Gabriela Zapolska

Gabriela Zapolska

30

500

Gabriela Zapolska urodziła się 30 marca 1857 r. w Podhajcach pod Łuckiem jako córka zamożnego ziemianina Wincentego, Kazimierza, Jana Korwin Piotrowskiego . Jej dzieciństwo nie było szczęśliwe , jak sama powiedziała:" Ja w życiu nie wiem co to jest przywiązanie matki, siostry, brata... Byliśmy na to za dobrze urodzeni. Mieliśmy za dużo pieniędzy, a za mało serca..."W 1876 roku poznaje porucznika gwardii carskiej Konstantego Eliasza Śnieżko-Błockiego z którego wychodzi za mąż. Szybko okazało się jednak, że mąż był niewierny, a małżeństwo nieudane. Zawód, jakiego doznała młodziutka Gabriela, odcisnął trwałe piętno na jej poglądach i twórczości.

W 1879 r. poznała Mariana Gawalewicza, który prowadziŁ amatorski zespół teatralny. To pod jego wpływem pisze pierwszy utwór dramatyczny Poziomki (niestety jego treść jest nieznana).Gabriela odchodzi od męża, a rodzice umieszczają ją w warszawskim klasztorze wizytek, by tam czekała na unieważnienie małżeństwa (do którego doszło dopiero w 1888 r.)Pobyt u Wizytek nie trwał długo, posługując się paszportem wystawionym na nazwisko Gabriela Zapolska, uciekła z klasztoru do Wiednia, gdzie w lipcu 1881 r. urodziła córeczkę Marysię.

W 1889 r. wyjechała na 5 lat do Paryża, gdzie również grała (jednocześnie rozpoczęła studia aktorskie), wiążąc się towarzysko z malarską grupą nabistów. Regularnie pisze również do Kuriera Warszawskiego. W 1900 r. wyszła ponownie za mąż za znacznie młodszego od siebie malarza Stanisława Janowskiego, z którym wspólnie przez pewien czas prowadziła szkołę dramatyczną w Krakowie, a następnie we Lwowie, dokąd małżonkowie przeprowadzili się w 1904 r.

Jednak i to małżeństwo – początkowo zgodne i szczęśliwe – nie przetrwało próby czasu. Po zajęciu Lwowa przez wojska rosyjskie we wrześniu 1914 r. Gabriela Zapolska utrzymywała się z prowadzenia cukierni. Ostatnie lata swego życia spędziła w willi „Skiz” na lwowskim Łyczakowie. Tam też zmarła 17 grudnia 1921 r., a 22 grudnia została pochowana i spoczywa w Alei Zasłużonych na cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie.

Po więcej faktów z życia i twórczości Gabrieli Zapolskiej zapraszamy do Biblioteki

Utwór powstał około roku 1875 r. Wydany w Warszawie w 1980 r. pod pseudonimem Marya.

Autorka tak pisała w liście do Adama Wiślickiego o swoich młodzieńczych nowelach: Nie wiem czy miałam lat 18, gdy napisałam w pensjonarskim kajecie dwie noweli pt. Wyrobnicy pióra i Czarne rękawiczki. - Jest to zbiór idiotyzmów! Co chcesz! mając te late, pod skrzydłem mamy - w głowie pstro, w sercu sucho, w duszy głupio"

Sztuka w trzech aktach. Powstała w styczniu 1902 r.Prapremiera Kraków, Teatr Miejski 12 IV 1902 r.

W recenzjach zgodnie podkreślano talent autorki, niebanalność tematu, silny nerw sceniczny, realizm obserwacji; zarzucano melodramatyczność zakończenia, jednostronność w przedstawieniu świata dziennikarskiego, nadmiar tendencji.

W prasie poświęcono powieści niewiele uwagi. "Tygodnik Mód i Powieści" wskazał, iż myślą przewodnią "Sezonowej miłości" jest prawo kobiety do flirtów, a życie przedstawione zostało w autorkę w sposób karykaturalny...

Powieść powstała w sierpniu 1904 r. Drukowana w odcinkach w "Kurierze Warszawskim".

Komedia napisana na zamówienie Ludwika Hellera dla Teatru Lwowskiego. Już w trakcie pisania utwór budził duże zainteresowanie. "Heller przeczytał sztukę - pisała Zapolska i zawołał Makuszyńskiego, Cepnika i innych, aby czytali. Wszyscy pokładali się od śmiechu i dziwią się, skąd ja ten humor wzięłam"

Komedia w trzech aktach, powstała w 14 listopada 1906r. Prapremiera w Teatrze Miejskim w Krakowie 15 grudnia 1906 r.

Materiały w zbiorach Biblioteki Pedagogicznej

Gabriela Zapolska

Materiały dostępne w sieci

Źródła wykorzystane w prezentacji

Culture

Granice - wszystko o literaturze

Wikipedia

Wolne lektury

Artykuły z czasopism

Książki

1. Gabriela Zapolska : monografia bio-bibliograficzna / Jadwiga Czachowska. 2. Gabriela Zapolska : opowieść biograficzna / Józef Bieniasz. 3. Sprawa Zapolskiej : skandale i polemiki / Anna Janicka. 4. Zdjęcia pochodzą ze zbiorów Biblioteki Narodowej (opisy z zamieszczonej literatury)

Źródła wykorzystane w prezentacji: