jak rodzice mogą wspierać dziecko przy wyborze zawodu

Jak rodzice mogą wspierać dziecko w wyborze zawodu i szkoły ponadpodstawowej

Rola rodziców w podejmowaniu przez dziecko decyzji odnośnie wyboru zawodu i szkoły ponadpodstawowej jest ogromna. Rodzice są pierwszymi i najważniejszymi doradcami zawodowymi dla swoich dzieci. Najlepiej znają swoje dziecko i mogą bardzo dużo powiedzieć mu o nim samym, ponieważ na co dzień obserwują dzieci w rozmaitych sytuacjach, w czasie wykonywania różnych zadań. Można powiedzieć, że rola rodzica w rozpoznawaniu możliwości dziecka jest nie do przecenienia. Przed dokonywaniem ważnych wyborów i podejmowaniem decyzji o przyszłym zawodzie warto nazwać zainteresowania, zdolności, porozmawiać o wartościach jakie są dla dziecka ważne. Do zawodu mogą prowadzić różne drogi. Warto z dzieckiem wybrać optymalną. Warto dokonać takiego wyboru szkoły, który będzie sprzyjał rozwojowi jego zainteresowań.

Jaką decyzję podejmie nastolatek wybierając ścieżkę edukacyjno-zawodową, zależy bowiem niejednokrotnie od tego, jakie doświadczenia, wiedza, wartości i aspiracje rodziców kształtowały jego sposób widzenia świata i roli zawodowej w życiu człowieka. Rolą każdego rodzica jest zawsze być przy dziecku. Gdy spojrzymy na wybór ścieżki edukacyjnej naszych dzieci, zwykle szkoła podstawowa jest wyborem rodziców - to oni wybierają, a dziecko kroczy za nimi. Przy wyborze szkoły średniej warto być obok dziecka – pomagać mu. Jednak przy wyborze studiów rodzice powinni zapewnić mu jedynie wsparcie.

Decyzję o wyborze szkoły warto podejmować wspólnie. Rozmawiając, poznając siebie, szukając informacji, analizując je. Poza tym dobre relacje rodzinne i zaangażowana postawa rodziców pomogą dziecku w podejmowaniu decyzji. Akceptacja dziecka takim, jakie jest (wraz z uznawaniem jego możliwości intelektualnych, cech charakteru, temperamentu czy zainteresowań), życzliwa i serdeczna atmosfera w domu rodzinnym, a także obserwacja dziecka sprzyjają podejmowaniu rozmów nt. przyszłości zawodowej córki / syna, pomagają dziecku w dokonywaniu właściwego wyboru.

Wielu rodziców świadomie unika ukierunkowywania dzieci przy wyborze szkoły. Zwykle podają następujące argumenty:

• Nie chcą się wtrącać – „To jego decyzja, nie moja, to on będzie chodzić do tej szkoły, a nie ja”.
• Nie chcą, żeby dziecko miało potem do nich pretensje, że rodzic dał tzw. „złą radę”.
• Sami czują się niekompetentni, niewiele wiedzą o profilach szkół czy rekrutacji.
• Traktują zbyt radykalnie autonomię dziecka.
• Najgorsze, co może zrobić rodzic, to powiedzieć do swojego dziecka „Rób co chcesz – to Twój wybór, to Twoja decyzja”.

Skutkuje to osamotnieniem, często poczuciem niepewności i lęku — jestem sam, nie mam co liczyć na pomoc.

Co powstrzymuje rodziców przed wsparciem dziecka przy wyborze szkoły?

Jak więc mądrze wspierać dziecko? Na co zwrócić uwagę?

I. Warto przeprowadzić z dzieckiem tzw. analizę jego osiągnięć:

• Przeanalizować możliwości intelektualne dziecka. • Czy na pewno poradzi sobie w szkole o wyższych wymaganiach edukacyjnych np. w liceum czy technikum oraz jak to jest z jego zdolnościami do uczenia się. • Zastanowić się, czy dziecko jest gotowe na wysiłek edukacyjny związany z nauką np. w liceum. • Warto zwrócić uwagę na oceny dziecka z poszczególnych przedmiotów, ale również na fakt, czy lubi się uczyć i jakie przedmioty go interesują. • Trzeba zadać sobie pytanie, czy w liceum będzie chciało uczyć się np. biologii na poziomie rozszerzonym, co oznacza kilka godzin więcej tego przedmiotu tygodniowo. • Zastanowić się nad kierunkiem, w jakim jest uzdolnione – czy moje dziecko raczej woli uczyć się przedmiotów ścisłych czy humanistycznych, może lubi języki obce, a może jest urodzonym sportowcem, plastyczką itp.

II. Zainteresowania i pasje

• Co moje dziecko robi w wolnym czasie, nawet jak gra w gry czy ogląda filmy na YouTube, to o jakiej treści, co go tam interesuje?• Co ogląda w TV, jakie czyta książki? Być może ma jakieś szczególne umiejętności w jakiejś dziedzinie, np. lubi opiekować się dziećmi, zwierzętami, projektuje sobie stroje czy swój pokój. Może gra na instrumencie muzycznym albo chętnie gotuje?

V. Jaki ma temperament

• czy raczej woli pracować w grupie czy indywidualnie;
• czy wolałoby pracę poprzedzoną planem, raczej przewidywalną i spokojną czy taką, w której zawsze coś się dzieje i tak naprawdę trudno przewidzieć, jak będzie wyglądał dzień pracy.

IV. Jaki jest jego stan zdrowia – do szkół zawodowych (technikum i branżowych) konieczne jest zaświadczenie lekarza o braku przeciwwskazań do wykonywania danego zawodu.

III. Na jakie zajęcia pozalekcyjne chodzi lub chodziło?

VI. W jakich obszarach zawodowych jest większe prawdopodobieństwo, że się sprawdzi np. w pracy: • z ludźmi, • z maszynami i urządzeniami, • z przyrodą, w tym ze zwierzętami, • z liczbami, • artystycznej.

Co jeszcze warto zrobić?

• Dowiedzieć się jak najwięcej o danym zawodzie, jeśli dziecko wybrało technikum lub szkołę branżową.
• Zastanowić się wspólnie z dzieckiem, dlaczego wybiera ten, a nie inny profil klasy w liceum. Innymi słowy, do czego mu w przyszłości będzie potrzebna rozszerzona biologia, geografia lub inny przedmiot.
• Skorzystać z profesjonalnej pomocy doradcy zawodowego, który pomoże dziecku w określeniu jego predyspozycji zawodowych oraz zaplanuje wybór szkoły.

1. Pozwalać dziecku na samodzielne decyzje – rola rodzica polega na pokazaniu różnych dróg, aby dziecko mogło zdecydować. 2. Niezłomnie wierzyć w swoje dziecko, odkrywać w nim co najlepsze, mówić mu o tym, że jest kimś wyjątkowym i wartościowym. Buduje to poczucie własnej wartości, które pomoże mu dzielnie iść przez życie i pozwoli na podejmowanie dobrych decyzji. 3. Nie denerwować się, jeśli podjęta decyzja okaże się nietrafiona. To nie koniec świata. Zastanowić się z dzieckiem, jak można ją naprawić, co można zrobić inaczej.

O czym jeszcze należy wiedzieć?

• byli gotowi do podejmowania z dzieckiem dyskusji na temat wyboru szkoły;
• rozmawiali w atmosferze szacunku;
• powstrzymali się od narzucania własnej woli. Spokojnie wyrażali swoje zdanie i brali pod uwagę punkt widzenia dziecka;
• okazywali dziecku zainteresowanie, poświęcali czas na rozmowę;
• słuchali uważnie;
• wzmacniali entuzjazm i determinację;
• wspierali, kiedy coś nie wychodzi, pokazali, że niepowodzenie też czegoś uczy;
• byli doradcami dla swojego dziecka z zachowaniem jego dążenia do samodzielności i niezależności w podejmowaniu decyzji.

Ważne jest, aby rodzice:

Drodzy Rodzice! Wspierajcie dzieci w podjęciu decyzji trafnego wyboru szkoły! Życzymy powodzenia!