WIELKA BRYTANIA

Charakterystyka państwa

KRÓLESTWO WIELKIEJ BRYTANII

Ustrój państwaPodstawy prawne | Funkcjonowanie państwa Głowa państwa i jej kompetencje Władza wykonawcza, ustawodawcza i sądownicza Schemat i relacje organów władzy | Charakterystyka systemu politycznego

Reżim i system partyjny

Spis treści :

Relacje między organami

Dziękujemy!

Obecnie rządzący

Trójpodział władzy

Głowa państwa

Podstawy prawne

Ustrój państwa

Informacje ogólne

Następca tronu : książe Karol (książe Walii) Szef rządu : premier Boris Johnson Partia rządząca : Partia Konserwatywna Waluta : Funt Brytyjski (£, GBP) Religia dominująca : anglikanizm(głowa koscioła : Elżbieta II) Flaga oraz herb:

Pełna nazwa : Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej Powierzchnia kraju : 244,104 km2 Ludność : 59 013 439 Stolica : Londyn Hymn : God Save the Queen Ustrój : Monarchia konstytucyjna ( system gabinetowo - parlamentarny) Obecna dynastia : Windsor Obecny monarcha : Elżbieta II Poprzedni monarcha : Jerzy VI Windsor

Informacje ogólne :

Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej

"God Save the Queen" - autor nieznany

God save our gracious Queen, Long live our noble Queen, God save the Queen: Send her victorious, Happy and glorious, Long to reign over us: God save the Queen! O Lord, our God, arise, Scatter thine enemies, And make them fall. Confound their politics, Frustrate their knavish tricks, On thee our hopes we fix, God save us all. Thy choicest gifts in store, On her be pleased to pour; Long may she reign: May she defend our laws, And ever give us cause To sing with heart and voice God save the Queen!

premier Boris Johnson

Królowa Elżbieta II

Wielka Brytania jest państwem opartym na unii realnej, którą tworzą Anglia, Szkocja, Walia oraz Irlandia Północna. Odrębny status mają Wyspy Normandzkie i wyspa Man, będące dependencjami (terytoriami zależnymi) Korony Brytyjskiej.Wielka Brytania formalnie tworzy jednolite państwo unitarne z ustrojem zdecentralizowanym. Istniejącym ustrojem politycznym jest monarchia parlamentarna, w zakresie której funkcjonuje system parlamentarno -gabinetowy z dziedzicznym władcą na czele. Tron królewski jest dziedziczny. Od 1952 r. zasiada na tronie angielskim Elżbieta II z dynastii Windsor. Jest ona głową państwa i głową kościoła anglikańskiego. Władza skupia się w formie monarchy oraz dwuizbowego parlamentu - Izby Lordów[wyższa izba, posada dziedziczna] i Izby Gmin [izba niższa, kadencja 5 lat, członkowie wybierani w wyborach powszechnych]. W tym systemie monarcha pełni głównie rolę reprezentatywną. Prawdziwą władzę ma natomiast parlament. Rząd ponosi odpowiedzialność przed parlamentem.

.01

Rządzący :

USTRÓJ PAŃSTWA

Forma rządów | Ustrój terytorialno-prawny

Partia Pracy

Partia Konserwatywna (Obecnie rządzący)

Reżim i system polityczny oraz jego charakterystyka

W Wielkiej Brytanii panuje demokracja. Obywatele mogą uczestniczyć w życiu politycznym np. poprzez wybory powszechne, w okręgach jednomandatowych do Izby Gmin. Deputowani są wybierani na 5 letnią kadencję Brytyjski system partyjny to system dwupartyjny. Oznacza to, że mimo istnienia i uczestniczenia w wyborach wielu partii tylko dwie najsilniejsze uczestniczą w tworzeniu rządu i sprawowaniu władzy. System dwupartyjny rozwinął się w konsekwencji tradycji historycznych, społeczno-gospodarczych, zwyczajów życia politycznego oraz obowiązujących przepisów prawa wyborczego. W przypadku Wielkiej Brytanii tymi dwoma partiami, które na zmianę formują rząd, są: Partia Konserwatywna i Partia Pracy. Partia Konserwatywna podkreśla ciągłość tradycji narodowej i rolę rodziny, wolność jednostki, własność prywatną, równość wobec prawa oraz gospodarkę wolnorynkową. Partia Pracy popiera gospodarką rynkową, ograniczając postulaty nacjonalizmu, interwencjonizmu i centralnego planowania, akcentuje wagę idei solidarnościowych, wolności jednostek i praw człowieka. Na brytyjskiej scenie politycznej, poza dwoma głównymi, istnieją następujące partie polityczne: Partia Liberalno-Demokratyczna, Partia Zielonych, Szkocka Partia Narodowa, Walijska Partia Narodowa, Partia Ulsterskich Unionistów oraz Niezależna Partia Zjednoczonego Królestwa.

Herb rodu królowej Elżbiety (Herb Windsorów)

Królowa Elżbieta II ma 95 lat, i panuje prawie 60. (Została koronowana 6 lutego 1952 roku)

Monarcha pełni w zasadzie funkcję reprezentatywną. To głowa Kościoła w Anglii oraz Kościoła Prezbiteriańskiego w Szkocji oraz formalny reprezentant władzy wykonawczej. Jest on także zwierzchnikiem sił zbrojnych, może wypowiadać wojnę, nadawać tytuły szlacheckie i odznaczenia, posiada prawo łaski, otwiera sesje parlamentu. Teoretycznie posiada prawo sankcji ustaw przyjętych przez parlament, może zwoływać i rozwiązywać parlament, praktyka jednak wygląda nieco inaczej, gdyż ze względu na niestosowanie tych praw przez długi okres utraciły one swoją moc. Król może zostać zdetronizowany w momencie przejścia na inną religię oraz w sytuacji zawarcia związku małżeńskiego z osobą, która nie jest Anglikiem. Zasadnicza władza skupia się w rękach parlamentu i rządu.

.03

GŁOWA PAŃSTWA I JEJ KOMPETENCJE

Kompetencje monarchy brytyjskiego

Formalnie parlament składa się z monarchy, Izby Lordów (izba wyższa) oraz Izby Gmin (izba niższa). Izba Lordów liczy ok. 700 parów, w tym 26 duchownych, 90 świeckich dziedzicznych i parów mianowanych dożywotnio. Izba niższa liczy 659 posłów (529 z Anglii, 59 - Szkocji, 40 - Walii, 18 - Irlandii Północnej), wyłanianych w wyborach powszechnych, równych i bezpośrednich, w głosowaniu tajnym, w okręgach 1-mandatowych, na okres nie dłuższy niż 5 lat. Do prerogatyw parlamentu należą: kontrola finansów państwa poprzez stanowienie budżetu i ustalanie wysokości podatków; dyskusja nad aktualnymi problemami; stanowienie prawa; nadzorowanie pracy rządu poprzez powoływanie specjalnych komisji, zapytania i interpelacje poselskie; wprowadzanie niezbędnych zmian w przepisach prawnych, dostosowując je do wymogów prawa europejskiego. Nikt nie może podważyć woli, ustaw i decyzji parlamentu. Na czele Izby Lordów stoi Lord Kanclerz, który pełni jednocześnie funkcję ministra sprawiedliwości i jest najwyższym funkcjonariuszem państwowym angielskiego sądownictwa. Izba Lordów pełni funkcję najwyższego sądu apelacyjnego dla całej Wielkiej Brytanii z zakresu prawa karnego oraz cywilnego. Sąd Izby Lordów działa jako Komisja Apelacyjna Izby, a jej orzeczenia zawiera cała izba.

WŁADZA USTAWODAWCZA

.04

TRÓJPODZIAŁ WŁADZY

Władza ustawodawcza, wykonawcza i sądownicza

Charakterystyczne dla ustroju wielkiej Brytanii są system dwupartyjny oraz tzw. gabinet cieni. Premierem zostaje lider partii, która wygrała, to on tworzy rząd. W skład rządu wchodzi ok. 100 osób, są to ministrowie, aparat administracyjny oraz tzw. sługi korony, oraz 21-osobowy gabinet. Na czele Izby Gmin stoi Speaker, który ma następujące zadania: czuwanie nad regulaminem i dyscypliną izbykierowanie przebiegiem sesji; odpowiedzialność za pracę parlamentu. Parlament odbywa swoje posiedzenia w pałacu westminsterskim w Londynie. Co charakterystyczne dla Wielkiej Brytanii, Parlament może skrócić lub wydłużyć swoją kadencję, co miało miejsce m. in. w trakcie II Wojny Światowej.

cd. władza ustawodawcza

Władzę wykonawczą, oprócz monarchy, sprawuje także rząd z premierem na czele. Ministrowie mianowani są przez monarchę na wniosek premiera. Ma on możliwość także ich odwoływać. Rząd składa się ze 100 członków, jednak podstawą władzy wykonawczej jest Gabinet, w skład którego wchodzi ok. 20 osób (premier i ministrowie). Większość członków rządu to deputowani z Izby Gmin. Funkcję premiera pełni obecnie Boris Johnson. Przez Gabinet podejmowane są wszystkie najważniejsze decyzje w sprawach państwowych. Członkowie gabinetu ponoszą odpowiedzialność polityczną przed Izbą Gmin za naruszenie prawa w drodze procedury impeachmentu. Posiedzenia Gabinetu odbywają się w trybie tajnym. Niektóre sprawy są dyskutowane przez komisje gabinetowe składające się z zainteresowanych ministrów. Aby zachować stabilność, Gabinet musi działać kolektywnie i jednomyślnie podejmować decyzje, wydawać oświadczenia i ustalać politykę państwa. Gdy któryś z ministrów nie zgadza się z polityką Gabinetu, zmuszony jest podać się do dymisji. Premier ma możliwość zaproponowania głowie państwa rozwiązanie Izby Gmin. Może wykorzystać tą możliwość, kiedy sondaże wyborcze wskazywać będą na wysoką przewagę jego partii.

WŁADZA WYKONAWCZA

REFERENDA Wyjątkową cechą systemu brytyjskiego jest niemal całkowity brak referendum - instytucja powszechnych referendów w Zjednoczonym Królestwie rozumianych jako demokratyczne wyrażenie woli wszystkich obywateli przez długi czas nie była znana; kwestia ta prawnie została uregulowana dopiero w 2000 roku, kiedy premier Tony Blair stworzył ramy prawne organizowania powszechnych referendów. Wzorem innych państw europejskich i postępującego procesu unifikacji prawodawstwa rząd UK decydował się czasem na przeprowadzenie referendów. Jak dotąd zorganizowano je trzykrotnie: w 1975 r. (wejście do UE), 2011 r. (zmiana ordynacji wyborczej do Izby Gmin) oraz 2016 r. (tzw. „Brexit" - wystąpienie UK z UE). Nie zmienia to jednak faktu, że referenda w UK stanowią swego rodzaju nowość i jak na razie nie zakorzeniły się głęboko w mentalności Brytyjczyków

Wymiar sprawiedliwości w Wielkiej Brytanii należy do sądów. Naczelny organ Sądowy to Sąd Najwyższy. Instytucją rewizyjną jest Izba Lordów działająca jako Najwyższy Sąd Apelacyjny. Lordowie prawa są faktycznie sędziami Sądu Najwyższego. W sprawach administracji, wymiaru sprawiedliwości, ochrony zdrowia, oświaty obowiązuje odrębne ustawodawstwo dla Anglii (z Walią) oraz Szkocji, w której występują sądy hrabstw, dystryktów itp. Większość spraw przechodzi przez tzw. sądy pokoju, w których orzekają bezpłatnie wybierani sędziowie pokoju. Nie ma prokuratorów, oskarżają adwokaci.

WŁADZA SĄDOWNICZA

Osobliwa cechą Wielkiej Brytanii jest nieposiadanie konstytucji spisanej (ustawy zasadniczej), ustrój polityczny oparty jest na ogólnych normach i zasadach odnoszących się wykonywania władzy, które wykształciły się w trakcie dziejów. Głównymi źródłami prawodawczymi są: konwenanse konstytucyjne, prawa precedensowe oraz tzw. stanowione (do tych praw zaliczana jest Wielka Karta Swobód), zasady ustrojowe (m.in. zasada zwierzchnictwa parlamentu, zasada podziału władzy), podręczniki i dzieła prawnicze oraz prawa i traktaty Unii Europejskiej. Zasada podziału władzy zakłada podział władzy na : władzę ustawodawczą, którą sprawuje dwuizbowy parlament, władzę wykonawczą którą sprawuje rząd pod przewodnictwem premiera, oraz władzę sądowniczą którą sprawują sądy.

.02

PODSTAWY PRAWNE I FUNCKJONOWANIE PAŃSTWA

Konstytucja

Choć współcześnie monarcha brytyjski nie posiada żadnego realnego wpływu na politykę państwa, pod względem formalnym nadal nie tylko jest głową państwa, lecz także stoi czele egzekutywy i sprawuje wraz z rządem władzę wykonawczą. Król m.in. mianuje członków rządu - oficjalnie są oni jedynie jego doradcami (sługami Korony) – jednak w praktyce w pełni samodzielnie kierują oni pracami na swoich ministerstw. Monarcha nie ponosi odpowiedzialności konstytucyjnej i politycznej, a każdy zatwierdzony przez niego akt wymaga kontrasygnaty premiera – oznacza to, że szerokie niegdyś prerogatywy królewskie mają obecnie jedynie formalny charakter. Od ponad 300 lat nie zdarzyło się, aby król odmówił podpisania uchwalonej przez parlament ustawy. Nie odmawia również powoływania ministrów wskazanych przez szefa rządu. Monarcha mianuje również premiera, jednak także w tej sprawie nie ma żadnego wyboru - stanowisko to obejmuje zawsze lider partii, która dysponuje największym poparciem w niższej izbie brytyjskiego parlamentu, czyli w Izbie Gmin. Choć szef brytyjskiego rządu wyjątkowo silną pozycję, przysługujące mu kompetencje nigdy nie zostały w żaden sposób spisane czy uregulowane prawnie. Zakres posiadanej przez niego władzy wynika przede 2 poparcia, jakie posiada we własnym ugrupowaniu politycznym, oraz z tego, że dysponuje dawnymi prerogatywami królewskimi, m.in. kieruje swoim gabinetem i służbą cywilną.

.05

RELACJE MIĘDZY ORGANAMI WŁADZY | SYSTEM PARTYJNY

Relacje między organami władzy

Ówczesny premier Wielkiej Brytanii - Davis Cameron (2010-2015)

Przykład

O dominującej pozycji premiera w brytyjskim systemie politycznym przez lata najwyraźniej świadczyło to, że faktycznie mógł on decydować o skróceniu kadencji parlamentu, choć formalnie prawo do rozwiązania Izby Gmin przysługiwało tylko królowi. Szefowie rządów często wykorzystywali tę możliwość i przerywali kadencję w momentach najdogodniejszych dla swoich partii. W 1911 r. ustalono, że kadencja parlamentu nie może trwać dłużej niż 5 lat. W praktyce rozwiązanie Izby Gmin nadal mogło nastąpić na skutek decyzji monarchy – a faktycznie decyzji premiera – jeszcze przed upływem tego 5-letniego okresu. Wprawdzie król miał prawo odrzucić wniosek w tej sprawie zgłoszony przez szefa rządu i zwrócić się do lidera opozycji z propozycją utworzenia nowego gabinetu, ale to rozwiązanie nigdy nie zostało zastosowane. Dopiero w 2011 r. taka rozgrywka polityczna przestała być możliwa – monarcha utracił wówczas prawo do rozwiązania parlamentu na wniosek premiera, a kadencja Izby Gmin została ustalona na 5 lat. Jej skrócenie może obecnie nastąpić jedynie wtedy, gdy rząd utraci poparcie większości deputowanych w brytyjskiej izbie niższej. W takiej sytuacji premier powinien podać się do dymisji i zwrócić się do monarchy o rozwiązanie parlamentu. Jeśli w ciągu 14 dni od uchwalenia wotum nieufności nie zostaje uformowana większość parlamentarna zdolna do powołania nowego gabinetu, konieczne jest rozpisanie przedterminowych wyborów do Izby Gmin.

Boris Johnson, właściwie Alexander Boris de Pfeffel Johnson (ur. 19 czerwca 1964 w Nowym Jorku) – brytyjski historyk i polityk. W latach 2008–2016 burmistrz Londynu. W latach 2016–2018 minister spraw zagranicznych w pierwszym i drugim gabinecie Theresy May. Od 2019 lider Partii Konserwatywnej i premier Wielkiej Brytanii.

Obecnie rządzącymi w Wielkiej Brytanii jest Partia Konserwatywna, na czele z premierem Borisem Johnsonem, wybranym 24 lipca 2019r. Partia Konserwatywna podkreśla ciągłość tradycji narodowej i rolę rodziny, wolność jednostki, własność prywatną, równość wobec prawa oraz gospodarkę wolnorynkową. Partia ta opowiedziała się również za wyjściem Zjednoczonego Królestwa z Unii Europejskiej. Uzyskała większościowe poparcie społeczeństwa, co potwierdziło referendum z dnia 23 czerwca 2016r. gdzie ponad 51% brytyjczyków opowiedziało się za wyjściem z Unii.Partia Konserwatywna rządzi w Zjednoczonym Królestwie 3 kadencje z rzędu (11 lat) (Cameron 2010-2015,May 2016-2019, Johnson 2019-obecnie) Poprzednikiem Borisa Johnsona bya Theresa May z tej samej partii. Zrezygnowała z pełnienia funkcji lidera partii w 2019 roku, dzięki temu zastąpił ją Boris Johnson.

.06

OBECNIE RZĄDZĄCY

Obcenie rządząca partia oraz premier Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii

Dziękujemy za uwagę !

Pracę wykonali :Julia Banaś nr. 1 Weronika Grudzień nr. 8 Przemysław Maruszewski nr. 22 Oliwia Wasiak nr, 32