Letras galegas 2021

Descubrindo a Xela Arias

COMEZAR

2021

Introdución

A Real Academia Galega encomendounos de novo a tarefa de investigar sobre a homenaxeada deste ano, Xela Arias.Para iso, debes resolver as pistas para coñecer os números secretos cos que abrir a caixa forte.Pon moita atención, calquera cousa pode ser unha pista!

RAG

Introdución

RAG

O xogo comeza en outubro do ano 2020 , e terá saltos no tempo de xeito que viaxaredes ao pasado e, quen sabe se ao futuro!Preparada? Preparado?A xogar!

1 2 34 5 6 7 8 9* 0 #

981

1 2 34 5 6 7 8 9* 0 #

981 2

1 2 34 5 6 7 8 9* 0 #

981 20

1 2 34 5 6 7 8 9* 0 #

981 20 7

1 2 34 5 6 7 8 9* 0 #

981 20 73

1 2 34 5 6 7 8 9* 0 #

981 20 73 0

1 2 34 5 6 7 8 9* 0 #

981 20 73 08

1 2 34 5 6 7 8 9* 0 #

ERRO

1 2 34 5 6 7 8 9* 0 #

RAG

Marque a opción que desexe...

1 2 34 5 6 7 8 9* 0 #

1***

1 2 34 5 6 7 8 9* 0 #

17**

1 2 34 5 6 7 8 9* 0 #

170*

1 2 34 5 6 7 8 9* 0 #

1705

Data CORRECTA!17 / 05

1 2 34 5 6 7 8 9* 0 #

#dígochoeu

1 2 34 5 6 7 8 9* 0 #

Chame máis tarde!

Por favor

Agora non podemos axudarlle!

...

PARECE QUE ESTÁ PECHADO. COMO PODES FACER PARA ENTRAR?

Por fin! Estabamoste esperando para comezar! Falta pouco máis de medio ano para o día das Letras Galegas e temos moito traballo por diante. Pero temos un problema...

Normalmente empregamos a nosa MÁQUINA DO TEMPO para investigar as persoas que imos homenaxear. Pero non sabemos que lle pasa que non vai ben! Poderás axudarnos?

Por suposto! Teño gran experiencia no mundo da investigación literaria!

Ben... non teño moita experiencia pero...algo supoño que algo poderei facer!

Xenial!Pero... antes de continuar precisamos saber se es a persoa idónea.A quen cres que lle debemos dedicar as Letras Galegas no 2021?

Rosalía de Castro

XelaArias

FinaCasalderrey

Respostaincorrecta!

VOLVE

A Rosalía de Castro xa se lle dedicou este día! De feito, foi a primeira persoa, e a data elixida para esta celebración, é a da publicación dunha das súas obras máis importantes, Cantares Gallegos.

Respostaincorrecta!

VOLVE

Para que se lle poida dedicar a alguén o día das Letras Galegas, esa persoa ten que levar morta, polo menos, dez anos. Fina Casalderrey é, a día de hoxe, membro da RAG.

Cal das 3 imaxes será a homenaxeada, Xela Arias?

Respostaincorrecta!

VOLVE

Ela é María Victoria Moreno. Foi homenaxeada nas Letras Galegas no ano 2018!

Respostaincorrecta!

VOLVE

Ela é María Mariño. Foi homenaxeada nas Letras Galegas no ano 2007!

Resposta correcta!

SEGUINTE

XelaArias

A Coruña1 de novembro de 2020

Conste no presente documento que, a partir da data de hoxe, a persoa abaixo asiannte comprométese firmemente a colaborar coa RAG na misión secreta que esta institución está levando a cabo. Do mesmo xeito, dá a súa palabra de non comentar con ninguén os des-cubrimentos que vaia facendo sobre a homenaxeada co fin de poder em-pregalos para a súa posterior difusión co motivo da celebración das Letras Galegas 2021.Asdo:

continuar

Moi ben! Agora xa sabemos que es unha persoa apta para o traballo. De todos modos, antes de continuar debes asinar este acordo de confidencialidade.

Esta é a máquina do tempo da RAG. Entra, pecha os ollos e déixate levar.!

Aparecerás en sitios de vital importancia para Xela, onde terás que investigar para coñecer datos da súa vida.

Máquina do tempo

Cada vez que vexas este reloxo, poderás viaxar na máquina.

COMEZAMOS!

en que provincia nos atopamos?

LUGO

OURENSE

PONTEVEDRA

A CORUÑA

ano 2020

en que provincia nos atopamos?

LUGO

PONTEVEDRA

OURENSE

A CORUÑA

en que provincia nos atopamos?

LUGO

PONTEVEDRA

OURENSE

A CORUÑA

PROVINCIA DE LUGO! cONCELLO DE...

Sarria

Bo día!Estamos buscando información dunha poetisa que viviu en Vigo, podería axudarnos?

Xela Arias?Ben sei, si. Viviu no noso concello. A casa está en Vilerma, por se queredes visitala...

alcalde de sarria

Preme no reloxo

Viaxaremos a 2014 para visitar a casa de Xela Arias

A Vilerma (Maside, Sarria).Outubro de 2014

Investiga pola estancia. Observa con detemento e cando te sintas preparada/o, preme na frecha.

CONTINUAR...

XelaGranxa de Barreiros(Foto tirada por Avelino Pousa Antelo)

Valentín, Xela e AmparoGranxa de Barreiros, 1962

Parece que non funciona!

Agora responde unhas preguntas... se tes algunha dúbida podes volver ao cuarto cando queiras.

Castelán

Galego

Chinés

Que idioma falaba Xela de pequena?

volver

investigar

Agora responde unhas preguntas... se tes algunha dúbida podes volver ao cuarto cando queiras.

Galego

Chinés

Castelán

Que idioma falaba Xela de pequena?

Moi ben!

Como ves neste recorte de xornal que escribiu Valentín Arias, o pai de Xela, ela falaba en galego dende pequena!

CONTINUAR...

Agora responde unhas preguntas... se tes algunha dúbida podes volver ao cuarto cando queiras.

Castelán

Galego

Chinés

Que idioma falaba Xela de pequena?

Non non!

volver

investigar

Agora responde unhas preguntas... se tes algunha dúbida podes volver ao cuarto cando queiras.

Galego

Chinés

Castelán

Que idioma falaba Xela de pequena?

Non non!

volver

investigar

A nai e o pai de Xela eran...

Anisia Miranda e Xosé Neira Vilas

Rosalía de Castro e Manuel Murgía

volver

Amparo Castaño e Valentín Arias

investigar

A nai e o pai de Xela eran...

Anisia Miranda e Xosé Neira Vilas

Rosalía de Castro e Manuel Murgía

Amparo Castaño e Valentín Arias

Amparo e Valentín foron seus pais! Viviron un tempo na Granxa de Barreiros onde seu pai era mestre!

CONTINUAR...

Estupendo!

A nai e o pai de Xela eran...

Anisia Miranda e Xosé Neira Vilas

Rosalía de Castro e Manuel Murgía

Amparo Castaño e Valentín Arias

Anisia Miranda e Xosé Neira Vilas tamén foron poetas, pero non son a nai e o pai de Xela!

Non non!

A nai e o pai de Xela eran...

Anisia Miranda e Xosé Neira Vilas

Rosalía de Castro e Manuel Murgía

Amparo Castaño e Valentín Arias

Rosalía de Castro e Manuel Murgía tamén eran escritores. Pero non son a nai e o pai de Xela!

Non non!

Xenial! O primeiro número secreto é...

A onde nos levou a máquina do tempo?

PISTA! Cidade con mar da provincia de Pontevedra

Vigo

A Coruña

Ferrol

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit, sed diam nonummy nibh euismod tincidunt ut laoreet dolore magna aliquam erat volutpat.

A onde nos levou a máquina do tempo?

PISTA! Cidade con mar da provincia de Pontevedra

Vigo

Ferrol

A Coruña

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit, sed diam nonummy nibh euismod tincidunt ut laoreet dolore magna aliquam erat volutpat.

A onde nos levou a máquina do tempo?

PISTA! Cidade con mar da provincia de Pontevedra

Vigo

Ferrol

A Coruña

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit, sed diam nonummy nibh euismod tincidunt ut laoreet dolore magna aliquam erat volutpat.

E por que mudou a familia de Xela a Vigo?

Por ser destinada a nai como médica.

Por ser destinado seu pai a traballar á escola de Moledo, en Sárdoma.

Porque seu pai ía traballar no estaleiro.

Porque súa nai era mariscadora.

Exacto! Mudaron a Vigo cando Xela tiña 7 anos!

Pero a máquina do tempo levounos un pouco máis alá. Estamos no ano 1973, e se Xela naceu en 1962... Cantos anos tería agora?

NON NON!

Xeliña

Por que non envías un dos teus contos?Quérete, Papá.

O texto anterior foi o que presentou Xela ao concurso cando tiña 11 anos. Sabes que título tiña?

a) Xela e os leopardos.

PROBA OUTRA VEZ!

b) A fraga da miña avoa.

PROBA OUTRA VEZ!

c) A fraga dos paxaros faladores e a fraga leopardicia.

Moi ben!O conto de Xela, A fraga dos paxaros faladores e a fraga leopardicia gañou o primeiro premio do concurso!

O seguinte número da clave é...

IES Castelao,Vigo, 1979

PROBA A ENTRAR POLA OUTRA PORTA...

Ola, bo día! Son o director do IES Castelao. Pois sinto dicirvos que Xela deixou os estudos. É unha mágoa porque a rapaza escribía moi ben!

Agora que o dis, igual podedes atopala traballando nunha editorial que acaba de abrir...deixa que pense, creo que se chama "Xerais"!

Como oficinista

Como ben nos dixo o director do IES Castelao, Xela deixou os estudos e comezou a traballar en Edicións Xerais de Galicia.

Facendo a limpeza

Facendo os recados

Saberías dicir facendo que?

PODERÍA SER, PERO NON!

Comezou en 1979, canda Xulián Maure Rivas e Roberto Pérez Pardo, primeiro como oficinista, despois en creación e investigación e de 1990 a 1996 como correctora de estilo e editora.

Escribir narrativa.

Escribir obras de teatro.

Traducir obras doutros idiomas.

Facer investigacións científicas e escribir ensaios.

Traballando na editorial aproveitaba para seguir escribindo poemas e introduciuse noutro "mundo literario". Adiviñas cal?

NON!

MOI BEN!

Portugués

Castelán

Italiano

Inglés

Neerlandés

Francés

Traduciu ao galego obras escritas en:

- Bruxas, de Roald Dahl.

- O bosque animado, de Wenceslao Fernández Flórez

- Contos por teléfono, de Gianni Rodari.

- Drácula, de Bram Stoker.

Algunhas obras que traduciu...

Por certo! Máis tarde retomou os estudos e acabou por licenciarse en filoloxía e exercendo de profesora en algúns institutos de Galiza.

O SEGUINTE NÚMERO É...

A máquina do tempo deixounos nun lugar indeterminado de 1990.

Fíxose presenta-dora de televisión

Publicou "Tigres coma cabalos"

Ese ano, aconteceu algo importante na vida de Xela. Que puido ser?

Emigroua Cuba

A máquina do tempo deixounos nun lugar indeterminado de 1990.

Publicou "Tigres coma cabalos"

Fíxose presenta-dora de televisión

Ese ano, aconteceu algo importante na vida de Xela. Que puido ser?

Emigroua Cuba

A máquina do tempo deixounos nun lugar indeterminado de 1990.

Ese ano, aconteceu algo importante na vida de Xela. Que puido ser?

Fíxose presenta-dora de televisión

Publicou "Tigres coma cabalos"

Emigroua Cuba

A máquina do tempo deixounos nun lugar indeterminado de 1990.

Ese ano, aconteceu algo importante na vida de Xela. Que puido ser?

Publicou "Tigres coma cabalos"

Fíxose presenta-dora de televisión

Emigroua Cuba

Moi ben!A editorial XERAIS publicou un libro con poemas de Xela. Pero se te fixas ben, aparece outro nome na portada...quen será Xulio Gil?

A)A súa parella.

B)O pai de seu fillo.

C)O fotógrafo que ilustrou os poemas

D)Todas as anteriores son correctas.

ESTA NON É A ÚNICA OPCIÓN CORRECTA!

Xulio Gil é un fotógrafo e matemático ourensán, residente en Vigo. Foi o encargado de ilustrar coas súas fotos "Tigres coma cabalos".Casaron no verán de 1992 e con on el tivo o seu único fillo

mOI BEN!

O seguinte número secreto é...

hospital do meixoeiro, vigo. 1994

E terás que entrar, non?

Investiga quen son estes bebés. Cando teñas algunha pista, continúa.

GARCÍA PEREIRA, M.

DREW BIEBER, J.

DAKOTA FANNING, H.

LONDOÑO ARIAS, J. M.

GIL ARIAS, D.

GARCÍA PEREIRA, M

BAQUERO MACÍAS, I.

PUIG GARRICH, A.

ANDRADE, L.

SULAYHIM ABDULMAJEED, A.

ALLEN ASHLE, B. D.

ÑÍGUEZ ESCLÁPEZ, S.

Recoñececiches a alguén interesante?

Pode que sexa alguén famoso, pero non a quen estamos buscando!

EXACTO! É O FILLO DE XELA!ORDENA AS LETRAS E OBTÉN O NOME.

COMPROBAR

EXACTO! É O FILLO DE XELA!ORDENA AS LETRAS E OBTÉN O NOME.

Uns anos despois do seu nacemento, Xela publicaría "Darío a diario"

É o seu terceiro libro publicado onde, a través dos seus poemas, aborda a maternidade.

estupendo!estalo facendo xenial!

anota o número...

D´aquelas que cantan as pombas y as frores,todos din que teñen alma de muller, pois eu que n´as canto, vire d´a paloma,¡ay!, ¿de que´ a terei?

PADRÓN, 1997

Xela participou nunha homenaxe da escritora do poema que acabas de ler. Saberías dicir quen é esa escritora?

PISTA

A escritora que buscas escribiuno en Follas Novas!

rosalía de castro

fina casalderrey

maría mariño

maría victoria moreno

correcto!

Co título Daquelas que cantan, once mulleres rendían homenaxe a Rosalía, entre elas, Xela Arias.

No ano 1997, a Fundación Rosalía de Castro, editou un libro-CD en homenaxe a Rosalía.

ANOTA O NÚMERO

O libro-CD era unha gravación das voces das poetas cos seus versos dedicados a Rosalía, un acompañamento musical para cada poema – da autoría de Rodrigo Romaní – e os retratos das poetas –obra de María Esteirán.

proba de novo...

No libro-CD aparece en 9º lugar Xela Arias, que dedica a Rosalía de Castro o poema “A de quen comprende”

ESCOITA...

I A de quen comprende non é palabra feliz. A de quen transmite é terminoloxía útil. Se na vida cotiá o balazo non rebenta en estourido a estupidez, pouco importa intelixencia ou sentimento. II Inmaculábante. Eras necesaria. Inmaculante. Es o principio da camiñada. Mira como así rabenan, rematan esgotado o teu dereito a rebentar. Nada novo, inmaculada Rosalía. Tal sempre mulleres confinadas na construcción doutros, comprendes: revólveseche a arma contra ti. A de quen comprende non é palabra de feliz.

1991

A Xela gustáballe a música Rock...

Imos de concerto...

CAL CRES QUE PUIDO SER A RELACIÓN ENTRE XELA O GRUPO DESERTORES?

Escribiulles letras de cancións inspiradas nos seus poemas.

Colaborou con eles coma cantante.

Compuxo a música para varias das súas cancións.

CAL CRES QUE PUIDO SER A RELACIÓN ENTRE XELA O GRUPO DESERTORES?

Cantou con eles

Escribiulles letras de cancións

Compuxo música para eles

NON!

No ano 1991 Xela Arias colaborou co desaparecido grupo de rock vigués, Desertores, rexistrando as letras dun dos seus discos, con cancións baseadas nos seus poemas.

A banda, disolta en 1998, volve a tocar en directo para homenaxear á poeta interpretando as cancións que escribíu.Valerio Araujo presenta o concerto que o vindeiro 15 de maio dará coa súa banda en Mondariz, ás 19:30 horas.

Seguimos con música...ESCOITA!

Intempériome(2003)

Darío a diario(1996)

Denuncia do equilibrio (1986)

Tigres coma cabalos (1990)

Con que libro de Xela cres que pode estar relacionada a canción que acabas de escoitar?

NON! PROBA DE NOVO

Intempériome(2003)

CORRECTO!

A banda da Loba homenaxeou a Xela Arias estreando esta peza o pasado abril, que fala de deixar atrás os prexuízos e os estereotipos e afondar na persoa que queremos ser, con liberdade.

A banda da Loba é un grupo de música galega formado por cinco mulleres que uniron as súas traxectorias individuais para crear un proxecto colectivo. Mesturan pop, blues, folk, rock e sons tradicionais creando un estilo musical heteroxéneo e singular.

Poeta rebelde.unha francotiradora.nunca claudicou.

XELA

En 1988 inscribiuse en Greenpeace, unha organización ecoloxista que loita pacificamente pola defensa do medio ambiente e intenta concienciar á xente para que cambie certas actitudes e comportamentos que poñen en risco a natureza.

En 2002 participou nun recital en solidariedade cos afectados polo desastre do Prestige.

En 2003 manifestou o seu rexeitamento a través declaracións en manifestacións contra a Guerra de Iraq.

En 1982, participou nun recital poético nun acto contra a entrada de España na OTAN.

XELA

ARIAS

coas ideas claras

Xela Arias, foi entrevistada no ano 1990 por Manuel Rivas. Algunhas preguntas foron...

-E como entendes o feminismo? -Dáme rabia ter que dicir que son feminista. Pásame igual que co nacionalismo. Deixarei de ser unha cousa e outra cando as nacións xulgadas non o sexan e as mulleres discriminadas non o estean.

-Iso de ser unha muller nova que escribe en galego, favoreceute ou non? -Cando de organizar algún acto se trataba, ou de calquera outra historia, eu escoitei moitas veces a frase «e agora necesitamos unha chica moderna que escriba en galego». Reboteime contra iso. Tiven incluso follóns. É como se che din: «Necesitamos un chico que xogue ó baloncesto e que escriba en galego». Non se pode utilizar a ninguén coma un floreiro, coma un comodín, aínda que ás veces o xogo comercial leve a esas cousas.

Atendendo ás respostas que Xela lle deu a Manuel Rivas, cal cres que é a definición de "feminismo" que mellor encaixa no pensamento da poeta?

Ideoloxía que defende a supremacía da muller, e non acepta a igualdade de dereitos entre muller e home.

Doutrina que defende a igualdade de dereitos e en todos os ámbitos entre o home e a muller.

Se cambias a palabra "MULLER" por "HOME" terás a definición de MACHISMO! Iso non é o que defendía Xela Arias!

Claro! As persoas feministas son as que queren a igualdade TOTAL entre mulleres e homes!

Xela emprega a expresión "usar a alguén coma un floreiro". Que cres que quere dicir?

Aproveitarse de alguén porque "queda ben".

Valorar a alguén polo seu bo facer no traballo.

HMMMM...PENSAO MELLOR!

MOI BEN!

O SEGUINTE NÚMERO É...

Estás chegando ao final!

Cidade de Vigo, 2020

1ºA ADN

2ºA ABC

3ºA DG

4ºA ACC

ASS 4ºB

5ºA CPV

3ºB

DEF 2ºB

ARN 1ºB

5ºB

1ºA ADN

2ºA ABC

3ºA DG

4ºA ACC

ASS 4ºB

5ºA CPV

3ºB

DEF 2ºB

ARN 1ºB

5ºB

1ºA ADN

2ºA ABC

3ºA DG

4ºA ACC

ASS 4ºB

5ºA CPV

3ºB

DEF 2ºB

ARN 1ºB

5ºB

1ºA ADN

2ºA ABC

3ºA DG

4ºA ACC

ASS 4ºB

5ºA CPV

3ºB

DEF 2ºB

ARN 1ºB

5ºB

1ºA ADN

2ºA ABC

3ºA DG

4ºA ACC

ASS 4ºB

5ºA CPV

3ºB

DEF 2ºB

ARN 1ºB

5ºB

1ºA ADN

2ºA ABC

3ºA DG

4ºA ACC

ASS 4ºB

5ºA CPV

3ºB

DEF 2ºB

ARN 1ºB

5ºB

1ºA ADN

2ºA ABC

3ºA DG

4ºA ACC

ASS 4ºB

5ºA CPV

3ºB

DEF 2ºB

ARN 1ºB

5ºB

1ºA ADN

2ºA ABC

3ºA DG

4ºA ACC

ASS 4ºB

5ºA CPV

3ºB

DEF 2ºB

ARN 1ºB

5ºB

1ºA ADN

2ºA ABC

3ºA DG

4ºA ACC

ASS 4ºB

5ºA CPV

5ºB

3ºB

DEF 2ºB

ARN 1ºB

Ignoro que lugar é este onde me atopo

cos meus ósos e os silencios das palabras

Vou contar de min. Hai algo importante: cando fun a maior de tres. É que me naceu un irmán máis. Primeiro só eramos outro e mais eu. Este era un bebé feo e calado. Precioso.

Agora na primavera fixen nove anos. Son moitos para non procurar nada de proveito na vida, así que vou escribir un libro.Tamén, a verdade é que non sei moito se serven para algo.

Andei investigando para ver que facer.Miña nai ten amigos poetas e novelistas.Andei fixándome neles para atopar o que tiñan de especial. Cada vez que nos visitan, meus pais trátanos ben e están sempre atentos ás cousas novas que escriben ou publican.

en hora boa! a investigación está sendo un éxito!

o último número é...

Xa estás de volta? Esperamos que o que descubriras sexa moi importante, senón terás que volver a seguir investigando!

A Coruña, outubro de 2020

Atopaches textos inéditos de Xela Arias? Isto é o que estabamos buscando! Poderemos publicar un novo libro para celebrar como se merece o Día das Letras Galegas! Agora reláxate e descansa, pronto terás novas nosas!

meses despois...

Xa estás de volta? Esperamos que o que descubriras sexa moi importante, senón terás que volver a seguir investigando!

A Coruña, outubro de 2020

Non temos nin idea de como abrir esta caixa forte.Estás segura de que ti saberás facelo?A verdade que por intentalo non perdemos nada...

269

2691

26913

269130

2691304

26913040

VOLVE COMEZAR

ERRO!

2021

non te amola

OBRA - NARRATIVA

O único libro de narrativa da poeta, publicado en marzo de 2021, con ilustracións de Luz Beloso.

1986

poesía reunida (1982-2004)

Denuncia do equilibrio

1990

Tigres coma cabalos

1996

darío a diario

2003

2018

2019

poesía reunida (1982-2004)

MALDITO LINDO

OBRAS - POESÍA

Xela Arias foi unha gran poetisa. As súas obras foron...

POR CERTO! A CLAVE ESA...QUE NÚMEROS TAN RAROS, NON? AÍNDA QUE PARECE QUE ME QUEREN SONAR ALGO...

MOITISIMAS GRAZAS! SE NON FORA POR TI NON PODERIAMOS TER PUBLICADO EN TEMPO O NOVO LIBRO DE XELA ARIAS! A SÚA ÚNICA OBRA DE NARRATIVA PUBLICADA!AGORA PODEREMOS ATOPALO EN CALQUERA LIBRARÍA!

2691 30 40

1962

26913040

CLARO!4 DE MARZO DO 62, O DÍA DO SEU NACEMENTO!

bo traballo!

Ana sánchez Sanmartín

ALBA CARRIL CASANOVA

Elaborado por:

CEIP Arquitecto casas novoa

cpi DE VEDRA

Canción de Samuel Soto Macía

Máis recursos

Primavera das letras

Pasapalabra do IES San Paio

Genially con información CEIP Ramón Cabanillas

Música

Habelas Hainas - Marmuradoras

Caamaño & Ameixeiras - Florencio

A Banda da loba - Intempériome

Candorka - Esperanza

Baiuca & Rodrigo Cuevas- Veleno

Uxía - Rosa namorada

Caldo - Arrolo de Cumieira

Desertores - El puñal/El booguie

Miguel Lamas & Ardora con Xabier Díaz - Limiñoa

Letras galegas 2021

More creations to inspire you

ORDER OF OPERATIONS WITHOUT SOLUTIONS

NEW ZEALAND

HISTORY REVIEW TIMELINE

PROYECTO CREDO

WIRTUALNE INSTRUMENTY

ĆWICYMY DZIELENIE

KALENDARZ ADWENTOWY

Transcript