MiędzynarodowyDzień Języka Ojczystego

21 lutego 2021 roku

Jest rok 1952- dokładnie 21 lutego... W Dhace, stolicy Bangladeszu, pięciu studentów tutejszego Uniwersytetu organizuje pokojową demonstrację, domagając się uznania ich języka ojczystego – bengalskiego – za jeden z dwóch urzędowych języków ówczesnego państwa Pakistan. Niestety ten dzień jest dniem ich śmierci... 17 listopada 1999 roku na cześć tych wydarzeń UNESCO ustanowiło święto, którym jest Międzynarodowy Dzień Języka ojczystego.

Od 1950 r. zanikło 250 języków. Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego ma w założeniu dopomóc w ochronie różnorodności językowej jako dziedzictwa kulturowego.

1505 - 1569. Polski pisarz epoki renesansu.Jak pierwszy porzucił łacinę i zaczął pisać wyłącznie w języku polskim.

Mikołaj Rej

"A niechaj narodowie wżdy postronni znają, iż Polacy nie gęsi, iż swój język mają.."

To cytat z dzieła Mikołaja Reja "Figliki" (XVI w.). Pan Rej wsławił się zasługami dla naszego języka, bo jako pierwszy zaczął pisać swoje dzieła w narodowym języku (a nie po łacinie).Wyrazgęsinie jest w sentencji rzeczownikiem, tylko… przymiotnikiem (tzw. przymiotnikiem dzierżawczym – jaki?gęsi)! A zatem poprawne odczytanie powiedzenia Mikołaja Reja powinno być takie, żePolacy mają nie gęsi język, tylko swój, że nie gęgają, tylko mówią po polsku.

Ciekawostki o naszym języku...

Najstarsze zdanie zapisane w języku polskim pochodzi z 1270 roku. Znajduje się ono na karcie 24 Księgi Henrykowskiej.Brzmi:,,Daj ać, ja pobruszę, a ty poczywaj",co znaczyło,,Daj, niech ja pomielę (pokręcę żarna), a ty odpoczywaj".

Swoistym ,,polskim sportem narodowym" jest słowotwórstwo. :) Przykładowo, z czasownika „lecieć” można stworzyć „wylecieć”, „nalecieć”, „ulecieć”, „polecieć”, „przelecieć”, „przylecieć” i wszystkie mają inne znaczenie!

Na całym świecie po polsku mówi około… 50 mln ludzi!  Duże polskojęzyczne społeczności znajdziemy m.in. w USA, Kanadzie, Wielkiej Brytanii.

Język polski— obok chińskiego, węgierskiego i fińskiego — to jeden z najtrudniejszych do nauki języków świata. Podobno Tolkien znający bardzo wiele języków, nie nauczył się go, gdyż stwierdził, że jest dla niego za trudny.

Nasze „szeleszczące” litery wprowadzają w zakłopotanie obcokrajowców. Polacy mają do nich wyraźną słabość. Dowodem na to może być zorganizowany w 2010 roku ranking na najpiękniejsze polskie słowo, w którym zwyciężyło… „źdźbło”.

Wysłuchaj, obejrzyj i sprawdź wiedzę!

Wysłuchaj, obejrzyj i sprawdź wiedzę!

2

Wysłuchaj piosenki wykonanej przez członków kabaretu "Smile". Wypisz jak najwięcej błędów językowych, które w niej usłyszysz.

Błędy językowe

Jak powinny brzmieć poprawne formy tych wyrazów?

Na stole leży pomarańcz czy pomarańcza?

Zapisujemy coś w cudzysłowie czy cudzysłowiu?

Nie włączaj czy nie włanczaj?

ciepły swetr czy sweter?

puf czy pufa?

wyszedłem czy wyszłem?

druszlak czy durszlak?

Zadbaj o poprawność językową!

Pomarańcza!Pomarańcz to nazwa koloru.

A mówimy "w rowie" czy "w rowiu"?Oczywiście "w cudzysłowie".

Włączaj...

Tylko sweter!Ale: nie mam na sobie... swetra. :)

Puf, puf, puf....

Oczywiście, że wyszedłem!

Durszlak, wyłącznie durszlak!

wziąć

Oczywiście!

wziąść

Wszystko można braść.... :/

Które formy zapisane sąpoprawnie?

vs

napewno

Niestety...

vs

na pewno

Tak! Bo "pewność dzieli"! :)

naprawdę

Jasne! "Prawda łączy"...:)

vs

na prawdę

To naprawdę nie jest dobra odpowiedź...

dziecią

Nie!!!

vs

dzieciom

Tak i tylko tak!

Przeczytaj wierszyki – lepieje – autorstwa naszej Noblistki, Wisławy Szymborskiej:Lepiej złamać obie nogi,niż miejscowe zjeść pierogi.Lepiej mieć życiorys brzydki,niż tutejsze jadać frytki.Lepiej mieć horyzont wąski,niż zamawiać tu zakąski.Lepiej wynieść się z osiedla,niż tu przełknąć choćby knedla.Na czym polega lepiej? Zasada jest prosta. Powinny znaleźć się w nim dwa elementy. W pierwszym wersie –opis czynu lub wydarzenia(koniecznie strasznego i dramatycznego). Ma ono pełnić rolę mniejszego zła przy skonsumowaniu konkretnej potrawy (opisanej w drugim wersie).Może dasz radę stworzyć swoje lepieje? :) Jeśli tak, od razu się nimi podziel!

Czy znasz je wszystkie? Sprawdź się!

Przysłowia są mądrością narodu...

You can write an

Wiesz, co oznaczają słowa pochodzące z żargonu młodzieżowego? Sprawdź się!

Czy jesteś boomerem?

Identyczne pod względem brzmienia i pisowni wyrazy mające różne znaczenia i zwykle też różne pochodzenie

HOMONIMY

wyrazy, lub związki frazeologiczne, które są przestarzałe i wyszły z użycia.

ARCHAIZMY

PLEONAZMY

artystyczne

wyrazy utworzone przez pisarza lub poetę. Mają one charakter jednorazowy, tzn. nie występują nigdzie indziej poza tym tekstem, w którym zostały użyte.

NEOLOGIZMY

"Końcówkuję" = rymuję. "Końcówkuję z niepisanowości" - poeta potrafi jedynie wymyślać końcówki (rymy) w wierszu, gdyż brak mu natchnienia.

Potwierdzenie wcześniejszych domysłów - apostrofa do muza. Muza została zestawiona z drugim neologizmem i nazwana "Natchniuzą" - tą, która daje natchnienie. Można dostrzec dokładne rymy, które są meritum wiersza.

Już sam tytuł jest neologizmem. Wzbudza on ciekawość czytelnika, słowo nieznane intryguje.O co może chodzić?Białoszewski prawdopodobnie nawiązuje do modlitw, jakie poeci do stuleci wysyłali do muz, z prośbą o natchnienie. "Namuzowywanie" jest ironiczną słowem, opisującym te sytuacje.

"Ości" i "uzo" to właśnie te końcówki wyrazów, do których poeta szuka rymujących się słów, niosących wartościowszą treść. Zwraca się więc z prośbą do wspomnianej wcześniej muzy, by mu je "natreściła".Wiersz pokazuje nam jak trudna bywa praca poety. Łatwo jest wymyślać rymy, ale trudniej zawrzeć w nich mądrość, przesłanie, treść, która miałaby płynąć z wiersza.

Biblia na języku.Połącz pary, związek frazeologiczny pochodzący z Biblii z jego znaczeniem.https://wordwall.net/pl/resource/11328293/bez-nazwy15frazeologizmy biblijnekozioł ofiarny - osoba obarczana winą i ponosząca odpowiedzialność za czyny innych, miłosierny Samarytanin - człowiek bezinteresowny, współczujący,...Wordwall - Twórz lepsze zajęcia w krótszym czasie

Uczniowie klasy IV zmagali się z łamańcami językowymi!

Polskie łamańce językowe

W języku polskim jest dziewięć liter utworzonych za pomocą znaków diakrytycznych: ą, ć, ę, ł, ń, ó, ś, ź, ż. Spornym jest, czy literę „ł” należy również do nich zaliczyć, czy też jest to po prostu litera z polskiego alfabetu. Zdanie, które zawiera je wszystkie, brzmi: „Zażółć gęślą jaźń”. (Jest ono oczywiście pozbawione sensu. ;) )

Znaki diakrytyczne

Odkąd upowszechniły się krótkie wiadomości tekstowe (SMS) można zauważyć, że użytkownicy telefonów i internetu dążąc do wymiany jak najkrótszych wiadomości nie tylko używają licznych skrótów ("nwm", "zw", "btw"), ale też często pomijają w swoich wypowiedziach znaki diakrytyczne.

"Język polski jest przyjazny, merda ogonkami" ~Loesje

Posłuchajcie uczennic klasy VI i zastanówcie się, czy można do dopuścić do ich zaniku!

A jak brzmiałby nasz język bez polskich znaków?

Dlatego:

Nie zabijaj polskich znaków!

Zadanie do wykonania do wyboru:

Stwórz chmurę wyrazową z synonimami słowa "fajny".Zilustruj (w formie rysunku) jeden z wybranych frazeologizmów.Naucz mnie nowego słowa pochodzącego z języka młodzieżowego.Zapisz w zeszycie swoje ulubione polskie słowo i uzasadnij swój wybór.Stwórz własny neologizm.

Dziękuję za uwagę!

Pani od polaka ;)

A teraz mała niespodzianka ode mnie - dla Was. Posłuchajcie wiersza Juliana Tuwima "Ptasie radio". :)