Tango jako ostrzeżenie przed totalitaryzmem

Ala Krawczyk

Tango jako ostrzeżenie przed totalitaryzmem

• kto i w jaki sposób doprowadził do anarchii i chaosu
• w jaki sposób wyłoniła się totalitarna siła
• przed czym ostrzega Mrożek w swoim dramacie

Po dzisiejszej lekcji powinieneś wiedzieć:

• W jakim świecie żyje Artur? Jakie są jego relacje z rodzicami? Co jest powodem takiego stanu rzeczy?
• Jaką rolę w życiu rodziny Artura odgrywa Edek? Jaki stosunek do niego mają poszczególni członkowie rodziny?
• O co chodzi Arturowi? Jakie podejmuje działania i co osiąga?
• Czego Arturowi brakuje jako przywódcy?
• Jakie cechy posiada Edek, których brakuje Arturowi? Dlaczego, zdobywszy władzę w domu Stomila, włożył marynarkę Artura? Co - w kontekście paraboli społecznej - oznacza tango na końcu dramatu?
• Droga Edka do władzy może być rozumiana jako alegoria narodzin ustroju totalitarnego. Zastanów się, jakie mechanizmy powstawania totalitaryzmu ukazane są w sposób metaforyczny w "Tangu"?

Najpierw porozmawiajmy o tym:

Karta pracy

Pobierzcie kartę pracy i uzupełnijcie ją proszę.

Prześledźmy cały proces...

Rodzina przedstawiona w Tangu jest miniaturą społeczeństwa. Stary, jeszcze XIX-wieczny świat, z jego tradycją, mieszczańską moralnością, humanitaryzmem odchodzi w niebyt.

Nastaje rewolucja społęczna, która uosabia przewrót artystyczno-obyczajowy Eleonory i Stomila.

Miała być cudowna wolność a jest anarchia i bałagan.Spadkobiercą tego, co zostało po buncie rodziców jest Artur, który żyje w chaosie porewolucyjnym, bo jego rodzice obalili stare zasady, a w ich miejsce nie stworzyli nowych.

Artur próbuje zapanować nad tym chaosem, najpierw narzucając formę tradycyjnego ślubu. Szybko jednak rozumie, że nie wystarcza sama konwencja, nie wystarczy zewnętrzny porządek.

Szuka ratunku w idei władzyw panowaniu nad ludzkim losem, nad życiem i śmiercią. Dochodzi do mylnego wniosku, że jedynie władza oparta na terrorze może doprowadzić do pozytywnych zmian. Nie zauważa oczywistego niebezpieczeństwa w bezwzględnej dyktatorskiej władzy, która wynika z poczucia własnej wyższości i pogardy dla innych.

W Arturze budzi się dyktator, ekstremista ideowy. Chce rządzić bezwzględnie, bez skrupułów. Zdrada Ali niweczy jednak jego plany. Dochodzą do głosu ludzkie uczucia: zazdrość, nienawiść, chęć zemsty. Artur okazuje się za słaby, zbyt uczuciowy. W konsekwencji Edek zabija Artura.

Artur – inteligent nie umiał sprostać swojej roli. Władze przejmuje Edek – prostak i cham, wprowadzając nową cywilizację prymitywu, kultu „silnej ręki”, terroru i zła. Stomil powie: "Miały być rządy dusz, a nadchodzą rządy chama".

Tym samym Sławomir Mrożek w "Tangu" ostrzega przed nadmierną wolnością, prowadzącej do anarchii, a w konsekwencji do dyktatury. Ostrzega, przed niebezpieczeństwem porewolucyjnego nieładu, z którego może wyłonić się totalitarna władza.

"Tango" pokazuje, jak proces przemian rewolucyjnych prowadzi do upadku wartości i zwycięstwa prymitywnej siły. Podejmuje problem rozkładu inteligencji, jej słabość i dezintegrację wobec niebezpieczeństwa.

"Tango" jest przestrogą– jeśli w imię wolności i populizmu zrezygnujemy z wszystkich zasad i ustalonego porządku, powstanie tylko zamęt i anarchia – a w tej sytuacji droga do władzy jest otwarta dla ludzi jej niegodnych, ale twardych i sadystycznych.

nowy porządek (totalitaryzm)

anarchia, chaos

rewolucja obyczajowa

ład

pokolenie młodych

pokolenie Eleonory i Stomila

pokolenie Eugenii i Eugeniusza

Podsumujmy...

Dziękuję za udział w lekcji :)

Praca domowa

Matura tuż, tuż...Ugruntuj więc materiał z lekcji wykonując ćwiczenie czytania ze zrozumieniem. Ćwiczysz tylko dla siebie, zrób więc zadania samodzielnie. Dopiero potem porównaj swoje odpowiedzi z modelem znadującym się w kopercie.

Czytanie ze zrozumieniem