STEAM και ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

START

Γιατί η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση είναι Εκπαίδευση STEAM

Υπεύθυνη Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης ΔΠΕ Αχαΐας

Υπεύθυνη Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης ΔΔΕ Αχαΐας

Υπεύθυνος Πολιτιστικών Θεμάτων ΔΔΕ Αχαΐας

Γεωλόγος - MSc στις Περιβαλλοντικές Επιστήμες

Γεωλόγος

Δασκάλα - MSc στις Επιστήμες της Αγωγής

Ομάδα εργασίας

Ιωάννα Παπαϊωάννου

Ιωάννης Βλάχος

Ελένη Αντωνακοπούλου

Ένα Παιχνίδι για αξιολόγηση

Περιεχόμενα παρουσίασης

Μέρος 4

Βιβλιογραφία

Μέρος 3

Ένα Πρόγραμμα Π.Ε. ως παράδειγμα Steam

Γιατί η Π.Ε. είναι Εκπαίδευση STEAM

Μέρος 2

Μέρος 1

IUCN 1970

….Περιβαλλοντική Εκπαίδευση είναι η διαδικασία που οδηγεί, με τη διασαφήνιση εννοιών και την αναγνώριση αξιών, στην ανάπτυξη των ικανοτήτων και των στάσεων που είναι απαραίτητες για την κατανόηση και την εκτίμηση της συσχέτισης ανθρώπου, πολιτισμού και βιοφυσικού περιβάλλοντος. Η Π.Ε. συνεπάγεται άσκηση στη διαδικασία λήψης αποφάσεων και τη διαμόρφωση ενός κώδικα συμπεριφοράς του κάθε ατόμου ξεχωριστά γύρω από τα προβλήματα που αφορούν την ποιότητα του περιβάλλοντος ….

Η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση αποτέλεσε αντανακλαστικό της εκπαίδευσης απέναντι στα περιβαλλοντικά προβλήματα που άρχισαν να γίνονται ορατά από τη δεκαετία του ΄60. Αποτέλεσε πάντα μία καινοτόμο δράση, μετασχηματίστηκε σε Περιβαλλοντική Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη και επιχείρησε την ενεργοποίηση των μαθητών σε θέματα που άπτονται του περιβάλλοντος τόσο με την έννοια του φυσικού περιβάλλοντος όσο και με την ευρύτερη έννοια αυτού όπως προσδιορίζεται και από την Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη δηλαδή περιβάλλον, κοινωνία, οικονομία.

• Προσπαθεί να διερευνήσει και επιλύσει περιβαλλοντικά προβλήματα.
• Προσεγγίζει διεπιστημονικά και διαθεματικά τα θέματα που διαπραγματεύεται .
• Επιδιώκει ανάπτυξη δεξιοτήτων όπως ανάπτυξη κριτικής σκέψης , συμμετοχή στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, συμμετοχή στα κοινά.
• Ενισχύει την αυτενέργεια και τη βιωματική δράση.
• Εστιάζει στην εργασία σε ομάδες
• Ανοίγεται στην κοινωνία .
• Επιδιώκει τη διαμόρφωση ατόμων και κοινωνικών ομάδων με αξίες και στάσεις προσανατολισμένες στη βιωσιμότητα της κοινωνίας.

Κύρια χαρακτηριστικά και στόχοι της ΠΕ

Αποτέλεσε στην Ελλάδα το πρώτο καινοτόμο διεπιστημονικό πρόγραμμα που βασίστηκε στις διεθνείς προτάσεις της UNESCO. O Σχεδιασμός της διδασκαλίας γίνεται με τρόπο διαδραστικό, έχει επίκεντρο τον μαθητή, επιτρέπει τη διερευνητική, προσανατολισμένη στη δράση μάθηση. Κύριες μέθοδοι:

• Μέθοδος project
• Επίλυση προβλήματος
• Πειραματική μέθοδος
• Μέθοδοι προσομοίωσης
• Μελέτη πεδίου
• ΤΠΕ (μετά το 1997 και τη διάσκεψη της UNESCO στη Θεσσαλονίκη)
• .....

Παιδαγωγικό πλαίσιο & μέθοδοι ΠΕ

STEAM Education Program Description, 2014

Ο όρος “STEM” πρωτοεμφανίσθηκε το 2001 από τη βιολόγο Judith A. Ramaley, η οποία ως Διευθύντρια του Ιδρύματος Φυσικών Επιστημών των ΗΠΑ, ήταν υπεύθυνη για την ανάπτυξη νέων προγραμμάτων σπουδών.

Η Εκπαίδευση STEM

Ο όρος “STEM” [Science, Technology, Engineering and Mathematics] είναι το ακρωνύμιο για τα πεδία που αναφέρονται στις Φυσικές Επιστήμες, την Τεχνολογία, την Επιστήμη των Μηχανικών και τα Μαθηματικά. Το “STEM” είναι μια προσέγγιση στην Εκπαίδευση που σχεδιάζεται ώστε στη διδασκαλία των Μαθηματικών και των Φυσικών Επιστημών, που είναι ζωτικής σημασίας για μια βασική κατανόηση του σύμπαντος, να εισαχθούν οι Τεχνολογίες και η Επιστήμη των Μηχανικών, που αποτελούν για τον άνθρωπο τα μέσα αλληλεπίδρασης με το σύμπαν. Είναι ένας νέος “μετά – επιστημονικός κλάδος”!

Η Εκπαίδευση STEM

• Κυρίαρχο ρόλο διαδραματίζει η επίλυση προβλήματος, η ανακαλυπτική-διερευνητική μάθηση
• απαιτείται η δημιουργική εμπλοκή των εκπαιδευόμενων στην ανακάλυψη της λύσης.
• Το STEM παρέχει ευκαιρίες για την ανάπτυξη δεξιοτήτων ενθαρρύνοντας τα παιδιά να απαντούν σε ερωτήματα και να εμπλέκονται σε παιγνιώδεις δραστηριότητες με θέματα την επιστήμη, τα μαθηματικά, τη μηχανική και την τεχνολογία.
• Με την εφαρμογή του STEM, οι εκπαιδευόμενοι μαθαίνουν να αναστοχάζονται στη διαδικασία της επίλυσης αυθεντικών προβλημάτων και αποκτούν δεξιότητες που είναι σχετικές με την παγκοσμιοποίηση στην εκπαίδευση, καθώς
• Εστιάζει στην κριτική σκέψη και στην εργασία σε ομάδες (συνεργασία)

Κύρια χαρακτηριστικά της Εκπαίδευσης STEAM

Ένας ιδανικός τρόπος για να διδαχτεί το STEΑM είναι η επαφή με τη φύση. Αν αφήσουμε ένα παιδί σε ένα μονοπάτι στο δάσος αυτομάτως θα αρχίσει να εξερευνά και είναι αυτή η έμφυτη τάση που έχει που πρέπει να αξιοποιηθεί και να ενθαρρυνθεί.

Σχέση Π.Ε. και STEAM

H Περιβαλλοντική Εκπαίδευση χρησιμοποιεί τις Επιστήμες, την Τεχνολογία, τη Μηχανική, τα Μαθηματικά και τις Τέχνες για να οδηγήσει τους μαθητές να αναπτύξουν γνώσεις, δεξιότητες και αξίεςώστε να γίνουν ικανοί να παίρνουν υπευθυνότητες για τη δημιουργία ενός αειφόρου μέλλοντος

Κινήσεις και ενδιαφέρον για τη διασύνδεση του STEM με την ΠΕ

Το 2013 η Βόρειο-Αμερικάνικη ένωση για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση δημιούργησετο E → STEM που αφορά τη χρήση του περιβάλλοντος ως «μονοπατιού» που θα οδηγήσει στην εκπαίδευση STEM. Το E→ STEM χρησιμοποιεί εκπαιδευτικές πρακτικές που είναι:

• Hands-on: δηλαδή βασίζεται στην πρακτική.
• Βασίζεται σε απτά θέματα: το περιβάλλον είναι ένα απτό θέμα
• Ευθυγραμμίζεται με τα ενδιαφέροντα: το περιβάλλον θεωρείται ένα από τα κορυφαία ενδιαφέροντα των παιδιών.
• Ενισχύει την αίσθηση επιτυχίας: τα project για το περιβάλλον έχουν ένα ορατό αποτέλεσμα και αυτό αποτελεί έμπνευση και ενθαρρύνει τα παιδιά

Οδηγό για το Green STEM έχει δημιουργήσει ο Οργανισμός Άγριας Ζωής (National Wildlife Federation) των ΗΠΑ επισημαίνοντας ότι:

Green STEM

• οι μαθητές που δεν θα έδειχναν ενδιαφέρον για τους κλάδους του STEM δείχνουν ενδιαφέρον να εξερευνούν θέματα και να σχεδιάζουν λύσεις για περιβαλλοντικά προβλήματα,
• μαθητές με ενδιαφέρον προς το STEM προάγουν τις δεξιότητες τους μέσα από περιβαλλοντικά project (λ.χ. μέσα από κατασκευές όπως μία πράσινη οροφή).

• κοινές παιδαγωγικές προσεγγίσεις καθώς και στα δύο ο μαθητής βρίσκεται στο επίκεντρο της μαθησιακής διαδικασίας, συμμετέχει, ενεργεί, με τον εκπαιδευτικό να έχει το ρόλο του αρωγού και όχι της αυθεντίας και μοναδικής πηγής γνώσης.
• βασίζονται στη διερευνητική – ανακαλυπτική μάθηση,
• έχουν ολιστική θεώρηση και προσέγγιση των θεμάτων που διαπραγματεύονται,
• επιδιώκουν την ανάπτυξη δεξιοτήτων που θα συμβάλλουν στην καλύτερη κατανόηση αλλά και στην αντιμετώπιση και επίλυση πραγματικών προβλημάτων.

&

Π.Ε.

STEAM

• Από το STEM λείπει η βιωματική και η παιχνιώδης προσέγγιση

• Μεγάλη συνάφεια που επικεντρώνεται στην διερευνητική, ανακαλυπτική μάθηση, στην επίλυση προβλήματος, στη μέθοδο project που εκ των πραγμάτων συνεπάγονται ότι και οι δύο είναι μαθητοκεντρικές μέθοδοι
• Ο ρόλος του εκπαιδευτικού είναι καθοδηγητικός, εμψυχωτικός και υποστηρικτικός και στην Π.Ε και στην STEAM Εκπαίδευση

διαφορές

ομοιότητες

ως προς τις παιδαγωγικές αρχές/μεθόδους

............

• Μεγάλη συνάφεια ως προς τους μαθησιακούς στόχους ιδιαιτέρως όταν εμπλέκουν παρόμοια θέματα.
• Δίνεται σημασία στη μάθηση με νόημα.
• Eπιδιώκεται η κατανόηση των μηχανισμών λειτουργίας των πραγμάτων, η αξιοποίηση των ενδιαφερόντων και των εμπειριών των μαθητών.

διαφορές

ομοιότητες

ως προς τους μαθησιακούς στόχους

• Η Π.Ε. καλλιεργεί ενσυναίσθηση και εμπιστοσύνη μέσα από διαδικασίες όπως π.χ. τα παιχνίδια εμπιστοσύνης.
• Η Π.Ε. δημιουργεί περιβαλλοντικά και κοινωνικά ευαισθητοποιημένους πολίτες

• Καλλιέργεια αξιών ομαδικότητας και συνεργασίας τόσο στο STEM όσο και στην Π.Ε.

διαφορές

ομοιότητες

ως προς αλλαγή αξιών και στάσεων των μαθητών

• Στο STEM δεν αναπτύσσονται δεξιότητες απαραίτητες για το άνοιγμα στην κοινωνία, την κοινοποίηση των προβλημάτων και τη ανάληψη δράσης.

• Πλήρης ταύτιση STEM & Π.Ε.
• Το STEM αναπτύσσει κινητικές δεξιότητες, δεξιότητες να μπορεί κανείς να κάνει μετρήσεις, να μπορεί να ερευνά, να εργάζεται με τα χέρια.
• Παρόμοιες δεξιότητες αναπτύσσονται και στην περιβαλλοντική εκπαίδευση.

διαφορές

ομοιότητες

ως προς την ανάπτυξη δεξιοτήτων των μαθητών

• Η Π.Ε. αγγίζει και πεδία ιστορίας, ηθικής αλλά και συναισθηματικής εμπλοκής των θεμάτων που διαπραγματεύεται.

• Ταύτιση STEM & Π.Ε.
• Διαπραγματεύονται θέματα που αφορούν την αλληλοσύνδεση κοινωνίας –περιβάλλοντος –οικονομίας μέσω των επιστημών και των τεχνών

διαφορές

ομοιότητες

ως προς την ολιστική προσέγγιση

• Επιστήμη: φυσική, μετεωρολογία…..
• Τεχνολογία: Η/Υ, τροφοχιλιόμετρα
• Μηχανική: κατασκευή ηλιακού αυτοκινήτου, ηλιακός φούρνος, σχεδιασμός μοντέλου ανεμογεννήτριας…..

• Μαθηματικά: οικονομία, απόδοση φωτοβολταΐκού σε σχέση με την κλίση, πόσο είναι το ενεργειακό μας αποτύπωμα, ….

Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας

• Επιστήμη: διαφορές και φύση υλικών
• Τεχνολογία: διαχωρισμός ανακυκλώσιμων υλικών, ζύγισμα, φωτογραφική μηχανή,…..

• Μηχανική: διάφορες κατασκευές (π.χ.κάδοι συλλογής, τσάντες ανακύκλωσης, ….

• Μαθηματικά: όγκος απορριμμάτων….

Διαχείριση απορριμμάτων

• Επιστήμη: εδαφολογία, οικολογία, βιολογία, αρχιτεκτονική, μετεωρολογία
• Τεχνολογία: Η/Υ δίκτυο επικοινωνίας με άλλα σχολεία, φωτογραφική μηχανή, μεγεθυντικός φακός, μικροσκόπια, πεχαμετρικά χαρτιά, ..

• Μηχανική: δημιουργία θερμοκηπίου, πράσινες οροφές, κομποστοποιητής….

• Μαθηματικά: φυτευτικοί σύνδεσμοι, αποστάσεις, σχήματα, ποσότητες, οικονομικοί πόροι ….

Σχολικοί κήποι

Παραδείγματα

δείτε υλικό

δείτε υλικό

δείτε υλικό

Η STEM φιλοσοφία και τα STEM εργαλεία ενσωματώνονται στα προγράμματα Π.Ε.

Στα Προγράμματα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης

• Αξιοποιούνται και εντάσσονται όλες οι φυσικές επιστήμες (βιολογία, γεωλογία, εδαφολογία, γεωγραφία, μετεωρολογία, χημεία, φυσική, κλπ).

• Η Τεχνολογία είναι παρούσα με διάφορους τρόπους (θεματικά δίκτυα Π.Ε., από απλή χρήση ενός κινητού έως τη χρήση κάπου λογισμικού).

• Η Μηχανική με διάφορες κατασκευές (π.χ. θερμοκήπια, ηλιακοί φούρνοι,...).

• Τα Μαθηματικά χρησιμοποιούνται πρακτικά, γίνονται κατανοητές έννοιες που ενδεχομένως να μην ήταν αντιληπτές λύνοντας μία μαθηματική άσκηση.
• Οι Τέχνες αξιοποιούνται για αφόρμηση, παρουσίαση,...

Συμπερασματικά

Τα Τοπικά Προϊόντα

START

Η κορινθιακή σταφίδα: Από το χωράφι στο πιάτο μας

Eureka!

Ευχαριστούμε !!!