Zdania złożone podrzędnie

Rodzaje wypowiedzeń złożonych podrzędnie

?

?

P

N

Pytamy zdaniem nadrzędnym (N),

a odpowiadamy zdaniem podrzędnym (P).

Zdaje mi się, że już oglądałem ten film.

?

?

P

N

2º

1º

P

N

Zdaje mi się, że już oglądałem ten film.

że już oglądałem ten film.

(Co) mi się zdaje?

Zdaje mi się, że już oglądałem ten film.

Zdanie złożone z podrzędnym podmiotowym (kto? co?)

Kto próżnuje, ten nie zbiera plonów.

?

?

P

N

2º

1º

P

N

Kto próżnuje, ten nie zbiera plonów.

(Ten), kto próżnuje.

Kto nie zbiera plonów?

Kto próżnuje, ten nie zbiera plonów.

Zdanie złożone z podrzędnym podmiotowym

• kto? co?

Ten obraz jest taki, jak go sobie wyobrażałem.

?

?

P

N

2º

1º

P

N

Ten obraz jest taki, jak go sobie wyobrażałem.

(taki), jak go sobie wyobrażałem.

Jaki jest ten obraz?

Ten obraz jest taki, jak go sobie wyobrażałem.

Zdanie złożone z podrzędnym orzecznikowym

• jaki jest?
• kim jest?
• czym jest?

Na przystanku stali ludzie, którzy czekali na tramwaj.

?

?

P

N

Na przystanku stali ludzie, którzy czekali na tramwaj.

2º

1º

P

N

(ci) którzy czekali na tramwaj.

(Jacy) ludzie stali na przystanku?

Na przystanku stali ludzie, którzy czekali na tramwaj.

Zdanie złożone z podrzędnym przydawkowym

• jaki? jaka? jakie?
• który? która? które?
• czyj? czyja? czyje?
• ile? czego? z czego?

Otrzymałem wiadomość,że moja drużyna zwyciężyła.

?

?

P

N

Otrzymałem wiadomość, że moja drużyna zwyciężyła.

2º

1º

P

N

że moja drużyna zwyciężyła.

(Jaką) wiadomość otrzymałem?

Otrzymałem wiadomość, że moja drużyna zwyciężyła.

Zdanie złożone z podrzędnym przydawkowym

• jaki? jaka? jakie?
• który? która? które?
• czyj? czyja? czyje?
• ile? czego? z czego?

Poprosiłem kolegę, żeby pomógł mi w nauce.

?

?

P

N

Poprosiłem kolegę, żeby pomógł mi w nauce.

2º

1º

P

N

żeby pomógł mi w nauce.

(O co) poprosiłem kolegę?

Poprosiłem kolegę, żeby pomógł mi w nauce.

Zdanie złożone z podrzędnym dopełnieniowym

• kogo? czego?
• komu? czemu?
• kogo? co?
• kim? czym?
• o kim? o czym?

Pojadę na wakacje, gdzie lubi wypoczywać moja rodzina.

?

?

P

N

2º

1º

P

N

Pojadę na wakacje, gdzie lubi wypoczywać moja rodzina.

(tam), gdzie lubi wypoczywać moja rodzina.

(Gdzie) pojadę na wakacje?

Zdanie złożone z podrzędnym okolicznikowym miejsca

• gdzie?
• skąd?
• dokąd?
• którędy?

Pojadę na wakacje, gdzie lubi wypoczywać moja rodzina.

Idź tędy, dokąd Cię serce prowadzi.

?

?

P

N

2º

1º

P

N

Idź tędy, dokąd Cię serce prowadzi.

dokąd cię serce prowadzi.

(Którędy) idź?

Zdanie złożone z podrzędnym okolicznikowym miejsca

• gdzie?
• skąd?
• dokąd?
• którędy?

Idź tędy, dokąd Cię serce prowadzi.

Gdy zaczął padać śnieg,zrobiło nam się zimno.

?

?

P

N

2º

1º

P

N

Gdy zaczął padać śnieg, zrobiło nam się zimno.

(wtedy), gdy zaczął padać śnieg.

(Kiedy) zrobiło nam się zimno?

Zdanie złożone z podrzędnym okolicznikowym czasu

• kiedy?
• jak długo?
• dokąd?
• odkąd?

Gdy zaczął padać śnieg, zrobiło nam się zimno.

Poszedłem do sklepu,żeby kupić chleb.

?

?

P

N

2º

1º

P

N

Poszedłem do sklepu, żeby kupić chleb.

żeby kupić chleb.

(Po co) poszedłem do sklepu?

Zdanie złożone z podrzędnym okolicznikowym celu

• po co?
• na co?
• w jakim celu?

Poszedłem do sklepu, żeby kupić chleb.

Pożyczyłem koledze lekturę, żeby mógł ją przeczytać.

?

?

P

N

2º

1º

P

N

Pożyczyłem koledze lekturę, żeby mógł ją przeczytać.

żeby mógł ją przeczytać.

(W jakim celu) pożyczyłem koledze lekturę?

Zdanie złożone z podrzędnym okolicznikowym celu

• po co?
• na co?
• w jakim celu?

Pożyczyłem koledze lekturę, żeby mógł ją przeczytać.

Nie pojechaliśmy na wycieczkę,ponieważ zepsuł się samochód.

?

?

P

N

2º

1º

P

N

Nie pojechaliśmy na wycieczkę, ponieważ zepsuł się samochód.

ponieważ zepsuł się samochód.

(Dlaczego) nie pojechaliśmy na wycieczkę?

Zdanie złożone z podrzędnym okolicznikowym przyczyny

• dlaczego?
• z jakiego powodu?
• z jakiej przyczyny?

Nie pojechaliśmy na wycieczkę, ponieważ zepsuł się samochód.

Zachód słońca był tak piękny,że patrzyliśmy zachwyceni.

?

?

P

N

2º

1º

P

N

Zachód słońca był tak piękny, że patrzyliśmy zachwyceni.

(tak), że wszyscy patrzyliśmy zachwyceni.

(Jak) piękny był ten zachód słońca?

Zdanie złożone z podrzędnym okolicznikowym sposobu

• jak?
• w jaki sposób?
• jakim sposobem?

Zachód słońca był tak piękny, że patrzyliśmy zachwyceni.

Mimo że padał deszcz, wyszedłem na spacer.

?

?

P

N

2º

1º

P

N

Mimo że padał deszcz, wyszedłem na spacer.

mimo że padał deszcz,

(Mimo czego) wyszedłem na spacer?

Zdanie złożone z podrzędnym okolicznikowym przyzwolenia

• mimo co?
• mimo czego?
• wbrew komu (czemu)?
• na przekór komu?

Mimo że padał deszcz, wyszedłem na spacer.

Jeżeli będziesz się uczył, dobrze zdasz egzamin.

?

?

P

N

2º

1º

P

N

Jeżeli będziesz się uczył, dobrze zdasz egzamin.

jeżeli będziesz się uczył.

(Pod jakim warunkiem) dobrze zdasz egzamin?

Zdanie złożone z podrzędnym okolicznikowym warunku

• pod jakim warunkiem?
• w jakim wypadku?

Jeżeli będziesz się uczył, dobrze zdasz egzamin.

Karolina Kancerek

opracowała

Powodzenia!