ferdydurke

Ferdydurke

Formapupa, łydka, gęba

Przesłanie utworu

Najważniejsze wydarzenia

Zagadnienia do interpretacji.Elementy świata przedsawionego

Gombrowiczowska anatomia

Forma coś więcej niż konwenans

„ Gdyż nie ma ucieczki przed gębą, jak tylko w inną gębę, a przed człowiekiem schronić się można jedynie w objęcia innego człowieka. Przed pupą zaś w ogóle nie ma ucieczki”.

Elementy świata przedstawionego • czas akcji powieści: dwudziestolecie międzywojenne • miejsca wydarzeń: Warszawa, dworek szlachecki w Bolimowie • bohaterowie: Józio, Profesor Pimko, Miętus, Syfon – Pylaszczkiewicz, Zuta, Hurleccy, Walek • narracja: narrator pierwszoosobowy, subiektyw- ny, jest jednocześnie bohaterem biorącym udział w wydarzeniach, o zmiennym statusie – raz jest nim uprowadzony przez Pimkę trzydziestoletni Józio Kowalski (którego częściowo można utożsamiać z Gombrowiczem), raz asystent profesora Filidora Antoni Świstak (w partiach o Filidorze)

Zagadnienia do interpretacji• wolność jednostki• forma jako zniewolenie i konieczność w życiu człowieka• autentyzm jako utopia niemożliwa do osiągnięcia • zależność od innego – skazanie na życie• wieczna niedojrzałość człowieka – instytucje, któreupupiają• groteska w powieści

Najważniejsze wydarzenia w utworze• przebudzenie się bohatera – jego refleksje na tematswojej niedojrzałości• porwanie Józia przez Pimkę i osadzenie go w szkole• upupianie młodzieży przez ciało pedagogiczne• męczące lekcje polskiego i łaciny• pojedynek na miny Miętusa i Syfona reprezentują-cych obozy chłopaków i chłopiąt• gwałt przez uszy na Pylaszczkiewiczu• rozważania na temat sztuki w kontekście pojęć pupyi formy• kontynuowanie przez Pimkę planu infantylizacji Józia – oddanie bohatera na stancję do Młodziaków

podstęp Józia – zwabienie do sypialni Młodzia- kówny jej dwóch adoratorów: Kopyrdy i Pimki• ucieczka wraz z Miętusem z domu Młodziaków• historia na korcie tenisowym• wyprawa z Miętusem w poszukiwaniu prawdziwegoparobka• spotkanie ciotki Hurleckiej z domu Lin – porwanieJózia i Miętusa do majątku w Bolimowie• fascynacja Miętusa Walkiem• oburzenie wujostwa brataniem się Miętusa z Wal-kiem – oskarżenie lokajczyka o kradzież• bunt chłopów• wmanewrowanie Józia w miłość romantyczną doZosi – porwanie panienki i ucieczka z dworu

Temat: Forma – coś więcej niż konwenans

forma

sposób rozbicia formy...................................................................

Zamiast tedy ująć myśl od strony zielonobłękitnej, hardej, świeżej, ująłem ją ubogo. „Cóż, dziecko jest dzieckiem” – myślałem, wyobrażając sobie poród, mamkę, choroby, ognipiór, nieporządki dziecięce, koszta utrzymania oraz że dziecko swym ciepłem dziecięcym i mlekiem zniweczyłoby wkrótce dziewczynę, czyniąc ją ociężałą i ciepłą mateczką. Toteż powiedziałem ubogo, mentalnie, nachylając się do Młodziakówny. – Mamusia...

sposób rozbicia formy........................................................................

Na zeszytach pilnik do paznokci, na oknie – scyzoryk, [...] tenisowy pantofel, a w nim kwiat, goździk, przypadkowo porzucony. Jakże skromnie, a jak mocno! [...] O, mistrzyni! Gdy staromodne, naiwne, banalne hodowały azalie w doniczkach, ona w pantofel kwiat wrzuca, w sportowy! [...] Złapałem muchę, oberwałem jej nogi i skrzydełka, uczyniłem z niej cierpiącą, bolesną, przerażającą i metafizyczną kulę, nie całkiem okrągłą, ale w każdym razie przepaścistą i dołożyłem ją do kwiatu, wsadziłem cicho do pantofla. [...] Jakbym diabłem poszczuł nowoczesną!

• pupa – symbol niedojrzałości• łydka – symbol uwiedzenia cielesnością • gęba – symbol nieautentyczności

Temat Gombrowiczowska anatomia

gęba

pupa

łydka

Powieść składa się z XIV rozdziałów, o niejednorodnej tematyce i strukturze literackiej.rozdziały I-III poświęcone patriotycznej dydaktyce szkolnej ("Słowacki wielkim poetą był!)rozdziały VI-X prezentują nowoczesną rodzinę Młodziakówrozdziały XIII-XIV przedstawiają przeciwstawną do powyższej konserwatywną rodzinę Hurleckich.W rozdziałach tych dominuje tematyka quasi-realistyczna.Pozostałe rozdziały: IV Przedmowa do Filidora dzieckiem podszytego, V Filidor dzieckiem podszyty, XI Przedmowa do Filiberta dzieckiem podszytego oraz XII Filibert dzieckiem podszyty – to partie eseistyczno-felietonowe o charakterze autotematycznym, których dopełnieniem są surrealistyczno-groteskowe historyjki.

JAKIE JEST PRZESŁANIE TEJ LEKTURY ?Ferdydurke jest drwiną ze świata, zaprezentowanego jako zbiór sztucznych masek, uwięzień, stereotypów – słowem kraina Formy, w której człowiek to także foremka – kukiełka w teatrze groteski.Ferdydurke jest buntem przeciw formie, obnażeniem jej groźby i jej siły. Ferdydurke jest satyrąna ówczesną szkołę, jej sposób nauczania, tzw. upupiania młodego człowieka, na nowoczesność i postęp – modę głoszoną wśród mieszczaństwa,na sielankowo polską wizję wsi i ziemiaństwa

niedojrzałość

rodzina

Maska

szkoła

dwór szlachecki