aby ją zrozumieć?
Jak czytać Biblię,
start
Spis treści
1. Świadectwa o Biblii
2. Czym sa sigla biblijne?
3. Problem interpretacji
4. Kto może interpretować Pismo Święte?
5. Gatunki literackie w Biblii
6. Dopasowujemy gatunki literackie-ćwiczenia
7. Cechy autorów zawarte w tekstach
8. Analiza tekstu biblijnego
9. Praca domowa
„Wychowaliśmy się wszyscy na chrześcijańskiej księdze, na Biblii, na Ewangelii, stąd mamy płaszczyznę porozumienia, wspólny język / …Biblia jest największą Księgą Zachodu /…/ Jedyną Księgą, która jest dla nas naprawdę ciągle ważna”.
Andrzej Wajda
o Biblii...
„…mam
ją u siebie już trzydzieści lat. Czytam ją codziennie i czytać będę, póki oczy
widzą, przy wszelkim od słońca czy serca biegnącym świetle, w najjaśniejsze dni
i najciemniejsze noce, szczęśliwy czy nieszczęśliwy, chory czy zdrów, czujący czy
nieczuły. I wydaje mi się, że wciąż czytam coś nowego, nieznanego, i że nigdy
nie przeczytam, nie poznam do głębi (…); grzbiet odpada, kartki rozsypują się
(…) trzeba by ją na nowo oprawić, ale szkoda, bo prawdę mówiąc strach choćby
na kilka dni rozstać się z tą książką”.
Dymitr Mereżkowski, Jezus nieznany
Cała Biblia dzieli się na księgi, rozdziały i wersety. Każda księga ma swój
skrót, który ułatwia zapisanie tzw. siglów.
Podział Biblii na rozdziały znany jest
dopiero od XIII w. Dokonał go po raz pierwszy na tekście łacińskim francuski
uczony Stephen Langton.
Natomiast podział na wersety zapoczątkował w roku 1528 Santes Pagnini.
- Co to jest interpretacja?
– Co można interpretować?
– Po co interpretujemy utwory literackie?
– Co można interpretować? (utwory literackie, opowiadania historyczne, utwory muzyczne)
– Po co interpretujemy utwory literackie? (aby zrozumieć ich właściwy sens)
+
Słownik Języka Polskiego podaje:
interpretacja
1. «wydobycie i wyjaśnienie sensu czegoś»
2. «przypisywanie czemuś jakiegoś znaczenia»
3. «sposób odtworzenia, wykonania utworu muzycznego, teatralnego lub literackiego»
4. «sposób odtworzenia danej roli przez aktora»
5. «wykonanie programu komputerowego za pomocą interpretera»
Pismo Święte powstało wiele wieków temu i z tego powodu nie wszystkie zwroty są dla nas dzisiaj zrozumiałe. Potrzebujemy więc interpretacji tekstów biblijnych. Pismo Święte zostało napisane przez ludzi, którzy posługiwali się pewnymi zasadami wspólnymi dla wszystkich dzieł literackich. Dlatego możemy w nim wyróżnić znane nam gatunki literackie, których używa się także współcześnie.
+
„W Piśmie Świętym Bóg mówi do człowieka w sposób ludzki. Aby dobrze interpretować Pismo Święte, trzeba więc zwracać uwagę na to, co autorzy ludzcy rzeczywiście zamierzali powiedzieć i co Bóg chciał nam ukazać przez ich słowa” (KKK 109).
Biblia powstała we współpracy Boga i ludzi, więc przy interpretowaniu ksiąg
biblijnych uwzględnia się dwie płaszczyzny: literacką i teologiczną.
Poszukamy, jak należy czytać Biblię, na co
w niej zwracać uwagę, aby słowo Boże
zostało zrozumiane poprawnie.
By zdobyć właściwe zrozumienie tego, co święty autor chciał na piśmie wyrazić, trzeba zwrócić należytą uwagę tak na owe zwyczaje, naturalne sposoby myślenia, mówienia i opowiadania, przyjęte w czasach hagiografa, jak i na sposoby, które zwykło się było stosować w owej epoce przy wzajemnym obcowaniu ludzi z sobą . Lecz ponieważ Pismo św. powinno być czytane i interpretowane w tym samym Duchu, w jakim zostało napisane , należy, celem wydobycia właściwego sensu świętych tekstów, nie mniej uważnie także uwzględnić treść i jedność całej Biblii, mając na oku żywą Tradycję całego Kościoła oraz analogię wiary.
Konstystucja dogmatyczna o objawieniu Bożym Dei Verbum, 24.
Kto może interpretować Pismo Święte?
"To przede wszystkim miejcie na uwadze, że żadne proroctwo Pisma
nie jest
do prywatnego wyjaśniania. Nie z woli bowiem ludzkiej zostało kiedyś przyniesione proroctwo, ale kierowani Duchem Świętym mówili od Boga święci ludzie."
2 P 1,20-21
– Dlaczego nie każdy może interpretować Pismo Święte według własnych kryteriów?
– Kto może wyjaśniać przesłanie Pisma Świętego?
+
Wyjaśniania Pisma Świętego dokonuje Nauczycielski Urząd Kościoła, który jest do tego upoważniony. Jedynie w łączności z całym Kościołem możemy właściwie zrozumieć Biblię.
Kazanie
Przypowieść
Psalm
List
to pieśń biblijna o charakterze
modlitewno-hymnicznym.
Wspólnym elementem wszystkich
psalmów jest refleksja nad spotkaniem człowieka
z Bogiem.
to gatunek literacki posługujący się porównaniami (gr. parabole) i pewną tajemniczością.
Ma formę krótkiego opowiadania opartego
na codziennych realiach i zawierającego ukryte przesłanie. Celem przypowieści
było pouczenie i wyjaśnienie jakiejś prawdy religijnej. Przypowieści szczególnie
często używał Pan Jezus.
gatunki literackie biblii
Hymn
Modlitwa
to pisemna wypowiedź skierowana
do jakiejś osoby. Tej formy użyto
do głoszenia Dobrej Nowiny o Jezusie,
kierując listy do różnych wspólnot
w Kościele czasów apostolskich.
jest pieśnią pochwalną na cześć Boga.
Sławi Jego słowa, czyny
i przymioty.
to słowa człowieka wypowiadane
bezpośrednio do Boga.
to mowa zawierająca pouczenia moralne.
odkrywamy gatunki literackie
+
To jest List
+
To jest PSALM
Chwalić Cię będę, Panie, całym sercem moim,
opowiem wszystkie cudowne Twe dzieła.
Cieszyć się będę i radować Tobą,
psalm będę śpiewać na cześć Twego imienia, o Najwyższy.
Bo wrogowie moi się cofają,
padają, giną sprzed Twego oblicza.
Boś Ty przeprowadził mój sąd i wyrok,
zasiadając na tronie – Sędzio sprawiedliwy.
Ps 9,2-5
Paweł, z woli Bożej powołany na apostoła Jezusa Chrystusa, i Sostenes,
brat, do Kościoła Bożego w Koryncie, do tych, którzy zostali uświęceni w Jezusie Chrystusie i powołani do świętości wespół ze wszystkimi, co na każdym
miejscu wzywają imienia Pana naszego Jezusa Chrystusa, ich i naszego Pana.
Łaska wam i pokój od Boga Ojca naszego i Pana Jezusa Chrystusa! Bogu mojemu dziękuję wciąż za was, za łaskę daną wam w Chrystusie Jezusie. W Nim
to bowiem zostaliście wzbogaceni we wszystko: we wszelkie słowo i wszelkie
poznanie, bo świadectwo Chrystusowe utrwaliło się w was. Nie doznajecie
tedy braku żadnej łaski, oczekując objawienia się Pana naszego, Jezusa
Chrystusa. On też będzie umacniał was aż do końca, abyście byli bez zarzutu
w dzień Pana naszego, Jezusa Chrystusa. Wierny jest Bóg, który powołał was
do współuczestnictwa z Synem swoim, Jezusem Chrystusem, Panem naszym.
1 Kor 1,1-9
+
To jest MODLITWA
+
To jest HYMN
Gdybym mówił językami ludzi i aniołów,
a miłości bym nie miał,
stałbym się jak miedź brzęcząca
albo cymbał brzmiący.
Miłość cierpliwa jest,
łaskawa jest.
Miłość nie zazdrości,
nie szuka poklasku,
nie unosi się pychą;
nie jest bezwstydna,
nie szuka swego,
nie unosi się gniewem,
nie pamięta złego;
nie cieszy się z niesprawiedliwości,
lecz współweseli się z prawdą.
Wszystko znosi,
wszystkiemu wierzy,
we wszystkim pokłada nadzieję,
1 Kor 13, 1.4-8a
Potem [Jezus] wyszedł i udał się, według zwyczaju, na Górę Oliwną; towarzyszyli Mu także uczniowie. Gdy przyszedł na miejsce, rzekł do nich: „Módlcie
się, abyście nie ulegli pokusie”. A sam oddalił się od nich na odległość około
rzutu kamieniem, padł na kolana i modlił się tymi słowami: „Ojcze, jeśli chcesz,
zabierz ode Mnie ten kielich. Wszakże nie moja wola, lecz Twoja niech się stanie!” Wtedy ukazał Mu się anioł z nieba i pokrzepiał Go.
Łk 22,39-43
+
To jest PRZYPOWIEŚĆ
+
To jest KAZANIE
Słyszeliście, że powiedziano przodkom: Nie zabijaj!; a kto by się dopuścił
zabójstwa, podlega sądowi. A Ja wam powiadam: Każdy, kto się gniewa na
swego brata, podlega sądowi. A kto by rzekł swemu bratu: Raka, podlega Wysokiej Radzie. A kto by mu rzekł: „Bezbożniku”, podlega karze piekła ognistego.
Jeśli więc przyniesiesz dar swój przed ołtarz i tam sobie przypomnisz, że brat
twój ma coś przeciw tobie, zostaw tam dar swój przed ołtarzem, a najpierw
idź i pojednaj się z bratem swoim. Potem przyjdź i dar swój ofiaruj.
Mt 5,21-24
Gdy zebrał się wielki tłum i z poszczególnych miast przychodzili do [Jezusa],
opowiedział im przypowieść: „Siewca wyszedł siać swoje ziarno. A gdy siał,
jedno padło na drogę i zostało podeptane, a ptaki podniebne wydziobały je.
Inne padło na skałę i gdy wzeszło, uschło, bo nie miało wilgoci. Inne znowu
padło między ciernie, a ciernie razem z nim wyrosły i zagłuszyły je. Inne w końcu padło na ziemię żyzną i gdy wzrosło, wydało plon stokrotny”. To mówiąc,
wołał: „Kto ma uszy do słuchania, niechaj słucha!”
Łk 8,4-8
KKK 109
Odkrywam cechy autora ludzkiego w tekstach biblijnych
+
„W Piśmie Świętym Bóg mówi do człowieka w sposób ludzki. Aby dobrze interpretować Pismo Święte, trzeba więc zwracać uwagę na to, co autorzy ludzcy rzeczywiście zamierzali powiedzieć i co Bóg chciał nam ukazać przez ich słowa”
Słowo Boże zostało w Piśmie Świętym przekazane w języku konkretnych
ludzi. W poznawaniu przesłania tekstów biblijnych konieczna jest znajomość okoliczności, w jakich konkretny tekst powstawał, między innymi wykształcenia
autora, kultury i epoki, w jakiej tworzył.
KKK 110
+
„W celu zrozumienia intencji autorów świętych trzeba uwzględnić okoliczności ich czasu i kultury, «rodzaje literackie» używane w danej epoce, a także przyjęte w tamtym czasie sposoby myślenia, mówienia i opowiadania. Inaczej bowiem ujmuje się i wyraża prawdę w różnego rodzaju tekstach historycznych, prorockich, poetyckich czy w innych rodzajach wypowiedzi” (KKK 110).
+
Cechy autora ludzkiego – św. Łukasza, który napisał Ewangelię oraz Dzieje
Apostolskie:
Ø sposób myślenia i wyrażania się – jako lekarz używa wyrażeń typowo
medycznych,
Ø wrażliwość – jest czuły na ludzkie cierpienie, tak też ukazał Jezusa,
Odkrywam cechy autora ludzkiego w tekstach biblijnych
Ø styl pisania – piękny i bogaty język świadczy o jego wykształceniu,
Ø środowisko życia – pisze do chrześcijan nawróconych z pogaństwa, opuszcza więc to, co zrozumiałe było tylko dla Żydów,
Ø umiejscowienie w czasie – lata osiemdziesiąte I wieku naszej ery.
Analiza tekstu biblijnego
Biblia jest księgą niewyczerpaną, piękną, ale i trudną. Jest listem Boga
skierowanym do człowieka, ale wymaga umiejętności radzenia sobie z tekstami
biblijnymi, aby nie zgubić prawdy
o Bogu.
Pismo Święte jest przede wszystkim
słowem Bożym. W rozumieniu go pomagają zasady interpretacji ustalone przez
Kościół.
Przeczytaj tekst z Ewangelii wg św. Łukasza 10,30-37 i odpowiedz na pytania:
1. Do kogo są skierowane te słowa?
2. O czym mówią?
3. Czego Pan Jezus oczekuje od ludzi?
4. Co warto zmienić w swoim życiu po przeczytaniu tych słów?
+
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit, sed diam nonummy nibh euismod tincidunt ut.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit, sed diam nonummy nibh euismod tincidunt ut.
+
Miłosierny Samarytanin
30 Jezus nawiązując do tego, rzekł: «Pewien człowiek schodził z Jerozolimy do Jerycha i wpadł w ręce zbójców. Ci nie tylko że go obdarli, lecz jeszcze rany mu zadali i zostawiwszy na pół umarłego, odeszli. 31 Przypadkiem przechodził tą drogą pewien kapłan; zobaczył go i minął. 32 Tak samo lewita, gdy przyszedł na to miejsce i zobaczył go, minął. 33 Pewien zaś Samarytanin, będąc w podróży, przechodził również obok niego. Gdy go zobaczył, wzruszył się głęboko: 34 podszedł do niego i opatrzył mu rany, zalewając je oliwą i winem; potem wsadził go na swoje bydlę, zawiózł do gospody i pielęgnował go. 35 Następnego zaś dnia wyjął dwa denary, dał gospodarzowi i rzekł: "Miej o nim staranie, a jeśli co więcej wydasz, ja oddam tobie, gdy będę wracał". 36 Któryż z tych trzech okazał się, według twego zdania, bliźnim tego, który wpadł w ręce zbójców?» 37 On odpowiedział: «Ten, który mu okazał miłosierdzie». Jezus mu rzekł: «Idź, i ty czyń podobnie!»
1. Przeczytaj fragment
Mt 13,1-23
i napisz, co w nim jest wyjątkowego.
2. Przeczytaj dowolnie
wybrany tekst z Pisma
Świętego i ustal, jaki to
gatunek literacki.
Następnie napisz, co warto
Zmienić w swoim życiu pod
wpływem tych słów.
3. WIECZOREM PRZECZYTAJ FRAGMENT PISMA ŚWIĘTEGO JAKO MODLITWĘ.
PRACA DOMOWA
(WYBIERZ JEDNĄ Z PROPOZYCJI)
Dziękuję za uwagę
Prezentacja opracowana na podstawie podręczika do religii dla klasy 6 wydawnictwa Jedność.
Grafika: https://www.istockphoto.com/
