi”, w którym bronił zasad prawdziwej wiary przed pogardą

i bezbożnością.

Był zdania, że dobrymi obywatelami mogą być tylko ludzie o zdrowych zasadach moralnych.

Duże znaczenie przypisywał teatrowi, sam jest autorem wystawionej w 1756 "Tragedii Epaminondy". W Collegium Nobilium zrezygnował

z repertuaru łacińskiego, tworząc młodzieży polskiej szansę zapoznania się

z dorobkiem nowoczesnej dramaturgii.

Napisał Grammatica latina ad usum iuventutis Scholarum Piarum.

Praca ta spełniała funkcję elementarza

z zarysem arytmetyki.

Kształtowaniu kultury językowej poświęcił również pracę

De emendandis eloquentiae vitiis

("O poprawie wad wymowy"), gdzie przeciwstawił się używaniu języka łacińskiego kosztem naruszania logiki wypowiedzi i przesadnym eksponowaniu kunsztownej metaforyki.

Zmierzał do podniesienia kultury języka.

Całościową reformą Rzeczypospolitej Konarski zajął się w opublikowanym anonimowo fundamentalnym dziele O skutecznym rad sposobie albo

O utrzymywaniu ordynaryjnych sejmów, podtrzymując w nim ideały demokracji szlacheckiej,

z dominacją stałego sejmu

i odpowiedzialnej przed nim wzmocnionej władzy centralnej.

Domagał się zniesienia liberum veto, przekonując

o sensowności głosowania większościowego.

W O religii poczciwych ludzi Konarski zaatakował oświeceniową moralność oddzieloną od religii, proponując karanie osób kolportujących pisma atakujące religię i dobre obyczaje.

Praca ta naraziła go

na krytykę ze strony nuncjusza A.M. Duriniego.

Zmodyfikował metody wychowania, podtrzymał jednak typowy dla szkoły wyznaniowej fundament religijny, traktowany jako warunek skuteczności wychowawczej.

Z jego młodzieńczych dokonań cenniejsze są wiersze religijne, które wyróżniają się poprawnością formalną

i szczerością uczuć.

Poźniejsze liryki, nawołujące

do miłości ojczyzny i cnoty, mieszczą się w nurcie klasycyzmu.

Stanisław Konarski tworzył poezję.

Dzieła Konarskiego poruszały sprawy ważne dla kraju. W jego utworach czytelnik może odnaleźć aluzje do sytuacji politycznej ówczesnej Polski.

Stanisław August wyróżnił

go w 1771 r. - na dwa lata

przed śmiercią księdza

Konarskiego - medalem Sapere auso

("Temu, który odważył się być mądrym")

Propagowane przez księdza Konarskiego idee są wciąż aktualne, niewygasłe.

Został zaliczony do grona najbardziej zasłużonych postaci narodu polskiego.

Złote myśli

„MIEJMY ODWAGĘ BYĆ MĄDRYMI, ABYŚMY UMIELI ODRÓŻNIAĆ DOBRO

OD ZŁA”

„UCZ SIĘ, BO NAUKA PRAWDĘ OD FAŁSZU, DOBRE OD ZŁEGO, PEWNOŚĆ

OD WĄTPLIWOŚCI ODDZIELA”

„DUŻO CZYTAJ, BO LEKTURA PRZYCZYNIA SIĘ DO WYKSZTAŁCENIA CNOTLIWYCH I WIELKICH MĘŻÓW RZECZYPOSPOLITEJ”

„CELEM WSZYSTKICH SZKÓŁ JEST PRZEDE WSZYSTKIM USZLACHETNIENIE SERC I DUSZ”

„JAKA JEST MŁODZIEŻ W RZECZYPOSPOLITEJ, TAKA SWEGO CZASU BĘDZIE RZECZYPOSPOLITA”

„RZETELNEJ NAUKI CIĄGLE NAM POTRZEBA”

„NIE USTĘPUJ PRZED ZŁYMI LUDŹMI, PRZECIWNIE – ŚMIAŁO WYSTĘPUJ PRZECIW NIM”

„BĄDŹ MĄDRY, BO CZŁOWIEK MĄDRY JEST DLA PRZYJACIÓŁ SZCZERY

I WIERNY, A NIEPRZYJACIOŁOM WYBACZA”

„WYPOWIADAJ SWOJĄ PRAWDĘ JASNO I SPOKOJNIE”

„WSZĘDZIE, GDZIE MŁODY CZŁOWIEKSIĘ ZNAJDZIE, MA Z ODDANIEM SŁUŻYĆ OJCZYŹNIE…”

„BĄDŹ WIERNY OJCZYŹNIE, BO OJCZYZNA POTRZEBUJE PRZYZWOITYCH OBYWATELI”

„NIGDY NIE ŻAŁUJ PRACY I STARANIA

W NAUCE”

„NIE UPADAJ NA DUCHU I NIE TRAĆ NADZIEI NAWET W NAJWIĘKSZYCH NIESZCZĘŚCIACH”

DOKŁADAJCIE WSZELKICH STARAŃ, KSZTAŁCĄC SERCE - CNOTAMI, UMYSŁ-NAUKAMI, CIAŁO - ĆWICZENIAMI”

Dziękujemy

za zapoznanie się z sylwetką przyszłego patrona

SP w Pławnie

Bibliografia

https://encrypted-tbn0.gstatic.com/images?

https://histmag.org/grafika/thumbsold/przywilejeszlacheckie2_600x331_thb_65723.jpg

https://encrypted-tbn0.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcRWsHAKbPD_FeKgEzSzxCDiSdbDSWz3M0YUVA&usqp=CAU

https://lh3.googleusercontent.com/proxy/s8DaUF9z7uD9jVjpbm7py5lvzsMNmKyDYbgcX1YYQ1DNE8bG1ectZNnaZQciC5lzGS2xiUlPhfQDTkBiW6GRiNuSHLV9uNaB5g

https://www.atticus.pl

http://starodruki.hist.pl

https://www.polskieradio.pl

https://polona.plhttps://polona.pl

https://pl.wikipedia.org/

http://www.konarski.wiara.pl

https://rcin.org.plhttps://rcin.org.pl

https://encyklopedia.pwn

https://rcin.org.plhttps:

https://allegrolokalnie.plhttps://allegrolokalnie.pl

http://wlaczpolske.pl

https://rcin.org.pl

Ks. Stanisław Konarski

More creations to inspire you

ALL THE THINGS

ASTL

VISUAL COMMUNICATION AND STORYTELLING

ENGLISH IRREGULAR VERBS

GROWTH MINDSET

BLENDED LEARNING

INTRO INNOVATE

Transcript