TANGO copy

Sławomir Mrożek

Ala Krawczyk

wprowadzenie

Tango

• przedstawić rolę S. Mrożka w literaturze polskiej
• podać genezę "Tanga"
• zinterpretowac tutuł dramatu
• opisać scenerię
• scharakteryzować bohaterów
• podać wstępne interpretacje dramatu
• wskazać cechy gatunkowe utworu

Po dzisiejszej lekcji powinieneś umieć:

Lata sławy

„Tango” – pierwodruk tej komedii ukazał się w 11. numerze „Dialogu” w roku 1964. Po raz pierwszy wystawiono w Belgradzie i w Bydgoszczy (1965). Utwór przetłumaczono na język włoski, angielski, węgierski, japoński, francuski, norweski, fiński, szwedzki, portugalski, rumuński, grecki, słoweński, czeski, słowacki, duński, estoński, rosyjski i niemiecki.

Rola Mrożka w literaturze polskiej

• To twórca zaangażowany nie tylko kulturalnie i społecznie (chociażby jako satyryk), ale także politycznie. W 1968 r. oficjalnie zaprotestował przeciwko interwencji wojsk Układu Warszawskiego w Czechosłowacji, za co odebrano mu polski paszport.
• Do 1971 r. zakazano rozpowszechniania jego utworów w kraju. W czasie stanu wojennego ostro protestował przeciwko represjom władz. Artysta przez wiele lat mieszkał za granicą.
• Jest laureatem licznych nagród, między innymi Nagrody im. Kościelskich.
• Zyskał dużą sławę międzynarodową. Za granicą jest znany przede wszystkim jako dramaturg. Został zaliczony do reprezentantów wschodnioeuropejskiego teatru absurdu. Pisał o nim Martin Essiin w słynnym, wiekopomnym dziele Teatr absurdu.
• W swoich utworach Mrożek łączy tradycję komedii z groteskową wizją świata totalitarnego i gorzką refleksją nad kryzysem humanistycznych wartości.
• Z dystansem ironisty ukazuje absurdalny, zniekształcony świat.
• Pisarz chętnie uprawia satyrę społeczno-obyczajowa, w której - jak to satyryk okazuje się moralistą. Ostrze satyry wymierzone jest w schematyzację, prymitywizm myślowy, paradoksy cywilizacji, wulgarny dydaktyzm (typu „kawa na ławę”).
• Chętnie ośmiesza recepcję romantyzmu i jego współczesne rozumienie.

Najpier przeczytaj znajdujący się pod ruchomym obrazkiem opis tanga a nastepnie obejrzyj znajdujące się na kolejnym slajdzie nagranie. Przyjrzyj się figurom tańca.

Tango narodziło się w XIX wieku w Buenos Aires (Argentyna) i Montevideo (Urugwaj). Było towarzyskim tańcem biednych emigrantów. Tańczono je w portowych knajpach, spelunkach i owianych złą sławą kabaretach. Był to więc taniec podejrzany, wysoce nieprzyzwoity i uwłaczający kobiecej czci. W owych więc czasach tango należało do kultury niskiej. W latach 20. XX wieku tango zdobyło wielką popularność w Europie i triumfalnie weszło na salony.

tango

Jak sadzisz, czemu służy taka sceneria?

Na podstawie didaskaliów do aktu 1 i przestawionego zdjęcia opisz scenerię.

• mimo swojego wieku jestem pełna wigoru
• lubię łamać schematy
• uwielbiam swoją czerwoną sukienkę w białe kwiaty
• bardzo dobrze czuję się też w z trampkach i dżokejce
• lubię grać w karty
• niestosowne słowa często padają z moich ust
• nie lubię tradycyjnych rytuałów ani innych zachowań, które by mnie postarzały
• niestety, z reguły podporządkowuję się Arturowi

Kim jestem:

Rozpoznaj bohatera

• mam już dużo lat, stąd i siwe włosy i wąsy
• moją siostrą jest Eugenia
• najchetniej chodzę ubrany w starościecki garnitur z krótkimi spodniami i podkolanówkami
• w krawat wpinam perłę
• nie akceptuję nowoczesnego świata, ale nie walczę z nim
• jestem nieśmiały, uległy i słaby
• popieram starania Artura w celu przywrócenia zasad
• w finałowej scenie zatańczę z Edkiem tango

Kim jestem:

Rozpoznaj bohatera

• jestem mężczyzną silnym i dobrze zbudowanym
• nie przywiązuję wagi do ubrania; choć wygladam niechlujnie to dobrze czuję się w swojej flanelowej koszuli, która nie dopina mi się na brzuchu
• mam też wyraźny wąsik
• jestem ekspertem od karcianych zachowań
• nie interesują mnie rodzinne konflikty
• robię to, na co mam ochotę, nie uznaję zasad dobrego wychowania
• o moim romansie z Eleonorą wie już cała rodzina
• nie jestem wykształcony, ale i tak cenią mnie za moją naturalną i prostą osobowość
• mówią o mnie nawet, że jestem prymitywny
• w finale przejmuję włądzę w rodzinie

Kim jestem:

Rozpoznaj bohatera

• jestem młodym, przystojnym blondynem
• studiuję trzy fakultety – w tym filozofię i medycynę
• jestem rozgoryczony zachowaniem matki, która zdradza ojca
• namawiam ojca do buntu przeciw temu
• nienawidzę chama Edka
• tęsknię za dawnym, „uporządkowanym” życiem
• terroryzuję nieco babcię
• chcę tradycyjnego ślubu z Alą
• jestem honorowym mężczyzną, więc gdy Ala zdradziła mnie z Edkiem, biegnę go zastrzelić
• jestem konserwatystą pragnącym udtworzyć autorytarne, oparte na stabilnych zasadach struktury
• niestety, w finałowej scenie ginę

Kim jestem:

Rozpoznaj bohatera

• jestem atrakcyjną, zadbaną kobietą w średnim wieku
• należę do pokolenia, które doprowadziło do rewolucji obyczajowej, łamiącej wszelkie dotychczasowe wartości i zasady
• z rozczuleniem wspominam młodość
• od czasu do czasu sypiam z Edkiem

Kim jestem:

Rozpoznaj bohatera

• jestem dojrzałym mężczyzną
• mam siwe, potargane włosy i kolczyk w uchu
• chodzę ubrany w piżamę, mam odsłoniety tors
• jestem nowoczesny
• wcześniej łamałem wszelkie konwencje obyczajowe; gdy ich zabrakło, zająłem się eksperymentami teatralnymi
• mówią, że jestem nieudacznikiem, flejtuchem i bałaganiarzem
• moja żona zdradza mnie z Edkiem
• mój syn namawia mnie, bym się temu sprzeciwił
• próbuję przekonać syna do wartości postępu i nowoczesności

Kim jestem:

Rozpoznaj bohatera

• mam osiemnaście lat i jestem ładną, naturalna dziewczyną
• jestem też kuzynką i narzeczoną Artura
• myślę, że Artur chce się ze mną ożenić tylko po to, aby wziąć tradycyjny ślub, dlatego zdradzam go z Edkiem

Kim jestem:

Rozpoznaj bohatera

Eugenię i Artura

Artura i Eugeniusza

Edka i Eleonorę

Artura i Eleonorę

Artura i Alę

Artura i Stomila

Eugeniusza i Eugenię

Stomila i Eleonorę

Ustal, jakie relacje łączą poszczególne pary bohaterów:

Grafika pozyskana z zasobów grupy na FB

Prześledź wnikliwie relacje pomiędzy bohaterami.

Anna Krajewska

Tango można czytać w kontekście lęku przed ideą czy władzą brutalnie narzuconą.

Dariusz Piotr Klimczak

Tango to rodzaj absurdalnego „dance macabre” – tańca śmierci

Przeczytaj zaproponowane Ci poniżej próby odczytania Tanga. Która z tych interpretacji wydaje Ci się najtrafniejsza?

Anna Krajewska

Tango wyraża tęsknotę za indywidualizmem, za światem, w którym nie trzeba opowiadać się albo za tradycją, albo za awangardą, ani za zrównującym wszystko chaosem, ani sztywną formą.

Martin Esslin

Tango to opowieść o dynamice rewolucji, która zaczyna się jako ruch burzycielski, pod którego naporem zniszczeniu ulega tradycyjny ład, następnie jednak traci motywację idealistyczną i przechodzi w konformizm, a w końcu – prymitywną walkę o władzę i korupcję

Krzysztof Woliński

Tango jest dramatem o rozpadzie etosu mieszczańskiego, na którym to etosie opierał się ład i bezpieczeństwo kultury Zachodu

Halina Stephan

Możliwym, choć rzadko wykorzystywanym w konkretnych realizacjach, sposobem odczytania Tanga, jest potraktowanie go jako sztuki o seksie, zazdrości i o traktowaniu kobiet.

Halina Stephan

Ukazany w Tangu humorystyczny konflikt pokoleń, w którym młode pokolenie staje w obronie tradycji, a starsze – po stronie buntu, służy pokazaniu zjawisk zachodzących we współczesnej kulturze, w której dochodzi do erozji wartości.

fundamenty utworu

Przedstawienie sytuacji współczesnego inteligenta

Pokazanie kryzysu relacji międzyludzkich (rozpad tradycyjnej rodziny, poczucie samotności w tłumie).

Próba obnażenia kryzysu wartości, jaki nastąpił za ich sprawą

Chęć uświadomienia niebezpieczeństw ze strony totalitarnych systemów.

Tango wyrasta z obserwacji rzeczywistości PRL-u i jest próbą opisu świata, który, zdaniem autora, „wypadł z formy”. Mrożek nie chciał jednak w dosłownym znaczeniu portretować polskich realiów, stworzył w dramacie sytuacje modelowe, uniwersalne, będące pewnym uogólnieniem praw i mechanizmów rządzących światem.

dlaczego Tango?

Cechy gatunkowe Tanga

Tango to komedia obyczajowa – odmiana komedii satyrycznej; utwór dramatyczny ośmieszający obyczajowość danego środowiska (tu: mieszczaństwa), obowiązujące w nim konwencje współżycia społecznego i motywacje postaw bohaterów. Jest znakomitym, groteskowym utworem, pełnym czarnego humoru. W nowoczesnej formie mówi o uniwersalnych, aktualnych na całym świecie problemach kryzysu inteligencji, rodziny, sztuki i dotyczy kwestii nowoczesności oraz totalitaryzmu. Można też nazwać Tango komedią rodzinną.

• groteska • szyderstwo (np. z socjalistycznych realiów, z romantycznych mitów narodowych, z mitów tworzonych przez kulturę masową) • absurd (obnażający niedorzeczność, nonsens otaczającej rzeczywistości) • humor (gorzki; niekiedy czarny humor) • parodia (np. stylu urzędowego, potocznego, dziennikarskiego, moralizatorskiej literatury dla dzieci • pastisz • surrealizm • karykatura • komizm (często ma charakter kabaretowy) • łączenie sprzecznych konwencji gatunkowych

https://vimeo.com/90786940

Zachęcam Cię do obejrzenia sztuki:

Dziękuję:)

Praca domowa

Na podstawie poniższego tekstu odpowiedz, co sprawiło, że Tango szybko uzyskało międzynarodową sławę. Wypowiedź zapisz w zeszycie.

tekst źródłowy