Mit o Heraklesie

Mit o Heraklesie

Obejrzyj film o mitycznym herosie – Heraklesie

Któregoś dnia Heraklesa ogarnęło nagłe szaleństwo i zabił swoją żonę i dzieci. Kiedy odzyskał rozum udał się wyroczni delfickiej po radę, w jaki sposób może odpokutować swoją zbrodnię, której dokonał. Tam dowiedział się, że musi udać się do Myken i przyjąć służbę u króla Eurysteusza. On wyznaczył mu do wykonania dwanaście niebezpiecznych prac.

Odpokutowanie winy przez Heraklesa

1.Zabicie lwa nemejskiego

Ten bezlitosny potwór pożerał ludzi i zwierzęta. W związku z tym, że ani strzały, ani maczuga nie mogły dosięgnąć bestii, Herakles ścisnął lwa ramionami i udusił. Następnie zdartą z niego skórą okrył się jak pancerzem, którego nie mogła przebić żadna strzała.

2.Zabicie hydry lerneńskiej

Hydra była smokiem o wielu wężowych głowach. Aby bestię uśmiercić, należało wszystkie odciąć, one jednak natychmiast odrastały. Heraklesowi pomógł jeden z jego przyjaciół, który rozżarzoną głownią przypalał szyje potwora, nie pozwalając głowom odrastać. Potem bohater zatruł swe strzały, zanurzając je w krwi hydry.

3.Schwytanie łani kerynejskiej

Herakles miał za zadanie schwytać należącą do Artemidy cudowną łanię o złotych rogach, niezwykle szybką. Heros ścigał ją na próżno przez cały rok. Na koniec lekko zranił zwierzę w nogę. Żywą, choć wyczerpaną łanię, zaniósł na plecach do Myken. Pokazał ją Eurysteuszowi, a potem wypuścił na wolność.

4.Schwytanie dzika erymantejskiego

Ta próba była o wiele trudniejsza, ponieważ Eurysteusz zażądał, aby Herakles dostarczył dzika żywego. Herakles wpędził zwierzę na wysoką górę, aż utknęło w śniegu. Potem schwytał je w sieć i zaniósł Eurysteuszowi. Król z przerażenia ukrył się w beczce.

5.Oczyszczenie stajni Augiasza

Król Augiasz posiadał niezliczone stada bydła. Nieczyszczone od trzydziestu lat stajnie roztaczały wokół potworny smród, zatruwając całą okolicę. Herakles miał za zadanie oczyścić ją w ciągu jednego dnia: dokonał tego, zawracając bieg dwóch rzek i kierując ich nurt w środek stajni.

Stajnia Augiasza - miejsce zaniedbane, niesprzątane od dawna, bałagan i brud.

6. Przepędzenie ptaków stymfalijskich

To ogromne ptaki o metalowych szponach i dziobach niszczyły zbiory, żywiły się też ludzkim mięsem. Z pomocą Ateny, która dała mu cymbały, aby ich dźwięk odstraszył drapieżniki, Herakles wypłoszył je z bagien i pozabijał swymi strzałami.

7.Schwytanie byka kreteńskiego

Minos, król Krety, nie chciał złożyć Posejdonowi obiecanej ofiary ze wspaniałego białego byka. Posejdon z zemsty sprawił, że zwierzę wpadło w szał i zaczęło niszczyć zbiory. Heraklesowi udało się złapać je za rogi, poskromić i zaprowadzić do Eurysteusza.

8. Pojmanie klaczy Diomedesa

Diomedes, syn okrutnego Aresa, karmił swe szalone rumaki ludzkim mięsem. Herakles zabił go i rzucił koniom na pożarcie, co je wreszcie uspokoiło. Zawiózł je na Peloponez, a potem wypuścił niedaleko Olimpu.

9. Zdobycie pasa Hipolity

Córka Eurysteusza pragnęła mieć cudowny pas, który Ares podarował królowej Amazonek. Herakles uwiódł królową, która była skłonna mu go oddać; ale Hera podburzyła Amazonki przeciw niemu. By zdobyć ów pas, Herakles musiał więc stoczyć walkę i zabić królową Amazonek - Hipolitę.

10. Uprowadzenie trzody Geriona

Ten olbrzym o trzech głowach i trzech tułowiach mieszkał daleko na zachodzie, a jego wspaniałego stada pilnował dwugłowy pies. Aby dotrzeć tak daleko, Herakles przekroczył Cieśninę Gibraltarską, stawiając tam dwa słynne słupy jako ślad swego przejścia. Znużony upałem heros zagroził Heliosowi swymi strzałami. Wówczas bóg Słońca pożyczył mu złotą łódź, aby bohater mógł przepłynąć rzekę Okeanos. Herakles zwyciężył potwora i schwytał woły.

12. Sprowadzenie Cerbera z Hadesu

Herakles musiał zejść do krainy umarłych, aby schwytać trzygłowego psa o wężowym ogonie. Hades, rozbawiony jego odwagą, zezwolił na tę próbę pod warunkiem, że bohater nie będzie miał ze sobą żadnej broni. Heraklesa chroniła lwia skóra, ścisnął więc szyje psa i nie wypuścił, nawet gdy ten chciał go uderzyć swym żelaznym ogniem. Zdławiony uściskiem herosa Cerber musiał ulec. Eurysteusz, przerażony widokiem potwora, kazał go na powrót zaprowadzić do bram Hadesu. Herakles musiał zejść do krainy umarłych, aby schwytać trzygłowego psa o wężowym ogonie. Hades, rozbawiony jego odwagą, zezwolił na tę próbę pod warunkiem, że bohater nie będzie miał ze sobą żadnej broni. Heraklesa chroniła lwia skóra, ścisnął więc szyje psa i nie wypuścił, nawet gdy ten chciał go uderzyć swym żelaznym ogniem. Zdławiony uściskiem herosa Cerber musiał ulec. Eurysteusz, przerażony widokiem potwora, kazał go na powrót zaprowadzić do bram Hadesu.

Wzór bohatera

• Herakles (dla Rzymian – Herkules) był synem boga Zeusa oraz śmiertelniczki Alkmeny.
• Jest wzorem bohatera. Pomagał bogom Olimpu w ich walce z gigantami, przemierzał świat, aby uwolnić go od potężnych i groźnych potworów i złoczyńców.
• Był najbardziej lubianym i najsławniejszym bohaterem Greków, który słynął z wykonania dwunastu ciężkich prac.

Wygląd zewnętrzny

• Został obdarzony nadzwyczajną siłą fizyczną.
• Był potężnym, dobrze zbudowanym mężczyzną o szerokich barkach, mocnych nogach i dużych dłoniach.
• Był atrakcyjny, miał urodziwą twarz i bujne włosy.
• To wysoki, muskularny młodzieniec o wesołym spojrzeniu.

W płaszczu z lwiej skóry, ze wspaniałą grzywą włosów opadających na ramiona, z gwiazdami oczu błyszczących wśród gęstwy czarnego zarostu na ogorzałej twarzy – był piękny jakąś niesamowitą, pierwotną urodą.

Cechy charakteru

• Był odważny, nieustraszony i mężny, podejmował się każdego, nawet pozornie niewykonalnego zadania.
• Był bystry i pomysłowy, świadczy o tym sposób, w jaki oczyścił stajnię Augiasza (przepuścił przez nią strumień rzeki i błyskawicznie ją wyczyścił).
• O jego cierpliwości i pokorze świadczył fakt, ze wykonał dwanaście trudnych prac w ramach pokuty.
• Był uczciwy i zawsze dotrzymywał słowa, czego dowiódł, wypuszczając łanię kerynejską.

• • Miał dobre serce i był wrażliwy – wyprawił pogrzeb królowej Amazonek.
  • Był zwinny i waleczny, co udowodnił, kiedy schwytał olbrzymiego byka kreteńskiego.
  • Był inteligentny i potrafił użyć podstępu, gdy Atlas nie chciał z powrotem wziąć Ziemi na swoje barki.
  • Był impulsywny, nie zawahał się zabić centaura Nessosa, który porwał jego żonę.
  • O tym, że był mściwy i pamiętliwy świadczy reakcja Heraklesa, kiedy król Laomedon odmówił mu wydania obiecanych rumaków i wygonił go z miasta. Heros wrócił po latach i zemścił się okrutnie.

Nienawiść Hery do Heraklesa

Pragnąc zemścić się na Zeusie, Hera przez całe życie prześladowała Heraklesa. Sprawiła, że już w niemowlęctwie zaatakowały go dwa wielkie węże. Jednak Herakles, nie odczuwając najmniejszego strachu, schwytał je dla zabawy i udusił. Później Hera sprowadziła na niego atak szału, który doprowadził go do zabicia żony i dzieci. Zrozpaczony poradził się wyroczni delfickiej, która orzekła, że aby odpokutować swoje winy, musi udać się na służbę do króla Myken, Eurysteusza. Ten nakazał mu wykonanie dwunastu prac.

Zemsta Nessosa i zazdrosna Dejanira

Herakles zakochał się w pięknej Dejanirze i pojął ją za żonę. Kiedy razem wędrowali, centaur Nessos porwał żonę herosa. Herakles postanowił go zabić. Umierający Nessos oszukał Dejanirę. Powiedział, że jego krew ma magiczną moc i spotęguje miłość Heraklesa do niej. W rzeczywistości to był trucizna. Zazdrosna Dejanira nasączyła krwią Nessosa koszulę męża. Gdy heros ją włożył, zmarł w straszliwych męczarniach.

Koszula Dejaniry – źródło niekończących się cierpień, od których nie można uciec

Herakles jako heros

• Herosi w mitologii greckiej to półbogowie (synowie boga i kobiety śmiertelnej). Byli oni obdarzeni nadludzką siłą, odwagą i niezwykłymi umiejętnościami, ale – w przeciwieństwie do mieszkańców Olimpu – mogli umrzeć.
• Wielu herosów, zanim zdobyło sławę lub zasiadło na królewskim tronie, musiało przejść próbę długich walk i cierpień. Często podejmowali oni trudy w obronie innych.
• Najsłynniejsi mitologiczni herosi to: Herakles, Tezeusz i Achilles.
• Od nazwy heros pochodzą terminy: heroizm oraz postawa heroiczna, oznaczają one zdolność do działań wymagających wielkiej odwagi i męstwa.

Nagroda dla Heraklesa

• Po śmierci Herakles został zabrany na Olimp, gdzie otrzymał od bogów wieniec zwycięstwa i nieśmiertelność.
• Nawet Hera doceniła jego męstwo oraz szlachetność i oddała mu swoją córkę za żonę.

Odpłynęła ku niemu chmura, i na niej, jak na statku powietrznym, odjechał do nieba. U wrót Olimpu czekała Iris z boginią zwycięstwa, Nike, aby włożyć mu wieniec na skronie. Dzeus (Zeus) zszedł z tronu i wziął go w ramiona. Uczynił go nieśmiertelnym, a Hera, zapomniawszy gniewu, oddała mu za żonę swą córkę Hebe, boginię młodości.

Interpretacja mitu

Historia Heraklesa pokazuje człowieka, który uparcie walczy ze swoimi słabościami, popełnia błędy, ale stara się je naprawić. Jest obdarzony niezwykłą mocą, która pozwala mu zrealizować niemal niewykonalne zadania.

Symbole

Potwory, z którymi walczył Herakles, mogą symbolizować zarówno różne niebezpieczeństwa czyhające na człowieka, jak i słabości bohatera, jego wyrzuty sumienia.

Film animowany

Herkules w reżyserii Johna Muskera i Rona Clementsa z 1997 roku to amerykański film animowany opowiadający historię mitycznego herosa, Herkulesa. Został wyprodukowany przez wytwórnię Walt Disney Pictures. Bajka jest przykładem inteligentnej zabawy motywami mitologicznymi. Można w niej znaleźć fragmenty związane z mitem greckim oraz ze współczesną kulturą popularną.

Gry komputerowe

Herkules Disney’a (gra akcji). To gra zręcznościowa wydana w 1997 roku przez Disney Interactive (PC). Gra ukazała się dla komputerów osobistych PC oraz konsol GameBoy i PlayStation. Fabuła gry oparta na filmie animowanym o przygodach tytułowego Heraklesa. Herkules zostaje pozbawiony swojej boskości i nieśmiertelności przez boga zmarłych Hadesa. Zadaniem gracza jest odzyskać zaufanie bogów i dołączyć do panteonu bogów na górze Olimp. Aby tego dokonać, trzeba wykonać kilkanaście zadań, zmierzyć się z przeciwnościami losu, a na końcu stoczyć finalną walkę z Hadesem.

12 prac Herkulesa (gra strategiczna)

W grze trzeba pomóc bohaterowi ze starożytnej Grecji. Zły bóg Hades porwał jego żonę w czasie, gdy Herkules spał. Trzeba podjąć duży wysiłek, aby za nim nadążyć. Gracz musi rozprawić się z wieloma bestiami.

Ciekawostka - Maczuga Herkulesa w Polsce

Na terenie Ojcowskiego Parku Narodowego (na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej) znajduje się skała zbudowana z twardych wapieni, zwana Maczugą Herkulesa.