Urodziny Ludolfiny

DZIEŃ MATEMATYKIw Zespole Szkół w Chrostkowie

14 marca święto liczby π

Urodziny ludolfiny

14 marca przypada międzynarodowy Dzień Liczby π (pi). π to jedyna liczba, która ma swoje święto. Datę 14 marca wybrano nieprzypadkowo - w Stanach Zjednoczonych zapisuje się ją jako 3.14, co stanowi przybliżenie liczby π - jednej z pierwszych odkrytych przez człowieka liczb niewymiernych.

14 marca Dzień Liczby π

π jest pierwszą literą greckiego słowa perimetron, czyli obwód. Symbol π wprowadził w 1706 r. William Jones, a rozpowszechnił go później Leonhard Euler. Liczba π to stała wartość, która określa stosunek obwodu koła do jego średnicy.

Skąd nazwa liczby π?

Jako pierwszy wartość π, z dokładnością do dwóch miejsc po rzecinku, obliczył najprawdopodobnie Archimedes w III w. p.n.e. Dlatego jest ona znana jako stała Archimedesa.

π zwana jest również LUDOLFINĄ od imienia holenderskiego matematyka Ludolpha van Ceulena, który na początku XVII w. podał jej rozwinięcie z dokładnością do 35 miejsc po przecinku.

Zwykle π zapamiętuje się jako liczbę 3,14. W tym miejscu jednak π się nie kończy, a dopiero zaczyna. Po przecinku następuje nieskończenie wiele cyfr. Liczba π jest bowiem niewymierna.

Mimo, że obliczenie wszystkich liczb po przecinku nie jest możliwe, ludzie od wieków fascynowali się uzyskiwaniem coraz dokładniejszych przybliżeń liczby π.

Przybliżenie liczby π

Rekordzistą w ręcznych obliczeniach liczby π był Williams Shanks, któremu pod koniec XIX wieku udało się uzyskać 707 miejsc po przecinku. Zajęło mu to 15 lat. Póżniej okazało się, że 180 ostatnich cyfr obliczył błędnie.

Współcześnie obliczenie liczby π przez komputery nie trwa tyle czasu. W grudniu 2009 r. Fabrice Bellard obliczył za pomocą komputera prawie 2,7 bilona cyfr tworzących liczbę π, a trwało to tylko 4 miesiące.

Korowód cyfr składających się na liczbę Pi nie zatrzymuje się na brzegu kartki, potrafi ciągnąc się po stole, przez powietrze, przez mur, liść, gniazdo ptasie, chmury, prosto w niebo, przez całą nieba wzdętość i bezdenność. O, jak krótki, wprost mysi, jest warkocz komety! Jak wątły promień gwiazdy, że zakrzywia się w lada przestrzeni! A tu dwa trzy piętnaście trzysta dziewiętnaście mój numer telefonu twój numer koszuli rok tysiąc dziewięćset siedemdziesiąty trzeci szóste piętro ilość mieszkańców sześćdziesiąt pięć groszy obwód w biodrach dwa palce szarada i szyfr, w którym słowiczku mój a leć, a piej oraz uprasza się zachować spokój, a także ziemia i niebo przeminą, ale nie liczba Pi, co to to nie, ona wciąż swoje niezłe jeszcze pięć, nie byle jakie osiem, nieostatnie siedem, przynaglając, ach, przynaglając gnuśną wieczność do trwania.

Wisława SzymborskaLiczba Pi

Podziwu godna liczba Pi trzy koma jeden cztery jeden. Wszystkie jej dalsze cyfry też są początkowe, pięć dziewięć dwa ponieważ nigdy się nie kończy. Nie pozwala się objąć sześć pięć trzy pięć spojrzeniem osiem dziewięć obliczeniem siedem dziewięć wyobraźnią, a nawet trzy dwa trzy osiem żartem, czyli porównaniem cztery sześć do czegokolwiek dwa sześć cztery trzy na świecie. Najdłuższy ziemski wąż po kilkunastu metrach się urywa podobnie, choć trochę później, czynią węże bajeczne.

Dorota Kowalska