Радзіўся я ў дняпроўскай старане...

РАДЗІЎСЯ ЯЎ ДНЯПРОЎСКАЙ СТАРАНЕ...

да 110-годдзя з дня нараджэннябеларускага пісьменнікаАляксея Зарыцкага

Біяграфія

Літаратурнаяспадчына

Літаратурна-крытычныя матэрыялы

Галерэя

Аўдыявершы

Там, дзе канец усім маім дарогам,Чарнее ў вечнай цішыні парог,Як апынуся я за тым парогам,Дык мне назад не будзе ўжо дарог.Хаця я палахліўцам не лічуся,Гатоў сустрэць усё, што мае быць,Ды часам і падумаць я баюся,Што мушу той парог пераступіць...

КАЛІ Б Я ВЕДАЎ

2021

УСТАНОВА КУЛЬТУРЫ "МАГІЛЁЎСКАЯ АБЛАСНАЯ БІБЛІЯТЭКА ІМЯ У.І. ЛЕНІНА"ЮНАЦКІ АДДЗЕЛ | АДДЗЕЛ МАСТАЦТВАЎ

БІЯГРАФІЯ

Нарадзіўся Зарыцкі Аляксей Аляксандравіч 22 сакавіка 1911 г. ў мяст. Хоцімск Клімавіцкага павета, Магілёўскай губерніі (цяпер г. п. Хоцімск Магілёўскай вобласці) у сям’і дробнага служачага. Яго бацька працаваў акцызным кантралёрам на вінакурным заводзе ў Асцерманску пад Жлобінам. Там прайшло і ранняе дзяцінства Аляксея.

У 1927 г. Аляксей Зарыцкі разам з бацькамі пераехаў у Бабруйск. Пасля заканчэння сярэдняй школы (1928) некаторы час працаваў чорнарабочым на цагельні, сартыроўшчыкам лесу на прыстані, памочнікам жывёлавода ў саўгасе, у 1928-1931 гг. – электраманцёрам Бабруйскага дрэваапрацоўчага камбіната. Восенню 1931 г. пераехаў у Маскву, дзе працаваў электраманцёрам на аўтазаводзе. У 1932 г. паступіў на нямецкі факультэт Маскоўскага інстытута замежных моў. Пасля яго заканчэння (1936) быў пакінуты асістэнтам на кафедры нямецкай мовы, меркаваў заняцца вывучэннем славянскіх моў з тым, каб пазней спецыялізавацца па гісторыі рускай мовы. У той час пасябраваў з А. Твардоўскім, які аказаў на яго значны ўплыў. Падтрымліваў значныя сувязі з А. Куляшовым, З. Астапенкам і іншымі вядомымі дзеячамі літаратуры і мастацтва.

У 1916-1917 гг. разам з бацькамі жыў у в. Забалацце каля Рагачова, дзе бацька, будучы ваенным, загадваў "гуртом порционного скота", пазней, да 1927 г. – у Рагачове. У час вучобы ў школе пасябраваў з А. Сінічкіным (А. Жаўруком). Разам выдавалі сатырычную газету "Смех і слёзы", выступалі са сцэны з дэкламацыяй сатырычных куплетаў і называлі сябе піянер-сатырыкамі Кіка і Кока. Летам 1926 г. разам з А. Сінічкіным хадзіў у Бабруйск, каб паказаць М. Лынькову вершы і сумесна напісанную аповесць "Аб чым галасілі варштаты" (рукапіс не захаваўся).

Жаўрук А.

У 1938-1940 гг. служыў у чырвонай Арміі (літработнік дывізійнай газеты). З пачатку Вялікай Айчыннай вайны Аляксей Зарыцкі на фронце. Прымаў удзел у баях пад Масквой, затым на Волхаўскім і Ленінградскім франтах як перекладчык-літаратар, інструктар армейскага палітаддзела. З 1946 г. жыў у Мінску. Працаваў загадчыкам аддзела паэзіі часопіса "Полымя" (1946-1954). З 1954 г. – на творчай рабоце, з 1971 г. – персанальны пенсіянер рэспубліканскага значэння. Узнагароджаны 2-мя ордэнамі Айчыннай вайны 2-й ступені, 5 Ганаровымі граматамі Вярхоўнага Савета БССР, Ганаровымі граматамі Літоўскай і Латвійскай ССР, медалямі.

Твардоўскі А.

БІЯГРАФІЯ

Як паэт дэбютаваў у 1927 г. Разам з маладымі і пачынаючымі паэтамі і празаікамі Х. Шынклерам, Б. Мікулічам, В. Віткам, М. Лобанам, С. Грахоўскім, А. Жаўруком і іншымі ўваходзіў у бабруйскую філію "Маладняка". У 1932 г. выдаў першы зборнік вершаў "Эпічныя фрагменты". У студэнцкія гады пісаў і друкаваўся вельмі мала. Другое паэтычнае нараджэнне Аляксея Зарыцкага адбылося ў час Вялікай Айчыннай вайны. Вершы, напісанныя ў гэты перыяд склалі кнігу "Дняпроўскае рэха".

Крыніца: Зарыцкі Аляксей // Беларускія пісьменнікі : біябібліяграфічны слоўнік : у 6 т. / Інстытут літаратуры імя Я. Купалы Акадэміі навук Рэспублікі Беларусь, Беларуская Энцыклапедыя ; [пад рэдакцыяй А. В. Мальдзіса] : Т. 2. — Мінск, 1992—1995. Верабей — Іваноў. — 1993. — C. 491—492 : фота.

Творчасць паэта мае тры выразныя этапы. На першым індывідуальныя якасці выяўляліся яшчэ слаба, але ужо тады заўважалася схільнасць Аляксея Зарыцкага да апавядальнага сюжэтнага верша (зборнік "Эпічныя фрагменты"). У пасляваенны перыяд ішоў інтэнсіўны пошук індывідуальнага стылю. Эпічнасць вершаў захоўвалася і паглыблялася, набываючы пры гэтым прамоўніцкія інтанацыі. Паводле формы вершы набліжаліся да балады. На гэтым этапе вялікую ролю ў творчым лёсе Аляксея Зарыцкага адыгралі А. Куляшоў і вядомы украінскі паэт П. Тычына.

Сярэдзінай 50-х г. пазначаны росквіт таленту паэта. Найбольш выразна якасны зрух выявіўся ў ліра-эпічных творах. Адчувальны рост у стварэнні маштабных характараў, напружданага канфлікту, сатырычнай накіраванасці твора ("Аповесць пра залатое дно"). Большасць паэм прысвечана падзеям Вялікай Айчыннай вайны, у якіх у розных аспектах выяўляецца героіка змагання з фашызмам, услаўляецца інтэрнацыянальная салідарнасць працоўных ("Пяцёра", "На волю"), вернасць пачуццяў ("Каля Траецкай гары") і інш.

Услаўленне ведаў, імкненне да спазнання таямніц сусвету характэрна для паэмы "Вяртанне на Зямлю". Аўтар зборніка апавяданняў на рускай мове "Верасковы мёд". Вялікае месца ў творчасці Аляксея Зарыцкага займала перакладчыцкая праца: переклады выходзілі асобнымі выданнямі, а таксама склалі кнігу выбранага "У свет па песні". Пяру пісьменніка належыць зборнік успамінаў, крытычных артыкулаў і нарысаў "За словам-падарункам".

Зарыцкі, А. А. Арліная крыніца : вершы / Аляксей Зарыцкі. — Мінск : Дзяржаўнае выдавецтва БССР, Рэдакцыя мастацкай літаратуры, 1947. — 124 с.

"Арліная крыніца" – пасляваенны зборнік паэзіі Аляксея Зарыцкага. Акрамя вершаў у зборнік увайшлі паэмы: "Наш сын", "Дума пра сяброўства і радзіму".

Зарыцкі, А. А. Вершы і паэмы / Аляксей Зарыцкі. — Мінск : Дзяржаўнае выдавецтва БССР, Рэдакцыя мастацкай літаратуры, 1952. — 290 с.

Зборнік складаюць вершы, а таксама паэмы, якія атрымалі шырокую папулярнасць. Гэта паэмы: "Пабрацімы", "Наш сын", "Світанскія сады".

ЛІТАРАТУРНАЯ СПАДЧЫНА

Зборнікі на беларускай мове

АРЛІНАЯ КРЫНІЦА

Не пачуць табе, орле, ніколіВетру посвіст у жнівеньскім полі,Рэчкі плёскат ды шолах таполі:Непрабудны твой сон непарушны...Дзе ж ты, орле, дзе, родны і мужны,Спіш цяпер? За якою далінай?Пад якою шумлівай ялінай?...Не шукайце магілы арлінай:Кажуць, там, дзе Гастэлава сэрцаПерастала, успыхнуўшы, біцца, —На тым месцы сягодня ліеццаЗ глыбіні нечапанай крыніца.Вербы ўзнялі над ёй свае шаты,І ваду з яе п'юць арляняты.1945

ЛІТАРАТУРНАЯ СПАДЧЫНА

Зборнікі на беларускай мове

Зарыцкі, А. А. Выбраныя творы : у 2 т. / Аляксей Зарыцкі ; прадмова А. Пысіна. — Мінск : Мастацкая літаратура, 1981.

Глядзець уступнае слова

У першы том ўвайшлі вершы, напісаныя ў розныя перыяды творчай працы паэта. Другі том склалі лепшыя паэмы і выбраныя пераклады з еўрапейскай паэзіі.

Зарыцкі, А. А. Выбраныя творы ў двух тамах / Аляксей Зарыцкі ; [прадмова А. Звонака]. — Мінск: : Беларусь, 1969.

У першы том выбраных твораў ўвайшлі патрыятычныя вершы аб нашай Радзіме і хвалюючыя лірычныя вершы аб шчырым каханні, аб вернай дружбе. У другім томе сабраны паэмы аўтара.

Глядзець уступнае слова

Зарыцкі, А. А. Вяртанне на зямлю : вершы, паэмы / Аляксей Зарыцкі. — Мінск : Беларусь, 1966. — 184 с.

Таго, хто захоча прачытаць кнігу "Вяртанне на Зямлю", чакаюць цікавыя сустрэчы з героямі паэм: "Каля Траецкай гары", "Вяртанне на Зямлю", "Марыля". У раздзеле "Паляванне на мядзведзя" сабраны гумарыстычныя і сатырычныя вершы.

***

З-пад кручы стромкае, здалёк Шуміць Дняпро, уторыць марам… Я на снапу аўса прылёг, К вячэрняй, к першай зорцы тварам. Пад шолахі дняпроўскіх лоз, Пад хвалі звонкае дыханне Пра незвычайны мару лёс, Пра незвычайнае каханне. 1943-1944

ЛІТАРАТУРНАЯ СПАДЧЫНА

Зборнікі на беларускай мове

Зарыцкі, А. А. Дняпроўскае рэха : вершы / Алесь Зарыцкі. — Мінск : Дзяржаўнае выдавецтва БССР, 1946. — 28 с.

Вершы, якія ўвайшлі ў кнігу, напісаны пісьменнікам у час Вялікай Айчыннай вайны: "Дняпро", "Святло матчыных вачэй", "Ростань", "Салдату", "Памяці сяброў" і інш.

Глядзець кнігу

Зарыцкі, А. А. Залатое дно : вершы і паэма / Аляксей Зарыцкі. — Мінск : Дзяржаўнае выдавецтва БССР, Рэдакцыя мастацкай літаратуры, 1955. — 116 с.

Кнігу "Залатое дно" складаюць вершы і паэма "Аповесць пра залатое дно". Гэта твор з пэўным сатырычным адценнем.

МАЯ АСЯНІНА

Заўжды ў асенні час,Нібыта князь даніну,Збіраў пастух у насКалісьці асяніну.Туман, што сырадой.Імжа імжыць праз сіта.Хто палатна сувойДаваў, хто трохі жыта.Ужо на сенажацьМаю кладзецца іней.Час надыходзіць дбацьІ мне аб асяніне.За век свой я няшматНапасвіў песень надтаІ асяніне радЦяпер і небагатай...1965

ЛІТАРАТУРНАЯ СПАДЧЫНА

Зборнікі на беларускай мове

Зарыцкі, А. А. Мая асяніна : новыя вершы / Аляксей Зарыцкі. — Мінск : Мастацкая літаратура, 1973. — 143 с.

У кнігу ўвайшлі шматлікія лірычныя вершы аб каханні і сяброўстве, новыя гумарыстычныя творы паэта: "Добры малец", "Пра незычліўцаў", "Цуд на хаўтурах", "Смельчакі" і іншыя. У многіх вершах зборніка заўважаецца спроба паэта асэнсаваць свой шлях і жыццё свайго народа.

Зарыцкі, А. А. Каля вячэрняга кастра : вершы / Аляксей Зарыцкі. — Мінск : Мастацкая літаратура, 1979. — 144 с.

У кнізе "Каля вячэрнега кастра" побач з вершамі пра наш край, яго працавітых людзей, пра дружбу і каханне – творы, напісаныя ў выніку падарожжа па Францыі.Раздзел "У восень сорак першага" прысвечаны вогненым гадам вайны, удзельнікам якой быў аўтар.

ЛІТАРАТУРНАЯ СПАДЧЫНА

Зборнікі на беларускай мове

Зарыцкі, А. А. Пераклічка гадоў / Аляксей Зарыцкі. — Мінск : Мастацкая літаратура, 1974. — 176 с. — (Бібліятэка беларускай паэзіі).

У кнігу ўключана ўсё лепшае, напісаннае паэтам за час яго працяглай творчасці. Змешчаныя вершы з’яўляюцца своеасаблівай паэтычнай пераклічкай, разнастайныя па тэмах, жанру і характару.

Зарыцкі, А. А. Пакуль не позна : паэма, вершаваная аповесць / Аляксей Зарыцкі ; [уступнае слова Заіра Азгура]. — Мінск : Мастацкая літаратура, 1992. — 128 с., [1] л. партр.

У кнізе змешчаны дзве паэмы пісьменніка, якія ў многім аўтабіяграфічныя. Тут споведзь і маналог чалавека, ўзрушанага грамадзяніна.

Глядзець уступнае слова

Зарыцкі, А. А. Праз бурныя парогі / Аляксей Зарыцкі. — Мінск : Дзяржаўнае выдавецтва БССР, Рэдакцыя мастацкай літаратуры, 1957. — 87 с.

У кнігу "Праз бурныя парогі" ўвайшлі лепшыя вершы і паэмы пісьменніка. Героямі твораў сталі людзі мужныя і неспакойныя, моцныя духам, здольныя пераадоліць любыя цяжкасці ў працы і барацьбе.

ЛІТАРАТУРНАЯ СПАДЧЫНА

Зборнікі на беларускай мове

Зарыцкі, А. А. Талоны на бяссмерце : гумарыстычныя вершы / Аляксей Зарыцкі ; мастацкае афармленне М. С. Гіргеля. — Мінск : Выдавецтва ЦК КПБ, 1974. — 48 с. — (Бібліятэка Вожыка ; №6 (108).

"Талон на бяссмерце" – другая кніжка Аляксея Зарыцкага ў серыі "Бібліятэка "Вожык". Яна задаволіць добразычлівага і патрабавальнага чытача.

Зарыцкі, А. А. Трывожная госця : вершы і паэмы / Аляксей Зарыцкі. — Мінск : Мастацкая літаратура, 1986. — 222 с., [1] л. партр.

Кнігу "Трывожная госця" склалі вершы і паэмы, у якіх раскрываецца ўнутраны свет лірычнага героя. Частка твораў звязана з ваеннай тэматыкай.

Зарыцкі, А. А. Размова з сэрцам : паэмы і вершы / Аляксей Зарыцкі. — Мінск : Дзяржаўнае выдавецтва БССР, 1961. — 339 с.

У зборніку чытач знойдзе патрыятычныя творы аб радзіме, лірычныя вершы, легенды, казкі. Таксама ў кнігу ўключаны пяць лепшых паэм аўтара, якія ў свой час былі высока ацэнены чытачамі.

Глядзець уступнае слова

ВЯСНА

Не было даўно ў краіне роднайНі такой вясны жаданай. ранняй,Ні такіх разводзяў паўнаводных,Ні такіх блакітаў на світанні.І даўно зямля дасвеццем роснымХлебароба гэтак не чакала,І даўно не клаліся барозныТак глыбока й роўна за адвалам.Чуецца цяпер і ўдзень, і ўночы,І перадсвітальнаю парою,Як вясна далей на поўнач крочыцьМаладою лёгкаю хадоюАж туды, дзе снежныя СаяныУзняліся ў неаглядных далях,Дзе шумяць два грозных акіяныКараблі калышучы на хвалях.1947

ЛІТАРАТУРНАЯ СПАДЧЫНА

Зборнікі на беларускай мове

Зарыцкі, А. А. У дарогу / Аляксей Зарыцкі. — Мінск : Народная асвета, 1973. — 144 с. — (Школьная бібліятэка).

У зборнік уключаны вершы і паэма "Таварыш Саша". У творах аўтар апявае родную прыроду беларускага краю, расказвае пра мірную стваральную працу ў пасляваенны час.

Глядзець уступнае слова

Зарыцкі, А. А. У свет па песні : выбраныя пераклады паэзіі / Аляксей Зарыцкі ; [мастак М. Шырокаў]. — Мінск : Мастацкая літаратура, 1978. — 222 с., [1] л. партр.

У кнігу ўвайшлі пераклады Аляксея Зарыцкага, зробленныя ім на працягу шматгадовай творчай дзейнасці.

Глядзець уступнае слова

Зарицкий, А. А. Вересковый мед : рассказы / Алексей Зарицкий. — Минск : Беларусь, 1965. — 328 с.

"Вересковый мед" – сборник рассказов, большинство из которых посвящено жизни и труду простых людей. В произведениях "Цветковы", "В вагоне", "Еще полминуты", "Тетя Оля" проходит мысль, о том, что человек в любой ситуации остается верным дружбе и любви, преданным родине.

Зарицкий, А. А. Встреча с осенью : стихи : авторизованный перевод с белорусского / Алексей Зарицкий. — Москва : Советский писатель, 1978. — 112 с.

Автор в книге раскрыл богатый духовный мир человека, который, живя заботами народа, находит высокий смысл в трудовых буднях.

Зарицкий, А. А. Почему шумит тишина : стихи и поэмы / Алексей Зарицкий ; авторизованный перевод Николая Сидоренко. — Москва : Советский писатель, 1968. — 104 с.

В сборник произведений "Почему шумит тишина" вошли известные стихи поэта, а также поэма "Марыля" и фантастическая поэма "Возвращение на землю".

ЛІТАРАТУРНАЯ СПАДЧЫНА

Сборники на русском языке

Зарицкий, А. А. Стихотворения : перевод с белорусского / Алексей Зарицкий. — Москва : Художественная литература, 1986. — 270 с. — (Библиотека советской поэзии).

В сборник вошли стихотворения, написанные в 1937–1982 гг. В лирических произведениях автор отразил мировосприятие человека, беззаветно любящего Родину, отдающего должное ее героической истории.

Зарицкий, А. А. У вечернего костра : стихи : перевод с белорусского / Алексей Зарицкий. — Москва : Советский писатель, 1981. — 128 с.

Книга "У вечернего костра" – итог последних лет поэтической работы Алексея Зарицкого. Автору присущи глубокое философское осмысление жизни, умение раскрыть душу человека нашего времени, первозданное чувство природы.

ЛІТАРАТУРНАЯ СПАДЧЫНА

Сборники на русском языке

5

8

7

2

9

1

3

4

6

Зарыцкі, А. Арліная крыніца : [верш] / Аляксей Зарыцкі // Такія сэрцы ў нас : паэзія і проза / [укладанне: Г. Далідовіча, В. Зуёнка]. — Мінск : Мастацкая літаратура, 1980. — 157 с.

ТВОРЫ А. ЗАРЫЦКАГА Ў ЗБОРНІКАХ

Зарыцкі, А. [Вершы] / Аляксей Зарыцкі // Анталогія беларускай паэзіі : у 3 т. / [укладальнік Алесь Лойка ; галоўны рэдактар Рыгор Барадулін]. — Мінск : Мастацкая літаратура, 1993. — Т. 2. — с. 349—357.

Зарыцкі, А. [Вершы] / Аляксей Зарыцкі // Анталогія беларускай паэзіі : у 3 т. / [рэдактары : П. Броўка і інш.]. — Мінск : Мастацкая літаратура, 1961. — Т. 2. / [укладальнікі тома: Р. Бярозкін, М. Лужанін ; рэдактар М. Танк]. — С. 631—656.

Зарыцкі, А. [Вершы] / Аляксей Зарыцкі // Ад скарбаў роднае зямлі : зборнік сучаснай беларускай паэзіі / [складальнік М. Барсток]. — Мінск : Народная асвета, 1976. — С. 131—132. — (Школьная бібліятэка).

Зарыцкі, А. [Вершы] / Аляксей Зарыцкі // Іскры вечнага агню : зборнік вершаў пісьменнікаў-франтавікоў / Нацыянальная акадэмія навук Беларусі, Інстытут літаратуры імя Я.Купалы ; [укладальнікі: А. Васілевіч і інш. ; навуковыя рэдактары: Т. Голуб, С. Лаўшук ; уступны артыкул Л. Гарэлік]. — Мінск : Беларуская навука, 2005. — C. 157—168.

Зарыцкі, А. [Вершы] / Аляксей Зарыцкі // Дзень паэзіі : 1965—1984 : выбранае / складальнікі: Я. Міклашэўскі, В. Спрынчан ; [уступнае слова М. Танка]. — Мінск : Мастацкая літаратура, 1986. — С. 222—224.

Зарыцкі, А. [Вершы] / Аляксей Зарыцкі // Дзень паэзіі — 71 : [зборнік] / [галоўны рэдактар Аляксей Зарыцкі ; укладальнік Рыгор Барадулін]. — Мінск : Мастацкая літаратура, 1971. — С. 171—173. // Змест: Дар бясцэнны; Я да нудоты не люблю зазнаек; Шуканні і знаходкі; Беражы!..

Зарыцкі, А. [Вершы] / Аляксей Зарыцкі // Дзень паэзіі — 77 : [зборнік] / [галоўны рэдактар Васіль Зуёнак ; укладальнік Пятрусь Макаль]. — Мінск : Мастацкая літаратура, 1977. — С.49—53 // Змест: Альдона; На арэлях; Знаю, знаю, дзе радзіўся…

Зарыцкі, А. [Вершы] / Аляксей Зарыцкі // Дзень паэзіі — 82 : [зборнік] / [галоўны рэдактар Васіль Зуёнак ; укладальнік Пятрусь Макаль. — Мінск : Мастацкая літаратура, 1982. — С. 133—136, 326—327 // Змест: Пра дабрыню; Мае – твае рукі шурпатыя…; Першая сустрэча; Сапяжанкі; Каб навуковец гэны быў здаровы…; Шырокія дзверы; Пасаднікі і пасадніцы.

12

13

15

11

16

14

10

17

Зарыцкі, А. [Вершы] / Аляксей Зарыцкі // Дзень паэзіі — 83 : [зборнік] / [галоўны рэдактар Яўгенія Янішчыц ; укладальнік Юрась Свірка]. — Мінск : Мастацкая літаратура, 1983. — С. 289—291 // Змест: Пакуль…; Парада паэту; Дзядоўская палёгка; Ён; Пачаткоўцам; Аднаму Багдану Тарасавічу.

ТВОРЫ А. ЗАРЫЦКАГА Ў ЗБОРНІКАХ

Зарыцкі, А. [Вершы] / Аляксей Зарыцкі // Паэзія перыяду Вялікай Айчыннай вайны / [укладанне, прадмова і каментарыі А. І. Бельскага ; навуковы рэдактар Я. А. Гарадніцкі]. — Мінск : Мастацкая літаратура, 2020. — С. 326—334. — (Залатая калекцыя беларускай літаратуры : у 50 т. : Т. 19) // Змест: Бабулька; Салдату; Памяці сяброў; Святло матчыных вачэй; Так ўсплывае ў памяці часамі; Рэха; Вясёлка; Ластаўка Радзімы.

Зарыцкі, А. [Вершы] / Аляксей Зарыцкі // Песні змагання [1941—1945] : вершы беларускіх паэтаў / [укладанне, уступны артыкул В. Бечыка]. — Мінск : Мастацкая літаратура, 1986. — С. 291—303.

Зарыцкі А. Глыбоцкая легенда / Аляксей Зарыцкі // Дзень паэзіі — 1965 : [зборнік] / [галоўны рэдактар Васіль Вітка ; укладальнік Сцяпан Гаўрусёў ; мастак Барыс Забораў]. — Мінск : Беларусь, 1965. — С. 62—65.

Зарыцкі, А. Лепшая мова ; Размова з сэрцам : [вершы] / Аляксей Зарыцкі // Голас сэрца : паэты за мір / [рэдактар В. Семуха ; афармленне Л. Прагіна і Б. Заборава]. — Мінск : Дзяржаўнае выдавецтва БССР, 1962. — С. 86—90.

Зарыцкі, А. Лірычны разнабой : [вершы] / Аляксей Зарыцкі // Дзень паэзіі — 76 : [зборнік] / [галоўны рэдактар П. Макаль ; укладальнік Ю. Свірка ; мастак Г. Малышаў]. — Мінск : Мастацкая літаратура, 1976. — С. 59—63.

Зарыцкі, А. Маё бяссмерце ; Зноў пра любоў : [вершы] / Аляксей Зарыцкі // Зорка Венера : лірыка кахання / [укладанне Міколы Аўрамчыка ; уступнае слова Анатоля Вялюгіна]. — Мінск : Мастацкая літаратура, 1972. — С. 89—90.

Зарыцкі, А. Шэсць эпіграм і трагічны выпадак з бязбожнікам, які мусіў стаць манахам / Аляксей Зарыцкі // Дзень паэзіі — 87 : [зборнік] / [галоўны рэдактар Кастусь Цвірка ; складальнік Яўген Міклашэўскі] — Мінск : Мастацкая літаратура, 1987. — С. 180—181 // Змест: Круты паварот; Асечка; Няспраўджаная мара; Тылавы тхор; Аднаму Багдану Тарасавічу; Леў Салавей; Як бязбожнік стаў манахам.

11

10

17

9

8

16

2

7

5

3

14

4

1

13

12

15

Зарыцкі, А. Арабінавая гронка : паэма / Аляксей Зарыцкі // Полымя. — 1986. — № 2. — С. 91.

ТВОРЫ А. ЗАРЫЦКАГА Ў ДРУКУ

Зарыцкі, А. З паэмы “Світанскія сады” : [главы I, II] / Аляксей Зарыцкі // Беларусь. — 1949. — № 4. — С. 20.

Зарыцкі, А. Арліная крыніца : верш / Аляксей Зарыцкі // Беларусь. — 1946. — № 1. — С. 24.

Зарыцкі, А. Бабулька : верш / Аляксей Зарыцкі // Полымя. — 1985. — № 5. — С. 5.

Зарыцкі, А. Бліскавіца : верш / Аляксей Зарыцкі // Беларусь. — 1946. — № 4. — С. 49.

Зарыцкі, А. Вясёлка : верш / Аляксей Зарыцкі // Беларусь. — 1945. — № 1. — С. 24.

Зарыцкі, А. Гагарын ; Спадарожніца ; Памяць зямлі ; Бабіна лета ; Буслам ; Горкі ў Мінскім парку : вершы / Аляксей Зарыцкі // Беларусь. — 1983. — № 5. — С. 10.

Зарыцкі, А. Гузік : верш / Аляксей Зарыцкі // Беларусь. — 1945. — № 6. — С. 32.

Зарыцкі, А. Дняпро : верш / Аляксей Зарыцкі // Беларусь. — 1945. — № 7-8. — С. 52.

Зарыцкі, А. З блакнота Кастуся Сініцы : [урывак з паэмы “Пабрацімы”] / Аляксей Зарыцкі // Беларусь. — 1950. — № 11. — С. 22.

Зарыцкі, А. Зорка надзеі ; Уральская зязюля ; Прылёт і узлёт ; Братанне з лясамі ; Пімену Панчанку ў дзень майго семідзесяцігоддзя ; Дняпроўскі ранак : вершы / Аляксей Зарыцкі // Полымя. — 1981. — № 9. — С. 90—105.

Зарыцкі, А. Камароўскія парыжане ; Бывае : вершы / Аляксей Зарыцкі // Работніца і сялянка. — 1983. — № 4. — С. 25.

Зарыцкі, А. Карабель-светланосец ; Жаўрук прыляцеў ; Беражыце яе : вершы / Аляксей Зарыцкі // Звязда. — 1986. — 11 красавіка. — С. 4.

Зарыцкі, А. Ні золата, ні перлы, ні каралі… : верш / Аляксей Зарыцкі // Беларусь. — 1945. — № 5. — С. 32.

Зарыцкі, А. Пакуль не позна : вершаваная аповесць / Аляксей Зарыцкі // Полымя. — 1989. — № 12. — С. 159—172.

Зарыцкі, А. Палескі вечар ; Ластаўка Радзімы : вершы / Аляксей Зарыцкі // Беларусь. — 1945. — № 10. — С. 37.

Зарыцкі, А. Памяці сяброў : верш / Аляксей Зарыцкі // Беларусь. — 1945. — № 3. — С. 29.

6

23

21

27

22

19

25

26

29

20

18

30

28

Зарыцкі, А. Сэрца : [прысвечаны Пімену Панчанку]: верш / Аляксей Зарыцкі // Беларусь. — 1945. — № 11-12. — С. 30.

ТВОРЫ А. ЗАРЫЦКАГА Ў ДРУКУ

Зарыцкі, А. Шлях перамогі : верш / Аляксей Зарыцкі // Беларусь. — 1949. — № 11. — С. 3.

Зарыцкі, А. Трывожная госця : паэма / Аляксей Зарыцкі // Полымя. — 1983. — № 9. — С. 117—132.

Зарыцкі, А. У Каменцы : верш / Аляксей Зарыцкі // Беларусь. — 1945. — № 9. — С. 27.

Зарыцкі, А. У Каменцы : верш / Аляксей Зарыцкі // ЛіМ. — 1981. — 4 снежня — С. 2

Зарыцкі, А. Не слязінаю гаручай : (па матывах Калевалы) : верш / Аляксей Зарыцкі // Беларусь. — 1946. — № 2. — С. 16.

Зарыцкі, А. Рудакопы : верш / Аляксей Зарыцкі // Беларусь. — 1947. — № 12. — С. 6.

Зарыцкі, А. Спатканне ў Івацэвічах : верш / Аляксей Зарыцкі / Аляксей Зарыцкі // Беларусь. — 1946. — № 3. — С. 11.

Зарыцкі, А. Ці далёка да Марса? : паэма / Аляксей Зарыцкі // Полымя. — 1987. — № 7. — С. 106—121.

Зарыцкі, А. Чатыры балады : вершы / Аляксей Зарыцкі // Беларусь. — 1947. — № 11. — С. 25 // Змест: Заслонаў; Ад сэрца ў сэрца; Як хадзілі нашы хлопцы з Каўпаком; Арцёмава шабля; Зашумелі на карпатах букі й ліпы…

Зарыцкі, А. Шушанскія кветкі ; Зычны розгалас ; Яшчэ наперадзе ; Калышыцца песня ; Верныя сведкі : вершы / Аляксей Зарыцкі // Беларусь. — 1981. — № 11. — С. 8.

Зарыцкі, А. Яшчэ, душа, у бязмежжа зазірні... : вершы / Аляксей Зарыцкі // Роднае слова. — 2001. — № 3. — С. 12—14 // Змест: Шаную надзею…; Палескі вечар; Арліная крыніца; Лебедзі; Дзяўчына і каваль; Быў я ў агні і пад агнём; Зайздрасць; Не ціхне рэха змоўклых галасоў; Суцяшэнне; Мая асяніна; Маё бяссмерце; Аляксею Пысіну; Гляджу, як Млечны шлях паволі тоне..

АЎДЫЯВЕРШЫ

"САЛДАТУ" (1941)

"СВЯТЛО МАТЧЫНЫХВАЧЭЙ" (1943)

"ХЛОПЧЫК ЗАЙЗДРОСЦІЦЬЧАЙЦЫ" (1952)

"УСЛЕД ЗА СОНЦАМ" (1961)

"МАЕ КВЕТКІ" (1965)

"ЛЕПШАЯ ВУЛІЦА" (1969)

"ДНЯПРОЎСКІЯКРУЧЫ" (1970)

"АЛЯКСЕЮ ПЫСІНУ" (1976)

yun_otdel · Салдату

yun_otdel · Святло матчыных вачэй

yun_otdel · Хлопчык зайздросціць чайцы

yun_otdel · Услед за сонцам

yun_otdel · Мае кветкі

yun_otdel · Лепшая вуліца

yun_otdel · Дняпроўскія кручы

yun_otdel · Аляксею Пысіну

6

14

15

2

9

5

8

10

13

4

3

11

12

7

1

Агняцвет, Э. Адданае сэрца паэта / Эдзі Агняцвет // Літаратура і мастацтва. — 1986. — 21 сакавіка. — С. 7.

ЛІТАРАТУРНА-КРЫТЫЧНЫЯ МАТЭРЫЯЛЫ

Баранова, С. Аляксей Зарицкий — поэт родного края / Светлана Баранова, Татьяна Сергеенко // Шлях Кастрычніка (Хоцімск). — 2016. — 26 сакавіка. — С. 4.

Бойка, У. Песня простая, мужная : да 50-годдзя Аляксея Зарыцкага / Уладзімір Бойка // Літаратура і мастацтва. — 1961. — 21 сакавіка. — С. 2.

Гарэлік, А. З-пад Лынькоўскага крыла… / Аляксей Гарэлік // Бабруйскае жыцце (Бабруйск). — 2001. — 21 сакавіка. — С. 3.

Ерохин, Р. Диалог с временем : Алексею Зарицкому — 70 лет / Р. Ерохин // Советская Белоруссия. — 22 марта. — С. 3.

Зарыцкі Аляксей Аляксандравіч // Памяць : гістарычна-дакументальная хроніка Хоцімскага раёна / галоўны рэдактарГ. П. Пашкоў. — Мінск, 2003. — С. 509—511.

Клімуць, Я. Аляксей Зарыцкі / Яраслаў Клімуць // Магілёўская праўда. — 1991. — 17 жніўня. — С. 3.

Ласоўскі, М. "Нарадзіўся я ў дняпроўскай старане…" : 22 сакавіка — 85 год з дня нараджэння А. А. Зарэцкага / М. Ласоўскі // Шлях Кастрычніка (Хоціск). — 1996. — 23 сакавіка. — С. 5.

Ласоўскі, М. "Нарадзіўся я ў Хоцімску…" : 22 сакавіка — 85 год з дня нараджэння Аляксея Зарэцкага / Міхаіл Ласоўскі // Шлях Кастрычніка (Хоцімск). — 2001. — 21 сакавіка. — С. 3; 24 сакавіка. — С. 2.

Марціновіч, А. Ля вечнага кастра : Аляксею Зарыцкаму споўнілася б 90 / Алесь Марціновіч // Літаратура і Мастацтва. — 2001.— 30 сакавіка. — С. 7.

Марціновіч, А. Покліч млечнага шляху : 22 сакавіка Аляксею Зарыцкаму споўнілася б 80… / Алесь Марціновіч // Літаратура і Мастацтва. — 1991. — 29 сакавіка. — С. 6—7.

Пысін, А. З арлінай крыніцы : Аляксею Зарыцкаму — 70 / Аляксей Пысін // Магілёуская праўда. — 1981. — 20 сакавіка. — С. 4.

Рагойша, В. Шчодрая асяніна / Вячаслаў Рагойша // Звязда. — 1986. — 22 сакавіка. — С. 4.

Стральцоў, М. Зрабіць далёкае блізкім / Міхісь Стральцоў // Літаратура і мастацтва. — 1978. — 15 снежня. — С. 8.

Юшчанка, А. Падарунак беларускага сябра / Алекса Юшчанка // Літаратура і мастацтва. — 1981. — 27 сакавіка. — С. 14.

6

13

2

10

3

8

12

7

4

1

5

9

11

Авось, С. Аляксей Зарыцкі : [Эпіграма] / Савось Авось // Дзень паэзіі — 83 : [зборнік] / [галоўны рэдактар Яўгенія Янішчыц ; укладальнік Юрась Свірка]. — Мінск : Мастацкая літаратура, 1983. — С. 281.

ДАДАТКОВЫЯ КРЫНІЦЫ

Аляксей Зарыцкі // Беларускія пісьменнікі (1917—1990) : даведнік / складальнік А. К. Гардзіцкі. — Мінск : Мастацкая літаратура, 1994. — С. 218—219.

Аляксей Зарыцкі // Пісьменнікі Савецкай Беларусі : кароткі даведнік / складальнік А. Гардзіцкі ; [рэдактар І. Саламевіч]. — Мінск : Мастацкая літаратура, 1981. — С. 141—142.

Вялюгін, А. “Арліная крыніца” : [аб зборніку А. Зарыцкага “Арліная крыніца”] / Анатоль Вялюгін // Беларусь. — 1948. — № 4. — С. 31.

Гурская, А. Шчодрасць паэтавай асяніны : жыццё і творчаць Аляксея Зарыцкага / Алена Гурская // Роднае слова. — 2001. — №3. — С. 8—11; № 4. — С. 29—34.

22 сакавіка — 100 гадоў з дня нараджэння А. А. Зарыцкага (1911—1987), паэта, перакладчыка : [ураджэнца Хоцімскага раёна : бібліяграфічны спіс] / складальнікі: Н. І. Барсукова, Т. І. Лагош // Новыя кнігі. Па старонках беларускага друку. — 2011. — № 1. — С. 3—5.

Зарыцкі Аляксей Аляксандравіч // Беларуская энцыклапедыя : у 18 т. / Беларуская Энцыклапедыя ; рэдкалегія: Г. П. Пашкоў (галоўны рэдактар) [і інш.]. — Мінск : БелЭН ім. П. Броўкі, 1996—2004. — Т. 6 : Дадаізм — Застава. — 1998. — С. 541.

Зарыцкі Аляксей Аляксандравіч // Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі : у 5 т. / рэдкалегія: І. П. Шамякін (галоўны рэдактар) [і інш.]. — Мінск : БелСЭ, 1984—1987. — Т. 2 : Габой ― Карціна. — 1985. — С. 490.

Зарыцкі, А. І ўсё яшчэ даўжнік... : [успаміны паэта аб паезцы на Украіну] / Аляксей Зарыцкі // Полымя. — 1981. — № 7. — С. 237—241.

Звонак, А. З верай у заўтрашні дзень : да 60-годдзя Аляксея Зарыцкага / Алесь Звонак // Полымя. — 1971. — № 3. — С. 229—234.

Мацяш, Н. Пераклад — гэта любоў : [аб зборніку перакладаў А. Зарыцкага “У свет па песні”] / Ніна Мацяш // Полымя. — 1979. — № 8. — С. 251—253.

Пысін, А. З арлінай крыніцы : [аб творчасці А. Зарыцкага] / Аляксей Пысін // Маладосць. — 1981. — № 4. — С. 168—172.

Шарахоўскі, Я. Дняпроўскае рэха : [аб зборніку вершаў А. Зарыцкага “Дняпроўскае рэха”] / Я. Шарахоўскі // Беларусь. — 1946. — № 5-6. — С.91—92.

ГАЛЕРЭЯ

Рукапіс верша "Аляксею Пысіну", 1976 г.

У гады вайны (фота з сямейнага архіва)

З маці Настассяй Фёдараўнай і сястрой Нінай,канец 1910-х г.г. (фота з сямейнага архіва)

Аляксей Зарыцкі, Рыгор Суніца,Васіль Вітка,1934 г., Бабруйск

ГАЛЕРЭЯ

З жонкай Ганнай Дзмітрыеўнай,1985 г. (фота А. Каляды)

З унукам Міцем, 1979 г. (фота А. Каляды)

З Піменам Панчанкам і Максімам Танкам,1972 г. (фота У. Крука)

Творчы вечар Аляксея Зарыцкага,1986 г. (фота У. Крука)

ГАЛЕРЭЯ

Узнагародны ліст Аляксея Зарыцкага