Czytam sobie. Pierwsza klasa!

C

Z

Y

T

A

M

Y

Czytam sobie. Pierwsza klasa!

kliknij

​Czytam sobie. Pierwsza klasa! Nazwa szkoły: Szkoła Podstawowa im. Stanisława Staszica w Dursztynie Autor: Katarzyna Jaworska Temat: Czytam sobie. Pierwsza klasa! Przedmiot: edukacja wczesnoszkolna

motywacja wprowadzenia programu

założenia ogólne

kliknij

Z ostatniego raportu Biblioteki Narodowej, w 2019 roku wynika, że "można odnotować trwałe zatrzymanie spadku czytelnictwa, a nawet niewielki wzrost deklaracji czytelniczych. Jest to w pewnej mierze wynik dobrej koniunktury, która pozwoliła na wzmożone zakupy nowości książkowych, ale również podsycania zainteresowań czytelniczych przez ekranizacje, seriale czy gry komputerowe. Niewątpliwie znaczącą rolę w kształtowaniu gustów czytelniczych mają prestiżowe nagrody literackie, jak Nagroda Nobla dla Olgi Tokarczuk. Mimo to stan czytelnictwa w Polsce z całą pewnością nie jest zadowalający i należy w tym kierunku wykonać jeszcze sporo wysiłku, żeby zachęcić Polaków do czytania książek". Od czego zatem zacząć i do kogo należy kształtowanie gustów czytelniczych? Z całą pewnością tymi pierwszymi osobami są rodzice, w następnej kolejności nauczyciele i bibliotekarze. Jak wiadomo nie wszyscy rodzice mają czas, a czasami także chęci na kształtowanie wśród swoich pociech nawyków czytelniczych, ale już od nauczycieli i bibliotekarzy powinno wymagać się tego typu postępowań. To nauczyciel decyduje w jaki sposób dziecko poznaje treść książki czy opowiadania. Czy jest to tradycyjne monotonne odtwarzanie przebiegu zdarzeń, wymienianie postaci, opis ich wyglądu i zachowań, reprodukowanie ciągle tych samych schematów we własnym potoku słów. Czy też będzie to „przygoda" z tekstem, za każdym razem inna, ciekawa, inspirująca - w postaci zabawy lub nieszablonowego działania. Tradycyjna praca z tekstem, mająca charakter „analizy", omawianie poszczególnych składników utworu, jest nużąca, pozbawia dziecko motywacji, angażuje jedynie dzieci żywsze, aktywniejsze, godząc się na bierność pozostałych, które ewentualnie przymusza się do mówienia o utworze, nie pobudzając w nich chęci do wypowiadania się. Podczas, gdy może być zupełnie inaczej. Uważam, że proces nakłaniania dzieci do czytania książek, powinien być maksymalnie dla nich ciekawy, interesujący, pobudzający, pomysłowy i inspirujący do sięgnięcia po kolejną pozycję książkową, dlatego wśród moich wychowanków promuję czytelnictwo od pierwszych lat ich pobytu w szkole. Moim zdaniem tworzenie wokół czytania sympatycznej atmosfery kontaktu z książką, wyrabianie od najwcześniejszych lat potrzeby obcowania ze słowem drukowanym, wspieranie dziecka w rozwoju, kształtowanie jego zainteresowań i wyrabianie pożądanych nawyków czytelniczych musi odbywać się systematycznie, w jak najbardziej atrakcyjnych formach. Nawyki czytelnicze ukształtowane w toku nauczania początkowego mają charakter trwały i tworzą podstawę późniejszej kultury czytelniczej. Etap nauczania początkowego wraz z okresem przedszkolnym trwa stosunkowo długo, a na pewno wystarczająco długo, aby wykształcić właściwe nawyki lekturowe lub utrwalić niepożądane, które mogą niekorzystnie zaciążyć na doświadczeniach lekturowych w klasach starszych i później. Na podstawie długoletniej pracy pedagogicznej i swojego doświadczenia muszę przyznać, że zainteresowanie książką młodsze dzieci jest stosunkowo łatwe, ale pod warunkiem, że kontakt z książką jest dla nich wystarczająco ciekawy i angażuje je emocjonalnie, nie poprzestaje na operacjach czysto umysłowych i wprowadza przede wszystkim element zabawy, który zawsze sprawia, że nad tekstem pracują wszystkie dzieci. Opracowanie i wdrożenie programu na podstawie książek „Czytam sobie …” miało zachęcić dzieci do czytania, przyczynić się do podniesienia stanu czytelnictwa wśród uczniów naszej szkoły i wykształcić wśród pierwszoklasistów nawyk obcowania ze słowem pisanym.

C

kliknij

„Czytam sobie. Pierwsza klasa!”, bo tak brzmi pełna nazwa programu, wdrożyłam wśród uczniów klasy I. Program miał zachęcić dzieci do nauki samodzielnego czytania w oparciu o zestaw otrzymanych książek z serii „Czytam sobie”, który promuje czytelnictwo wśród najmłodszych uczniów szkoły. Opracowując program kierowałam się jednym z wielu celów, jakie stawiane są przed nauczycielami w Rozporządzeniu MEN z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej […] ( Dz. U. z 2017 r. poz. 356 ), a mianowicie. Zadaniem szkoły podstawowej jest wprowadzenie uczniów w świat literatury, ugruntowanie ich zainteresowań czytelniczych oraz wyposażenie w kompetencje czytelnicze potrzebne do krytycznego odbioru utworów literackich i innych tekstów kultury. Szkoła podejmuje działania mające na celu rozbudzenie u uczniów zamiłowania do czytania oraz działania sprzyjające zwiększeniu aktywności czytelniczej uczniów, kształtuje postawę dojrzałego i odpowiedzialnego czytelnika, przygotowanego do otwartego dialogu z dziełem literackim. Program był więc wyjściem naprzeciw wymogom edukacyjnym zawartym w aktualnej podstawie programowej dla I etapu edukacyjnego oraz jednocześnie jego poszerzeniem. Kreując cykl lekcji z książkami „Czytam sobie…” chciałam stworzyć uniwersalny program, który mógłby realizować każdy nauczyciel w edukacji wczesnoszkolnej wśród uczniów klasy I, którzy dopiero rozpoczynają szkolną przygodę z lekturami.

Z

Y

T

A

kliknij

Cele szczegółowe: uczeń:

• Zna serię książek „Czytam sobie”
• Samodzielnie sięga po literaturę, która go interesuje.
• Słucha uważnie treści czytanych przez nauczyciela.
• Poznaje sylwetki znanych osób z różnych dziedzin nauki, kultury i życia społecznego i wzbogaca wiedzę na ich temat.
• Rozpoznaje książki biograficzne i jest świadomy zawartych w nich treści.
• Współpracuje w grupie.

kliknij

Promowanie czytelnictwa wśród uczniów klasy pierwszej

M

cel główny

cele szczegółowe

Y

kliknij

Istotą projektu „Czytam sobie. Pierwsza klasa!” było zachęcenie dzieci do czytania poprzez wykreowanie nowej, atrakcyjnej formy czytelniczej zabawy. W trakcie trwania programu dzieci poznawały sylwetki znanych i cenionych osób, które dzięki swojej działalności społecznej, naukowej i kulturalnej znane są na całym świecie. Kwintesencją projektu "Czytam sobie..." było również wprowadzenie dzieci w świat książek biograficznych, jakże różnych od bardzo dobrze znanych im baśni, bajek, czy chociażby legend. Wdrażając program założyłam, że ma być on na tyle atrakcyjnie przedstawiony i dostosowany do możliwości percepcyjnych pierwszoklasistów, aby wzbudzić w nich nie tylko ciekawość, ale przede wszystkim uruchomić emocje i wszystkie zmysły, ze smakiem włącznie (i nie chodzi tu tylko o przysłowiowy smak czytelniczy).W związku z tym, że w programie brali udział pierwszoklasiści, którzy dopiero stali na progu elementarnej przygody polonistycznej stwierdziłam, że udział w projekcie będzie świetną okazją do poznawania i utrwalania liter, do kształtowania pisma, przepisywania tekstów drukowanych, budowania krótkich form wypowiedzi oraz konstruowania zdań pytających. W czasie trwania zajęć wykorzystałam nie tylko tradycyjne środki nauczania, ale także różne narzędzia internetowe, które uatrakcyjniły program. Dzieci indywidualnie tworzyły e-książeczkę biograficzną, wykonywały e-plakaty i memy z cytatami oraz tworzyły chmury wyrazowe. Poza tym samodzielnie układały pytania do gry planszowej on-line. W trakcie zajęć dzieci miały możliwość zapoznania się z instrukcją słowną i postępowaniem według niej podczas konstrukcji mebelków i Układu Słonecznego, a w czasie wykonywania układu okresowego pierwiastków dodatkowo utrwalały pisanie liter, ich łączeń oraz kształtowały spostrzegawczość. Program rozwijał także umiejętność logicznego myślenia i rozwiązywania problemów. Doskonałym tego przykładem były chociażby zajęcia, w trakcie których dzieci szyfrowały swoje imiona i nazwiska oraz eksperymentowały podczas przygotowywania "smacznej flagi" oraz zabawy piłkami o różnej wielkości i masie. Udział w programie dał także możliwość kreatywnego działania podczas wykonywania abstrakcyjnych rysunków do jednego z utworów Ignacego Paderewskiego.

wstęp

metody

formy

kliknij

kliknij

tematyka zajęć

ŻARÓWKA

kliknij

W trakcie programu zrealizowałam następujące tematy:

1. Zakrzywiamy czasoprzestrzeń z Albertem Einsteinem
2. Odkrywamy rad i polon z Marią Skłodowską – Curie.
3. Wstrzymujemy Słońce i ruszamy Ziemię z Mikołajem Kopernikiem.
4. Zapalamy pierwszą żarówkę z Thomasem Alva Edisonem.
5. Walczymy o Polskę z komendantem Józefem Piłsudskim.
6. Walczymy o Polskę z maestro pokoju Ignacym Paderewskim.
7. Otwieramy pierwszy Dom Towarowy w Polsce z Anielą Jabłkowską.
8. Poznajemy sanitariuszkę z sercem na dłoni - Irenę Sendlerową.

C

Z

Y

T

A

M

Y

1. Metody asymilacji wiedzy - podające o pogadanka o dyskusja 2. Metody samodzielnego dochodzenia do wiedzy - problemowe o klasyczna metoda problemowa o metoda sytuacyjna o burza mózgów o gry dydaktyczne 3. Metody praktyczne o ćwiczebne o realizacji zadań 4. Metody waloryzacyjne (eksponujące) o impresyjne o ekspresyjne W programie przeważały metody problemowe, ponieważ to głównie one sprawiły, że nauczanie i przyswajanie wiedzy odbywało się w sposób niekonwencjonalny. Metody aktywizujące, których była przeważająca ilość sprawiły, że uczeń stał się osobą, która miała wpływ na to, co na lekcji się działo. Uczeń był niejako współtwórcą pracy dydaktycznej. Głównym powodem, dlaczego akurat ta grupa metod aktywizujących była dominująca można podsumować przysłowiem - " Powiedz, a zapomnę. Pokaż, a zapamiętam. Pozwól wziąć udział, a zrozumiem”.

Dominującymi formami pracy były jednolite formy grupowe, ponieważ sprawiły, że każdy uczeń stał się aktywny, a przede wszystkim miał poczucie, że w sposób bezpieczny, bez narażenia na odrzucenie i kpiny może wypowiadać się na forum w klasie. Poza tym taka forma pracy integrowała, uczyła współdziałania, szacunku do siebie nawzajem i zbiorowej odpowiedzialności zarówno za poniesienie porażki, jak i za osiągnięcie sukcesu.

C

Z

Y

T

A

Zakrzywiamy czasoprzestrzeńz Albertem Einsteinem

M

Y

kliknij

Po lekturze wykonaliśmy doświadczenie z piłkami różnej masy i kawałkiem materiału, aby sprawdzić w jaki sposób obiekty, które występują w przyrodzie zakrzywiają przestrzeń.

Odkrywamy rad i polon z Marią Skłodowską – Curie

kliknij

Po lekturze chcieliśmy na moment poczuć się jak naukowiec, który pracuje w laboratorium, dlatego przeprowadzaliśmy doświadczenie z wodą, która występuje w trzech stanach skupienia. Następnie wykonaliśmy z pudełek po zapałkach model układu okresowego pierwiastków, gdzie w miejscu radu i polonu, które odkryła Maria Skłodowska - Curie zamieściliśmy zdjęcie noblistki.

klknij

Wstrzymujemy Słońce i ruszamy Ziemię z Mikołajem Kopernikiem

klknij

Po skończonej lekturze wykonaliśmy model Układu Słonecznego i poznaliśmy zasadę pisowni planet.

Zapalamy pierwszą żarówkę z Thomasem Alva Edisonem

C

Z

Y

T

A

M

Y

Po przeczytaniu książki wykonaliśmy chmury wyrazowe, które kojarzyły się nam z Tomasem Edisonem.

c

z

y

t

A

M

Y

Walczymy o Polskę z maestro pokojuIgnacym Paderewskim

kliknij

Po przeczytaniu książki chcieliśmy poczuć, jak smakuje Polska, która jest naszą ojczyzną, dlatego wykonaliśmy flagi naszego kraju z czerwonej galaretki i bitej śmietany. Eksperyment Jaki smak ma Polska? Potrzebowaliśmy:

• 8 kubeczków,
• 3 galaretki o smaku wiśniowym,
• dzbanek z gorącą wodą,
• 8 łyżeczek,
• bitą śmietanę w pojemniku pod ciśnieniem

Sposób wykonania: Spośród dostępnych ci materiałów wykonaj flagę Polski Następnie malowaliśmy obrazy do utworu Ignacego Paderewskiego.

Walczymy o Polskę z komendantem Józefem Piłsudskim

kliknij

Po przeczytaniu książki spróbowaliśmy własnych sił i zrobiliśmy własne Kasztanki z rolki po ręczniku papierowym.

Poznajemy sanitariuszkęz sercem na dłoni - Irenę Sendlerową

Otwieramy pierwszy Dom Towarowy w Polsce z Anielą Jabłkowską

kliknij

Po lekturze chcieliśmy przenieść się do maleńkiego sklepiku Anieli Jabłkowskiej, który mieścił się w jesionowej komodzie, dlatego każdy z nas wykonał z pudełek po zapałkach mebel, który był jej imitacją. Wykonaliśmy także plakaty reklamujące jej maleńki sklepik.

kliknij

Po przeczytaniu książki wykonaliśmy Order Uśmiechu oraz zaszyfrowaliśmy swoje imiona i nazwiska, wykorzystując maszynę szyfrującą Juliusza Cezara. W klasie zaprojektowaliśmy kącik Ireny Sendlerowej, gdzie umieściliśmy wszystkie odznaczenia jakie otrzymała za swoją działalność i zaangażowanie dla innych.

C

Z

Y

T

A

M

Y

kliknij

książeczka biograficzna

cytaty bohaterów

C

Z

Y

T

A

M

Y

kliknij

gra planszowa

kliknij

kliknij

dyplomy

kliknij

cytat to dosłowne przytoczenie cudzych słów