Want to make interactive content? It’s easy in Genially!

Over 30 million people build interactive content in Genially.

Check out what others have designed:

Transcript

Gabriela

Zapolska

Gabriela Zapolska, właść. Maria Gabriela Janowska z domu Piotrowska herbu Korwin, urodziła się 30 marca 1857 w Podhajcach, zmarła 17 grudnia 1921 we Lwowie. Polska aktorka, dramatopisarka, powieściopisarka, publicystka, krytyczka teatralna i artystyczna. Przedstawicielka polskiego naturalizmu, wykpiwała moralną obłudę mieszczaństwa; pisała komedie satyryczne, dramaty i powieści.

Twórczość dramatyczna Zapolskiej podzieliła się na dwa rodzaje: melodramatyczną dla popularnych wówczas „teatrów ogródkowych”i komedie bądź tragedie dla teatrów wielkomiejskich. W swoich utworach autorka skupiała się przeważnie na aprobacie lub negacji jakichś cech ludzkich lub zjawisk społecznych – sama podkreślała, że traktuje swoją twórczość jako protest przeciwko wszelkiej obłudzie.Dzieła: Ich czworo, Mężczyzna, Moralność pani Dulskiej, Panna Maliczewska, Sezonowa miłość, Skiz, Żabusia.

Należy podkreślić, że nawet wydarzenia o charakterze raczej epizodycznym zyskiwały w biografii pisarki wymiar skandaliczny. Tak właśnie było w przypadku jej przygody z kinematografem, która zakończyła się nie tyle krytycznymi recenzjami „Niebezpiecznego kochanka", ile głośną sprawą zamknięcia jednego z kin krakowskich. Skandal stał się niejako sposobem na życie pisarki. Zanim za sprawą debiutu zyskała status bohaterki jednego z tych najgłośniejszych w literaturze polskiej, parokrotnie wzbudziła już zgorszenie w towarzystwie. Jej życie było bowiem zaprzeczeniem jednej z ulubionych zasad pani Dulskiej, mówiącej, że kobieta powinna przejść przez życie cicho i spokojnie.

Chociaż Zapolska dbała o swoją reputację „wielkiej miłośnicy” i ognistej kochanki zmieniające partnerów jak rękawiczki, w rzeczywistości wśród mężczyzn więcej miała przyjaciół niż kochanków, a po ślubie z Janowskim była wierną i oddaną żoną. Rozstali się zresztą w końcu z powodu jego licznych zdrad. Dopiero wtedy, pełna żalu do mężczyzn, zawiedziona zarówno małżeństwem, jak i „wolną miłością”, sama zaczęła uwodzić, wykorzystywać i odpychać kolejnych adoratorów.

Moralność pani Dulskiej – dramat Gabrieli Zapolskiej, którego prapremiera odbyła się w 1906 r. w Krakowie, a wydany został w Warszawie w 1907 r. Jedno z najważniejszych dzieł autorki. Pierwsza część cyklu „Moralność pani Dulskiej”, z kontynuacjami Pani Dulska przed sądem i Śmierć Felicjana Dulskiego. Sztuka grana także z podtytułem tragifarsa kołtuńska.

Zapolska zapisała się przede wszystkim jako aktorka niezwykle wymagająca, o charakterze wybuchowym, bezlitośnie zwalczająca swe rywalki. Rywalizacja pomiędzy „paryską” aktorką i warszawskimi gwiazdami zaznaczyła się szczególnie ostro w jej stosunkach z Heleną Marcello–Palińską, której role często grywała pani Gabriela podczas swych występów gościnnych.