Pisanki

Pisanki

edukacja wczesnoszkolna

Opracowała Dorota Dankowska

Sztuka malowania jaj w róznych regionach Polski

Co to jest pisanka?

Pisanka to zwyczajowa nazwa jaja (zwykle kurzego, ale także gęsiego czy kaczego) zdobionego różnymi technikami.

źródło

https://velvetmedium.blogspot.com/2016/05/jajko.html

Rodzaje pisanek

W zależności od techniki zdobienia, świąteczne jajka mają w Polsce różne nazwy:

DRAPANKI

KRASZANKI

PISANKI

OKLEJANKI

NALEPIANKI

AŻURKI

Azurki

OKLEJANKI

.

https://pl.wikipedia.org/wiki/Pisanka#/media/Plik:Pisanki_a%C5%BCurowe.jpg Autorstwa Bogkrzy - Praca własna, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=25112794

Pisanki

Autorstwa Lantuszka - Praca własna, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=63730239

Pisanki

Autorstwa LeCornichon 02:25, 27. Aug. 2007 (CEST) - Fotografia własna, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=18987182

Pisanki

Autorstwa Dr. Bernd Gross - Praca własna, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=47799446

Pisanki

Pisankarka Zofia Geszejter-Karwat demonstruje metodę batikową, fot. Marek Bieszczad https://kulturaludowa.pl/artykuly/o-pisankach-palmach-i-zwyczajach-wielkanocnych/

Oklejanki

http://rozetabyewastopka.pl/index.php/2015/03/06/pisanki-kraszanki-malowanki/

Nalepianki

(źródło: https://www.flickr.com/photos/polandmfa/13886329612/)

Oklejanki

https://gazetawroclawska.pl/wielkanoc-2013-pisanki-kraszanki-nalepianki-czyli-jajka-na-wielkanoc-jak-zrobic-czym-malowac/ga/791215/zd/17873139

Kaszuby i Wielkopolska

Na Kaszubach i Wielkopolsce nie ma ani tradycji pisanek, ani drapanek. Są za to jednokolorowe, najczęściej czerwone, kraszanki. Gotuje się je w łupinach cebuli, soku z buraka, jagód, źdźbeł oziminy albo kory drzew. Na koniec, dla połysku, smaruje skórką słoniny.

TRADYCYJNIE - KRASZANKI

foto

Kurpie

foto

Na Kurpiowszczyźnie występuje i kilka sposobów zdobienia jaj:- barwienie jaj na jeden kolor (kraszanki). Barwniki były pochodzenia naturalnego: kora jabłoni, dębu i olchy, pędy młodego żyta i suszone liście maliny.

-technika batikowa ( od niej pochodzi nazwa pisanki).Roztopionym woskiem „pisze się” po powierzchni jajka wzory – linie, kreski, łezki, barwi jajko w roztworze, a następnie usuwa wosk, który chroni ornament przed zabarwieniem.

- oklejanki - polega na oklejaniu jajek rdzeniem sitowia i kolorowymi włóczkami, ułożonymi w misterne wzory. Sitowie zbiera się w październiku, listopadzie, jeszcze przed pierwszymi mrozami.

Malopolska - Karków

foto

- barwienie jaj na jeden kolor (kraszanki).

-technika batikowa - roztopionym woskiem „pisze się” po powierzchni jajka wzory

Opole

foto

- drapane kroszonki (drapanki)- technika rytownicza polega na wyskrobaniu barwnika z uprzednio pofarbowanego jaja. Do wykonania wzoru niezbędny jest ostry przyrząd np. nóż, szpilka lub żyletka

Region Lowicki

- nalepianki

/

https://www.werandacountry.pl/hobby-i-praca/zwyczaje/polskie-pisanki-wielkanocne