O EFECTO MATILDA

Alexandra

O EFECTO MATILDA

O Efecto Matilda coñécese como a discriminación e os prexuízos que se producen contra os logros das mulleres científicas cuxas achegas adoitan atribuírse aos homes. Sinala a inxustiza que sistematicamente relegou ao esquecemento, os achados de científicas brillantes, moitas destas mulleres fixeron contribucións clave para o avance do coñecemento, outras lograron facer a ciencia cada vez mellor co seu traballo.

Cal é o efecto Matilda?

O concepto do efecto Matilda ten a súa orixe no efecto Mateo. O sociólogo Robert King Merton definiu este último como a falta de consideración que a investigación de novos científicos, ou pouco coñecida, recibiu pola comunidade científica. O que non recoñeceu ata despois dos anos é que a súa definición baseouse na tese doutoral da investigadora Harriet Zuckerman durante a década de 1960, só citou a investigadora nas notas ao pé de páxina. Non foi ata 1993 cando a científica Margaret W. Rossiter sacou á luz este feito para denunciar esta situación sufrida por miles de mulleres científicas e iso serviu de exemplo para definir o que ela chamou o efecto Matilda / Harriet en homenaxe a Matilda Joslyn Gage, primeira activista que loitou polos dereitos das mulleres.

Orixen

O concepto do efecto Matilda ten a súa orixe no efecto Mateo. O sociólogo Robert King Merton definiu este último como a falta de consideración que a investigación de novos científicos, ou pouco coñecida, recibiu pola comunidade científica. O que non recoñeceu ata despois dos anos é que a súa definición baseouse na tese doutoral da investigadora Harriet Zuckerman durante a década de 1960, só citou a investigadora nas notas ao pé de páxina. Non foi ata 1993 cando a científica Margaret W. Rossiter sacou á luz este feito para denunciar esta situación sufrida por miles de mulleres científicas e iso serviu de exemplo para definir o que ela chamou o efecto Matilda / Harriet en homenaxe a Matilda Joslyn Gage, primeira activista que loitou polos dereitos das mulleres.

Orixen

Rosalind Franklin (1920-1958) foi unha química francesa que descubriu a estrutura do ADN. Ademais, ao longo da súa carreira, conseguiu converterse na maior experta do mundo en técnica de difracción de raios X. O mérito da súa investigación atribuíuse aos seus colegas Francis Crick e James Watson que recibiron o premio Nobel. Margarita Salas (1938-2019) foi unha bioquímica española que conseguiu promover a investigación española no campo da bioloxía molecular. Ao longo da súa carreira publicou máis de 300 artigos científicos. En 2007 converteuse na primeira muller española en ingresar na Academia Nacional de Ciencias dos Estados Unidos. Trotula de Salerno (1110-1160) foi unha médica italiana que se considera unha das primeiras mulleres que sufriu o efecto Matilda. Ao longo da súa carreira, escribiu obras moi importantes con grandes contribucións á medicina do século XII. Ademais, Salerno sufriu ata que se negara a súa propia existencia debido ao rexeitamento da sociedade cara ás mulleres que decidiron dedicarse á investigación científica. Marie Tharp (1920-2006) foi unha cartógrafa oceanográfica estadounidense que creou o primeiro mapa científico do fondo oceánico. Durante moitos anos, as mulleres dos Estados Unidos non puideron traballar a bordo dun buque de investigación e foi o seu marido, Bruce Heezen, quen tomou asnotas que Marie usou máis tarde para debuxar mapas. Ángela Ruiz Robles (1895-1975) foi unha profesora de español que se converteu na precursora do libro electrónico que hoxe coñecemos. En 1949 rexistrou a súa primeira patente co obxectivo de facilitar a docencia entre os seus alumnos., sendo un invento para nenos de primaria, Ángela dedicou parte do seu esforzo a que este libro mecánico non fose pesado para que os seus alumnos o transportasen a calquera lugar.

Exemplos de mulleres víctimas do Efecto Matilda

Hai moitas razóns que explican a invisibilidade das mulleres na ciencia, a máis evidente é a dificultade que atoparon durante séculos para acceder á educación formal. Por exemplo, as mulleres non puideron entrar na Universidade de Cambridge en igualdade de condicións que os homes ata 1947, é dicir, 738 anos despois da súa fundación.

Por que se deu?

#NoMoreMatildas é unha iniciativa promovida pola Asociación de Mulleres Investigadoras e Tecnólogas (AMIT) co apoio da Oficina do Parlamento Europeo en España, é unha idea dar a coñecer o Efecto Matilda e recuperar o protagonismo daquelas científicas que nunca deberían ter sido invisibles.

Hoxe en día

«La consecuencia inmediata de esta falta de imágenes de mujeres en la historia de la ciencia es que hace que otras mujeres, y las niñas y jóvenes, perciban que la ciencia es cosa de hombres», expon Carmen Fenoll.

Cales son as consecuencias do Efecto Matilda?

En palabras de Carmen Fenoll, presidenta da AMIT, "este efecto es uno de los motivos de que aparezcan tan pocas científicas en las historias de la ciencia. Hablar de ello, hacer público que este fenómeno ha existido, nos sirve para que la sociedad sepa que siempre ha habido mujeres haciendo ciencia, en todas las épocas y en todas las disciplinas".

Por que e importante falar do Efecto Matilda?

A Asociación de Mulleres Investigadoras e Tecnólogas (AMIT) é unha asociación non gobernamental, pretende ser unha voz, foro de debate e rede de apoio para todos os investigadores e estudantes universitarios que teñan coñecemento de traballar xuntos para lograr a plena participación das mulleres na investigación , ciencia e tecnoloxía. #NoMoreMatildas, iniciado por AMIT, invítanos a imaxinar, a través das historias, como sería a vida de Albert Einstein, Alexander Fleming e Erwin Schrödinger se foran mulleres. As historias non están á venda, pero pódense descargar na páxina web nomorematildas.com, con esta idea, AMIT pretende acadar unha maior presenza de científicos nos libros de texto escolares

Que se fai hoxe en día?

ENTRE TODOS NÓS IMOS PARAR O EFECTO MATILDATEMOS QUE Favorecer a educación en igualdade Visivilizar o papel da muller na ciencia Garantir a igualdade de oportunidades nas carreiras de Ciencia, Tecnoloxía, Enxeñaría e Matemáticas.

Actualmente, a porcentaxe de mulleres nas carreiras científicas é inferior ao 50%, segundo a Unesco roldaría o 28,5%. Pero aínda máis preocupante é o descenso de áreas clave para o desenvolvemento tecnolóxico da sociedade, como a enxeñaría informática, nesta especialidade, en España, as mulleres representaron máis do 30% do alumnado nos anos oitenta, hoxe apenas alcanzan o 12. En matemáticas , a súa presenza non deixou de diminuír, neste grao, as mulleres representaron máis do 60% do alumnado en 2000, sendo o 37% en 2018.

Non é cousa do pasado

gracias por atender!