WYKORZYSTANIE IZOTOPÓW W ŻYCIU CZŁOWIEKA

H

1 H Hydrogen

Li

3 Li Litium

Na

11 Na Sodium

K

19 K Potassium

Rb

37 Rb Rubidium

Cs

55 Cs Caesium

Fr

87 Fr Francium

Uue

119 Uue Ununennium

Be

4 Be Berillyum

Mg

12 Mg Magnesium

Ca

20 Ca Calcium

Sr

38 Sr Strontium

Ba

56 Ba Barium

Ra

88 Ra Radium

Ubn

120 Ubn Unbinilium

Sc

21 Sc Scandium

Y

39 Y Yttrium

Lu

71 Lu Lanthanum

Lr

103 Lr Lawrencium

Ti

22 Ti Titanium

Zr

40 Zr Zirconium

Hf

72 Hf Hafnium

Rf

104 Rf Rutherfordium

V

23 V Vanadium

Nb

41 Nb Niobium

Ta

73 Ta Tantalum

Db

75 Db Dubnium

Cr

24 Cr Chromium

Mo

42 Mb Molybdenum

W

74 W Tungsten

Sg

106 Sg Seaborgium

Mn

25 Mn Manganese

Tc

43 Tc Technetium

Re

75 Re Rhenium

Bh

107 Bh Bohrium

Fe

26 Fe Iron

Ru

44 Ru Ruthenium

Os

76 Os Osmium

Hs

108 Hs Hassium

Co

27 Co Cobalt

Rh

45 Rh Rhodium

Ir

77 Ir Iridium

Mt

109 Mt Meitnerium

Ni

28 Ni Nickel

Pd

46 Pd Palladium

Pt

78 Pt Platinum

Ds

110 Ds Darmstadtium

Cu

29 Cu Copper

Ag

47 Ag Silver

Au

79 Au Gold

Rg

111 Rt Roentgenium

Zn

30 Zn Zinc

Cd

48 Cd Cadmium

Hg

80 Hg Mercury

Cn

112 Cn Copernicium

Ga

31 Ga Gallium

In

49 In Indium

Tl

89 Tl Thallium

Nh

113 Nh Nihonium

B

5 B Boron

Al

13 Al Aluminium

Ge

32 Ge Germanium

Sn

50 Sn Tin

Pb

82 Pb Lead

Fl

114 Fl Flerovium

C

6 C Carbon

Si

14 Si Silicon

As

33 As Arsenic

Sb

51 Sb Antimony

Bi

83 Bi Bismuth

Mc

115 Mc Moscovium

N

7 N Nitrogen

P

15 P Phosphorus

Se

34 Se Selenium

Te

52 Te Tellurium

Po

84 Po Polonium

Lv

116 Lv Livermorium

O

8 O Oxygen

S

16 S Sulfur

Br

35 Br Bromine

I

53 I Iodine

At

85 At Astatine

Ts

117 Ts Tennessine

F

9 F Fluorine

Cl

17 Cl Chlorine

Kr

36 Kr Krypton

Xe

54 Xe Xenon

Rn

86 Rn Radon

Og

118 Og Oganesson

Ne

10 Ne Neon

Ar

18 Ar Argon

He

2 He Hellium

La

57 La Lanthanum

Ac

89 Ac Actinium

Ce

58 Ce Cerium

Th

90 Th Thorium

Pr

59 Pr Praseodymium

Pa

91 Pa Protactinium

Nd

60 Nd Neodymium

U

92 U Uranium

Pm

61 Pm Promethium

Np

93 Np Neptunium

Sm

62 Sm Samarium

Pu

94 Pu Plutonium

Eu

63 Eu Europium

Am

95 Am Americium

Gd

64 Gd Gadolinium

Cm

96 Cm Curium

Tb

65 Tb Terbium

Bk

97 Bk Berkelium

Dy

66 Dy Dysprosium

Cf

98 Cf Californium

Ho

67 Ho Holmium

Es

99 Es Einstenium

Er

68 Er Erbium

Fm

100 Fm Fermium

Tm

69 Tm Thulium

Md

101 Md Mendelevium

Yb

70 Yb Ytterbium

No

102 No Nobelium

układ okresowy pierwiastków chemicznych

Metale

Niemietale

Półmetale

halogeny

Gazy szlachetne

Lantanowce

Aktynowce

IZOTOPY w życiu człowiekai ich zastosowanie

Izotopy w zyciu czlowieka i ich zastosowanie

W archeologii do tzw. "datowania promieniotwórczego" wykorzystuje się izotop ______.

W medycynie, do leczenia chorób tarczycy (również nowotworowych) wykorzystuje się izotop ______.

Dwa izotopy izotopy ______ i ______ są wykorzystywane przy produkcji czujników dymu.

W badaniach diagnostycznych m.in. mózgu, wątroby, nerek, tarczycy stosuje się izotop ______.

ZOBACZ ODPOWIEDŹ

Izotop węgla (14C) wykorzystuje się do tzw. datowania promieniotwórczego. Gdy organizm obumiera, dopływ tego izotopu zostaje przerwany i zaczyna on ulegać powolnemu rozpadowi. Dzięki temu na podstawie pomiaru zawartości tego izotopu w dowolnym materiale pochodzenia organicznego (np. w kościach, drewnianych przedmiotach, fragmentach odzieży), można określić wiek danego obiektu.

ZOBACZ ODPOWIEDŹ

Do leczenia schorzeń tarczycy - w tym nowotworowych - wykorzystuje się izotop 131I (jod).

ZOBACZ ODPOWIEDŹ

Dwa izotopy izotopy 238Pu (pluton) i 241Am (ameryk) są wykorzystywane przy produkcji czujników dymu. System przeciwpożarowy uruchamia się gdy dochodzi do zakłócenia wiązki promieniowania izotopu przez dym.

ZOBACZ ODPOWIEDŹ

W badaniach diagnostycznych m.in. mózgu, wątroby, nerek, czy tarczycy stosuje się izotop 99Tc (technet). Promieniowanie emitowane przez izotop wprowadzony uprzednio do krwiobiegu człowieka, za pomocą odpowiednich detektorów, pozwala na śledzenie jego wędrówki oraz gromadzenia się w tkankach i narządach.

Na świecie istnieją 83 pierwiastki, które mają swoje izotopy. Kilka z ich izotopów jest wymienione poniżej:

Aby zobaczyć odpowiedź do zadania i krótkie wyjaśnienie należy kliknąć "Zobacz odpowiedź" przy danym pytaniu.

Izotopy w zyciu czlowieka i ich zastosowanie

Izotopy _____ stosowane są m.in. do wypełniania lamp błyskowych, żarówek dużej mocy i jarzeniówek. Mają też zastosowanie w medycynie.

Do identyfikacji nowotworów złośliwych i określaniu lokalizacji guzów używany jest izotop ______.

Izotop ______ jest określany jako paliwo przyszłości. Może być również stosowany w przemyśle spożywczym.

Izotop ______, określany również jako tryt, wykorzystuje się do produkcji bomb wodorowych i tzw. lamp trytowych, a także jako znacznik w naukach biologicznych.

ZOBACZ ODPOWIEDŹ

Izotopy ksenonu (Xe) są stosowane m.in. do wypełniania lamp błyskowych, żarówek dużej mocy i jarzeniówek. Mają też zastosowanie w medycynie - podawane drogą wziewną chronią komórki nerwowe w mózgu i rdzeniu kręgowym przed obumieraniem (np. po udarze mózgu).

ZOBACZ ODPOWIEDŹ

Do identyfikacji nowotworów (np. nadpłytkowość samoistna), ich leczenia, a także określania lokalizacji złośliwych guzów używany jest izotop 32P (fosfor). Komórki rakowe mają bowiem większą tendencję do gromadzenia go w porównaniu do zwykłych komórek. Dawniej był on również wykorzystywany do sekwencjonowania DNA, jednak obecnie korzysta się z mniej szkodliwych, nieradioaktywnych metod. Ten izotop fosforu jest także stosowany w nauce i technice jako wskaźnik promieniotwórczy.

ZOBACZ ODPOWIEDŹ

1H (izotop wodoru) jest określany jako paliwo przyszłości, ze względu na swój niedestrukcyjny wpływ na środowisko (nie powoduje emisji spalin, gdyż podczas przemiany w ogniwie paliwowym powstaje tylko woda). Może być również stosowany w przemyśle spożywczym jako dodatek do żywności (o numerze E949), gdzie w szczelnych opakowaniach chroni żywność przed utlenianiem. Np. przy produkcji margaryny przekształca on ciekły olej roślinny w twardą masę, dzięki czemu zapobiega jej psuciu się.

ZOBACZ ODPOWIEDŹ

Izotop 3H (wodór), określany też jako tryt, wykorzystuje się jako składnik bomb wodorowych, a także jako znacznik w naukach biologicznych i materiał do produkcji lamp trytowych. Pierwsza taka bomba została zrzucona w 1952r. podczas ataku USA na Enewetak.

Na świecie istnieją 83 pierwiastki, które mają swoje izotopy. Kilka z ich izotopów jest wymienione poniżej:

Izotopy w zyciu czlowieka i ich zastosowanie

Żywność można utrwalać radiacyjnie z użyciem np. ______ lub ______.

______ jest jednym z najrzadziej występujących pierwiastków, znajdującym się w niewielkich ilościach w rudach uranu. Jego niektóre izotopy stosowane są jako wskaźniki promieniotwórcze. Dawniej był używany do leczenia nowotworów i produkcji farb luminescencyjnych.

______ jest jednym ze źródeł energii. Jego rozpad można wykorzystać do produkcji energii elektrycznej w specjalnych elektrowniach jądrowych.

Nowotwory kobiecych narządów rozrodczych są możliwe do leczenia z wykorzystaniem izotopu promieniotwórczego- ______ .

ZOBACZ ODPOWIEDŹ

Nowotwory kobiecych narządów rozrodczych są możliwe do leczenia z wykorzystaniem izotopu promieniotwórczego - 192Ir (iryd). Jest to jedna z metod brachyterapii, czyli techniki leczenia polegającej na bezpośrednim napromienianiu zmian chorobowych.

ZOBACZ ODPOWIEDŹ

Rad jest jednym z najrzadziej występujących pierwiastków w przyrodzie, znajdującym się w śladowych ilościach w rudach uranu. Jego niektóre izotopy stosowane są jako wskaźniki promieniotwórcze (216Ra, 223Ra, 224Ra, 228Ra). Stosowano go dawniej do leczenia nowotworów, a także do produkcji farb luminescencyjnych, lecz obecnie zrezygnowano z tego rozwiązania, ze względu na jego wysoką szkodliwość.

ZOBACZ ODPOWIEDŹ

235U (uran) jest jednym ze źródeł energii. Spowodowanie rozpadu tego nietrwałego izotopu pozwala wykorzystać energię towarzyszącą temu procesowi, do produkcji energii elektrycznej w specjalnych elektrowniach, zwanych elektrowniami jądrowymi.

ZOBACZ ODPOWIEDŹ

Radiacyjne utrwalanie żywności z użyciem np. 60Co (kobalt) lub 137Cs (cez), polega traktowaniu żywności promieniowaniem, które niszczy mikroorganizmy, spowalnia dojrzewanie świeżych warzyw i owoców itp. Żywność utrwalana radiacyjnie oznaczona jest specjalną etykietą i ma określone normy dozwolonego poziomu napromieniowania. Prawidłowo utrwalona promieniowaniem żywność nie jest toksyczna, radioaktywna, rakotwórcza ani mutagenna. Napromienianie nie zmienia też wartości odżywczej podstawowych składników: węglowodanów, białek i tłuszczów, ale za to zmniejsza zawartość niektórych witamin.

Na świecie istnieją 83 pierwiastki, które mają swoje izotopy. Kilka z ich izotopów jest wymienione poniżej:

pierwiastki, których izotopy zostały wymienione na poprzednich slajdach

Cs

55 Cs CEZ

Ra

88 Ra RAD

Tc

43 Tc TECHNET

Co

27 Co KOBALT

Ir

77 Ir IRYD

I

53 I JOD

C

6 C WĘGIEL

Pu

94 Pu PLUTON

Am

95 Am AMERYK

Xe

54 Xe KSENON

P

15 P FOSFOR

H

1 H WODÓR

U

92 U URAN

Metale

Niemietale

Półmetale

halogeny

Gazy szlachetne

Lantanowce

Aktynowce

Dziękuję za uwagę

ŹRÓDŁO GRAFIK I ZDJĘĆ:GOOGLE GRAFIKA

Prezentację przygotowała:

Małgorzata Stypa, 3ptb