Sklepy cynamonowe

START

o opowiadaniach brunona schulza

Sylwetka twórcy

bruno schulz

W okresie międzywojennym 50% ludności Drohobycza stanowili Żydzi.Bruno Schulz, mimo że pochodził ze zasymilizowanej rodziny, należał do społeczności żydowskiej i w czasie II wojy światowej podzielił los swojego narodu.

polska w okresie międzywojennym

Analiza opowiadania tytułowego

sklepy cynamonowe

GATUNEK

GENEZA OPOWIADAŃ

Bruno Schulz, nieśmiały nauczyciel rysunku z prowincjonalnego Drohobycza, opublikował jedynie dwie książki. Obie są tomami opowiadań. W 1933 r. ukazał się zbiór "Sklepy cynamonowe", a w 1937 - "Sanatorium pod klepsydrą". Większość jego korespondencji i nieukończona powieść przepadły w czasie II wojny światowej.

Wszystkie opowiadania tworzą jednorodny stylistycznie cykl, które łączy ten sam krąg problemów, tematów i bohaterów. Pisarz zwykle zachowuje równowagę między elementami fabularnymi a opisowymi, choć czasem któraś z form dominuje. W niektórych opowiadaniach narracja przybiera formę eseju.

SYMBOLIKA LABIRYNTU

Kilka pytań do lektury:

• Kto jest narratorem opowiadania?
• W jaki sposób postrzega rzeczywistość dziecko, a w jaki osoba dorosła?
• Jak wygląda świat widziany oczyma dziecka w "Sklepach cynamonowych"?
• Przedstaw i zinterpretuj wizerunek ojca.
• Omów wędrówkę narratora przez miasto.

Wykonaj kartę pracy.

Narrator opowiadań

W "Sklepach cynamonowych" wydarzenia relacjonuje chłopiec, gimnazjalista obdarzony bujna wyobraźnią i wyczulonym na urodę świata. Przedstawia rzeczywistość widzianą z perspektywy dziecka. Jednocześnie jednak sygnalizuje, że ma świadomość człowieka dojrzałego. Jego narracje cechuje silny subiektywizm i ograniczona wiedza o przeżyciach wewnętrznych innych bohaterów oraz zdarzeniach, których nie był świadkiem. Zasadniczo opowieść prowadzi w pierwszej osobie liczby pojedynczej, kiedy jednak chce podkreślić swoją przynależność do określonego środowiska używa formy liczby mnogiej.

+info

świat przedstawiony

FABUŁA

Fabuła tekstu jest pozbawiona związków przyczynowo-skutkowych, akcja ulega wyraźnemu rozluźnieniu. W tym świecie często panuje logika snu czy baśniowej wyobraźni. Czymś zupełnie naturalnym jest znikanie w tym świecie różnych przedmiotów, a nawet ludzi. Często podlegają oni również różnego rodzaju metamorfozom, np. ojciec. W wyobraźni syna ten zwyczajny kupiec bławatny staje się magiem, czarodziejem. Chwilami przypomina proroka. Jego kupieckie gesty nabierają cech świętego rytuału. Jest on również człowiekiem lubiącym eksperymentować. Na strychu hoduje kolorowe, egzotyczne ptaki.

MIEJSCE

Akcja opowiadań rozgrywa się w realistycznej scenerii małego miasteczka, często utożsamianego z rodzinnym Drohobyczem pisarza. Jednakże wspomniane przez niego miejsca rzeczywiste, jak np. mały rynek z kamienicami, sklep bławatny ojca, kamienica Schulzów, ulica Krokodyli, gimnazjum czy zakład fryzjerski, zostają przetworzone w jego wyobraźni i nabierają cech nadrealnych, zaskakujących i mitycznych.

CZAS

Akcja utworów dzieje się, jak to określił sam autor "w trzynastym, nadliczbowym i niejako fałszywym miesiącu". Czas ma więc wymiar poetycki i fantastyczny. Jest to czas marzenia sennego, czas podświadomości pisarza ciągle powracającej do okresu dzieciństwa. Wydarzenia dzieją się o bliżej nieokreślonej porze dnia, w jakichś "niekompletnych godzinach". Nie jest to czas liniowy, zachowujący kolejność zdarzeń. W świecie przedstawionym nie istnieją granice między przeszłością, teraźniejszością i przyszłością.

BOHATEROWIE

Schulz kreśli różne typy postaci. Najbardziej znaczącą, pierwszoplanową jest ojciec – Jakub. Uosabia on świat ducha, świat wiecznej metamorfozy. Jest kupcem i jednocześnie artystą, kreatorem, demiurgiem. Chwilami przypomina starotestamentowych patriarchów, czasem człowieka zagubionego, żyjącego we własnym schizofrenicznym świecie. Matka Józefa jest archetypem tego, co w świecie materialne, zwykłe, codzienne. Nie rozumie Jakuba, swojego męża. Choć jest mu wierna i oddana, woli towarzystwo subiektów. Z Adelą łączy matkę tajemnica związana ze zniknięciem ojca Jakuba. Do świata materii należą również subiekci: są lekkomyślni, prości, praca jest dla nich jedynie sposobem na zapewnienie sobie bytu. Inaczej jest z kupcami. Ci z nich, którzy pielęgnują tradycje kupieckie, np. właściciele sklepów cynamonowych (którzy wywołują u czytelnika skojarzenia z egzotyką, odległymi krainami, cudownością) strzegą tajemnic i wiedzy. Z kolei kupcy nastawieni na nowoczesność nie szanują tradycji, nie przestrzegają kupieckich zwyczajów. Ulica Krokodyli, na której rozlokowały się nowoczesne sklepy, jest ucieleśnieniem tandety i złego gustu.

WAŻNE POJĘCIE - ONIRYZM

ONIRYZM to konwencja, w której ukazuje się rzeczywistość na wzór snu, marzenia sennego. Rzeczywistość oniryczna jest nieprzwidywalna, nielogiczna, dziwna (fantastyczna, groteskowa).

Analiza opowiadania

ulica krokodyli

Odpowiedz na kilka pytań:

1. Podaj nazwę miasta, którego mapę przechowywał w szufladzie ojciec narratora.2. O czym na pewno świadczy jedynie szkicowe oznaczenie Ulicy Krokodyli na mapie? Wybierz prawidłową odpowiedź.a) jest to tylko wytyczona ulica, wokół nie ma żadnej zabudowyb) jest to ulica stosunkowo nowac) Taka ulica znajduje się dopiero w planach zabudowy miastad) Mapa jest wyjątkowo niedokładna .3. Wyjaśnij następujące słowa: dystrykt, komercjalizm, pretensjonalność, tandeta i monstrualny.4. Opisz przestrzeń miejską zaprezentowaną w opowiadaniu. W tym, celu znajdź cytaty, które potwierdzą sądy na temat nowoczesności:a)nastawienie na szybki zyskb)bylejakość, brzydotaobiektów handlowychc)stosowanie złych jakościowo materiałów budowlanychd)stwarzanie pozorów elegancji, szyku.

Wykonaj KP po samodzielnej lekturze opowiadania

Treść i znaczenie opowiadania "Karakony". Podzielcie się własnymi spostrzeżeniami i zaprezentujcie swoje mapy mysli.

Na czym polega dziwność opowiadań Brunona Schulza?

Cechy prozy Schulza

• KREACJONIZM - świat przedstawiony nie jest odbiciem rzeczywistości, ale jej przedstawieniem zgodnym z wyobraźnią autora.
• Mityzacja przeszłości, okresu dzieciństwa i symbole.
• "Bankructwo realności" - zniekształcona lub stworzona na nowo rzeczywistość, pełna zjawisk, których nie da się poznać i zrozumieć racjonalnie ani empirycznie.
• ONIRYZM.

• Poszukiwanie w człowieku tego, co pierwotne, nieskażone cywilizacją.
• Oryginalność stylistyczna: metaforyzacja języka, wyszukane zwroty i słowa, symbole i motywy magiczne, mityczne i biblijne.
• Próby zerwania z tradycyjną fabułą i logicznym związkiem przyczynowo - skutkowym.

PODSUMOWANIE

Obejrzyj kilka materiałów edukacyjnych, by usystematyzować wiedzę z lekcji.

Może zgromadzone materiały pomogą Ci przynajmniej w uzupełnieniu KP.

Możesz wyszukać również innych materiałów, np. Zeszyt do polskiego.

Lekcję przygotowała: Marta Baluta

Dziękuję!