Cyprian Kamil Norwid. 200.Rocznica urodzin

2021 Rok Cypriana Kamila Norwida

CYPRIAN KAMIL NORWID 200. Rocznica urodzin (1821- 2021)

Portret Cypriana Kamila Norwida. Źródło: Cyfrowa Biblioteka Narodowa Polona.

"Słowo jest ogień – milczenie jest lawa"

"Kształtem miłości piękno jest"

"Heroizm nie jest w samych bitwach, ale na wszystkich polach życia i nieustannie"

"Autorów sądzą ich dzieła"

Cyprian Kamil Norwid

Autoportret rzymski. Źródło: Jagiellońska Biblioteka Cyfrowa.

Cyprian Kamil Norwid

W uznaniu zasług Cypriana Kamila Norwida dla polskiej sztuki i polskiej kultury, w 200-lecie jego urodzin, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej podjął uchwałę ustanawiającą rok 2021 Rokiem Cypriana Kamila Norwida. Hołd wielkiemu twórcy i patriocie złożył także Senat RP.Marszałek Senatu otworzył wystawę „Wędrowny Sztukmistrz Cyprian Norwid”. Ekspozycja została zorganizowana w związku z ogłoszeniem przez Senat roku 2021 Rokiem Cypriana Norwida.

Cyprian Kamil Norwid. Cyfrowa Biblioteka Narodowa Polona

https://www.senat.gov.pl/aktualnoscilista/art,13997,otwarcie-wystawy-wedrowny-sztukmistrz-cyprian-norwid.html https://www.senat.gov.pl/gfx/senat/userfiles/_public/k10/agenda/wystawa_norwid_web_4.pdf

W 200 lecie urodzin...

CYPRIAN KSAWERY GERARD WALENTY NORWID herbu Topór urodził się 24 września 1821 w Laskowie Głuchach, k. Radzymina, zmarł 23 maja 1883 w Paryżu, polski poeta, prozaik, dramatopisarz, eseista, grafik, rzeźbiarz, malarz i filozof.

Portret Cypriana Norwida. Źródło: Cyfrowa Biblioteka Narodowa Polona.

Źródło: Wikipedia

http://www.muzeumnorwida.pl/ http://fundacjamuseionnorwid.pl/ http://budujemydwor.pl/dwor-w-gluchach-miejsce-urodzenia-norwida/

Dzieciństwo i młodość

Jako czterolatek osierocony przez matkę trafił pod skrzydła babki Anny Hilarii Sobieskiej, a nieco później wraz z ojcem i rodzeństwem przeniósł się do Warszawy. Przerwał naukę w gimnazjum, nie ukończywszy piątej klasy i wstąpił do prywatnej szkoły malarskiej. Studia malarskie kontynuował w Krakowie, a następnie za granicą w różnych miejscach. W wieku 21 lat wyjechał z kraju, by już nigdy do niego nie powrócić.

Źródło: Wikipedia

Miłość na emigracji: Niemcy i Włochy

W 1842 roku opuścił Polskę i już nigdy do niej nie wrócił. Emigrację rozpoczął podróżami po Niemczech i Włoszech w latach 1842-1849. Przebywał w areszcie politycznym w Berlinie, co przypłacił głuchotą i uszczerbkiem na zdrowiu. W latach 1847-1849 przebywał we Włoszech, gdzie studiował sztuki piękne. Tam też poznał wspaniałą pianistkę Marię Kalergis, w której nieszczęśliwie i bez wzajemności się zakochał. Nawiązał znajomość z Adamem Mickiewiczem i Zygmuntem Krasińskim. W Rzymie przyjął imię Kamil, które wybrał sobie podczas bierzmowania. Od tej pory swoje utwory podpisywał dwojgiem imion - Cyprian Kamil.

Źródło: Wikipedia

Pobyt w USA i Francji

Lata 1849-1852 to nieudane próby życiowej stabilizacji w Paryżu. Tam styka się z bardzo chorym już Juliuszem Słowackim i Fryderykiem Chopinem. Francja nie przynosi poprawy życia, zawód miłosny, nędza materialna, niedocenienie i niezrozumienie przygnębiają. Poeta zostaje zmuszony do wyjazdu „za chlebem” do Nowego Jorku, gdzie podejmuje pracę w pracowni graficznej. Już 1854 roku powraca do Paryża. Podupada na zdrowiu, męczy go gruźlica.

Źródło: Wikipedia

Ostatnie lata życia

Michał Kleczkowski – kuzyn – z początkiem roku 1877 umieszcza go w Domu św. Kazimierza w Ivry. Regulamin przytułku ograniczał swobodę poety i utrudniał jego kontakty z Paryżem, co spotęgowało samotność, izolację i zgorzknienie. W 1882 r. w jednym z pism warszawskich ukazała się notatka o Domu św. Kazimierza: „...tu mieszkał i umarł Olizarowski, tu dogorywa Cyprian Norwid...”. Cyprian Kamil Norwid zmarł 23 maja 1883 r. Podróżował za życia i podróżował po śmierci: ciało pochowane na cmentarzu w Ivry po pięciu latach zostało przeniesione do polskiego grobu zbiorowego na cmentarzu Les Champeaux w podparyskim Montmorency. Dopiero w 2001 r. Norwid doczekał się upamiętnienia, na jakie zasłużył: w 180. rocznicę urodzin poety urna z ziemią została umieszczona obok grobów Adama Mickiewicza i Juliusza Słowackiego w Krypcie Wieszczów Narodowych na Wawelu.

Źródło: Wikipedia

Źródło: Wikipedia

https://pl.wikipedia.org/wiki/Dom_%C5%9Bw._Kazimierza_(stowarzyszenie) https://web.archive.org/web/20131220153750/http://saintcasimir.net/

https://paryz.pl/nekropolie-paryza-cmentarz-les-champeaux/ https://pl.wikipedia.org/wiki/Cmentarz_Les_Champeaux_w_Montmorency

Twórczość Cypriana Kamila Norwida

Zadebiutował jako poeta w 1840 roku na łamach warszawskiej prasy. W Piśmiennictwie Krajowym (dodatku do Gazety Porannej) ogłosił anonimowo wiersz Mój ostatni sonet. Wkrótce stał się bywalcem salonów literackich. Najważniejsze czasopisma kulturalne zaczęły publikować jego utwory.

Debiut literacki

Autoportret paryski. Źródło: Jagiellońska Biblioteka Cyfrowa.

Źródło: Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie.

Twórczość Cypriana Kamila Norwida

Cyprian Kamil Norwid nazywany „poetą człowieczeństwa”, był wybitnym twórcą liryki, poematów, nowel, dramatów i autorem listów oraz przekładów. Pozostawił po sobie bogatą spuściznę literacką. Poniżej prezentujemy wybrane dzieła poety i zachowane rękopisy.

Kleopatra i Cezar: tragedia historyczna.

Listy do Joanny z Wulfersów Kuczyńskiej.

Przekład fragmentów Odysei Homera.

Źródło: Cyfrowa Biblioteka Narodowa Polona

Twórczość Cypriana Kamila Norwida

Z liryków:

• W Weronie (ok. 1847),
• Bema pamięci żałobny rapsod (1851),
• Moja piosnka (II) (1854),
• Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie (styczeń 1856),
• Klaskaniem mając obrzękłe prawice (1858),
• Do obywatela Johna Brown (1859),
• Vade-mecum (1858–66),

Źródło: Cyfrowa Biblioteka Narodowa Polona

Twór­czość Nor­wi­da na nowo od­krył Ze­non „Mi­riam” Prze­smyc­ki. Ten młodopolski poeta, w 1897 roku przypadkiem odkrył w wiedeńskiej bibliotece tom Poezyj. Lektura miała pochłonąć odkrywcę do tego stopnia, że oderwał go od niej dopiero woźny zamykający bibliotekę... Zbiór pt. „Poezye” wydany w 1863 roku w Lipsku, okazał się jedynym tomem utworów wydanym drukiem za życia poety. Niemal wszystko, co obecnie znamy z dzieł Norwida, zostało wydobyte z rękopisów. W roku 1968 ukazały się Pisma wybrane (tomy I-V). Ich wydawcą był Juliusz Wiktor Gomulicki, zasłużony odkrywca norwidianów, biograf i komentator Norwida. Ukoronowaniem jego pracy, było krytyczne wydanie w latach 1971–1976 jego Pism wszystkich. Składają się one z jedenastu tomów zawierających cały dorobek literacki poety wraz z jego listami i reprodukcjami dzieł plastycznych.

„Człowiek jeden zwycięży i wygra. Wygra często po wiekach, ale wygra!”Cyprian Kamil Norwid.

Wydobyte z rękopisów - Poezye Cypriana Norwida

Zenon Przesmycki. Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe.

Juliusz Wiktor Gomulicki. Żródło: Wikipedia.

Poezye Cypriana Norwida. - 1 wyd. zbiorowe. - Lipsk : F. A. Brockhaus, 1863.

Pism wierszem Cypryana Norwida. Dział 1, Krąg "Quidam" 1850-1859. - Warszawa ; Kraków : Zenon Przesmycki, nakł. Jakóba Mortkowicza, dr. 1912.

Źródło: Cyfrowa Biblioteka Narodowa Polona

• Promethidion. Rzecz w dwóch dialogach z epilogiem (1851);• Fulminant. Rapsod (1863); • Fortepian Szopena (1863–64); • Rzecz o wolności słowa (1869),

Twórczość Cypriana Kamila Norwida

Poematy:

Źródło: Cyfrowa Biblioteka Narodowa Polona

QUOTES

"Lorem ipsum dolor sit amet, consecter adipiscing elit, sed diam nonummy nibh euismod tincidunt" "Duis aute irure dolor in reprehenderit in voluptate velit esse cillum dolore eu fugiat nulla pariatur" "Excepteur sint occaecat cupidatat non proident, sunt in culpa qui officia deserunt mollit anim esse cillum dolore eu fugiat nulla pariatur"

Fortepian Szopena Wiersz powstał na przełomie 1863 i 1864 roku. Bezpośrednią przyczyną jego napisania było zniszczenie fortepianu kompozytora, przez carskich żołdaków.

Źródło: Wikipedia

Źródło: Cyfrowa Biblioteka Narodowa Polona

• Łaskawy opiekun, czyli Bartłomiej Alfonsem (1840); • Czarne kwiaty (1856); • Białe kwiaty (1856); • Bransoletka. Legenda dziewiętnastego wieku (1858); • Cywilizacja. Legenda (1861); • Ostatnia z bajek (1882); • Pamiętnik Podróżny,

Proza:

Twórczość Cypriana Kamila Norwida

Pamiętnik podróżny, [1857] (k. 1-2): kartki opatrzone przez Cypriana Norwida. Źródło : Cyfrowa Biblioteka Narodowa Polona.

• Ad leones! (1883); • Stygmat (1883); • Tajemnica lorda Singelworth (1883),

Nowele:

Twórczość Cypriana Kamila Norwida

Źródło : Cyfrowa Biblioteka Narodowa Polona.

Dramaty:

• Noc tysiączna druga. Komedia (1850); • Wanda (1851);• Krakus. Książę nieznany (1851, 1861);• Słodycz (1855/56); • Pierścień Wielkiej Damy, czyli Ex-machina Durejko (1872); • Kleopatra i Cezar (1870-78).

Twórczość Cypriana Kamila Norwida

Krakus ; Wanda : dwa utwory dramatyczne / Cyprjan Kamil Norwid ; [tekst oprac. Wiktor Przecławski]. - Warszawa : Instytut Wydawniczy Bibljoteka Polska, 1922.

Źródło : Cyfrowa Biblioteka Narodowa Polona.

QUOTES

"Lorem ipsum dolor sit amet, consecter adipiscing elit, sed diam nonummy nibh euismod tincidunt" "Duis aute irure dolor in reprehenderit in voluptate velit esse cillum dolore eu fugiat nulla pariatur" "Excepteur sint occaecat cupidatat non proident, sunt in culpa qui officia deserunt mollit anim esse cillum dolore eu fugiat nulla pariatur"

Pierścień Wielkiej Damy : tragedya w trzech aktach / Cypryan Norwid ; wydał z autografu Z. Przesmycki (Miriam). - Warszawa : Księgarnia J. Mortkowicza : Fundusz Wydawniczy Leopolda Wellisza, 1933.

Źródło : Cyfrowa Biblioteka Narodowa Polona.

Pierścień Wielkiej Damy czyli ex machina Durejko : [tragedia]. Rękopis, 1872.

Źródło : Cyfrowa Biblioteka Narodowa Polona.

Cyprian Kamil Norwid - rysunki, grafiki, szkice...

Źródło: Cyfrowa Biblioteka Narodowa Polona

Najady-fotografia rysunku Cypriana Kamila Norwida

Młoda kobieta-fotografia rysunku Cypriana Kamila Norwida

Autoportret-fotografia rysunku Cypriana Kamila Norwida

Cyprian Kamil Norwid - rysunki, grafiki, szkice...

Diogenes-fotografia rysunku Cypriana Kamila Norwida

Autoportret-fotografia rysunku Cypriana Kamila Norwida

Debora-fotografia rysunku Cypriana Kamila Norwida

Źródło: Cyfrowa Biblioteka Narodowa Polona

Cyprian Kamil Norwid - rysunki, grafiki, szkice...

Dusze ulatujące z mogił do nieba

Studia postaci z "Irydiona" i szkic ruin

Źródło: Katalog zbiorów artystycznych i naukowych Polskiej Akademii Umiejętności.

Kobieta z dzieckiem w lesie

http://pauart.pl/app/browse?q=~(docType~%27artwork~filters~(authors.author~(operator~%27ids~value~%275693d3750cf27e5c471c7566))~options~(trash~%27NOT_REMOVED)~pageRequest~(pageNumber~0~pageSize~80~sort~(~(property~%27inventoryNumber_sort.sort~direction~%27asc))))

Śladami Norwida w Krakowie

Norwid jako jedyny z wieszczów narodowych był za swojego życia w Krakowie. Przybył do Wolnego Miasta Krakowa w 1842 roku, wstąpił w progi Biblioteki Jagiellońskiej w Collegium Maius, był na Rynku Głównym oraz w podkrakowskiej Mogile. Wszedł na kopiec Wandy i odwiedził klasztor oo. Cystersów, w którym mógł oglądać cykl obrazów „Dzieje Wandy” autorstwa Michała Stachowicza. Pod wpływem podróży do Krakowa, Norwid napisał dwa dramaty w 1851 r.: „Wanda” i „Krakus. Książę nieznany”.Na Dziedzińcu Arkadowym na Wawelu 10 i 11 września 2021 roku odbyła się światowa prapremiera opery "Wanda" Joanny Wnuk-Nazarowej do słów misterium Cypriana Kamila Norwida.

Źródło: Narodowe Centrum Kultury

Ostatnia droga Norwida

Poeta powrócił do Krakowa wiele lat po swojej śmierci, pod koniec XX wieku. 23 maja 1993 roku, w 110. rocznicę śmierci poety, w Krypcie Wieszczów Narodowych na Wawelu, odsłonięto tablicę-epitafium ku jego czci. Po upływie kilku lat, w 2001 roku, odbył się w krypcie symboliczny pochówek Norwida.

Źródło: Wikipedia.

Dziękujemy za uwagę.

Zapraszamy do skorzystania ze zbiorów Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej im. Hugona Kołłątaja w Krakowie.

CYPRIAN KAMIL NORWID Zestawienie publikacji ze zbiorów PBW w Krakowie.

bibliografia@pbw.edu.pl