KRÓTKA HISTORIA PISMA I KSIĄŻKI

"Kto czyta książki, żyje podwójnie" Umberto Eco

KRÓTKA HISTORIA PISMA I KSIĄŻKI

Inspiracja: Monika Grabowska, Monika Dżugan

Modernizacja: Mirosława Skalna

Jak wyglądała pierwsza książka?Część z nas odpowie, że była pisana odręcznie, ale niektórzy powiedzą, że była drukowana. Jeszcze inni powiedzą, że była wykonana z pergaminu, a inni, że wyryta w kamieniu. W rzeczywistości pierwsza książka nie przypominała nam znanych książek. Miała ręce i nogi, umiała mówić, a nawet śpiewać, bo to była żywa książka – człowiek książka. Istniała ona w dawnych czasach, gdy ludzie nie umieli czytać ani pisać. Gdy nie istniały litery ani papier i nikt nie znał atramentu, a wszystkie prawa, wierzenia oraz podania przechowywano w pamięci ludzkiej.

Już ludzie pierwotni czuli potrzebę upiększania otoczenia, w jakim żyli.Utrwalali na ścianach jaskiń swoją codzienność, m. in. sceny polowań, zabaw, wizerunki zwierząt.

Pierwszymi "książkami" były tabliczki gliniane z pismem klinowym. W starożytnej Mezopotami używano pisma składającego się ze znaków przedstawiających kombinację małych klinów wyciskanych rylcem na glinianych tabliczkach. Stąd nazwa - pismo klinowe.

Za pomocą hieroglifów, w starożytnym Egipcie, na ścianach piramid rysowano sceny z życia faraona.

Egipcjanie odkryli, że można też pisać na papirusie. Łodygę papirusu delikatnie rozwijano i rozkładano. Pojedyncze paski układano obok siebie poprzecznie i pionowo. Gotowe arkusze moczono w wodzie, suszono na słońcu, następnie sklejano ze sobą. W ten sposób powstawał zwój papirusu.

W Egipcie, a dokładniej w Aleksandrii istniała największa biblioteka świata starożytnego - BIBLIOTEKA ALEKSANDRYJSKA.

Przy bibliotece istniał zespół kopistów, którzy przepisywali teksty i prowadzili katalog biblioteczny.

Każdy, kto wjeżdżał do Aleksandrii z jakąś księgą, musiał ją zostawić w depozycie biblioteki, a odebrać ją mógł dopiero po jej skopiowaniu.

"Półki" ze zwojami papirusu - rekonstrukcja przygotowana przez naukowców.

Niestety biblioteka i jej zbiory uległy zniszczeniu podczas wojny aleksandryjskiej w 47 r. p.n.e.

Chiny szczycą się jedną z najstarszych kultur na świecie. Pismo chińskie nie posiada alfabetu. Składa się głównie z piktogramów i ideogramów. Są to znaki, które przez swój kształt oddają wygląd przedmiotów bądź ideę czynności lub cechy, np. rysunek jednego drzewa to drzewo, ale rysunek trzech drzew obok siebie - to las.

Pierwsze chińskie książki powstawaly na kościach zwierząt, skorupach żółwi, jedwabiu, łodygach bambusa, tabliczkach drewnianych. Aż w końcu Chińczycy wynaleźli papier.

Z włókien z odpadów konopi, starych sieci rybackich i szmat ubijanych z dodatkiem wody w kamiennym moździerzu robiono papkę, rozcieńczano a następnie czerpano sitem, prasowano, suszono na słońcu i w końcu wygładzano kamieniem.

Chińczycy wynaleźli także druk, a dokładnie prasę drukarską.Na początku w kawałku drewna wycinano tekst, lub rysunek i odbijano, jak współczesną pieczątkę.

I znowu to Chińczycy poszli krok dalej i wynaleźli ruchomą czcionkę. Z wypalanej gliny robiono ruchome litery i umieszczano je w specjalnych ramach. Po odbiciu można było zmienić układ czcionek, by stworzyć inny tekst.

Bogatą kulturą piśmienniczą mogą się także pochwalić kraje arabskie. W tym rejonie pismo, oprócz tego, że jest nośnikiem informacji, pełni także rolę ozdobną.

Ludy Ameryki Południowej także miały swój alfabet i swoje pismo.

Inkowie informacje przekazywali za pomocą pisma węzełkowego, zwanym kipu. Jednym z odkrywców i badaczy kipu był Polak Andrzej Benesz.

Legenda głosi, że był on potomkiem Inkaskiej księżniczki i spadkobiercą kipu ukrytego na zamku w Niedzicy.

Tak wyglądało pismo obrazkowe Majów.

A tak swe piramidy ozdabiali Aztekowie.

Starożytni Rzymianie i Grecy używali do pisania tabliczek woskowych, które na brzegach miały otwory i dzięki temu można je było połączyć w całość.

Powiązane ze sobą tabliczki stały się pierwowzorem formy książki, jaką znamy obecnie.

Do około 400 roku naszej ery książki miały głównie formę zwoju.

Książka średniowieczna to pięknie zdobione, ręcznie pisane karty - początkowo pergaminowe, a później papierowe.

Książka średniowieczna miała postać kodeksu. Sprawione skóry zwierząt czyli pergamin - składano na pół i zszywano ze sobą.

Karty były pięknie zdobione, oprawione w drewniane okładki (stąd powiedzenie, że czytamy od deski do deski), obciągnięte skórą i ozdobione drogimi kamieniami. Za jedną kięgę można było kupić kilka wsi.

Na pergaminie pisano trzciną, a później piórami gęsimi. Przepisywaniem ksiąg zajmowali się mnisi w klasztornych skryptoriach.

Na początku jedynym sposobem powielania ksiąg było ich przepisywanie.Ogromnym postępem było odbijanie tekstu i ilustracji, które wcześniej wycinano w drewnianych klockach- były to drzeworyty. I choć pierwsi tak ozdabiali swoje książki Chińczycy, w Europie drukarze także wykorzystywali tę technikę.

Małe życie

Wynalezienie druku przypisuje się Janowi Gutenbergowi, który ok. 1450 roku opracował metodę drukowania książek za pomocą pojedynczych klocków. Czcionki układano w określonej kolejności, powlekano farbą i odbijano tekst na stronicach pergaminowych lub papierowych.

Pierwszą wydrukowaną przez Gutenberga książką była Biblia - tzw. Wulgata.Do 1955 roku wydrukowano prawdopodobnie 180 dwutomowych kompletów. W Polsce jedyny egzemplarz Wulgaty znajduje się w Muzeum Diecezjalnym w Pelplinie.

Kolejnym krokiem ku upowszechnieniu książki było wynalezienie w 1810 r. prasy drukarskiej o napędzie parowym.

Dzięki upowszechnieniu druku książka stała się produktem dostępnym dla wszystkich. Zaczęły także powstawać książki dedykowane konkretnym dobiorcom - np. dzieciom.Pierwsze książki dziecięce zawierały opowieści, bajki, baśnie i legendy znane z przekazów ustnych od pokoleń.

Pierwsze wydanie Baśni braci Grimm.

Pierwsze polskie wydanie Alicji w krainie czarów pod spolszczonym tytułem Przygody Alinki w krainie czarów.

KSIĄŻKA WSPÓŁCZESNA

POWTÓRKADZIEJE KSIĄŻKI

Aktualnie z druku korzystamy za pośrednictwem najbardziej popularnego narzędzia użytkowego, będącego symbolem rozwoju technologii – podłączanej do komputera drukarki. Umożliwia ona wydruk dowolnego obrazu oraz treści.

Na skalę przemysłową książki drukują maszyny ofsetowe lub drukarki laserowe.

AUDIOBOOKI - inaczej książka mówiona, lub książka do słuchania. Z tego typu wydawnictw korzystają najczęściej osoby niewidzące, ale też np. kierowcy w czasie długich podróży. Nagraną treść książki można było kiedyś wysłuchaćz taśmy magnetofonowej, płyty gramofonowej, płyty CD, a obecnie w formacie cyfrowym MP3 lub MP4.

E-BOOK - czyli publikacja książkowa zapisana w formie elektronicznej, w formacie cyfrowym, składająca się z tekstu, zdjęć, odczytywana za pomocą odpowiedniego oprogramowania na ekranach komputerów, smartfonach, tabletach lub innych urządzeniach elektronicznych.

JAK POWSTAJE KSIĄŻKA

ZAPRASZAM NA FILM - CHWILA RELAKSU

JAK POWSTAJE PAPIER

JAK POWSTAJE KSIĄŻKA

DOBRE RADY

PRZECZYTAJ...

NOWOCZESNA BIBLIOTEKA

SZKOLNA BIBLIOTEKA

CZYTELNIA

BUDOWA KSIĄŻKI

DOBRY CZYTELNIK

MOJA ULUBIONA KSIĄŻKA

MOJA RECENZJA KSIĄŻKI

ZADANIE

RAPORT CZYTELNIKA

PIOSENKA O CZYTANIU KSIĄŻEK

PIOSENKA KSIĄŻKI, KTO KSIĄŻKI CZYTA

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!