Międzynarodowy
Dzień Języka Ojczystego

21 lutego 2022 roku

"A niechaj narodowie wżdy postronni znają, iż Polacy nie gęsi, iż swój język mają.."

To cytat z dzieła Mikołaja Reja "Figliki" (XVI w.). Pan Rej wsławił się zasługami dla naszego języka, bo jako pierwszy zaczął pisać swoje dzieła w narodowym języku (a nie po łacinie).

Wyraz gęsi nie jest w sentencji rzeczownikiem, tylko… przymiotnikiem (tzw. przymiotnikiem dzierżawczym – jaki? gęsi)! A zatem poprawne odczytanie powiedzenia Mikołaja Reja powinno być takie, że Polacy mają nie gęsi język, tylko swój, że nie gęgają, tylko mówią po polsku.

Najstarsze zdanie zapisane w języku polskim pochodzi z 1270 roku. Znajduje się ono na karcie 24 Księgi Henrykowskiej.

Brzmi:

,,Daj ać, ja pobruszę, a ty poczywaj", co znaczyło

,,Daj, niech ja pomielę (pokręcę żarna), a ty odpoczywaj".

Swoistym ,,polskim sportem narodowym" jest słowotwórstwo. :) Przykładowo, z czasownika „lecieć” można stworzyć „wylecieć”, „nalecieć”, „ulecieć”, „polecieć”, „przelecieć”, „przylecieć” i wszystkie mają inne znaczenie!

Na całym świecie po polsku mówi około… 50 mln ludzi!  Duże polskojęzyczne społeczności znajdziemy m.in. w USA, Kanadzie, Wielkiej Brytanii.

Język polski — obok chińskiego, węgierskiego i fińskiego — to jeden z najtrudniejszych do nauki języków świata. Podobno Tolkien znający bardzo wiele języków, nie nauczył się go, gdyż stwierdził, że jest dla niego za trudny.

Nasze „szeleszczące” litery wprowadzają w zakłopotanie obcokrajowców. Polacy mają do nich wyraźną słabość. Dowodem na to może być zorganizowany w 2010 roku ranking na najpiękniejsze polskie słowo, w którym zwyciężyło… „źdźbło”.

2

Pomarańcza!

Pomarańcz to nazwa koloru.

A mówimy "w rowie" czy "w rowiu"?

Oczywiście "w cudzysłowie".

Włączaj...

Tylko sweter!

Ale: nie mam na sobie... swetra. :)

Puf, puf, puf....

Oczywiście, że wyszedłem!

Durszlak, wyłącznie durszlak!

Oczywiście!

Wszystko można braść.... :/

Niestety...

Tak! Bo "pewność dzieli"! :)

Jasne! "Prawda łączy"...:)

To naprawdę nie jest dobra odpowiedź...

Nie!!!

Tak i tylko tak!

Przeczytaj wierszyki – lepieje – autorstwa naszej Noblistki, Wisławy Szymborskiej:

Lepiej złamać obie nogi,

niż miejscowe zjeść pierogi.

Lepiej mieć życiorys brzydki,

niż tutejsze jadać frytki.

Lepiej mieć horyzont wąski,

niż zamawiać tu zakąski.

Lepiej wynieść się z osiedla,

niż tu przełknąć choćby knedla.

Na czym polega lepiej? Zasada jest prosta. Powinny znaleźć się w nim dwa elementy. W pierwszym wersie – opis czynu lub wydarzenia (koniecznie strasznego i dramatycznego). Ma ono pełnić rolę mniejszego zła przy skonsumowaniu konkretnej potrawy (opisanej w drugim wersie).

Może dasz radę stworzyć swoje lepieje? :) Jeśli tak, od razu się nimi podziel!

Przysłowia są mądrością narodu...

You can write an

HOMONIMY

ARCHAIZMY

PLEONAZMY

NEOLOGIZMY

"Końcówkuję" = rymuję. "Końcówkuję z niepisanowości" - poeta potrafi jedynie wymyślać końcówki (rymy) w wierszu, gdyż brak mu natchnienia.

Potwierdzenie wcześniejszych domysłów - apostrofa do muza. Muza została zestawiona z drugim neologizmem i nazwana "Natchniuzą" - tą, która daje natchnienie. Można dostrzec dokładne rymy, które są meritum wiersza.

Już sam tytuł jest neologizmem. Wzbudza on ciekawość czytelnika, słowo nieznane intryguje.
O co może chodzić?

Białoszewski prawdopodobnie nawiązuje do modlitw, jakie poeci do stuleci wysyłali do muz, z prośbą o natchnienie. "Namuzowywanie" jest ironiczną słowem, opisującym te sytuacje.

"Ości" i "uzo" to właśnie te końcówki wyrazów, do których poeta szuka rymujących się słów, niosących wartościowszą treść. Zwraca się więc z prośbą do wspomnianej wcześniej muzy, by mu je "natreściła".

Wiersz pokazuje nam jak trudna bywa praca poety. Łatwo jest wymyślać rymy, ale trudniej zawrzeć w nich mądrość, przesłanie, treść, która miałaby płynąć z wiersza.

Biblia na języku.

Połącz pary, związek frazeologiczny pochodzący z Biblii z jego znaczeniem.

https://wordwall.net/pl/resource/11328293/bez-nazwy15

Uczniowie klasy IV zmagali się z łamańcami językowymi!

Odkąd upowszechniły się krótkie wiadomości tekstowe (SMS) można zauważyć, że użytkownicy telefonów i internetu dążąc do wymiany jak najkrótszych wiadomości nie tylko używają licznych skrótów ("nwm", "zw", "btw"), ale też często pomijają w swoich wypowiedziach znaki diakrytyczne.

Zadanie do wykonania do wyboru:

1. Stwórz chmurę wyrazową z synonimami słowa "fajny".
2. Zilustruj (w formie rysunku) jeden z wybranych frazeologizmów.
3. Naucz mnie nowego słowa pochodzącego z języka młodzieżowego.
4. Zapisz w zeszycie swoje ulubione polskie słowo i uzasadnij swój wybór.
5. Stwórz własny neologizm.

Dziękuję za uwagę!

Pani od polaka ;)