Letras galegas 2021

Descubrindo a Xela Arias

COMEZAR

Introdución

A Real Academia Galega encomendounos de novo a tarefa de investigar sobre a homenaxeada deste ano, Xela Arias.

Introdución

O xogo comeza en outubro do ano 2020 , e terá saltos no tempo de xeito que viaxaredes ao pasado e, quen sabe se ao futuro!

PARECE QUE ESTÁ PECHADO.

COMO PODES FACER PARA ENTRAR?

Por fin! Estabamoste esperando para comezar!

Normalmente empregamos a nosa MÁQUINA DO TEMPO para investigar as persoas que imos homenaxear. Pero non sabemos que lle pasa que non vai ben! Poderás axudarnos?

Por suposto!

Ben... non teño moita experiencia pero...

Xenial!

Rosalía de Castro

Xela

Fina

Resposta

VOLVE

A Rosalía de Castro xa se lle dedicou este día! De feito, foi a primeira persoa, e a data elixida para esta celebración, é a da publicación dunha das súas obras máis importantes, Cantares Gallegos.

Resposta

VOLVE

Para que se lle poida dedicar a alguén o día das Letras Galegas, esa persoa ten que levar morta, polo menos, dez anos. Fina Casalderrey é, a día de hoxe, membro da RAG.

Cal das 3 imaxes será a homenaxeada, Xela Arias?

Resposta

VOLVE

Ela é María Victoria Moreno. Foi homenaxeada nas Letras Galegas no ano 2018!

Resposta

VOLVE

Ela é María Mariño.

Resposta correcta!

SEGUINTE

Xela

A Coruña

Conste no presente documento que, a partir da data de hoxe, a persoa abaixo asiannte comprométese firmemente a colaborar coa RAG na misión secreta que esta institución está levando a cabo. Do mesmo xeito, dá a súa palabra de non comentar con ninguén os des-cubrimentos que vaia facendo sobre a homenaxeada co fin de poder em-pregalos para a súa posterior difusión co motivo da celebración das Letras Galegas 2021.

continuar

Moi ben! Agora xa sabemos que es unha persoa apta para o traballo.

Máquina do tempo

LUGO

OURENSE

PONTEVEDRA

A CORUÑA

LUGO

PONTEVEDRA

OURENSE

A CORUÑA

LUGO

PONTEVEDRA

OURENSE

A CORUÑA

Bo día!

Preme no reloxo

Viaxaremos a 2014 para visitar a casa de Xela Arias

A Vilerma (Maside, Sarria).

Investiga pola estancia. Observa con detemento e cando te sintas preparada/o, preme na frecha.

Xela

Valentín, Xela e Amparo

Parece que non funciona!

Agora responde unhas preguntas... se tes algunha dúbida podes volver ao cuarto cando queiras.

Castelán

Galego

Chinés

Que idioma falaba Xela de pequena?

Agora responde unhas preguntas... se tes algunha dúbida podes volver ao cuarto cando queiras.

Galego

Chinés

Castelán

Que idioma falaba Xela de pequena?

Moi ben!

Como ves neste recorte de xornal que escribiu Valentín Arias, o pai de Xela, ela falaba en galego dende pequena!

Agora responde unhas preguntas... se tes algunha dúbida podes volver ao cuarto cando queiras.

Castelán

Galego

Chinés

Que idioma falaba Xela de pequena?

Non non!

Agora responde unhas preguntas... se tes algunha dúbida podes volver ao cuarto cando queiras.

Galego

Chinés

Castelán

Que idioma falaba Xela de pequena?

Non non!

A nai e o pai de Xela eran...

Anisia Miranda e Xosé Neira Vilas

Rosalía de Castro e Manuel Murgía

Amparo Castaño e Valentín Arias

A nai e o pai de Xela eran...

Anisia Miranda e Xosé Neira Vilas

Rosalía de Castro e Manuel Murgía

Amparo Castaño e Valentín Arias

Amparo e Valentín foron seus pais! Viviron un

Estupendo!

A nai e o pai de Xela eran...

Anisia Miranda e Xosé Neira Vilas

Rosalía de Castro e Manuel Murgía

Amparo Castaño e Valentín Arias

Anisia Miranda e Xosé Neira Vilas tamén foron

Non non!

A nai e o pai de Xela eran...

Anisia Miranda e Xosé Neira Vilas

Rosalía de Castro e Manuel Murgía

Amparo Castaño e Valentín Arias

Rosalía de Castro e Manuel Murgía tamén eran escritores. Pero non son a nai e o pai de Xela!

Non non!

Xenial! O primeiro número secreto é...

2

A onde nos levou a

PISTA! Cidade con mar da provincia de Pontevedra

Vigo

A Coruña

Ferrol

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit, sed diam nonummy nibh euismod tincidunt ut laoreet dolore magna aliquam erat volutpat.

A onde nos levou a

PISTA! Cidade con mar da provincia de Pontevedra

Vigo

Ferrol

A Coruña

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit, sed diam nonummy nibh euismod tincidunt ut laoreet dolore magna aliquam erat volutpat.

A onde nos levou a

PISTA! Cidade con mar da provincia de Pontevedra

Vigo

Ferrol

A Coruña

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit, sed diam nonummy nibh euismod tincidunt ut laoreet dolore magna aliquam erat volutpat.

Por ser destinada a nai como médica.

Por ser destinado seu pai a traballar á escola de Moledo, en Sárdoma.

Por ser destinado seu pai a traballar á escola de Moledo, en Sárdoma.

Porque seu pai ía traballar no estaleiro.

Porque súa nai era mariscadora.

Exacto! Mudaron a Vigo cando Xela tiña 7 anos!

12

10

11

NON NON!

NON NON!

Xeliña

Por que non envías un dos teus contos?

O texto anterior foi o que presentou Xela ao concurso cando tiña 11 anos. Sabes que título tiña?

a) Xela e os leopardos.

PROBA OUTRA VEZ!

b) A fraga da miña avoa.

PROBA OUTRA VEZ!

c) A fraga dos paxaros faladores e a fraga leopardicia.

Moi ben!

6

IES Castelao,

PROBA A ENTRAR POLA OUTRA PORTA...

Ola, bo día!

Agora que o dis, igual podedes atopala traballando nunha editorial que acaba de abrir...deixa que pense, creo que se chama "Xerais"!

Como oficinista

Facendo a limpeza

Facendo os recados

PODERÍA SER, PERO NON!

PODERÍA SER, PERO NON!

Traducir obras doutros idiomas.

Traballando na editorial aproveitaba para seguir escribindo poemas e introduciuse noutro "mundo literario". Adiviñas cal?

NON!

NON!

NON!

• Portugués

• Castelán

• Italiano

• Inglés

• Neerlandés

• Francés

- Bruxas, de Roald Dahl.

- O bosque animado, de Wenceslao Fernández Flórez

- Contos por teléfono, de Gianni Rodari.

- Drácula, de Bram Stoker.

Algunhas obras que traduciu...

Por certo!

O SEGUINTE NÚMERO É...

9

A máquina do tempo deixounos nun lugar indeterminado de 1990.

Ese ano, aconteceu algo importante na vida de Xela.

A máquina do tempo deixounos nun lugar indeterminado de 1990.

Ese ano, aconteceu algo importante na vida de Xela.

A máquina do tempo deixounos nun lugar indeterminado de 1990.

Ese ano, aconteceu algo importante na vida de Xela.

A máquina do tempo deixounos nun lugar indeterminado de 1990.

Ese ano, aconteceu algo importante na vida de Xela.

Moi ben!

ESTA NON É A ÚNICA OPCIÓN CORRECTA!

ESTA NON É A ÚNICA OPCIÓN CORRECTA!

ESTA NON É A ÚNICA OPCIÓN CORRECTA!

mOI BEN!

O seguinte número secreto é...

1

E terás que entrar, non?

Investiga quen son estes bebés.

GARCÍA PEREIRA, M.

DREW BIEBER, J.

DAKOTA FANNING, H.

LONDOÑO ARIAS, J. M.

GIL ARIAS, D.

GARCÍA PEREIRA, M

BAQUERO MACÍAS, I.

PUIG GARRICH, A.

ANDRADE, L.

SULAYHIM ABDULMAJEED, A.

ALLEN ASHLE, B. D.

ÑÍGUEZ ESCLÁPEZ, S.

Recoñececiches a alguén interesante?

Pode que sexa alguén famoso, pero non a quen estamos buscando!

Pode que sexa alguén famoso, pero non a quen estamos buscando!

Pode que sexa alguén famoso, pero non a quen estamos buscando!

Pode que sexa alguén famoso, pero non a quen estamos buscando!

Pode que sexa alguén famoso, pero non a quen estamos buscando!

Pode que sexa alguén famoso, pero non a quen estamos buscando!

Pode que sexa alguén famoso, pero non a quen estamos buscando!

Pode que sexa alguén famoso, pero non a quen estamos buscando!

Pode que sexa alguén famoso, pero non a quen estamos buscando!

Pode que sexa alguén famoso, pero non a quen estamos buscando!

Pode que sexa alguén famoso, pero non a quen estamos buscando!

EXACTO! É O FILLO DE XELA!

COMPROBAR

EXACTO! É O FILLO DE XELA!

Uns anos despois do seu nacemento, Xela publicaría "Darío a diario"

É o seu terceiro libro publicado onde, a través dos seus poemas, aborda a maternidade.

estupendo!

anota o número...

A escritora que buscas escribiuno en Follas Novas!

rosalía de castro

fina casalderrey

maría mariño

maría victoria moreno

correcto!

Co título

No ano 1997, a Fundación Rosalía de Castro, editou un libro-CD en homenaxe a Rosalía.

ANOTA O NÚMERO

0

O libro-CD era unha gravación das voces das poetas cos seus versos dedicados a Rosalía, un acompañamento musical para cada poema – da autoría de Rodrigo Romaní – e os retratos das poetas –obra de María Esteirán.

proba de novo...

No libro-CD aparece en 9º lugar Xela Arias, que dedica a Rosalía de Castro o poema

I

A de quen comprende non é

palabra feliz.

A de quen transmite é

terminoloxía útil.

Se na vida cotiá o balazo

non rebenta en estourido a estupidez, pouco importa intelixencia ou sentimento.

II

Inmaculábante. Eras necesaria. Inmaculante. Es o principio da camiñada.

Mira como así rabenan,

rematan esgotado o teu dereito a rebentar.

Nada novo, inmaculada Rosalía.

Tal sempre mulleres confinadas na construcción

doutros,

comprendes:

revólveseche a arma contra ti.

A de quen comprende non é

palabra de feliz.

Imos de concerto...

CAL CRES QUE PUIDO SER A RELACIÓN ENTRE XELA O GRUPO DESERTORES?

Escribiulles letras de cancións inspiradas nos seus poemas.

Colaborou con eles coma cantante.

Compuxo a música para varias das súas cancións.

CAL CRES QUE PUIDO SER A RELACIÓN ENTRE XELA O GRUPO DESERTORES?

Cantou con eles

Escribiulles letras de cancións

Compuxo música para eles

NON! PROBA DE NOVO

NON! PROBA DE NOVO

NON! PROBA DE NOVO

CORRECTO!

A banda da Loba é un grupo de música galega formado por cinco mulleres que uniron as súas traxectorias individuais para crear un proxecto colectivo.

Mesturan pop, blues, folk, rock e sons tradicionais creando un estilo musical heteroxéneo e singular.

3

2

4

1

En 1988 inscribiuse en Greenpeace, unha organización ecoloxista que loita pacificamente pola defensa do medio ambiente e intenta concienciar á xente para que cambie certas actitudes e comportamentos que poñen en risco a natureza.

En 2002 participou nun recital en solidariedade cos afectados polo desastre do Prestige.

En 2003 manifestou o seu rexeitamento a través declaracións en manifestacións contra a Guerra de Iraq.

En 1982, participou nun recital poético nun acto contra a entrada de España na OTAN.

XELA

ARIAS

coas ideas claras

-E como entendes o feminismo?

-Dáme rabia ter que dicir que son feminista. Pásame igual que co nacionalismo. Deixarei de ser unha cousa e outra cando as nacións xulgadas non o sexan e as mulleres discriminadas non o estean.

-Iso de ser unha muller nova que escribe en galego, favoreceute ou non?

-Cando de organizar algún acto se trataba, ou de calquera outra historia, eu escoitei moitas veces a frase «e agora necesitamos unha chica moderna que escriba en galego». Reboteime contra iso. Tiven incluso follóns. É como se che din: «Necesitamos un chico que xogue ó baloncesto e que escriba en galego». Non se pode utilizar a ninguén coma un floreiro, coma un comodín, aínda que ás veces o xogo comercial leve a esas cousas.

Atendendo ás respostas que Xela lle deu a Manuel Rivas, cal cres que é a definición de "feminismo" que mellor encaixa no pensamento da poeta?

Ideoloxía que defende a supremacía da muller, e non acepta a igualdade de dereitos entre muller e home.

Doutrina que defende a igualdade de dereitos e en todos os ámbitos entre o home e a muller.

Se cambias a palabra "MULLER" por "HOME" terás a definición de MACHISMO! Iso non é o que defendía Xela Arias!

Claro! As persoas feministas son as que queren a igualdade TOTAL entre mulleres e homes!

HMMMM...PENSAO MELLOR!

MOI BEN!

O SEGUINTE NÚMERO É...

4

Estás chegando ao final!

Cidade de Vigo, 2020

1ºA ADN

2ºA ABC

3ºA DG

4ºA ACC

ASS 4ºB

5ºA CPV

3ºB

DEF 2ºB

ARN 1ºB

5ºB

1ºA ADN

2ºA ABC

3ºA DG

4ºA ACC

ASS 4ºB

5ºA CPV

3ºB

DEF 2ºB

ARN 1ºB

5ºB

1ºA ADN

2ºA ABC

3ºA DG

4ºA ACC

ASS 4ºB

5ºA CPV

3ºB

DEF 2ºB

ARN 1ºB

5ºB

1ºA ADN

2ºA ABC

3ºA DG

4ºA ACC

ASS 4ºB

5ºA CPV

3ºB

DEF 2ºB

ARN 1ºB

5ºB

1ºA ADN

2ºA ABC

3ºA DG

4ºA ACC

ASS 4ºB

5ºA CPV

3ºB

DEF 2ºB

ARN 1ºB

5ºB

1ºA ADN

2ºA ABC

3ºA DG

4ºA ACC

ASS 4ºB

5ºA CPV

3ºB

DEF 2ºB

ARN 1ºB

5ºB

1ºA ADN

2ºA ABC

3ºA DG

4ºA ACC

ASS 4ºB

5ºA CPV

3ºB

DEF 2ºB

ARN 1ºB

5ºB

1ºA ADN

2ºA ABC

3ºA DG

4ºA ACC

ASS 4ºB

5ºA CPV

3ºB

DEF 2ºB

ARN 1ºB

5ºB

1ºA ADN

2ºA ABC

3ºA DG

4ºA ACC

ASS 4ºB

5ºA CPV

5ºB

3ºB

DEF 2ºB

ARN 1ºB

3A

3B

Ignoro que lugar é este onde me atopo

cos meus ósos e os silencios das palabras

en hora boa!

o último número é...

0

Xa estás de volta?

A Coruña, outubro de 2020

Atopaches textos inéditos de Xela Arias? Isto é o que estabamos buscando! Poderemos publicar un novo libro para celebrar como se merece o Día das Letras Galegas!

Xa estás de volta?

A Coruña, outubro de 2020

Atopaches textos inéditos de Xela Arias? Isto é o que estabamos buscando! Poderemos publicar un novo libro para celebrar como se merece o Día das Letras Galegas!

Non temos nin idea de como abrir esta caixa forte.

2

26

269

2691

26913

269130

2691304

26913040

VOLVE COMEZAR

ERRO!

2021

non te amola

1986

poesía reunida (1982-2004)

Denuncia do equilibrio

1990

Tigres coma cabalos

1996

darío a diario

2003

2018

2019

poesía reunida (1982-2004)

MALDITO LINDO

POR CERTO! A CLAVE ESA...QUE NÚMEROS TAN RAROS, NON? AÍNDA QUE PARECE QUE ME QUEREN SONAR ALGO...

MOITISIMAS GRAZAS! SE NON FORA POR TI NON PODERIAMOS TER PUBLICADO EN TEMPO O NOVO LIBRO DE XELA ARIAS! A SÚA ÚNICA OBRA DE NARRATIVA PUBLICADA!

2691 30 40

1962

26913040

04

03

bo traballo!

Ana sánchez Sanmartín

ALBA CARRIL CASANOVA

CEIP Arquitecto casas novoa

cpi DE VEDRA

Canción de Samuel Soto Macía

Máis recursos

Primavera das letras

Pasapalabra do IES San Paio

Genially con información

1

Música

Habelas Hainas - Marmuradoras

2

Caamaño & Ameixeiras - Florencio

3

4

5

6

7

8

9

A Banda da loba - Intempériome

Candorka - Esperanza

Baiuca & Rodrigo Cuevas- Veleno

Uxía - Rosa namorada

Caldo - Arrolo de Cumieira

Desertores - El puñal/El booguie

Miguel Lamas & Ardora con Xabier Díaz - Limiñoa